6 — Dış ekonomik ilişkiler : ödemeler dengesi

— 57 —
Damga Resmi gibi yeni vergiler ihdas edilmiş, mevcut vergilerin uygulama alanlarında veya tarifelerinde yap
artırılmıştır. iBundan başka Vasıtasız Vergiler sahasında Motorlu Kara Taşıtları Vergisi kabul edilmiş, tarım
gisinin artırılması için bâzı tedbirler alınmıştır. Ayrıca İktisadi Devlet Teşekküllerinin yeniden düzenlenmeleri
fiyat ayarlamaları ile bunların yarattıkları öz kaynak ve fonlar artırılmaya çalışılmıştır.
Devre içinde sarf edilen bu gayretlerin de tesiri ile kamu gelirleri cari fiyatları ile yılda ortalama % 15 oranın
Kamu sektörü gelirleri toplamının GSMH ya oranı ise 1963 te % 22,90, 1964 te % 26,45, 1965 te % 23,35,
b) Kamu harcamaları :
Kamu sektörü harcamalarına gelince : 1963 - 1966 yılları arasındaki devrede cari fiyatlarla toplam kamu harc
kamu cari harcamaları ile transferlerde % 13,4, kamu yatırım harcamalarında ise %19,6 oranında bir artış meyd
GSMH ya oranları da, toplam kamu harcamalarında 1963 te % 22,98 iken 1964 te % 24,71, 1965 te % 24,73, 1
camalarında sırasiyle % 14,85, % 12,09, % 12,06, % 12,06; kamu yatırım harcamalarında % 8,13, % 8,32, % 8,9
1964 te % 4,30, 1965 te % 3,75, 1966 da % 3,48 olmuştur.
6 — Dış ekonomik ilişkiler :
ödemeler dengesi :
Birinci Plânın ilk dört yıl içinde ithalâtta % 05 oranında Plân hedefinden geri kalınmış, ihracatta ise Plân hedef
ithalât :
İthalât, 1963 ve 1966 yıllarında Plân hedeflerini aşmış, ancak ithalâtın dış finansmana bağlı olarak yıldan
biyle, devre ortalaması olarak % 05 oranı ile hedefin altında kalmıştır.
İthalât içinde hammadde ve yatırım maddeleri ithalâtında artışlar meydana gelmiş, buna karşılık tüketim ma
tutulmuştur.
ihracat :
Aynı devre içinde ihracat, Plân
GSMH dan daha süratli artmıştır.
tilmesi gibi hususlar rol oynamıştır.
etmiştir.
İthalât ve ihracattaki gelişmeler
deki artış, ödemeler dengesinin cari
hedeflerinin % 12 üstünde gerçekleşmiş ve devre ortalaması olarak % 24 c
İhracattaki bu artışta, bâzı tarım ürünleri üretiminde sağlanan gelişmeler
Tedrici bâzı gelişmelere ve sarf edilen gayretlere rağmen ihracat bu devred
sonucu dış ticaret açığı devre boyunca devam etmiş, ancak yurt dışında ça
işlemler açığını azaltmıştır.
Görünmiyen işlemler :
Bahis konusu devrede görünmiyen işlemler dengesi plân hedeflerinin üstünde bir gelişme göstermiştir. Dış fa
de gerçekleşmiş, buna karşılık kâr transferleri daha düşük olmuş, turizm gelirleri Plân hedefinden geride kalmış,
döviz gelirleri ise büyük bir ehemmiyet arz etmiştir.