tarihte ilkler - video.eba.gov.tr
advertisement
TOKAT/SULUSARAY ANADOLU LİSESİ ONUR İŞERİ Tarih Öğretmeni TARİHTE İLKLER Türklerin ilk anayurdu Orta Asya‟dır Tarihte ilk kurulan Türk Devleti Asya Hun İmparatorluğu’dur Asya Hun Devleti’nin bilinen ilk hükümdarı Teoman’dır Türk toplulukları ilk kez bir çatı altında toplayan Asya Hun Devleti’dir Onluk sistem adı verilen askeri teşkilatı ilk defa kuran Mete Han‟dır Türklerin kullandıkları ilk alfabe 38 harfli Göktürk alfabesidir Tarihte Türk adıyla kurulan ilk devlet Göktürklerdir Türkler hakkında ilk belge MÖ. 318 tarihli bir Hun –Çin ticaret sözleşmesidir Türklerin bıraktıkları ilk yazılı belge II. Göktürk Devletine ait Orhun Kitabeleri’dir Göçebeliği bırakarak yerleşik hayata geçen ilk Türk devleti Uygurlardır Matbaa ve kağıt kullanan ilk Türk devleti Uygurlardır Töreyi yazılı hale getiren ilk Türk devleti Uygurlardır Göktanrı inancından ayrı bir dine inanan ilk Türk devleti Uygurlardır (Maniheizm) Museviliği kabul eden ilk ve tek Türk topluluğu Hazarlardır Avrupa’da kurulan ilk Türk devleti Avrupa Hun Devleti’dir Türklerle Bizanslılar arasında imzalanan ilk antlaşma Margus Barışıdır İstanbul’u ilk kuşatan Türk boyu Avarlar‟dır (619) İlk atı evcilleştiren ve tekerleği kullanan Türk topluluğu İskitlerdir Orhun yazıtlarını ilk okuyan Danimarkalı bilgin Thomsen‟dir İslamiyet’i kabul eden ilk Türk boyu Karluklar‟dır Orta Asya’daki İlk Müslüman Türk devleti Karahanlılardır Türk İslam sentezini ilk gerçekleştiren Karahanlılardır Türkçe’yi ilk defa resmi dil olarak kabul eden Karahanlılar‟dır İlk Türkçe sözlük olan “Divan-ı Lügat’it Türk” Karahanlılar döneminde yazılmıştır Türk mimarisinden ilk kervansaraylar Karahanlılar tarafından yapılmıştır Farklı etnik yapıya sahip milletleri bir arada toplayan ilk Türk devleti Gazneliler‟dir. “Sultan” unvanını kullanan ilk Türk hükümdarıdır Gazneli Mahmut‟tur Hindistan’da İslamiyet’i yaymaya çalışan ilk hükümdar Gazneli Mahmut’tur Türkler ilk defa İslamiyet’i topluca Talas savaşından sonra kabul etmeye başlamışlardır Anadolu’yu ele geçirmek için Selçukluların Bizans, Gürcü ve Ermenilere karşı yaptığı ilk savaş Pasinler‟dir (1048) Selçuklularda hassa ordusu ilk defa Tuğrul Bey zamanında Gazneli Devleti örnek alınarak kurulmuştur Selçukluların ilk başkenti Nişabur’dur Büyük Selçuklularda ilk medrese Nişabur‟da Tuğrul Bey tarafından açılmıştır Selçuklularda İkta sistemini ilk defa Nizamülmülk kurmuştur Anadolu’nun kapısı ilk kez Malazgirt savaşıyla birlikte Türklere açılmıştır (1071) Türklerin Anadolu’ya yerleşmesi ilk defa Malazgirt Savaşı’ndan sonra başlamıştır (1071) Abbasi halifesi ilk kez Türklerin siyasi gücünü ilk kez Tuğrul Bey’in 1055 Bağdat seferinden sonra kabul etmiştir Anadolu’da Türk beylikleri ilk kez Malazgirt savaşından sonra kurulmuştur (Artuklular, Saltuklular, Danişmendliler v.s.) Anadolu’da ilk medreseyi kuran Danişmenliler‟dir İlk Türk denizcisi Emir Çaka Bey‟dir Anadolu’da Türkçe’yi ilk defa resmi dil olarak kabul eden Karamanoğlu Mehmet Bey’dir Anadolu Selçuklu devletinin ilk başkenti İznik‟tir (1075) TOKAT/SULUSARAY ANADOLU LİSESİ ONUR İŞERİ Anadolu Selçuklularında ilk tersane I. İzzettin Keykavus zamanında Sinop’ta inşa edilmiştir Anadolu Selçuklularında ilk gümüş ve altın parayı II. Kılıçarslan bastırmıştır Anadolu Selçuklularında ilk donanma Alaadin Keykubat zamanında kurulmuştur Miryakefalon savaşı ile Anadolu’nun Türk yurdu olduğu kesinleşmiştir (1176) Mısır’da kurulan ilk Türk devleti Tolunoğulları‟dır Moğolları Ayn-ı Calut savaşıyla Memlükler yenmiştir (1260) Dünyada monarşik kralların yetkilerinin sınırlandırılması ilk defa İngiltere’de gerçekleşmiştir (Manga Charta) Avrupa tarihinde anayasallaşma süreci 1215 yılında İngiltere’de ilan edilen Manga Charta ile başlamıştır Avrupalılar; barut, matbaa ve pusulayı ilk kez Haçlı seferleri sırasında tanımışlardır Coğrafi Keşifleri başlatan ve sömürge imparatorluklarını ilk kuran devletler İspanya ve Portekiz’dir 1519-1522 yılları arasında deniz yoluyla Dünyayı dolaşan ilk insanlar Macellan ve Del Kano’dur Rönesans Hareketleri ilk olarak İtalya’da başladı. Reform hareketleri ilk olarak Almanya’da başladı (Protestanlık) Kilisenin otoritesine karşı ilk isyan eden Almanya’da Martin Luther’dir Sömürgeciliğe karşı yapılan ve başarıya ulaşan ilk ayaklanma Amerikan Bağımsızlık Savaşıdır (1783) Çağdaş anlamda demokrasi ve cumhuriyeti ilk olarak hayata geçiren Amerika’dır Kilise’de reform yapılması gerektiğini ilk dile getiren “Erasmus” dur Hümanizma hareketi ilk olarak İtalya’da Edebiyat alanında başlamıştır Dünyada ilk parlamento İngiltere’de kurulmuştur- 1295 (Avam Kamarası- Lordlar Kamarası) Kralların katıldığı ilk haçlı seferi II. Haçlı seferidir Birey kavramı ilk defa Yeni Çağ’da ortaya çıkmıştır Feodalite rejimi (derebeylik) ilk defa kavimler göçü ile ortaya çıkmıştır Katolik kilisesinden ayrılarak yeni mezheplerin ortaya çıkması ilk kez Reform hareketleri ile gerçekleşmiştir Avrupa’da milli monarşiler ilk defa Haçlı Seferleri sonucunda ortaya çıkmaya başlamıştır Top, Avrupa’da ilk defa İngilizler tarafından Yüzyıl savaşları sırasında “Kresy Muharebesi”nde kullanılmıştır Derebeylik rejimi ilk defa