Epilepsi hastası ve ailesi için bilgilendirme rehberi

Epilepsi
hastası ve
ailesi için
bilgilendirme
rehberi
EPİLEPSİ
Beyindeki hücrelerin kontrol edilemeyen ani,
aşırı, anormal elektriksel deşarjlarına bağlı
olarak ortaya çıkan, tekrarlayıcı, kısa süreli ve
geçici bir durumdur. Kasılmalar genellikle 5
dakika içinde biter ve hastalar bu süre sonunda
nöbet öncesi durumuna döner. Nöbetler; tüm
vücutta kasılma-çırpınma şeklinde olabileceği
gibi sadece yüz, kol ya da bacakta kasılma veya
anlamsız konuşma ve davranışlar şeklinde de
görülebilir. Bilinç kaybı olmayan nöbetler de
vardır.
Antiepileptik İlaç Tedavisi
İlacın kanda belirli bir düzeyde kalmasını
sağlayarak nöbetlerin ortaya çıkmasını önlemek
amacıyla verilen tedavidir.
HASTA YAKINININ NÖBETLER SIRASINDA
YAPMASI GEREKENLER
}} Sakin olun, hastayı nöbet anında yalnız bırakmayın.
}} Hastanın baş ve vücudunu zorlamadan yana çevirin,
böylece tükürük ve kusmuğun dışarı akması sağlanır.
}} Nöbet başladıktan sonra kendi seyrini izler.
}} Hastaya güvenli bir ortam hazırlayın, çevresindeki sert,
delici, kesici, yakıcı eşyaları uzaklaştırın. Başının altına
yumuşak bir yastık koyun, yataktan düşmesini önleyin.
}} Hastanın sıkı giysileri varsa gevşetin (atkı, kravat, kemer
vb.) gözlüğü varsa çıkarın.
}} Eğer bilinçsiz hareketler yapıyorsa (pencereye ya da
yola gitme gibi) sert olmayan hareketlerle engelleyin.
}} Nöbet bittikten sonra uyumak istiyorsa izin verin.
}} Ağzını açmak için zorlamayın, dişler arasına bir şey
koymaya çalışmayın.
}} İlaç veya yiyecek, içecek vermeyin.
}} Uyarıcı olduğu düşünülerek yapılan soğuk su dökme,
tokat atma, ağrı verme gibi hareketler yapmayın. Soğan,
kolonya vb. şeyler koklatmayın.
}} Zor kullanarak engel olmaya çalışmayın, yatıştırıcı
davranışlar içinde olun.
}} Yapay solunum ve kalp masajı uygulamayın.
Aşağıdaki durumlardan herhangi birisi ile karşı karşıya
iseniz ambulans çağırın.
}} Hasta suda nöbet geçirdiyse (örneğin yüzerken),
}} Hastanın epilepsi hastası olduğuna dair bilgi yoksa,
}} Hasta yaralanmışsa, gebe ya da diyabetik ise,
}} Nöbet 5 dakikadan uzun süredir devam ediyorsa,
}} İkinci nöbet ilk nöbet bittikten kısa bir süre sonra
(birkaç dakika veya saat içinde) tekrarlıyorsa,
}} Kasılmalar bittikten sonra hastanın bilinci açılmıyorsa,
Nöbet esnasında neler yaptığını iyice gözleyin ve bunları
doktorunuza anlatın.
}} Nöbet geleceğini hissediyor mu? Neler hissediyor?
}} Kasılmalar hastanın bütün vücudunda mı yoksa sadece
belli bir bölgede mi oluyor?
}} Yutkunma, ağız şapırdatma ve elleriyle anlamsız
hareketler (kıyafetlerini düzeltme gibi) yapıyor mu?
}} Nöbet esnasında ve sonrasında cevapsızlık ya da
anlamsız konuşmalar oluyor mu?
}} İdrar kaçırıyor mu?
}} Başı, gözleri ve vücudu belli bir tarafa dönüyor mu?
