MADDENİN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ 7. SINIF NELER ÖĞRENECEĞİZ • • • • • • ELEMENT VE SEMBOLLERİ ATOMUN YAPISI ELEKTRON DİZİLİMİ VE KİMYASAL ÖZELLİKLER KİMYASAL BAĞLAR BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ KARIŞIMLAR ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ Her şey 13 milyar yıl önce başladı. Gerçekleşen büyük patlamanın ardından evren oluşmaya başladı. Patlama sonucunda oluşan atomlar uzay boyunca saçıldı. İlk oluşan atomlar hidrojen, helyum ve döteryumdu. Daha sonra saçılan bu element atomları diğer elementleri oluşturdu. Vücudumuzdaki atomlara hiçbir zaman sahip olamazsınız. Çünkü her nefes aldığımızda veya terlediğimizde atomları içimize alıp dışarı saçıyoruz. Tabii onlar da zamanla bir başkasının parçası oluyor. Eski Yunan’da düşünürler maddelerin nelerden oluştuğunu araştırdılar. Yunanlı bilim adamı Empedokles’e göre her şey dört element dedikleri toprak, hava, su ve ateşten oluştuğunu söylüyorlardı. Su Toprak Ateş Hava Simyacıların döneminde herkes bilgisini kendisine saklamayı çalışmaktaydı. Sıradan metalleri altına veya gümüşe çevirebilecekleri ümidiyle laboratuarlarda çalışıyorlardı. Ayrıca sonsuz yaşamı ve altın yapmayı sağlayan taşlar, filozof taşı olarak anılırdı. Örneğin J.K Rowling’in “Felsefe Taşı” adlı eserinden uyarlanan “Harry Potter ve Felsefe Taşı” , Cem Yılmaz’ın “GORA” filminde bu konulardan bahsedilmiştir. Dünyada bulunan ilk element; Alman din adamı Albertus Magnus, arsenik elementini bulan kişidir. Kaşifi bilinen ilk element de arseniktir. Elementin Tanımı: Aynı cins atomlardan oluşan maddelere element denir. Atomik yapıdaki elementler sembollerle gösterilirken, moleküler yapıdaki elementler formülle gösterilir. Oksijen atomu ( O ) Oksijen Molekülü O₂ Bakır atomu (Cu) Bakır elementi molekül içermez, bu nedenle formülü yoktur. Sadece sembolü vardır. Aşağıda bazı elementlerin sembolleri ve formülleri verilmiştir. Elementin adı Sembolü Formülü Hidrojen H H₂ Flor F F₂ Sodyum Na - Alüminyum Al - Oksijen O O₂ Tabloda 1’ den 20’ ye kadar numaralandırılmış elementleri, latince adları ve sembollerini İnceleyiniz. Dünya’da elementlerin tahmini bulunma oranları ( % olarak ) 78 21 0,92 AZOT OKSİJEN ARGON 0.003 KARBON 0.0018 0.00052 NEON HELYUM Latince adı Numarası 6 C KARBON CARBONEUM Sembolü Elementin adı ATOM VE YAPISI KİMYASAL BAĞLAR • Element atomlarını bir arada tutan kuvvetlere kimyasal bağ denir. • Kimyasal bağlar ikiye ayrılır: İyonik Bağ Kovalent Bağ İYONİK BAĞ • Metal atomları ile ametal atomları arasında elektron alışverişi sonucu oluşan elektriksel çekim kuvvetine iyonik bağ denir. KOVALENT BAĞ • Ametal atomlarının kendi aralarında elektronlarını ortaklaşa kullanarak oluşturdukları bağlara kovalent bağ denir. • Kovalent bağ ikiye ayrılır: • A)APOLAR KOVALENT BAĞ • B)POLAR KOVALENT BAĞ APOLAR KOVALENT BAĞ • Aynı cins atomlar arasında oluşan kovalent bağa apolar kovalent bağ denir. Ör: hidrojen gazı, oksijen gazı POLAR KOVALENT BAĞ • Farklı cins atomlar arasında oluşan kovalent bağa polar kovalent bağ denir. Ör: su, karbondioksit CO2 KARIŞIMLARIN ÖZELLİKLERİ Saf değildir. Fiziksel yolla ayrıştırılırlar. Karışımı oluşturan maddelerin kimyasal özelliklerinde değişim olmaz. Karışımın yapısında farklı cins atom veya molekül vardır. Karışımı oluşturan maddelerin miktarı arasında sabit bir oran yoktur. 1)Homojen karışımlar Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde gibi gözüken karışımlardır. Homojen karışımlara genel olarak çözeltiler denir. Örnek: tuzlu su, şekerli su, hava, çeşme suyu, alkol vb. 2)Heterojen karışımlar Her tarafında farklı özellik gösteren karışımlardır. Örnek: su-zeytinyağı, subenzin, su-kum, sis, ayran, kaya parçaları vb. Emülsiyon, süspansiyon, aerosol ve kolloit çözeltisi olmak üzere 4 çeşittir.