i. — Van Mebusu Ferid Melen`in, dış ticaret ve tediye

i. — Van Mebusu Ferid Melen'in, dış ticaret
ve tediye muvazenesine dair Ekonomi ve Ticaret
ve Maliye vekillerinden olan sualine Maliye Ve­
kili Hasan Polatkan'ın tahrirî cevabı (6/1189)
Eylül 1953 gayesi itibariyle miktarı nedir?
Bu mebaliğ Merkez Bankası haftalık vazi­
yet cetvellerinde hangi rakamlar arasında yer
almaktadır?
4
Ankara, 6 . X . 1853
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Altın ve döviz mevcutlariyle dış ticaret ve
tediye muvazenemize dair son aylar içinde en­
dişe verici haberler çıkmıştır.
Yeter derecede vazıh olmadıkları için, bu
haberlerin doğru veya yanlış olduklarını, res­
mî yayınlardan öğrenmeye maalesef bugün için
imkân yoktur.
Başbakan ve ilgili bakanların yaptıkları
beyanlar da bu konulara aydınlık «getirememiş
bilâkis zihinlerde şüphe ve tereddüt uyandır­
mışlardır.
Dış ticaret ve tediye muvazenemizi ilgilen­
diren mevzularla Hükümet tedbirlerinin Büyük
Millet Meclisinde ve umumi efkâr önünde tet­
kik ve tahlil olunması her bakımdan lüzumlu
ve zaruri olmuştur. Buna başlangıç olmak üze­
re aşağıdaıki maddelerde yazılı malûmatın, Ma­
liye ve Ekonomi ve Ticaret vekilleri tarafın­
dan yazılı olarak verilmesine delâlet buyurulmasını arz ve rica ederim.
Van Mebusu
Ferid Melen
il. İstatistik Umum Müdürlüğünce yayınla­
nan rakamlara nazaran dış ticaretimizde:
1951 takvim yılında
246,4 milyon
1952
»
»
040,4
»
1953 8 ayında
540
»
olmak üzere, ceman bir milyar otuz milyon li­
ralık bir açık husule gelmiştir.
'Bu açığın ne kadarı ve hangi kaynaklardan
kapatılmıştır?
(Amerikan yardımı, uzun ve kısa vadeli dış
krediler ve diğer karşılıklar kalem kalem gös­
terilmek suretiyle)
2. 1950, 1951, 1952 yılları tediye muvaze­
nelerinin aktif ve pasifleriyle neticeleri nedir?
(ithalât, ihracat, cif, fob farkları, turizm ve
seyahatler, Devlet muameleleri, yatırımlar ay­
rı kalemler halinde gösterilmek suretiyle)
3. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
tarafından Türk parası olarak tahsil edildiği
halde, yabancı memleketlerdeki alacaklıları em­
rine ödenmemiş mal bedeli var mıdır? Varsa
T. C.
Ekonomi ve Ticaret Vekâleti
Dış Ticaret Dairesi
Genel: 51
Sayı :
özel: 3040
9.II.1954
özü : Van Mebusu Ferid Me­
len'in yazılı soru önergesi
hak.
T. C. Büyük Millet Meclisi Reisliğine
19 . X — 1953 tarih ve 6-1189, 5733/13112
sayılı yazılarına karşılıktır:
1951, 1952 yıllariyle 1953 yılının ilk 8 ayın­
daki Ticaret ve Tediye Muvazenesi açıklarına ve
husule gelen açıkların ne suretle kapatılacağına
dair Van Mebusu Ferid Melen tarafından veri­
len yazılı sofu önergesi, ilgisine binaen Reisliklerince gerek Maliye Vekâletine ve gerek Vekâle­
time gönderilmiştir.
Vekâletimce 1 nci soruya inhisar etmek üzehazırlanacak cevabın, Maliye Vekâletine taallûk
eden 2 nci ve 3 ncü sorularla ilgili bulunması
dolayısiyle mevzuun müştereken tetkikinin ye­
rinde olacağı mütalâa edilmiş ve keyfiyet Maliye
Vekâletine yazılmıştır.
Henüz sözü geçen Vekâletten bir cevap alın­
madığından Vekâletimin bu husustaki mütalâası
1 nci soruya 'inhisar etmek üzere aşağıda arz edil­
miştir.
1. İstatistik Umum Müdürlüğü tarafından
Gümrük giriş ve çıkış kayıtlarına göre hazır­
lanan rakamlara nazaran dış ticaretimizde, fil­
hakika,
1951 Takvim yılında
246 410 440 liralık
1952 »
»
540 416 827 »
1953 Yılının 8 ayında da
248 237 000 »
olmak üzere ceman yekûn 1 035 064 267 liralık
ihracat aleyhine bir fark müşahede edilmektedir.
Ancak, sadece mal giriş ve çıkış hareketleri­
ni irae eden bu istatistiklere istinaden aradaki
farkın açık şeklinde mütalâası doğru değildir.
Zira bu rakamlara giren ve tediyeyi icabettirmiyen (Amerikan yardımı, bedelsiz ithalât ve kre| dili ithalât gibi) unsurların tefrik ve tenzil edil-
— 927 —