1.3.2 Workshop

Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
1.2.9 Hesap verebilirlik –
Performans ölçümü, raporlama, izleme &
değerlendirme
3. Hafta: Kurumların raporları & izlemesi
Mr Petri Huovinen, Finlandiya Hazine
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
13. Gün
14 Ekim 2011
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Hesap verebilirlik ve piyasa odaklılık
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Müşteri bakış açısı
 Kamu sektörü tarafından sunulan hizmetler daha çok “müşteri-odaklı”
olmalı.
 Amaç vatandaşlara rahatlık ve değişik seçenekler sunmaktır.
 Bugünlerde kamu ve özel hizmetler arasında karşılaştırma ve rekabet
mevcut– bu, hizmetlerin kalitesini arttırır mı?
 Hizmet tedarikçilerin müşterilerin ihtiyaçlarına yanıt verebilmeleri
önemlidir.
 Hizmetleri dışarı vermek piyasa hesap verebilirliğine uymanın bir
yoludur.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Hesap verebilirlik ve piyasa odaklılık
 Temel zemin
 Kamu kurumları kimin / hangi kurumun hizmetleri
ürettiğinden bağımsız olarak her zaman faaliyetleri
hakkında hesap vermek durumundadır.

Örnek bazı hizmetler özel sektöre verilmiş olabilir
 Bazı hizmetlerin dışarıdan alındığı durumlarda, kamu
kurumları ekonomik açıdan en avantajlı düzenlemeleri
bulmakla sorumludur.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Kamu satınalma (1/3)
 Satınalma prosedürleri satınalma mevzuatında
belirtilen hükümlere göre yapılmalıdır.
 Satınalma düzenlemesi – diğerlerine kıyasla –
ihale prosedürünün farklı aşamalarını kapsar.
 İhale belgelerinin hazırlanması
 duyurulması
 Kamu ihalelerinin sonuçlandırılması
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Kamu satınalma (2/3)
 Kamu satınalma prosedürleri ulusal satınalma mevzuatına
ve Avrupa Birliği’nin direktiflerine göre uygulanmalıdır.
 Asıl amaç kamu fonlarının verimliliğinin arttırılması ve
Finlandiya’daki işletmeler dahil Avrupa’daki işletmelerin
rekabet edebilirliğini zenginleştirmektir.
 Düzenleme malların, hizmetlerin, sermayenin ve
işgücünün serbest dolaşımını güvenlik altına alınmasıdır.
 Bunlar, Avrupa Birliği’ni kuran Antlaşma’nın temel özgürlükleridir.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Kamu satınalma (3/3)
 Kamu satınalma düzenlemesinin temel ilkeleri şunlardır:
 Şeffaf ve verimli ihale süreci
 İhaleye girenlerin eşit ve ayrımcılık olmaksızın muamele edilmesi
 Verimli rekabet sağlamak için şeffaf ve eşit ihale prosedürleri
önemlidir.
 İhale prosedürlerinde rekabet -> mümkün olduğunca ekonomik açıdan
verimli satınalmalar
 Eşitlik ve ayrımcılık olmaması ilkeleri, ihaleye katılanların eşit
muamelesini ve öngörülen kriterlere göre ihalenin verilmesini gerekli
kılar.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Kamu ihaleleri
 Kamu ihaleleri aşağıdakilere göre tarafa
verilmelidir:
 Ekonomik olarak en avantajlı ihale teklifi
 En düşük fiyat
 Eğer ihale, ekonomik olarak en avantajlı ihale
teklifi veren tarafa verilmişse ihaleler önceden
belirlenmiş kriterlere göre ölçülür.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
İhalelerin duyurulması (1/2)
 İhaleyi veren yetkililer ihalelerini ilan etmekle yükümlüdür.
 Kamu ihalelerinin ilan edilmesinin amacı ihale prosedürlerinde gerçek
rekabeti sağlamaktır; bu şekilde, ihaleyi yapan yetkililer mümkün
olduğunca ekonomik açıdan verimli satınalmalar yapabilirler.
 Bunlara ek olarak, ilan uygulaması şeffaflık ilkesinin etkililiğini garanti
altına alır.
 Kamu ihalelerinin duyurulması İstihdam ve Ekonomi Bakanlığı’nın
sağladığı kamu ihalelerinin ücretsiz listelendiği elektronik forum olan
HILMA’da yapılmalıdır.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
İhalelerin duyurulması(2/2)
 İşletmeler HILMA’yı devam eden satınalma
prosedürleri hakkında gerçek zamanlı bilgi ve
gelecek prosedürler hakkında önceden bilgi
almak için kullanabilirler.
 İhaleleri duyurma zorunluluğu ulusal ve AB
eşiklerinin üzerindeki ihaleleri kapsar.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Eşik değerler (1/2)
 Ulusal eşik değerler 1 Haziran 2010’dan itibaren
 Kamu İhaleleri hakkında Finlandiya Yasası için başvuru kapsamı
 Eşik değerlerin altındaki teklifler başvuru dışında kalır.
İhale çeşidi
Eşik Değer (euro)
Hizmet ve mal ihaleleri
İmtiyazlar
30 000
30 000
Ek B’deki sağlık bakım ve sosyal hizmetler ihaleleri
(Grup 25) ve eğitim hizmetleri işverenle müşterek
satınalma anlaşması
100 000
İş sözleşmeleri
İş imtiyazları
150 000
150 000
Tasarım yarışmaları
30 000