}} Nöbet anında olanları hatırlıyor mu? Nöbetin başında
bir şifre verilir (kırmızı elma gibi), nöbet bitince
hatırlıyor mu?
}} Nöbet esnasındaki gözlemlerinizi, tarih ve saatini bir
deftere yazınız.
ANTİEPİLEPTİK İLAÇ (AEİ) TEDAVİSİ
1. AEİ’lar uzun yıllar ve düzenli kullanmayı gerektirir.
2. AEİ tedavisi düşük dozlarla başlanır ve giderek doz
artırılır. İlaç kesiminde de aynı şekilde doz yavaş olarak
azaltılır.
3. Tedaviye başlama ve kesme sadece hekim kontrolünde
yapılmalıdır. Genellikle ilaç düzeyi için verilecek kan,
sabah ilaçları içmeden önce alınmalıdır.
4. AEİ’lar düzenli kullanılmalı ve ani kesilmemelidir.
İlacın ani kesilmesi nöbetlerin daha şiddetli ve sık
olarak ortaya çıkmasına neden olur. İlacını saatinde
almayı unutan hastalar, hatırlar hatırlamaz ilaçlarını
almalıdırlar.
5. Tedavinin başında mental yavaşlama ve uyku hali sıktır,
zamanla azalır.
6. Hastalar düzenli kontrollere gelerek muayene ve
tetkiklerini yaptırmalıdırlar.
7. Menstürasyon döneminde nöbetler sıklaşabilir. Bu
dönemde ilacın dozu hekim ile görüşülerek arttırılabilir.
8. Uzun süreli açlık, grip, ishal, kusma gibi durumlarda
plazma ilaç seviyesi düşer. Bu durumlarda nöbetler
sıklaşabileceğinden hekime başvurulmalıdır.
9. Aşırı kahve, su içme ve nikotin tüketme beslenme
bozukluğu, kahvaltı yapılmaması gastrite yol açarak ilaç
emilimini değiştirebilir.
10. AEİ kullanan hastalar alkol, uyarıcı ve uyku ilaçlarından
uzak durmalıdırlar.
11. Diyabet ve hipertansiyonu olan hastalar tedavi
edilmelidir (hipertansiyon ve hipoglisemi nöbetleri
sıklaştırır).
12. Dengeli beslenme önemlidir. Ağır kabızlık tedavi
edilmelidir.
13. AEİ tedavisi kesildiği sırada ve izleyen 6 ay boyunca
taşıt kullanılmamalıdır.
14. Hastalar yanlarında aldıkları ilaçların listesini ve epilepsi
hastası olduklarına dair kart taşımalıdırlar.
15. Unutkanlığı olan, birden fazla ilaç kullanan hastalar,
karışıklığı önlemek için ilaç kutusu ve takvim
kullanmalıdır.
16. Herhangi bir nedenle sürekli ya da aralıklı alınan tüm
ilaçlar hekime bildirilmeli.
17. AEİ’ların gelişi güzel kullanımı toksisite riskini yükseltir.
18. Doktor kontrolünün sıklaştırılması gereken durumlar:
a. Tedaviye direnç halinde,
b. Nöbetsiz (hastanın durumuna göre 2-4 yıl gibi)
hastalarda doz azaltılması sırasında,
c. Gebelik öncesi ve sırasında ilaç ve doz ayarlanması için,
d. Toksik belirtiler varsa,
e. Tedaviye iyi cevap veren hastaların temel ilaç
seviyelerinin tayini için ,
f. İlave hastalığı olanlar,
g. Nöbetler olmasa bile yılda en az bir kez doktor
kontrolü gerekir.
Antiepileptik İlaç (AEİ) Tedavisi ve Gebelik
1. Epilepsi ilaçlarına bağlı malformasyonlu bebek
doğurma riski normal gruba göre 2 kat artmıştır (%10)
Gebe kalmadan, gebelik planı ile doktora gidilmelidir,
folik asit başlanmalıdır.
