M. Meclisi B

M. Meclisi
B : 55 18 . 2 . 1964
h m ile, umulanın üstünde bir seviyede gerçek­
leşmiştir.
G-ayrisafi millî hâsılanın % 15 ini teşkil eden
sanayi alanında, 1962 de, 1961 e nazaran % 6,9;
1963 te, ilk geçici tahmin olarak % 7,5 bir ar­
tış kaydedilmiş bulunmaktadır.
Başlıca sanayi mamulleri olan demir, çelik,
boru, çimento, şişe ve cam, yün ipliği, yünlü do­
kuma, pamuk ipliği, pamuklu dokuma konuların­
da, 1963 yılında 1962 ye nazaran, Plânın ön gör­
düğü istikametlerde önemli artışlar kaydedilmiş­
tir. Bilhassa enerji üretimi ile petrol sanayiin­
deki artışlar, memnuniyet verici bir ölçüde olmuş­
tur. ,
Madenlerden taş kömürü, linyit, demir, ba­
kır, kükürt istihsali, plânda ön görülen gelişme­
leri göstermiştir.
İnşaat sektöründe, 1962 de 1961 e nazaran,
gerek yüzölçümü, gerekse kıymet bakımından
önemli artışlar kaydedilmişti.
1963 te ise, plânın arzuladığı yönden, bu
alanda bir miktar düşüşler müşahede edilmiş ol­
makla beraber, özel sektör yatırımlarını, bu alan­
dan, memleket ekonomisi için daha verimli olan
alanlara kaydırmak için gerekli krediye malî ted­
birler tamamlanamamış olduğu için, amaç henüz
gerçekleştirilememiştir.
Ancak, daha 1963 ün ilk altı ayında beliren
yönelme, memnuniyet verici mahiyettedir.
Dış ticaret hacmi 1962 ve 1963 yıllarında,
daha önceki yıllara nazaran, rekor sayılabilecek
seviyelere ulaşmıştır. 1962 yılında dış ticaret
hacmi 622 milyon doları ithalât, 381 milyon do­
ları ihracat olmak üzere bir milyar dolârm üs­
tüne çıkmıştır. İhracattan sağlanan döviz geliri,
ithalât için lüzumlu döviz ihtiyacının ancak %
62,2 sini karşılayabilmiş, dış ticaret açığı 241
milyon doları bulmuştur.
1963 te dış ticaret hacmi 368 milyon doları
ihracat 688 milyon doları ithalât olmak üzere bir
milyar 56 milyon dolar olmuş, ihracat 1962 ye
nazaran 13 milyon dolar eksiklik, ithalât 66 mil­
yon dolar fazlalık göstermiştir. Dış ticaret açığı
320 milyon dolardır. Ekonominin hali hazır bün­
yesinin kaçınılmaz bir sonucu olan bu bünyevi
dış ticaret açığı, tediye muvazenemizde, önemli
bir menfi unsur olmakta devam etmektedir.
Tediye muvazenemizin bu bünyevi durumu­
nu ağırlaştıran diğer önemli bir menfi unsur da,
0:2
yakın geçmişin mirası olan ağır dış borçlarımı­
zın mevcudiyetidir.
Filhakika 1 Temmuz 1961 den 30 Haziran
1962 ye kadar olan 12 aylık bir devre de, 43
milyon doları Devlet borçlarının resülmal ve fa­
iz taksitleri, 31 milyon doları konsolidasyona ta­
bi borçların taksit ve faizleri, 14 milyon doları
kredili ithalât taksitleri, 9 milyon doları diğer
borçlar olmak üzere ceman 97 milyon doları;
1 Temmuz 1962 den 30 Haziran 1963 e kadar
olan 12 aylık devrede, 95 milyon doları Devlet
borçlarının resülmal ve faiz taksitleri, 36 milyon
. doları konsolidasyona tabi borçların taksit ve fa­
izleri, 16 milyon doları kredili ithalât taksitleri,
2 milyon doları diğer borçlar olmak üzere, caman 149 milyon dolar tutarındaki borç taksitleri
ödemek meeburiyeti ile karşı karşıya kalınmış
olması, tediye muvazenemizin bünyevi dış ticaret
açığı yüzünden esasen ağır olan durumunu büs­
bütün ağırlaştırmış, alman dış yardımların mü­
him kısmının, eski borçların ödenmesinden kul­
lanılmasını gerektirmiştir. Ananevi ihraç mad­
delerimizin yanma yeni maddelerin eklenmesi su­
retiyle ihracat gelirlerimizi artırmanın müşkü­
lâtı ve bunun kısa bir zaman süresi içinde ger­
çekleşmesinin hemen hemen imkânsızlığı karşı­
sında, tediye muvazenemizin bu ağır durumunun
ıslahını, yeni zamanların tükenmez Hazinesi olan
turizmden beklemek tek çıkar yol olarak görün­
mektedir. Bu istikamette, milletçe el ve gönül
birliği ile gayret göstermenin zamanı gelmiştir
kanısındayız.
Hükümetten ve Yüce Meclisten ferdî ve müş­
terek imkân ve gayretleri bu istikamete yönelt­
mesini beklemekteyiz.
Sayın Milletvekilleri :
Ekonomideki gelişmelere muvazi olarak, para,
kredi ve mevduat konularında da olumlu geliş­
meler kaydedilmiştir. Merkez Bankası kredileri,
1961 sonunda, 1 milyar 157 milyon lira iken 1963
ün 10 ncu ayı sonunda, yani 22 ay içinde, 3 mil­
yar 130 milyon 1 İraya~ çıkmıştır. 22 aylık artış
% 170 tir Merkez Bankasının kamu sektörüne
açtığı krediler, 1961 sonunda 553 milyon lira
iken 1962 sonunda 1 milyar 23 milyon liraya;
1963 ün 10 ncu ayı sonunda da 2 milyar 36 mil­
yon liraya yükselmiştir. 22 aylık artış % 268 dir.
Merkez Bankasının özel sektöre açtığı krediler
ise, 1961 sonunda, 604 milyon lira iken 1962 so-
43 —