Haçlı Seferleri’nden sonra zayıflamaya başlamıştır Avrupa’dan İslam dünyasına yönelik ilk haçlı seferi 1096 yılında düzenlenmiştir Avrupa’da kiliseye karşı güvenin azalması ilk defa haçlı seferlerinden sonra başlamıştır Afrika’nın güney ucunu (Fırtınalar Denizi) ilk defa geçen Bartelmi Diaz‟dır (1487) Hind okyanusuna ulaşarak Kalküta’ya (Hindistan) varan ilk denizci Vaskö De Gama‟dır (1498) Dünyanın yuvarlak olduğunu ilk defa ispatlayan Macellan ve Del Kano‟dur (1519-1519) Amerika kıtasına ilk defa giden Kristof Kolomb‟dur (1492) Laik öğretim anlayışı ilk defa Reform Hareketleri sonucunda ortaya çıkmıştır Reform hareketleri sonuncunda ilk ortaya çıkan mezhep Protestanlıktır Modern anlamda matbaayı ilk defa Jean Gutenberg 1450’de icat etmiştir Ateşli silahlar ilk defa Venedikliler tarafından kullanılmaya başlamıştır Ulusal devletler ilk defa Fransız ihtilali sonrasında yaygınlaşmaya başlamıştır İlk İnsan Hakları Beyannamesi, Amerika’da 1776 Filedelfiya Kongresinde kabul edilmiştir Sanayi devrimi ilk defa İngiltere’de başlamıştır Avrupa’da Sanayi devrimi sonrasında makinalaşma ilk defa dokuma sanayinde başlamıştır İşçi sınıfı ilk defa sanayi inkılabı sonrasında ortaya çıkmıştır TOKAT/SULUSARAY ANADOLU LİSESİ ONUR İŞERİ Avrupa’da sosyalist akımlar ilk defa 1848 İhtilalleri sonrasında görülmeye başlanmıştır Demokrasi, laiklik, hürriyet, liberalizm gibi kavramlar ilk defa Fransız İhtilali ile dünyaya yayılmaya başlamıştır İşçi sınıfının kurduğu ilk sendikalar 1848 İhtilallerinden sonra faaliyetlerine başlamıştır Kapitalizm, sosyalizm, emperyalizm kavramları ilk defa Endüstri İnkılabıyla ortaya çıkmıştır Avrupa’nın siyasi yapısının Orta Doğu’ya taşınması ilk defa Haçlı seferleri ile gerçekleşmiştir Amerika kıtasının yeni bir kıta olduğunu ilk defa keşfeden Ameriko Vespuçi olmuştur Laik yönetim anlayışı ilk defa Fransız ihtilalinden sonra ortaya çıkmıştır Reform hareketleri ilk defa Almanya’da Martin Luther liderliğinde başlamıştır İngiltere Amerikanın bağımsızlığını ilk defa Versay Antlaşması ile kabul etmiştir (1783) Osmanlı devletinin paylaşımını konu alan “Şark Meselesi” ilk defa Viyana kongresinde ortaya atılmıştır (1815) Almanya siyasi birliğini kurup sömürgecilik faaliyetlerine başlaması ilk defa 1870’de Verdun savaşıyla gerçekleşmiştir Fransız İhtilali’nden sonra krallar sınırlarını korumak ilk defa Viyana Kongresinde iş birliği yapmışlardır (1815) ABD’nin kuruluşu sömürgeciliğe karşı kazanılan ilk ulusal kurtuluş savaşıdır İngiltere’de 1688 yılında ilan edilen İnsan Hakları Bildirisi ile Meşrutiyet yönetimine kesin olarak geçilmiştir Osmanlı Devleti’nde divan örgütü ilk defa Orhan Bey zamanında kurulmuştur İlk düzenli ordu teşkilatı Orhan Bey zamanında kurulmuştur (yaya-müsellem) Osmanlı Devletinde ilk vezir Orhan Bey zamanında tayin edilmiştir (Alaaddin Paşa) Osmanlı Devleti ile Balkan milletleri arasında yapılan ilk haçlı savaşı Sırpsındığı Savaşı‟dır (1364) Balkanların kapısını Türklere açan savaş Sırpsındığı Savaşı‟dır (1364) Osmanlı Devleti topu ilk defa I.Kosova savaşında kullanmıştır (1389) Yeniçeri ocağının temelini atan Sultan I. Murat‟tır Tımar sistemini ilk defa uygulayan Sultan I. Murat’tır Osmanlı padişahları arasında “Sultan” unvanını ilk kullanan I. Murat’tır Balkan milletleriyle yapılan ilk resmi antlaşma Edirne-Segedin‟dir (1444) Kardeşini öldürerek tahta çıkan ilk padişah I. Murat’tır Osmanlı Devleti’nde kurulan ilk eyalet Rumeli Eyaleti’dir (I. Murat) İstanbul’u ilk kuşatan Osmanlı padişahı I. Bayezıd‟dır Osmanlı Devleti’nde ilk deniz savaşı Çelebi Mehmet döneminde Venediklerle yapılmıştır (1416) Osmanlı Devleti’nde ilk hazine ve mali teşkilat I. Murat zamanında oluşturulmuştur Osmanlı Devleti’nin Rumeli’de ele geçirdiği ilk toprak parçası Çimpe Kalesi‟dir (1353) Osmanlı topraklarına katılan ilk beylik Karesioğulları Beyliğidir (1345) Osmanlı Devleti’nin Bizans tekfurlarıyla yaptığı ilk savaş Koyunhisar Savaşıdır (1302) Bizans’ın alınması için Anadolu Hisarını yaptıran I. Bayezıd’dır (Yıldırım) Bizans’ın fethi için Rumeli Hisarını yaptıran I. Mehmet’tir (Fatih) Osmanlı Devleti’nin ilk başkenti Söğüt’tür (1299) Osmanlı Devleti’nde ilk Kaptan-ı Derya Baltaoğlu Süleyman Bey’dir Karamanoğulları Beyliği ile ilk savaş I. Murat zamanında yapılmıştır Yeniçeri Ocağı, ilk defa I. Murat zamanında kurulmuştur Osmanlı Devleti’nin oluşturmaya çalıştığı Anadolu Türk birliği ilk defa Ankara savaşından sonra bozulmuştur (1402) Kendi isteğiyle tahttan inen ilk padişah Sultan II. Murat’tır Osmanlı Devleti’nin kurucusu ve ilk Osmanlı padişahı OSMAN BEY’dir Osmanlılarda beylikten devlete geçiş ilk defa Orhan Bey zamanında başlamıştır Osmanlılarda Rumeli’ye ilk geçiş Orhan Beyin kardeşi Süleyman Paşa ile gerçekleşmiştir Topçu birliği ilk defa I.Murat zamanında kurulmuştur Savaş alanında şehit düşen ilk Osmanlı padişahı I.Murat’tır ( 1389) Orta Avrupa’nın kapıları Osmanlılara ilk defa Niğbolu zaferi ile açılmıştır (1396) Avrupalılar II.Kosova savaşından sonra ilk defa Türklerin balkanlardan atılamayacağını anlamışladır (1448) Tarihte en uzun süre varlık gösteren Türk Devleti Osmanlı Devleti‟dir Tarihte siyasi varlık gösteren Türk devletleri içerisinde