Hemostazis_ve_Transfuzyon_Tedavisi428.9 KB

HEMOSTAZİS VE
TRANSFÜZYON TEDAVİSİ
DOÇ. DR. MEHMET FERAHMAN
GENEL CERRAHİ AD.
HEMOSTAZ MEKANİZMALARI
„
„
„
„
Damar Cevabı
Trombosit aktivitesi
Pıhtılaşma mekanizması
Fibrinolitik sistem
Damar cevabı
„
„
„
„
Kanama kontrolünün ilk adımı yaralanan damardan
salınan faktörlere bağlı olarak gelişen
vazokonstrüksiyondur.
Bu vazokonstrüksiyon çoğu damarda kanamayı kontrol
etmek yeterlidir.
Eğer damar transekte olmamışsa kanamayı durduracak
yeterlilikte vazokonstrüksiyon olmayabilir.
Bazı damarlar başlangıçta vazokonstrüksiyona
uğrayarak kanamayı durdurabilir
Trombosit aktivitesi
„
„
„
Kan damarında olan herhangi bir endotel hasarı,
dolaşımdaki trombositlerin açığa çıkan intimal
kollajene yapışmasına neden olur.
Kollajen ile sağlanan bu temas trombosit
aktivasyonuna neden olur.
Trombosit tıkacı kanamanın ilk kontrolünü
sağlar ve antikoagüle edilmiş hastalarda kanama
kontrolünde önemli rol oynar
Pıhtılaşma mekanizması
„
Pıhtılaşma sistemlerinin amacı hasarlı kan damarı
sahasında fibrin oluşturarak trombosit tıkacını
stabilize etmek ve böylece pıhtı oluşturmaktır.
Bunun işlem için iki yol vardır.
İntrinsik yol
„ Ektrensek yol
„
Preoperatif değerlendirme
„
Ayrıntılı öykü (kanama öyküsü, geçirilmiş
cerrahi, diş çekimi, aile öyküsü)
„
Kullanılan ilaçlar (Aspirin, kumadin, NSAID)
„
Fizik muayene (peteşi, ekimoz, splenomegali)
„
Laboratuar
Laboratuar
„
Trombosit sayısı
„
„
Normal değer 150-400 bindir, 50 bin üstü hemostaz
için yeterlidir, 20 binin altında spontan kanama
olabilir
Kanama zamanı
„
Trombosit fonksiyonunu belirlemede en duyarlı
yöntem,ilaçlar, üremi veya genetik hastalıklar
nedeniyle bozulabilir
Laboratuar
„
Protrombin zamanı (PT)
„
„
Parsiyel tromboplastin zamanı (PTT)
„
„
Ektrensek pıhtılaşma yolunu ölçer ve 2,5,7,10 nolu
faktör anomaliliklerini saptar
İntrensek pıhtılaşma yolunu ölçer ve 8,9,11,12 nolu
faktör anomaliliklerini saptar
Trombin zamanı (TT)
„
Trombin yetersizliklerini veya anomalilerini saptar
Hemostaz bozuklukarı
„
„
„
„
„
Cerrahi: en sık neden yetersiz kanama kontrolüdür
Trombosit bozuklukları
İyatrojenik nedenler (En sık görülen koagülasyon
bozukuğu)
Konjenital koagülopatiler
Dissemine intravasküler koagülasyon (DIC)
„
„
Travma, sepsis, hipoksi en sık DIC nedenleridir
Dilusyonel ve tüketim koagülopatileri
Tedavi
„
Kanama kontrolü için yetersiz pıhtılaşma faktörü
yerine konulmalıdır
„
İlk 12-24 saatte normal aktivitenin % 40-60 ‘ının
sağlanması daha sonra kısmen az dozlarda 7-10
gün devam edilmesive sonrasında % 15-30
aktivitenin sağlanması ile gerçekleştirilir
Kan transfüzyonu
„
Tam kan
Taze tam kan
„ Banka kanı
„
„
Eritrosit süspansiyonu
„
„
Kanın santrifüjü ile plazma ve şakilli elemanlar ayrılır
Otolog kan
„
Kan hastanın kendisinde ameliyat öncesinde alınır
Transfüzyon endikasyonu
„
Akut kan kaybı
„
Hemodinamik stabil anemik hasta
Akut kan kaybı
„
Kanama kan hacminin % 25-30’una erişmişse
transfüzyon gereklidir
„
Travma: pelvis, uzun kemik kırıkları
Akut kan kaybı
„
Belirti bulgular
Taşikardi
„ Takipne
„ Hipotansiyon
„ İdrar miktarında azalma
„ Bilinç değişikliği
„
Akut kan kaybı
„
Tedavi
„
Kanamalı bir hastada öncelikle 20 dk içinde gidecek
şekilde kristalloid verilmelidir
„
Hemodinamide düzelme olmazsa kan
transfüzyonuna başlanır
Hemodinamik stabil- anemik hasta
„
„
„
Önceleri hematokriti % 30’un altında olan
hastalarda kan verilmesi önerilirdi
Ancak bu prensibi doğrulayacak bilimsel bir veri
saptanmamıştır
Günümüzde kan transfüzyonları hastaların
yaşları, belirti-bulguları, O2 kapasiteleri
gözönüne alınarak yapılmalıdır
Transfüzyon komplikasyonları
„
Erken reaksiyonlar
„
Fizyolojik reaksiyonlar
„
Geç reaksiyonlar
Erken reaksiyonlar
„
Alerjik veya febril reaksiyonlar
Kaşıntı,döküntü,ateş,kızarılık,bronkospazm
„ Kan elemanlarındaki antijenlere bağlı gelişir
„ Antihistaminik ve antipiretikler verilir
„
Erken reaksiyonlar
„
Aglünitasyon veya hemolitik reaksiyonlar
Erken dönemde oluşur
„ Transfüzyon bölgesinde ağrı ile birlikte göğüsekstremite ağrısı olur
„ Ateş,titreme,oligüriihemoglobinüri ve sarılım
beraberinde olabilir
„ Ameliyat sırasında tanı güç olabilir, tek bulgu yaygın
kanama olabilir
„
Erken reaksiyonlar
„
Aglünitasyon veya hemolitik reaksiyonlar
Transfüzyon kesilerek hasta ve donör gurupları
tekrar edilmelidir
„ Yüksek idrar hacmi sağlanmalıdır
„
„
Bu tür reaksiyonlar genellikle kayıt hataları ve
sağlık personelinin dikkatsizliği sonucu olur !!!
Fizyolojik reaksiyonlar
„
„
„
„
„
Hiperkalemi
Hipokalsemi
Hipotermi
Hipervolemi
Koagülopati
Geç reaksiyonlar
„
Hemoliz
„
İnfeksiyonlar
Hep B-C
„ CMV
„ HIV
„ Diğer bakteri ve parazitler
„