Son günlerde farklı sağlık kuruluşlarında çalışan üyelerimizce Sağlık

Değerli TRD Üyeleri,
Son günlerde sizlerden, Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nün 11.05.2010 gün ve
19160 sayılı Karabük Devlet Hastanesi’ne yazdığı yazı ile hız kazanacak şekilde hastanelerde
radyologlara yönelik icap nöbeti uygulamasına gidildiğini belirten ve nöbet uygulamasındaki sıkıntılara
yönelik çok sayıda başvuru gelmektedir. Bu nedenle Derneğimizce alanla ilgili mevzuat çerçevesinde
anılan yazının içeriği ve yazı ile ulaşılan sonuca ilişkin aşağıdaki açıklamayı paylaşma gereği
duyulmuştur.
Anılan Genel Müdürlük yazısı Karabük İl Sağlık Müdürlüğü’nün, Karabük Devlet Hastanesinde görev
yapan iki adet radyoloji uzmanının icap nöbetine tabi tutulup tutulmayacağına ilişkin görüş istemi
üzerine verilmiştir.
Yazıda, Tıbbi Deontoloji Tüzüğü’nün, Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği’nin ve “Yataklı
Sağlık Tesislerinde Acil Servis Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğin” acil
hallerde hekimin müdahale zorunluluğuna ve nöbete ilişkin hükümlerine değinilerek radyologların
günlük çalışmalarının da nöbet ve vardiya şeklinde düzenlenebileceği belirtilmektedir.
Üyelerimizin başvurularından ise; icap nöbetinin acil hallerle sınırlı kalmadığı, aylık nöbet listesi ile
uygulamaya süreklilik kazandırıldığı, mesai sonrası tutulan icap nöbetinin fiilen çalışma sürelerini
arttırdığı, özellikle bir ya da iki radyologun bulunduğu yerlerde daha ağır bir hal almak üzere bu
durumun dinlenmelerine ve gece uykularını almalarına engel olduğu belirtilmektedir.
Anılan yazıda da değinilen düzenlemeler gereği, acil hallerde hekimin hastaya müdahale etmesi ya da
diğer uzmanlık alanlarından gelen davete icabet etmesi hastanın yaşam hakkı ve esasen bu haktan
kaynaklanan mesleki ve deontolojik kurallar bakımından hekimden beklenilecektir. Öte yandan bu
kuralın, radyologlara ilişkin özel düzenleme hükümlerini bertaraf eden ve günlük çalışma sürelerini aşan
uygulamalara olanak veren bir kural olarak anlaşılması ve radyologların nöbetlerinin bu kurala göre
düzenlenmesi hukuken mümkün değildir.
Bilindiği gibi radyasyonla çalışanların çalışma düzen ve süreleri radyasyonun zararlı etkilerine maruz
kalmaları nedeniyle diğer sağlık çalışanlarından farklı düzenlenmiştir. Bu kapsamda alanla ilgili
mevzuatta radyasyonla çalışmanın nöbet ve vardiya şeklinde düzenlenmesine ilişkin usul ve
sınırlamalar da ayrıca belirlenmiş bulunmaktadır.
İdarenin radyasyonla çalışma düzeni bakımından gözetmesi gereken temel kuralların en başta geleni
3153 sayılı Yasa’ya dayanılarak çıkarılan Radyoloji, Radyom ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri
Hakkında Tüzüğün 22. maddesinde belirtilen “radyoloji çalışanlarının başka işlerde kullanılması” ve
“gece uykularını ihlal edecek iş verilmesi” yasağıdır.
Bu yasakla birlikte Kamu Sağlık Hizmetlerinde İyonlaştırıcı Radyasyon Kaynakları ile Çalışan
Personelin Radyasyon Doz Limitleri Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesinin 2. bendi uyarınca da günlük
mesai süresi ile sınırlı olmak koşuluyla;
-
Radyoterapi birimlerinde acil hasta yükünün karşılanabilmesi ve hiperfraksiyone tedavi
şemalarının uygulanabilmesi için,
Radyoloji ve nükleer tıp birimlerinde ise yalnızca acil tanı ve tedavinin uygulanabilmesi için
başhekimlikçe radyologlar için vardiya ve nöbet düzenlenme olanağı bulunmaktadır.
Tüm bu hukuksal düzenlemeler birlikte değerlendirildiğinde; radyasyonla çalışanların günlük çalışma
sürelerinden fazla çalıştırılmalarına yol açan, dinlenmelerine ve gece uykularını almalarına engel olan
nöbet veya icap nöbeti uygulamalarının hukuka aykırılık taşıyacağı açıktır. Sağlık hizmetlerinin en
uygun şekilde sürdürülmesi için radyoloji çalışanlarının değinilen hukuksal düzenlemelerle belirlenmiş
haklarını ihlal etmeksizin hizmetin organizasyonunu yapması idare açısından bir zorunluluktur.
Üyelerimizce, aktarılan düzenlemelerde belirtilen sınırlamalara aykırılık taşıyan uygulamalarla
karşılaşılması halinde, uygulamanın durdurulması için Başhekimliğe başvurulabilecek, uygulamanın
geri alınmaması halinde ise iptalleri için idari yargıda yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle dava
açılabilecektir.
Derneğimizce de anılan Genel Müdürlük yazısının alanla ilgili mevzuat ışığında yeniden gözden
geçirilmesi ile radyoloji çalışanlarına ilişkin nöbet ve icap nöbeti uygulamalarına ilişkin çalışanların
haklarına işaret eden ve gözeten bir genel yazının hazırlanması ve sağlık kuruluşlarına duyurulması
istemiyle başvuruda bulunulmuştur. Başvurumuzla birlikte süreç Derneğimizce takip edilecektir.
Saygılarımızla,
TRD Yönetim Kurulu