merkeziyetçiliğin en güçlü olduğu devlet Osmanlı Devleti’dir Osmanlılar, Maltepe (Pelekanon) savaşından sonra Bizans’ın Anadolu’daki topraklarını ele geçirmiştir Konar göçmen Türkmenlerin Rumeli’de fethedilen yerlere yerleştirilmesi ilk defa İskan siyasetiyle başlamıştır Osmanlı Devleti’nde beylikten devlete geçiş ilk defa Bursa’nın fethiyle başlamıştır Osmanlı Devleti donanmaya sahip olması ilk defa Karesioğullarının hakimiyet altına alınmasıyla başlamıştır (1345) Bulgaristan’ın tamamen hakimiyet altına alınması ilk defa I. Bayezıd döneminde gerçekleşmiştir (Yıldırım) Osmanlı Devleti’nde başkentin Rumeli’ye aktarılması ilk defa Sırpsındığı savaşından sonra gerçekleşmiştir(Edirne) Osmanlı Devleti’nde ilk beylerbeyliği Rumeli Beylerbeyliği‟dir. İlk beylerbeyi Lala Şahin Paşa’dır Kuruluş döneminde ortaya çıkan ilk toplumsal ve dini içerikli halk ayaklanması Şeyh Bedrettin isyanıdır Osmanlı Devleti’nde Türkmenler ile devşirmeler arasında ilk mücadele II. Murat döneminde başlamıştır Osmanlı ordularının Balkanlarda yaptığı savaşlarda aldığı ilk yenilgi Ploşnik Savaşıdır (1388) İlk Kırkpınar yağlı güreş yarışmaları 1361’de Edirne’de başlamıştır Boğazları hakimiyet altına alan ilk Türk devleti Osmanlı Devleti’dir Osmanlı tarihinde örfi kanunları ilk defa yazılı hale getiren Fatih Sultan Mehmet’tir Osmanlı Devleti ilk ticari imtiyazı Venediklilere Fatih Sultan Mehmet zamanında vermiştir (1479) Osmanlı Devleti’nde ilk altın para Fatih Sultan Mehmet zamanında bastırılmıştır Halife ünvanını ilk kullanan Osmanlı padişahı I.Selim‟dir (Yavuz) Osmanlı topraklarında konsolosluk (Balyos) açan ilk devlet Venedik’dir Avusturya ile Osmanlı devleti arasında imzalanan ilk resmi antlaşma İstanbul Antlaşması’dır (1533) Osmanlı donanması ilk kez 1571’de İnebahtı’da yakılmıştır Yükselme döneminde devlet işleyişini sıkıntıya sokan ilk toplumsal nitelikli isyan Şahkulu İsyanı‟dır Anadolu’ya yönelik göçler ilk defa 1473 Otlukbeli Savaşından sonra azalmaya başlamıştır İstanbul’un fethinden sonra Ortodoksların hamiliği ilk defa Osmanlı devletine geçmiştir (1453) İlk Osmanlı – Memluk savaşı II. Bayezıd döneminde gerçekleşmiştir Anadolu’da Celali isyanları ilk defa Yavuz Sultan Selim döneminde ortaya çıkmıştır (Bozoklu Celal) Avrupa’da siyasi üstünlüğün Osmanlı Devletine geçmesi 1533 İstanbul Antlaşması ile gerçekleşmiştir Osmanlı Devleti Kırım Hanı sayesinde Orta Asya Türkleri ile temasa geçmeye başlamıştır Üç padişah döneminde sadrazamlık yapan ilk kişi Sokulu Mehmet Paşa‟dır (1564-1579) Coğrafi keşiflerin olumsuz etkisini gidermek için Osmanlı devletinin yaptığı ilk faaliyet Hind Deniz Seferleri‟dir Osmanlı tarihinde hükümdarlığı babasından zorla alan ilk padişah I. Selim’dir Anadolu Türk siyasi birliğini kesin olarak sağlayan padişah I.Selim‟dir (Yavuz) Fransa’ya ilk kapitülasyonlar Kanuni Sultan Süleyman zamanında verilmiştir (1535) Karadeniz‟in Türk gölü haline getirilmesi ilk defa Fatih Sultan Mehmet zamanında gerçekleşmiştir Osmanlı – Memluk ilişkileri ilk defa Fatih Sultan Mehmet zamanında bozulmaya başlamıştır Viyana’nın ilk kez kuşatılması Kanuni Sultan Süleyman zamanında gerçekleşmiştir (1529) Akdeniz’de kazanılan ilk büyük deniz savaşı Preveze Deniz savaşıdır (1538) Osmanlı Devleti’nin imparatorluk haline gelmesi Fatih Sultan Mehmet döneminde gerçekleşmiştir Osmanlı Devletinde yönetimin teokratik özellik kazanması ilk kez Mısır seferiyle gerçekleşmiştir Balkanların tamamını ilk defa Osmanlı toprağı haline getiren Fatih Sultan Mehmet’tir Havan topu ilk defa İstanbul’un fethi sırasında kullanılmıştır (1453) Osmanlı devletinde Örfi kanunları ilk defa kitap haline getiren Fatih Sultan Mehmet’tir (Kanunname-i Ali Osman) Vezirlerin kul sistemine göre seçilmeye başlaması (devşirme) ilk defa Fatih Sultan Mehmet zamanında başlamıştır Osmanlı tarihinde ilk kapitülasyonlar Fatih Sultan Mehmet zamanında Venediklilere verilmiştir (1479) Sadrazamların divana başkanlık yapması ilk kez Fatih Sultan Mehmet zamanında gerçekleşmiştir İpek yolu ilk defa Fatih’in Kırım’ı fethiyle Osmanlı Devletinin denetimine girmiştir (1475) Osmanlı tarihinde iki kez tahta çıkan ilk padişah II.Murat; son padişah I. Mustafa’dır Yiv-setli toplar ilk defa II. Bayezid zamanında Osmanlı devletinde kullanılmıştır Avrupalı devletlerin Osmanlı içişlerine karışması ilk defa Cem Sultan olayıyla gerçekleşmiştir Osmanlı Devletinin İran ile yaptığı ilk büyük savaş Çaldıran Savaşıdır (1514) Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’yı hakimiyeti altına alması ilk defa Mısır’ın fethiyle başlamıştır (1517) Mısır‟ın fethiyle Baharat yolu ilk defa Osmanlı Devletinin denetimi altına girmiştir (1517) Kaptanı-Derya ilk defa I.Süleyman zamanında Divan-ı Hümayun üyesi olmuştur İranlılarla yapılan ilk resmi antlaşma, 1555 Amasya Antlaşması‟dır (Kanuni Sultan Süleyman) Vadi’s Seyl savaşıyla Fas ele geçirilmiş ve Kuzey Afrika tamamen ilk defa Osmanlı hakimiyetine girmiştir (1578) Osmanlı İran savaşları ilk defa I. Selim döneminde başlamıştır Sokullu Mehmet Paşa’nın 1579 yılında ölümüyle Yükselme dönemi sona ermiştir Şehzadelerin sancağa gönderilmesi uygulaması ilk defa I. Ahmet zamanında kaldırılmıştır Osmanlı Devleti, Avusturya