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Eşik Değerler (2/2)
 AB- eşik değerleri hangi ihale tekliflerinin AB çapında ihale
prosedürlerine girebileceğini belirler – bunlar genellikle
ulusal eşik değerlerden yüksektir.
 Bunlara ek olarak, kamu satınalma için her kurumun
normalde daha spesifik ek kuralları ve talimatları vardır.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Nasıl işliyor?
 Kamu satınalma düzenlemesi iyi ve destekleyici
bir yapı ancak;
 Uygulamadaki süreç çok bürokratik, karmaşık ve sıkı
 Gerekli olduğu kadar esnek düzenlemelere izin
vermiyor.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Grup tartışması
 Türkiye’de kamu satınalmaları nasıl
düzenleniyor?
 Finlandiya (AB) ve Türkiye’deki prosedürleri
karşılaştırınız.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Kamu-Özel Ortaklıkları (KÖO)
ve hesap verebilirlik
 Kamu Özel Ortaklığı nedir?
 Kamu ve özel oyuncular arasında işbirliği
 İşbirliği göreceli olarak uzun olmalı
 Anlaşmanın önemli bir parçası riskleri paylaşmaktır
 Oyuncular beraber bir şeyler üretir ve iki taraf da katkıda bulunur
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
KÖO ve hesap verebilirlik – olumlu yanları
 Paydaşlarla ortaklık – potansiyel olarak kazan-kazan durumu
 Politika için öncelik – Kamu ortakları çıktı kriterlerini belirler ve bazı
operasyonel görevleri özel sektöre kaydırır, ama proje üzerinde son
söz söyleme hakkı her zaman kamuya aittir.
 Yüksek şeffaflık
 Hepsi fiyat ve zaman çerçevesinde
 Riskler makul ölçüde dağıtılır
 Hükümet kamu ürünleri veya hizmetlerinden ne beklediğini kesin bir
şekilde tanımlayabilir.
 KÖO düzenlemesi yazılı sözleşmelerde tanımlanır.
 Siyasi gündemde önemli
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
KÖO ve hesap verebilirlik –
olumsuz yanlar
 Doğrudan bakanlığın kontrolünün kaybı
 Karmaşık ve teknik bilgi
 Bilginin ticari gizliliği – şeffaflığı azaltır
 Yanıt verememe
 Özel şirketlere uygulanan mali cezalar her zaman
yeterli değil
 Bazı kamu hizmetleri başarısız olmak için çok önemli
 Siyasi münazara yok
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
KÖO’larda iyi hesap verebilirlik (1/2)
 Düzgün temsil
 Aktif olarak bütün ilgili paydaşları sürece dahil etmek
 Tam şeffaflık
 Performans kriterleri, maliyetler, riskler ve zaman
çerçevesi
 Riskler, maliyetler ve çıktı
 Tarihi belli ihaleler, sabit fiyat ve tasarım, inşaat ve
bakımdan dolayı artan sorumluluk
 Bütün bu kriterler yasal olarak bağlayıcılığı olan
sözleşmelerde yazılıdır.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
KÖO’larda iyi hesap verebilirlik(2/2)
 Planlanan referans çerçevesi
 Hükümet kamu ürünlerinin ve hizmetlerinin çıktılarını açıkça
belirler
 Açıkça belirtilen performans şartnameleri
 Gerçek yanıt verme
 Özel ortakların yetersiz performansı durumunda ‘ceza’ için daha
fazla araç
 Kompakt bilgi
 KÖO anlaşmaları açık çıktılar ve performans kriterlerinde
tanımlandığından fazla bilgileri gereken yeterli seviyeye indirme
fırsatı mevcut
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Etik hesap verebilirlik – Hazine’den
örnekler
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Tamamlayıcı Talimatlar
 Maliye Bakanlığı konuk ağırlama, yardımlar ve
hediyeler konusunda genel kılavuzlar belirlemiştir
– nasıl uygulanacağına ilişkin
 Hazine’nin kendi personeli için daha detaylı
kuralları mevcuttur.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Alınan hediyeler konusunda Hazine
yönetimini bilgilendirmek
 Resmi yıl içerisinde alınan bütün hediyeler ortak
dosyada listelenmeli
 Hediyenin değeri 30 €’yu aşıyorsa değeri tahminen
verilmeli
 Hediye kamu görevlisi tarafından kabul edilemez,
edilirse kamu görevlisine veya yetki merciine olan
güveni azaltabilir.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Özel sektörün bakış açısından etik
hesap verebilirlik
 Büyük şirketler itibarları konusunda çok dikkatli ve
sıkıdır – kamu görevlilerine yasa dışı/uygun
olmayan hediyeler sunarak itibarlarını tehlikeye
atmazlar.
 Finlandiya’da birçok büyük şirketin kamu
görevlileriyle işbirliği konusunda çalışanları için
koyduğu kurallar vardır (konuk ağırlamayla ilgili
talimatlar)
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
IBM Örneği
 IBM’in 100. yılı – etkinliğe davet
 Davetiyeyi kurumun İnsan Kaynakları yöneticisinin
kabul etmesi gerekli idi.

Kabulün IBM’e etkinlikten önce gönderilmesi gerekli idi.
 Ayrıca etkinlikte ikram edilen akşam yemeğinin kişi
başına fiyat bilgisi de IBM tarafından verildi.