DIŞ TİCARET AÇIĞI AĞUSTOS AYINDA 8,0 MİLYAR DOLAR OLDU Dış ticaret açığı Ağustos ayında 8,0 milyar dolar ile 6,75 milyar dolar olan ortalama beklentinin ve 7,4 milyar dolarlık beklentimizin üzerinde gerçekleşti. Geçen yılın aynı ayında verilen açık ise 7,1 milyar dolar düzeyindeydi. İhracat, Ağustos ayında yıllık bazda %2.9 artışla 11,4 milyar dolar olurken, artış oranındaki gerçekleşmenin TİM öncü verilerine göre düşük olmasında bu yıl altın ihracatının 65 milyon dolara gerilemesi (geçen yıl 159 milyon dolar) etkili oldu. İthalat ise altı aydır görülen daralmadan sonra %7.0 artışla 19,5 milyar dolar düzeyinde oluştu. Böylece, yıllık dış ticaret açığında 2014 yılı Ocak ayında başlayan düşüş eğilimi bu yıl ilk kez kesintiye uğramış oldu. Dış ticaret dengesini altın olumlu, enerji ise olumsuz etkiledi. İthalat artışının daha yüksek olmasını Temmuz ayında altın ithalatının 210 milyon dolarla sınırlı kalması da engelledi. Zira, geçen yılın aynı ayında altın ithalatı daha yüksek (656 milyon dolar) gerçekleşmişti. Buna karşılık, altının dış dengeyi azaltıcı yöndeki etkisinin zayıfladığı da söylenebilir. 2012 yılında altın dış ticareti dengesi 5,7 milyar dolara fazla verirken, 2013 yılında 11,8 milyar dolar açık verilmişti. Bu yıl ilk sekiz ay sonunda ise net ithalatçı (0,4 milyar dolar) konumundayız. Enerji ithalatı ise ilk yarıda geçen yılın hafif üzerinde gerçekleşmişti. Ağustos ayında da önceki yılın aynı ayına göre %2 daha yüksek gerçekleşirken, böylece son 12 aylık enerji ithalatı da 56,4 milyar dolara yükselmiş oldu. İthalat alt gruplarından gelen sinyaller iç talep, üretim ve yatırımlar açısından olumluydu. Tüketim malı ve ara malı ithalatı sırasıyla %8.4 ve %7.2 yıllık artış kaydederken, sermaye malı ithalatı da %5.3 yükseldi. Daha da önemlisi, sanayi üretimi açısından öncü olduğunu düşündüğümüz enerji ve altın hariç ara malı ithalatının hem Temmuz ayına göre hem de geçen Ağustos’a göre artış (%16.5) kaydettiğini görüyoruz. Bu durum, Ağustos ayı için yıllık %13.0 artış şeklinde olan sanayi üretimi ön tahminimizde risklerin yukarı yönlü olduğunu düşündürdü. Dış açıkta altın ithalatının oluşturduğu baz etkisinden kaynaklanan azalış eğilimi güç kaybetti. Geçen yılın ilk yedi ayında toplam 11 milyar dolar altın ithalatı gerçekleşmiş, bunun büyük kısmı da NisanTemmuz döneminde kaydedilmişti. Ağustos’ta baz etkisi azalırken, yine de, yılın kalan döneminde geçen yılın söz konusu döneminde gerçekleşen ortalama aylık 845 milyon dolar altın ithalatının gerisinde kalınırsa, dış ticaret dengesi olumlu etkilenmeye devam edebilir. Ayrıca, izlediğimiz kadarıyla, Eylül ayı TİM öncü ihracat (altın hariç) verileri yıllık bazda artış (%4 civarında) kaydedilebileceğini düşündürmektedir, ancak bu durum bu yıl işgünü sayısının 1 gün daha fazla olması kaynaklıdır. Temmuz-Ağustos-Eylül birlikte bakıldığında ihracatın artış hızının %3’ler civarına yavaşladığı anlaşılmaktadır. Ancak, TCMB’nin son PPK toplantısı metninde “zayıflayan küresel talebe rağmen ihracat dengeli büyümeyi desteklemeye devam etmektedir” cümlesinin kullanılmış