karşısındaki siyasi ve ekonomik üstünlüğünü ilk defa Zitvatorok Antlaşmasıyla kaybetmiştir (1606) Günümüzdeki Türkiye - İran sınırı ilk defa Kasr-ı Şirin Antlaşmasıyla çizilmiştir Şartlı olarak sadrazamlık görevini ilk kabul eden Köprülü Mehmet Paşa’dır Osmanlı Devleti ilk defa Karlofça (1699) İstanbul (1700) Antlaşmaları ile toprak kaybetmiştir Osmanlı Devleti’nde ilk ıslahat hareketleri duraklama devrinde başlamıştır Rusya 1700 İstanbul Antlaşması ile ilk defa Karadeniz’e inme imkanına sahip olmuştur Yeniçeriler tarafından öldürülen (kanı dökülen) ilk Osmanlı padişahı II.Osman‟dır Yeniçeri Ocağını kaldırarak Türklerden bir ordu oluşturmayı düşünen ilk padişah II. Osman’dır Mali alanda ilk kez ıslahat yapan ve modern anlamda resmi bütçe hazırlayan Tarhuncu Ahmet Paşa‟dır Rusya, 1700 İstanbul antlaşması ile ilk kez İstanbul’da elçi bulundurma hakkını elde etmiştir Osmanlı Devleti doğuda kazandığı en geniş sınırlara Ferhat Paşa Antlaşması ile ulaşmıştır (1590) Osmanlı Devleti’nin Batıda ulaştığı en geniş sınırlara Bucaş Antlaşması ile ulaşmıştır (1676) İstanbul Antlaşması ile Osmanlı Devleti Rusya ile İran’a karşı ilk defa müttefik olmuştur Belgrat Antlaşması ile Rus Çarı ilk defa Osmanlı Padişahına protokol bakımından denk sayılmıştır Kırım ilk defa Küçük Kaynarca Antlaşması ile bağımsız olmuştur (1774) Osmanlı Devleti XVII. yüzyılda en çok Avusturya ile savaşmıştır Rusya, ilk defa boğazlardan geçme hakkına Küçük kaynarca Antlaşması ile sahip olmuştur Kapitülasyonlar Rusya’ya ilk defa Küçük Kaynarca Antlaşmasıyla verilmiştir Küçük Kaynarca Antlaşması ile ilk defa Ortodoksların hamiliğini Rusya üstlenmeye başlamıştır (1774) Osmanlı Devleti batıyı örnek alarak ıslahat yapmaya ilk defa Lale Devrinde başlamıştır (17181730) Avrupa’da ilk elçilikler Viyana ve Paris’te açılmıştır Osmanlı Devletinde ilk matbaa İbrahim Müteferrika tarafından kurulmuştur (1727) Lale devrinde Avrupa’ya gönderilen ilk elçi Yirmisekiz Mehmet Çelebi‟dir (Fransa) İlk kağıt fabrikası Lale devrinde Yalova’da kurulmuştur Yeniçerilerden oluşan itfaiye örgütü ilk defa Lale devrinde kurulmuştur Avrupa örnek alınarak askeri alanda ilk ıslahatlar I.Mahmut döneminde yapılmaya başlanmıştır Rusya, Osmanlı Devleti’nin içişlerine karışmaya Küçük Kaynarca Antlaşması ile başlamıştır Avrupa orduları örnek alınarak kurulan ilk ordu Nizam-ı Cedit‟tir (III. Selim) Matbaa-ı Amire adı verilen ilk devlet matbaası III. Selim döneminde kurulmuştur Osmanlı Devleti XVIII. yüzyılda kaybettiği toprakları geri almak için en çok Rusya ile savaşmıştır XVIII. yüzyılda en çok askeri alanda ıslahat çalışmaları yapılmıştır Avusturya ve Rusya, Pasarofça Antlaşmasından sonra Osmanlı Devleti’ne karşı ilk kez gizli bir ittifak antlaşması imzalamıştır III.Selim döneminde devlet okullarında ilk defa bir yabancı dil öğrenme mecbur hale getirilmiştir (Fransızca) İlk Osmanlı – Fransız Savaşı, Napolyon’un Mısır’ı işgali sırasında gerçekleşmiştir (1798) Ulufe alım satımı yasaklayan ve yeniçerilerin sayısını azaltan ilk padişah I. Abdülhamit’tir Avrupa’da açılan elçilikler ilk defa III.Selim zamanında sürekli hale getirilmiştir (1793) Mehter takımı ile ilk batı müziği eseri 1680 yılında bestelenmiştir.( N.A.Strungk’un Esther Operası) Halifeliğin siyasi bir güç olarak kullanılması ilk defa Küçük Kaynarca Antlaşması ile gerçekleşmiştir(1774) Osmanlı Devletinde kara ordusuna subay yetiştirmek için açılan ilkokul Mühendishane-i Berri Hümayun’dur Fransa’nın Mısır’ı işgali sırasında Osmanlı Devleti ilk defa denge siyaseti uygulamaya başlamıştır. (İngiltere’nin yardım önerisini kabul ederek) Osmanlı mimarisinde batı örnek alınarak yapılan ilk eser Nuruosmaniye Camii‟dir (Lale Devri) Osmanlı Devleti Küçük Kaynarca Antlaşması ile ilk kez Rusya’ya savaş tazminatı ödemiştir (1774) Osmanlı Devleti ilk defa batının gerisinde kaldığını Pasarofça Antlaşmasından sonra anlamıştır İngiltere’ye ilk kapitülasyonlar 1580 yılında verilmiştir İlk sikke tashihi 1586 yılında yapılmıştır Osmanlı Devletinde milliyetçilik akımından kaynaklanan ilk azınlık isyanı Sırp isyanıdır (1804) Osmanlı padişahlarının yetkileri sınırlandıran ilk belge Sened-i İttifak‟tır (1808) Osmanlı Devletinden ayrılarak bağımsızlığını kazanan ilk ulus Yunanlılardır (1829- Edirne Antlaşması) Boğazlar sorunu ilk defa Hünkar İskelesi antlaşması ile ortaya çıkmıştır (1833) Osmanlı Devleti’nin yarı sömürge haline gelmeye başlaması ilk defa Balta Limanı Ticaret Sözleşmesi ile başlamıştır (1838) Padişahın üstünde kanun gücünün var olduğu ilk defa Tanzimat fermanıyla kabul edilmiştir (1839) Osmanlı Devletinde anayasallaşma süreci ilk defa Tanzimat Fermanı ile başlamıştır (1839) İlk demir yolu Tanzimat döneminde yapılmaya başlamıştır (1866) Telgraf ilk defa Tanzimat döneminde kullanılmaya başlanmıştır (1854) Laik kanunlar ilk defa Tanzimat döneminde çıkarılmaya başlamıştır Azınlıklar ilk defa özel mülkiyet edinme hakkına Islahat Fermanı ile kavuşmuşlardır(1856) Osmanlı kanunları ilk defa Islahat Fermanı ile azınlıkların diline çevrilmiştir İşkence ve dayak ilk defa Islahat fermanı ile yasaklanmıştır (1856) Osmanlı devletinde ilk gazete “Takvim-i Vekayi” adıyla II. Mahmut zamanında