Epilepsi

Epilepsi
Epilepsi bir kişinin tekrar tekrar epileptik nöbetler geçirmesi ile niteli bir klinik
durum yada sendromdur. Epileptik nöbet beyinde zaman zaman ortaya çıkan
anormal elektriksel boşalımların sonucu olarak görülen geçici nörolojik
disfonksiyon dönemidir. Bir çeşidi dışında (status epileptikus) nöbetler kısa
sürelidirve genellikle saniyeler veya dakikalarca sürer. Konvilziyon terimi nöbet
sırasında şiddetli kasılmalar olduğunu anlatmak için kullanılır. Fakat kasılmaların
eşlik etmediği bir çok nöbet çeşidi de vardır. Genel nüfusun yaklaşık %2-5’inin ömürleri boyunca en az bir epileptik nöbet
geçirdiği bilinmektedir. Ancak 1000 kişiden 4-12’si kronik veya aktif epilepsisi
olduğu ileri sürülür. Nöbetlerin durma şansı epilepsinin erken evrelerinde daha
yüksektir. Tam bir iyileşmeden sonra tekrarlama riski azdır. Uzun süredir devam
eden epileptik nöbetlerde iyileşme olasılığı daha azdır. Epilepsinin yarıya yakını ilk
4-5 yaş içinde başlamaktadır. Epilepsi nedenlerine gelince üç ana başlıkta incelemek mümkün;
1- Kalıtımsal etmenler: Kendiliğinden ortaya çıkan epilepsileri altında
genelde kalıtımsal etmenler ortaya çıkmaktadır. Çocukluk çağında
ortaya çıkan epilepsilerde genetik açıdan kromozonlarda değişiklik
olduğu kanıtlanmıştır. Epileptiklerin ailelerinde epilepsi veya epileptik
nöbet öyküsüne sıkça rastlanır.
2- Beyin patolojileri: Doğum travması, beyin içi kanama,
beynin oksijensiz kalması, beyinin infeksiyonları, metabolik
bozukluklar yeni doğanda epileptik nöbetlere neden olabilir.
Kafa travması, beyin damarları hastalıkları, beyin içinde oluşan
kitleler v.b. erişkinlerde epileptik nöbetlere neden olabilir.
1/7
Epilepsi
3- Sistemik patolojik süreçler: Sistemik hastalıklar
metabolik ve toksik etmenler epileptik nöbetlere neden
olabilir, fakat oluşan nöbetler neden olan etmen ortadan
kaldığında kendiliğinden durur. Fakat bu etmenlar
beyinde kalıcı hasara yol açarsa nöbetler temen ortadan
kalkmasına rağmen devam eder. Bazı ilaçlarında duyarlı
kişilerde epileptik nöbetlere yol açtığı bilinmektedir.
Epileptik nöbetler yapılan tetkikler sonucu beynin
kaynaklandığı bölgesi dikkate alınarak parsiyel ve
jeneralize diye ikiye ayrılır. Bazı nöbetler bebeklik
döneminde oluştundan bunlar sınıflandırılamaz.
A-Parsiyel Epileptik Nöbetler: Basit Parsiyel Nöbetler:
Bu nöbetlerde hasta nöbet geçirirken tek bir
bulgusu vardır vücudun belirli bir bölgesini tutar.
Örneğin bir ayakta yada kolda kasılmalar
nitelikli epilepsi türüne basit parsiyel motor
nöbetler denir. Bu türde nöbet başladığı yerde
kalabildiği gibi belirli bir düzene göre ilerleyerek
vücudun yarısını tutabilir. Örneğin elde
2/7
Epilepsi
başlayan konvülziyonlar sırasıyla ön kola, üst
kola, yüze ve dile, sonrada alt ekstremitelere
yayılabilir. Eğer vücudun diğer yarısına geçerse
bilinç bozulabilir. Nöbet durduktan sonra
kasılmaların geliştiği tarafta kuvvetsizlik olabilir.