2. Epilepsili annelerde erken doğum yapma ve düşük
doğum ağırlığı (2500 kg) olan bebek doğurma riski
vardır.
3. Karbamazepin, fenobarbital ve fenitoin vb. ilaçların
kullanımıyla yenidoğanda ortaya çıkabilecek kanama
riski için, koruyucu K1 vitamini doğumdan önce anneye
ve doğumdan sonra bebeğe yapmalıdır.
4. Epilepsi ilaçlarının çok azı anne sütüne geçer, ancak
emzirmede sakınca yoktur. (Bu dönemde barbiturat
kullanan annelerin bebekleri uykulu olabilir, doktora
danışılmalıdır).
SOSYAL HAYAT
1. Aşırı stres, yorgunluk, uykusuzluk, açlık nöbetlerini
arttırır.
2. Çok gürültülü ve ışıklı ortamlardan uzak durulmalıdır.
Güneşli havalarda şapka giymesi ya da koyu renkli
güneş gözlüğü kullanılması tavsiye edilir.
3. Bazı özel nöbet tipleri ışıktan, TV’den, bilgisayardan
etkilenebilir ve artabilir. Televizyon en az 2 metreden
seyredilmeli, uzun süre bilgisayar kullanılmamalı.
4. Aşırı uykusuz kalmamalı ve günde en az 7-8 saat uyumalıdır.
5. Yüksek yerlerden, delici, kesici, yakıcı aletlerden uzak
durmalıdır.
6. Hastalar nöbetlerini tetikleyen faktörleri biliyorsa bu
durumlardan uzak durmalıdırlar.
7. Aşırı efor sarf etmeyi gerektiren sportif faaliyetlerden
kaçınmalı ancak hafif egzersizler yapılabilir. Yüzme,
dalma, bisiklete binme gibi sporları doktora
danışmadan ve gözetimsiz yapmamalıdır.
8. Motorlu araç kullanmamalıdır. (3 yıldan fazla süre
nöbet geçirmeyen ve EEG’leri normale dönen hastalara
hekim izin verebilir, ancak ülkemizde yasal olarak şu
anda mümkün değildir).
9. Epilepsi hastaları evlenebilir ve çocuk sahibi olabilir.
Evlenecek ise eşi hastalığını bilmelidir.
10. Yakın arkadaşları, akraba ve komşuları, öğretmeni
hastalığı hakkında bilgi sahibi olmalıdır.
11. Cinsel ilişki, uyku düzenini bozmadıkça nöbetleri
artırmaz ya da azaltmaz .
12. Epilepsi tek başına bedensel sakatlığa ve zekâ geriliğine
neden olmaz, çoğunlukla altta yatan başka nedenlerle
ilişkilidir.
13. Hastalığının ve tedavisinin bilincinde olan hastalar,
toplumdaki diğer kişiler gibi çalışma hayatında başarılı
olabilirler
Ancak aşağıdaki meslekleri tercih etmemelidirler:
a. Cerrah, hemşire, hasta ve çocuk bakıcılığı
b. Motorlu araç kullanmayı gerektiren işler
c. Otomatik makine veya cihazlarla ilgili işler
d. Polis, itfaiye çalışanı, profesyonel asker, pilot
e. Yüksekte çalışmayı veya merdiven kullanmayı gerektiren işler
f. Uykusuzluğa yol açan vardiyalı işler
g. Tek başına gözcülük veya bekçilik şeklindeki işler
14. Epilepsili çocuk ne kadar erken topluluk içine
girer ve çevresine uyum sağlarsa o kadar kendine
güven kazanır. Anne-baba ve diğer ilgililer onun
diğerlerinden farklı olduğunu hatırlatarak koruyucu,
kollayıcı davranırlarsa çocuklarını güvensiz ve tedirgin
biri yapabilir. Okul yetkililerine durum anlatılmalı,
nöbet geldiğinde ne yapacakları konusunda
bilgilendirilmelidir.