çıkarılmaya başlamıştır Eyalet sistemi ve Divan’ı Hümayun ilk defa II. Mahmut zamanında kaldırılmıştır Memurların merkezden atanarak maaşa bağlanması ilk defa II. Mahmut devrinde başlamıştır Avrupa’ya öğrenci gönderilmesine ilk defa II. Mahmut zamanında başlanmıştır Osmanlı Devleti’nde ilk silah fabrikası II.Mahmut döneminde açıldı Osmanlı Devleti’nde askeri amaçlı ilk nüfus sayımı II.Mahmut döneminde yapıldı (1831) İlk bando okulu (Mızıkayı Hümayun) II. Mahmut döneminde kuruldu Batı tarzı ilk okullar II. Mahmut döneminde kuruldu (Tıbbiye ve Harbiye) Polis teşkilatının temelleri ilk defa II. Mahmut zamanında atılmıştır İlk tercüme odası ve Yabancı Dil Okulu II. Mahmut zamanında açılmıştır Osmanlı Devletinde ilk kağıt para “Kaime” adıyla I. Abdülmecit devrinde basılmıştır (1841) Osmanlı Devleti Kırım Savaşı sonrası sonrasında Avrupalı devletlerin himayesine girerek ilk defa bağımsız devlet olma özelliğini yitirmiştir (1856) Osmanlı Devleti ilk defa borç parayı Kırım Savaşı sırasında I. Abdülmecit İngiltere’den almıştır (1854) Osmanlı Devleti ilk defa Paris Antlaşması ile Avrupalı devletler hukukundan yararlanmaya başladı (1856) Osmanlı Devletinde halkın yönetime katılması ilk defa I. Meşrutiyet’in ilanıyla gerçekleşmiştir (1876) İlk Osmanlı Anayasası (Kanuni Esasi) Mithat Paşa başkanlığında bir komisyon tarafından hazırlanarak II. Abdülhamid zamanında ilan edilmiştir (1876) Ermeni sorunu ilk defa Berlin Antlaşması ile uluslararası bir boyut kazandı (1878) Osmanlı devletinde yaşayan azınlıklara ilk ayrıcalık Sırplara verilmiştir (1812-Bükreş) Osmanlı devletinde Tımar ve Zaamet sistemi ilk defa II.Mahmut zamanında kaldırılmıştır Osmanlı devletinde müsadere sistemi ilk defa II. Mahmut zamanında kaldırılmıştır Yurtdışına eğitim amaçlı ilk defa öğrenci gönderilmesi II.Mahmut zamanında gerçekleşmiştir Orta Öğretim kurumları ilk defa II. Mahmut zamanında açılmaya başlanmıştır Osmanlı Devletinde ilk defa padişahın gücünün üstünde bir kanun gücünün olduğuna Tanzimat Fermanıyla kabul edilmiştir Bedelli askerlik uygulamansa ilk defa Islahat Fermanı ile başlanmıştır (1856) Mecelle Kanunu ilk defa I. Meşrutiyet döneminde uygulanmaya başlanmıştır İngiltere’nin XIX. yüzyılda Osmanlı devletinin toprak bütünlüğünü terk ettiğinin ilk kanıtı Kıbrıs’ı işgal etmesidir(1878) Osmanlı Devletinde ilk üniversite (Darülfünun) İstanbul’da 1868’de kurulmuştur Osmanlı devleti ilk defa denge politikasını Fransa’nın Mısır’ı işgali sırasında İngiltere’nin yardım isteğini kabul ederek gerçekleşmiştir Osmanlı Devleti, boğazlar üzerinde egemenlik hakkını kullanarak imzaladığı son antlaşma Hünkar İskelesi Antlaşmasıdır Yeniçeri Ocağı kaldırıldıktan sonra Avrupai tarzda kurulan ilk ordu Asakiri Mansurei Muhammediye’dir Panislavizm düşüncesiyle Osmanlı Devletine karşı ilk isyan Hersek’te ortaya çıkmıştır (1875) Osmanlı Devleti’nin sömürgeci devletlere karşı kuzey Afrika’da kaybettiği ilk toprak parçası Cezayir’dir (1830) Osmanlı Devleti’nde imzalandığı halde yürürlüğe girmeyen ilk antlaşma Ayastefanos Antlaşmasıdır (1878) Türkçülük düşüncesini ilk defa devlet politikası haline getiren İttihat Terakki Partisidir Osmanlı Devleti XIX. yüzyılda imzaladığı en ağır koşullar içeren antlaşma Berlin Antlaşmasıdır (1878) Berlin Antlaşması Osmanlı Devleti ile Çarlık Rusya’sı arasında imzalanan son antlaşmadır (1878) Osmanlı Devleti’nden ayrılarak bağımsızlığını kazanan son Balkan devleti Arnavutluk‟tur (1913) Osmanlı Devleti’nde meşrutiyet için yapılan ilk girişim Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilmesidir Bulgaristan’ın sınırlarının ilk defa Ege denizine çıkması I. Balkan Savaşının sonunda gerçekleşmiştir Türkçülük akımı ilk defa II. Balkan Savaşının sonunda devlet politikası haline gelmiştir Manda ve himayecilik fikri ilk defa I.Dünya Savaşının sonunda ortaya çıkmaya başlamıştır Tank, denizaltı, nükleer silahlar ilk defa I.Dünya Savaşında kullanılmıştır Türk milletinin bütününe yönelik yapılabilecek bir işgalin belirtisi ilk kez Mondros Ateşkes Antlaşması’nda ortaya çıkmıştır (30 Ekim 1918) Mondros Ateşkes Antlaşması ile ilk defa Osmanlı Devleti fiilen ortadan kalkmıştır Kuvay-ı Milliye deyimini ilk defa İstanbul Milli Kongre Cemiyeti kullanmıştır Mondros Ateşkes Antlaşması ile başlayan işgallere Türk milletinin ilk tepkisi direniş cemiyetleri kurmak olmuştur Mondros Ateşkesinden sonra ilk işgal edilen yer Musul olmuştur ( İngiltere-3 Kasım 1918) İzmir ve çevresinin Yunanistan’a verilmesi ilk defa Paris Konferansı‟nda kararlaştırılmıştır Kuvay-ı Milliye hareketi ilk defa Yunan işgaline karşı kurulmuştur Manda ve himaye fikri İtilaf Devletleri tarafından ilk defa Paris Konferansında atılmıştır İşgallere karşı kurulan ilk direniş cemiyeti Trakya Paşaeli Cemiyeti‟dir İşgallere karşı ilk tepki Aralık 1918’de Hatay Dörtyol’da başlamıştır Batıda Yunan işgaline karşı ilk cephe Ayvalık’ta açılmıştır Batıdaki tüm direniş cemiyetleri Balıkesir Kongresinde bir çatı altında toplanmıştır Milli mücadelenin haklılığı dünyaya duyuran ilk belge Amiral Bristol raporudur İşgallere karşı ilk tepki güneyde Fransızlara karşı gerçekleşmiştir I. Dünya Savaşını bitiren en önemli gelişme ABD’nin savaşa