olması, TCMB’nin dış talep açısından çok endişeli bir pozisyonda olmadığını düşündürmüştü. Dış ticaret verisinden sonra, Ağustos ayı cari açık beklentimizi 3,2 milyar dolar olarak şekillendirdik. Geçen yılın aynı ayında cari açık 2,4 milyar dolardı. Bu şekilde gelirse, son 12 aylık cari açık 49,3 milyar dolar düzeyine yükselecek. Bu durum ise, 2014 yılı için %3.0 düzeyindeki GSYH büyüme tahminimize paralel GSYH’nin %5,9’una tekabül edecek şekilde 48 milyar dolar düzeyinde olan cari açık beklentimizin üzerindeki riskleri dengeli gösteriyor. Orta Vadeli Program’da ise %4 büyüme beklentisi ile 55.0 milyar dolar cari açık öngörülmüştü. Dış ticaret açığını ise bu yıl 86,0 milyar dolar düzeyinde öngörüyoruz, OVP’de ki tahmin ise 95,5 milyar dolar düzeyinde bulunmakta. Cari açığın birincil belirleyicisi olan dış ticaret dengesinde bu yıl gözlenen düzelmenin Ağustos’ta kesintiye uğraması moral bozucu olsa da büyük ölçüde işgünü farklılıklarından kaynaklandığı söylenebilir. Son yıllarda altın ithalat ve ihracatı faktörleri nedeniyle manşet dış açık verilerinin tek doğru ölçü olmayacağını düşündüğümüzü sıklıkla vurguluyoruz. Bu nedenle, son 12 aylık birikimli enerji ve altın hariç dış ticaret açığının seyrini takip etmekteyiz ki, 2013 yılındaki oldukça yatay seyrini bu yıl iyileşme yönüne doğru çevirmiş olmasını önemli görmekteyiz. Bu gösterge Ağustos’ta yükselmiş olsa da halen Haziran’ın gerisinde bulunmaktadır. Bu yıl, gelişmiş ülkelerin (özellikle AB) büyüme hızlarında görülen toparlanmanın ihracatımıza ilk yarıda olumlu yansıdığını gördük, ancak AB’den gelen verilerin yeni bir yavaşlama eğilimine işaret etmesi ve Irak ihracatımızın daralmaya devam etmesi buradaki riskleri artırmaktadır. Ağustos’ta AB’ye ihracat yıllık bazda %10 artarken, Irak’a olan ihracat %25.8 daralma göstermiştir. Diğer taraftan, son dönemde petrol fiyatlarının geçen yılın belirgin altında seyretmeye başlaması aşağı yönlü bir risk olarak izlenmektedir. Bu rapor Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Raporda yer alan içerik, müşterilerin verilen stratejilerden kârlı çıkacağının ya da zararlarının limitli olacağının, Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından verilmiş sözü veya garantisi olarak kabul edilemez. Burada yapılan analizlere dayanarak ve özellikle kaldıraç sistemi kullanan piyasalara yapılan yatırımlar zararla da sonuçlanabilir. Bu raporun ticari amaçlı kullanımı sonucu oluşabilecek zararlardan dolayı kurumumuz ve kurumumuz çalışanları hiçbir sorumluluk üstlenmemektedir. Bu raporda yer alan bilgiler, güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan derlenmiş olup doğrulukları ayrıca araştırılmamıştır. Bu nedenle, bu bilgilerin tam veya doğru olmamasından, kullanılan kaynaklardaki hata ve eksik bilgilerden dolayı doğabilecek zararlar konusunda kurumumuz ve kurumumuz çalışanları herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Raporda yer alan bilgiler Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin yazılı izni olmadan çoğaltılamaz, yayınlanamaz veya üçüncü kişilere gösterilemez.