15. Özellikle tedaviye dirençli nöbeti olan hastalarda
sosyal çekilme, sıkıntı, depresyon ve başka psikiyatrik
problemler, tedaviye iyi cevap veren hastalara oranla
daha sıktır. Bu hastaların psikiyatrik destek alması
sağlanmalıdır.
MED‹POL ÜN‹VERS‹TES‹
HASTANELER KOMPLEKS‹
GENEL HASTANE
KALP-DAMAR CERRAH‹S‹ HASTANES‹
ONKOLOJ‹ HASTANES‹
A⁄IZ, D‹Ş VE ÇENE HASTALIKLARI HASTANES‹
DAHİLİ TIP BİRİMLERİ
CERRAHİ TIP BİRİMLERİ
}
ACİL TIP
}
AİLE HEKİMLİĞİ
}
BESLENME VE DİYETETİK
}
ÇOCUK
}
ÇOCUK SAĞLIĞI VE
HASTALIKLARI
}
NEONATOLOJİ
}
İMMÜNOLOJİ VE ALERJİ
}
ENFEKSİYON HASTALIKLARI
}
ENDOKRİNOLOJİ
}
GASTROENTEROLOJİ
}
GÖĞÜS HASTALIKLARI
}
HEMATOLOJİ VE ONKOLOJİ
}
METABOLİZMA HASTALIKLARI
}
NEFROLOJİ
}
NÖROLOJİ
}
ÜROLOJİ
}
DERİ VE ZÜHREVİ HASTALIKLAR
}
ENFEKSİYON HASTALIKLARI
}
ENDOKRİNOLOJİ VE
METABOLİZMA HASTALIKLARI
}
FİZİK TEDAVİ VE
REHABİLİTASYON
}
GÖĞÜS HASTALIKLARI
}
HAVA VE UZAY HEKİMLİĞİ
}
İÇ HASTALIKLARI
}
İÇ HASTALIKLARI
}
GASTROENTEROLOJİ
}
HEMATOLOJİ-KEMİK İLİĞİ
TRANSPLANTASYONU
}
NEFROLOJİ
}
TIBBİ ONKOLOJİ
}
ROMATOLOJİ
}
GERİATRİ
}
İMMÜNOLOJİ
}
KARDİYOLOJİ
}
NÖROLOJİ
}
NÜKLEER TIP
}
RADYASYON ONKOLOJİSİ
}
PSİKİYATRİ
}
SPOR HEKİMLİĞİ
}
ANESTEZİYOLOJİ VE
REANİMASYON
}
BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ
}
ÇOCUK CERRAHİSİ
}
GENEL CERRAHİ
}
GÖĞÜS CERRAHİSİ
}
GÖZ HASTALIKLARI
}
IVF
}
KADIN HASTALIKLARI
VE DOĞUM
}
KALP VE
DAMAR CERRAHİSİ
}
KBB HASTALIKLARI VE
BAŞ-BOYUN CERRAHİSİ
}
ORGAN NAKLİ
}
ORTOPEDİ VE
TRAVMATOLOJİ
}
PLASTİK VE
REKONSTRÜKTİF CERRAHİ
}
ÜROLOJİ
HEM/YRD110/R0
DİŞ HEKİMLİĞİ
}
AĞIZ, DİŞ VE ÇENE
CERRAHİSİ
}
DİŞ HASTALIKLARI VE
TEDAVİSİ
}
PROTETİK DİŞ TEDAVİSİ
}
ORTODONTİ
}
AĞIZ, DİŞ VE ÇENE
RADYOLOJİSİ
}
ENDODONTİ
}
PEDODONTİ
}
PERİODONTOLOJİ
03.05.2014
TEM AVRUPA OTOYOLU GÖZTEPE ÇIKIŞI NO: 1 BAĞCILAR 34214 İSTANBUL