girmesidir I. Dünya barışı bitiminden sonra galip devletlerin dünya politikalarını belirlemek için yaptığı ilk toplantı Paris Barış Konferansıdır (1919) Amiral Bristol Raporu İzmir’in işgaline karşı ilk dış tepkidir Ulusal bilincin yurt sathına yayılması ilk defa İzmir’in işgaliyle birlikte başlamıştır İtilaf Devletleri arasında Anadolu’nun paylaşımı konusunda ilk görüş ayrılıkları Paris Barış Konferans’ında ortaya çıkmıştır Osmanlı Devletinin I. Dünya Savaşında galip geldiği tek cephe Çanakkale cephesidir İngiliz donanması I. Dünya Savaşı’nda ilk yenilgisini Çanakkale Savaşlarında almıştır (1915) Osmanlıcılık düşüncesi Balkan Savaşlarından sonra ilk defa terk edilmeye başlamıştır Osmanlı ordusunda particilik tartışmaları ilk defa Balkan Savaşları sırasında ortaya çıkmıştır Osmanlı Devleti’nde Türkçülük akımı ilk defa Balkan Savaşlarından sonra devlet politikası haline gelmeye başlamıştır Ümmetçilik politikasının başarısız olduğu ilk defa Hicaz – Yemen cephesinde alına yenilgilerden sonra anlaşılmıştır Mustafa Kemal Paşa’nın emperyalistlere karşı ilk silahlı mücadelesi Trablusgarb savaşıdır (1911) Osmanlı Devleti ile İtalya arasında imzalanan ilk antlaşma Uşi Antlaşmasıdır (1911) Manda ve himayecilik fikri ilk defa I. Dünya Savaşından sonra ortaya çıkmaya başlamıştır Trablusgarp Osmanlı Devleti’nin Kuzey Afrika’da kaybettiği son toprak parçasıdır Mondros Ateşkes Antlaşması maddelerine uymayarak ordusunu terhis etmeyen tek Osmanlı komutanı Kazım Karabekir Paşa’dır Osmanlı Devletinin I. Dünya Savaşında savaştığı ilk taarruz cephesi Kafkas Cephesidir Osmanlı Devleti’nin kaybettiği halde toprak kazandığı tek cephe Kafkas Cephesidir I. Dünya Savaşı sonunda imzalanan ilk barış antlaşması İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanan Versailles‟dir I. Dünya Savaşı sonunda en kazançlı çıkan devlet ABD’dir I. Dünya Savaşından çekilen ilk devlet Japonya’dır İtilaf Devletlerinin birlikte işgal ettikleri ilk Osmanlı toprağı Boğazlardır İngilizlerin yalnız olarak işgal ettiği ilk Osmanlı Vilayeti Musul’dur Arapların Hıristiyan azınlıktan sonra Osmanlı yönetiminden ayrılması ilk defa I. Dünya savaşından sonra gerçekleşmiştir Sivil savunma teşkilatının kurulması gerekliliği ilk defa I. Dünya Savaşından sonra ortay çıkmıştır Milli mücadele döneminde en uzun süre işgal altında kalan şehir İstanbul’dur I. Dünya Savaşından çekilen ilk ittifak devleti Bulgaristan‟dır. Milli mücadelenin başlaması için atılan ilk adım Havza genelgesidir Havza Genelgesi halkı işgallere karşı protesto etmeye çağıran ilk belgedir Milli irade kavramı ilk defa Amasya Genelgesi‟nde ortaya atılmıştır Vatanın kurtuluşu için ortak hareket edileceği ilk defa Amasya Genelgesinde açıklanmıştır Kurtuluş savaşının gerekçesi ilk defa Amasya genelgesinde açıklanmıştır Rejimin değişeceğini belirten ilk karar Amasya Genelgesi‟nde yer almıştır Osmanlı Hükümetinin sorumluluğunu yerine getiremediği ilk kez Amasya Genelgesi’nde açıklanmıştır Amasya Genelgesi Mustafa Kemal’in yayınladığı ilk ihtilal bildirgesidir Mustafa kemal’in başkanlığını yaptığı ilk siyasi oluşum Temsil Heyeti’dir Manda ve Himaye’nin reddi ile milli egemenliğin koşulsuz gerçekleşeceği ilk defa Erzurum Kongresi ile duyurulmuştur Sivas Kongresinin toplanacağına ilk defa Amasya Genelgesinde karar verilmiştir Amasya Genelgesinde alınan kararlar ilk def Erzurum Kongresinde hayata geçirilmiştir Misak-ı Milli sınırları ilk defa Sivas Kongresinde tüm yurttan gelen delegelerin katılımı ile kararlaştırılmıştır Kurulacak olan ulusal iradeye dayalı yeni devletin temelleri ilk defa Erzurum Kongresinde atılmıştır İstanbul Hükümetine alternatif bir hükümet ilk defa Erzurum Kongresinde oluşturulmuştur (Temsil Heyeti) Vatanın bütününü ilgilendiren ilk kararlar Erzurum Kongresinde alınmıştır Sivas Kongresi milli mücadele döneminde toplanan ilk ulusal kongredir Manda ve Himaye fikrinin tüm ulus tarafından reddi ilk defa Sivas Kongresinde gerçekleşmiştir Damat Ferit Paşa Hükümetinin istifa etmesi Temsil heyetinin ilk siyasi başarısıdır Ulusal örgütlenme ilk defa Sivas Kongresinde gerçekleşmiştir İstanbul hükümeti Anadolu’daki milli mücadele taraftarlarını ilk defa resmi olarak Amasya Görüşmelerinde tanımıştır Yeni Türk Devletinin ilk meclisi 23 Nisan 1923„de Ankara‟da açılmıştır TBMM’nin ilk anayasası 20 Ocak 1921’de kabul edilen Teşkilat- ı Esasi‟dir İlk meclisin ve hükümetin başkanı Mustafa Kemal’dir İlk hükümetinin üyeleri TBMM arasından seçilmiştir TBMM’ye karşı çıkan ayaklanmalara için alınan ilk önlem İhanet-i Vataniye yasasıdır Güçler birliği ilkesi ilk defa I.TBMM’de uygulanmaya başlamıştır Dünya savaşı sonunda İttifak devletleriyle imzalanan son antlaşma Sevr Antlaşmasıdır (1920) Mustafa Kemal Paşa cumhuriyetin ilk kabinesini kurma görevini İsmet İnönü’ye verdi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının 17 Kasım 1924 yılında kurulmasıyla ilk defa çok partili yaşama geçilmiştir Temsil Heyeti TBMM açılıncaya kadar milli mücadeleyi yürüten tek kurumdur Temsil Heyeti’nin ilk icraatı Ali Fuat Paşa’nın Anadolu Kuvayı Milliye komutanlığına atanmasıdır Sivas Kongresi sonrasında Damat Ferit Paşa Hükümetinin düşürülmesi Temsil Heyeti’nin