Bunun dışında basit duyusal nöbetler gelişebilir
bu türde bir ekstremitede, genellikle elde ve
parmaklarda uyuşma-karıncalanma, yanma ve
nadiren ağrı gibi kısa süren belirtiler oluşabilir.
Bu belirtiler lokal olabileceği gibi vücudun bir
yarısını sarabilir. Deri yüzeyinde renk
değişiklikleri (kızarma-solma), sesler duyulması,
kan basıncı değişiklikleri, sadece bilinç
bulanıklığının eşlik ettiği bir çok çeşit parsiyel
epileptik nöbetler oluşabilir. Kompleks Parsiyel Nöbetler:
Yukarıda sözü edilen nöbetlere bilinç
bozukluğu eşlik ettiğinde kompleks parsiyel
nöbetler teriminin kullanılması önerilir.
Duyusal nöbetlerde parsiyel epileptik
nöbetlerden farklı olarak hissedilenler basit
3/7
Epilepsi
ışık çakması veya şekilsiz bir görüntü yerine
hastanın geçmiş yaşamından bir sahne,
görüntüleri, sesleri, kokuları, lezzetleri,
duygularıyla tekrar yaşanır. Fakat hastalar
hissettiklerin şeylerin gerçekle
bağdaşmadığının bilincindedirler. B-Jeneralize Epileptik Nöbetler: Jeneralize epileptik nöbetleri birkaç
başlık altında toplamak mümkün. Petit
mal dediğimiz ve ani bilinç kaybı ile
birlikte konuşma yürüme, yeme gibi
motor aktivitelerin kesilmesiyle niteli şekli
en sık görülenidir. Nöbet sırasında vücut
pozisyonu korunur ve hasta yere
düşmez, gözler bakakalmış gibidir,
iletişim kuramaz ve hasta etrafının
farkında değildir. Ani iletişim bozukluğu,
tek bir kasta veya kas grubunda ani, kısa
süreli kasılmalar v.b. şekillerde ortaya
4/7
Epilepsi
çıkabilir. Hastada bilinç kaybı oluşur.
Epilepsinin acil müdahale gerektiren
epileptik nöbetlerin aralarında normal
dönem olmadan, ardarda birbirlerini
izlemesi şeklinde ortaya çıkabilir. Normal
koşullarda epilepsi tanımına uygun
olarak, ilk epileptik nöbeti izleyen bir yıl
içinde en az bir nöbet daha geçiren
hastalara antiepileptik tedavi başlanır.
Kullanılacak ilaç nöbet tipine göre seçilir.
Tedavide bazen tek ilaç kullanımı yeterli
gelmediğinde çoklu ilaç kullanımı
uygulanabilir. Tedavide ilacın
kullanımından çok bu ilacın kan seviyesi
tedavide önemlidir. Bazı ilaçların yeterli
kan seviyesine ulaşması 14-30 gün
5/7
Epilepsi
alabilir. Tedavide asıl amaç nöbetlerin
durdurulmasıdır ve verilen ilaç tedavisi
ile yüksek oranda nöbetler
durdurulmaktadır. Nöbetleri tam olarak
durdurulmuş hastalarda tedaviye aynı
ilaç ile ortalama 3-5 yıl devam edilebilir.
Bu nedenle doktor tavsiyesi olmadan
kullanılan ilaç kesilmemelidir. Bu sürenin
sonunda ilaç kesildikten sonra tekrar
nöbet geçirme riski %25 kadardır. İlaç
kullanmaya başladıktan sonra ilk
haftalarda ilaca bağlı vücutta bazı
tepkiler görülebilir. Tedavinin
başlangıcında deri döküntüleri
olabileceği akılda tutulmalıdır. Tedavinin
ilk bir ayı içinde birkaç kez tam kan
sayımı ve karaciğer fonksiyon testlerinin
kontrolüiçin doktora başvurulmalıdır.
Tedavinin en uygun ilaç ile uygun dozda,
6/7
Epilepsi
sürede yapılması hastalığın tedavisinde
çok önemlidir. Bu nedenle tedavinin her
aşaması uzman hekim tarafından takip
edilmelidir. 7/7