kazandığı ilk siyasi başarıdır Anadolu’daki milli mücadeleyi destekleyen uluslararası ilk siyasi belge Amiral Bristol raporudur Kurtuluş savaşı sırasında milli sınırlardan ilk kez Erzurum Kongresi‟nde söz edilmiştir Manda ve himaye düşüncesinin reddedilmesi ilk defa Erzurum Kongresinde gerçekleşmiştir Temsil Heyeti’nin faaliyetlerini ulusa duyurmak için gerçekleştirilen ilk icraat “İradeyi Milliye” gazetesidir Kurtuluş mücadelesinin bölgesellikten çıkıp ulusallığa geçmesi ilk defa Erzurum Kongresi ile başlamıştır Halk temsilcilerinin bir araya gelip kararlar almaya başladığı ilk kongre Erzurum Kongresidir TBMM’nin açılması ile İstanbul Hükümeti ilk kez doğrudan yok sayılmıştır Milli egemenlik ilkesi ilk kez TBMM’nin açılması ile hayata geçirilmiştir TBMM, Milli iradeye dayalı ilk meclistir TBMM‟nin çıkardığı ilk kanun Ağnam vergisidir Boğazların uluslararası bir komisyon tarafından yönetilmeye başlanacağına ilk kez Wilson Prensiplerinde bahsedilmiştir Mustafa Kemal’in askerlik görevinden istifa edip sivil olarak milli mücadeleye başlaması Erzurum Kongresinden önce gerçekleşmiştir Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışıyla ilk defa Milli Mücadele hareketi başlamıştır Amasya Genelgesi ilk defa Erzurum kongresinde onaylanmıştır Milli mücadeleye yönelik ilk ayaklanma İngilizlerin güdümlü Anzavur Ayaklanmasıdır (1 Eylül 1919) TBMM’nin topraklarını işgal eden düşmanlarına karşı açılan ilk cephe Doğu Cephesi’dir Misak-ı Milli’yi gerçekleştirme yolunda TBMM’nin kazandığı ilk siyasi başarı Gümrü Barış Antlaşması‟dır TBMM‟nin varlığını tanıyan ilk Müslüman devlet Afganistan‟dır TBMM‟nin siyasi varlığını ilk tanıyan büyük devlet Sovyet Rusya‟dır (Moskova Antlaşması ) TBMM‟nin siyasi varlığını ilk tanıyan devlet Ermenistan‟dır (Gümrü) TBMM‟nin siyasi gücünü tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa‟dır (Ankara) Doğu sınırı ilk defa Kars Antlaşmasıyla günümüzdeki haline getirilmiştir Milli mücadeleye saygı duyarak Anadolu’dan çekilen ilk devlet İtalya’dır (II. İnönü) Mustafa Kemal’in başkomutan olarak katıldığı ilk savaş Sakarya Savaşıdır Kütahya - Eskişehir savaşları Kurtuluş savaşında alınan ilk ve tek yenilgidir (24 Temmuz 1921) TBMM ordularının katıldığı ilk taarruz savaşı başkomutanlık Meydan Muharebesidir İtilaf devletleri milli mücadelenin başarıya ulaştığını ilk defa Lozan antlaşmasıyla kabul etmiştir Kurtuluş savaşında ilk düzenli ordu batı cephesinde faaliyet göstermiştir Batı cephesinde düzenli ordunun kazandığı ilk askeri başları I.İnönü Zaferidir Güneyde işgalcilere karşı en büyük direniş Fransız ve Ermenilere karşı olmuştur İşgallere karşı tepki olarak düzenlenen ilk miting Adana Kozan’da gerçekleştirilmiştir Yeni Türk Devleti kendi adını ilk kez Gümrü antlaşmasında “Türkiye” olarak belirtmiştir Moskova Antlaşmasıyla Gürcistan’a bırakılan Batum, Misak’ı Milli’den verilen ilk tavizdir Yeni Türk Devletinin ekonomik bağımsızlığını tanıyıp kapitülasyonlardan vazgeçen ilk devlet Sovyet Rusya’dır Doğu sınırlanın kesin olarak çizildiği antlaşma Kars Antlaşmasıdır (13 ekim 1921) Sakarya savaşı TBMM’nin yaptığı son savunma savaşıdır Mustafa Kemal Paşa ordudaki görevinden istifa ettikten sonra askerlik görevine ilk defa Sakarya savaşı ile dönmüştür Osmanlı Devleti‟nin hukuken sona erdiren antlaşma Mudanya Ateşkes Antlaşmasıdır Osmanlı Devleti’nin fiilen sona erdiren antlaşma Mondros Ateşkes Antlaşmasıdır Kuva-y ı milliye yerine düzenli birliklerin gerekliliğini ispatlayan ilk savaş I. İnönü Savaşıdır İtilaf devletlerinin TBMM‟nin siyasi varlığını ilk kez kabul etmesi Londra Konferansı ile gerçekleşmiştir (21 Şubat-12 Mart 1921) Kurtuluş savaşı sırasında İtilaf devletlerinin ilk ve tek şartsız ateşkes teklifi Büyük Taarruz’dan sonradır (26 Ağustos - 18 Eylül 1922) Milli mücadelenin haklılığı ilk kez Londra Konferansında kabul edilmiştir Mudanya Ateşkes Antlaşması İsmet İnönü’nün ilk siyasi başarısıdır (1922) Kurtuluş savaşının askeri safhası sona erip diplomatik safhasının başlaması Mudanya Ateşkes Antlaşması ile gerçekleşmiştir Büyük Taarruz Savaşının kazanılması ile kurtuluş savaşının askeri safhası sona ermiştir Kurtuluş savaşında İstanbul’un TBMM kuvvetlerinin eline geçmesi ilk kez Mudanya Ateşkes Antlaşması ile gerçekleşmiştir TBMM kurtuluş savaşı sırasında ilk dış yardımı Sovyet Rusya’dan almıştır Kurtuluş Savaşı sırasında Türkiye ile Fransa arasındaki savaş hali 20 Ekim 1921 Ankara Antlaşması ile sona ermiştir TBMM’nin kurtuluş savaşı sırasında gerçekleştirdiği ilk devrim saltanatın kaldırılmasıdır (1 Kasım 1922) İtilaf devletlerin birlikte işgal ettikleri ilk Osmanlı toprağı Boğazlardır İngilizlerin yalnız olarak işgal ettikleri ilk Osmanlı vilayeti Musul‟dur Temsil kurulu TBMM açılıncaya kadar kurtuluş mücadelesini yürüten tek organdır Temsil heyetinin ilk icraatı Ali Fuat Paşa‟yı Anadolu Kuvayı Milliye komutanlığına atanmasıdır Türk halkının kurtuluş savaşına topyekün katılması ilk defa Tekalifi Milliye emirleri ile gerçekleşmiştir Mudanya Ateşkes Antlaşması ile İstanbul hükümeti itilaf devletlerince ilk defa yok sayılmıştır Lozan’da Türk delegasyonunun kesinlikle taviz vermediği konular Ermeni Meselesi ve Kapitülasyonlar‟ dır İlk düzenli Kuvayı milliye hareketi batı Anadolu’da (Ayvalık) Yunanlılara karşı başlatılmıştır Mustafa Kemal Paşa’ya Mareşallik ve Gazilik unvanları Sakarya Savaşından sonra verilmiştir TBMM, Mudanya Ateşkes Antlaşması ile Doğu Trakya, İstanbul, Boğazlar bölgeleri savaşmadan ele geçirmiştir . Türkiye Cumhuriyeti‟nin ilk Genelkurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak‟tır Türkiye Cumhuriyeti‟nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal‟dir Türkiye Cumhuriyeti‟nin ilk Başbakanı İsmet İnönü‟dür Türkiye Cumhuriyeti‟nin kurulan ilk siyasi partisi Cumhuriyet Halk Fırkası‟dır (9 Ağustos 1923) Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk muhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’dır (17 Kasım 1924) Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yüksek okulu 1925’te Ankara’da açılan Hukuk Mektebi’dir Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk özel bankası 1924 yılında kurulan Türkiye İş Bankası’dır Türkiye Cumhuriyeti’nde hukuksal alanda kadın erkek eşitliği ilk defa Medeni Kanun ile gerçekleşmiştir Meclis hükümeti sisteminden kabine sistemine geçiş ilk kez Cumhuriyetin ilanıyla gerçekleşmiştir Eğitimin birleştirilmesi ilk kez Tevhid-i Tedrisat Kanunun ile gerçekleşmiştir Tevhidi Tedrisat Kanunu’nun ilanı ile laik eğitim sistemine geçilmiştir Yeni Türk Devleti’nde milli ekonomi ilkesi ilk kez Misak-ı İktisadi ile gerçeklemiştir (14 Mart 1923) Tarımı modernleştirmek ve geliştirmek amacıyla kurulan ilk kurum Yüksek Ziraat Enstitüsüdür Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk demir - çelik fabrikası Karabük’te 1939’da kurulmuştur Laik T.C.Devletini yıkmaya yönelik ilk isyan Şeyh Sait isyanıdır (13 şubat 1925) Yeni Türk devletinin ekonomi esasları ilk kez İzmir İktisat Kongresinde belirlenmiştir Türkiye Cumhuriyetinin inkılap hareketlerin en yoğun yaşandığı dönem 1923-1934 arasıdır Türkiye Cumhuriyetindeki ilk nüfus sayımı 28 ekim 1927’de yapılmıştır Laiklik ilkesi doğrultusunda gerçekleştirilen ilk inkılap hareketi saltanatın kaldırılmasıdır Boğazlar üzerinde Türk egemenliğinin tam anlamıyla sağlanması Montrö Boğazlar Sözleşmesiyle gerçekleşmiştir Hatay cumhuriyetin ilk cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen’dir 1937’de Atatürk’ün diğer ilkeleriyle birlikte “laiklik” doğrudan anayasaya girmiştir Kadınlar Türkiye’de ilk kez 1930 belediye, 1937 milletvekili seçimlerine katılarak siyasi hayata girmişlerdir Türkiye’de topraksız köylüye toprak kazandırmayı amaçlayan ilk kanun 1929’da çıkarılmıştır Modern tarih yazıcılığı alanında ilk çalışmalar T.T.K.’nın açılmasıyla başlamıştır (12 Nisan 1931) Yabancı okullar ve dış borçlar konusunda Türkiye ile en çok çatışan devlet Fransa’dır Tarımı geliştirmek için atılan ilk önemli adım Aşar vergisinin kaldırılmasıdır Türkiye ile İngiltere’nin Lozan görüşmelerinde anlaşamamasının en önemli nedeni “Musul meselesidir” Yeni Türk devletinde laik hukuk düzeninin kurulması konusunda atılan ilk ciddi adım Medeni Kanun’un kabul edilmesidir (17 Şubat 1926) Dünya barışına katkı sağlamak için Türkiye cumhuriyetinin ilk ciddi girişimi milletler cemiyetine üye olmaktır Hatay’ın anavatana katılması ile Türkiye Suriye sınırı en son şeklini almıştır Musul meselesinin Türkiye’nin aleyhine sonuçlanmasındaki en önemli etken Şeyh Sait isyanıdır Yeni Türk Devletinde kapitülasyonların son izlerinin silinmesi Kabotaj kanunu ile gerçekleşmiştir Türk toplumunun eğitim ve kültür seviyesinin artması için atılan en ciddi adım Harf İnkılabıdır Harf inkılabının Türk halkı tarafından benimsenmesi için yapılan ilk faaliyet Millet Mekteplerinin açılmasıdır Türk dilinin yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarılması için yapılan ilk ciddi faaliyet Türk Dil Kurumun açılmasıdır Türkiye’nin ilk özel okulu Ted Koleji’dir (1929) Türkiye - Irak sınırının bugünkü şekliyle çizilmesi 1926 Ankara anlaşmasıyla gerçekleşmiştir II.Dünya Savaşı öncesinde Türkiye’nin doğu sınırını güvence altına almak için Sadabad Paktını imzalamıştır Türkiye’nin II.Dünya savaşı çıkma ihtimaline karşı kendinin korumak için yaptığı ilk siyasi eylem Balkan Paktını imzalanmasıdır Yeni Türk Devletinin özel sektörü desteklemek için yaptığı ilk eylem Teşviki Sanayi Kanunu‟nun çıkarılmasıdır Anayasa Mahkemesinin kurulması ilk kez 1961 Anayasasında yer almıştır Terakkiperver Cumhuriyet Fırkasının kapatılmasıyla çok partili hayata geçiş denemeleri ilk kez başarısız olmuştur 1961 anayasası kişi hak ve özgürlüklerin en geniş şekilde verildiği anayasadır Yeni Türk Devletinin cumhurbaşkanının, başbakanının ve TBMM başkanının ilk kez belirlenmesi cumhuriyetin ilanıyla gerçekleşmiştir En fazla yürürlükte kalan anayasa 1924 anayasasıdır Milletvekili seçiminin 5 yıl cumhurbaşkanı seçiminin 7 yılda bir yapılması ilkesi ilk kez 1982 anayasasında yer almıştır Cumhuriyet dönemi anayasalarının Osmanlı anayasalarından ayrılan en önemli farkı egemenliğin halka ait olmasıdır II.Dünya barışı bitiminden sonra galip devletlerin dünya politikalarını belirlemek için yaptığı ilk toplantı Yalta Konferansıdır (1945) II.Dünya Savaşında en karlı çıkan devletler Rusya ve ABD’dir TOKAT/SULUSARAY ANADOLU LİSESİ
