Risk Yönetimi

Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
1.2.8
Risk Yönetimi
Salı, 13.09.2011
Risk yönetiminin kavramsal temelleri ve önemli
ilkeleri
Farklı risk çeşitlerinin sınıflandırılması
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Risk Yönetimi
Etkilerini azaltmak için risk seviyesini kontrol etmenin
sistematik yaklaşımı
Risk
Identification
RiskTanımlama
Identification
Risk
Analizi
Risk
İzleme
RiskMonitoring
Monitoring
Kontrollü
Risk
Ortamı
Risk
Estimation
RiskTahmini
Estimation
Risk
Riske
Response
Yanıt
Risk
Response
Risk
Değerlendirme
RiskEvaluation
Evaluation
Risk Yönetimi Döngüsü
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Risk Yönetimi
Risk Yönetimini neden kullanmalısınız:
 Süreç, en yüksek riskler konusunda idari
birimlere sınırlı kaynakları kullanma
kararlarında ve önceliklere odaklanmada
yardımcı olur.
Next
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Risk yönetiminin önemli ilkeleri
 Merkezi hükümetlerde İç Kontrol şu şekilde tanımlanır:
Dahili kontrol, makul seviyede aşağıdakileri sağlamak için
kurumun rehberliği ve işletme süreçleri, kurumsal
çözümleri ve işletim metotlarındaki prosedürleri belirler:
 Yapılan işlerin yasallığı,
 Fonların güvenliği,
 Operasyonel performans ve
 Finans ve performansa dair doğru ve adil bilgilerin üretilmesi
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Risk yönetiminin önemli ilkeleri(2)
 Risk yönetimi yukarıda bahsedilen dört kategoride geçen
amaçlara ulaşılmasını tehdit eden etkenleri belirler, değerlendirir
ve yönetir. Risk yönetimi, iç kontrol ile aynı hedeflere sahiptir.
 İdeal olarak iç kontrol ve risk yönetimi prosedürleri, kurumun
olağan planlama, yönetim ve işletme süreçlerine entegre
olmalıdır.




Amaçlar ve operasyonların planlaması…
Bilgi yönetimi…
Teknik kontrol ve raporlama prosedürleri…
Görevlerin ayrılması…
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Risk yönetiminin önemli ilkeleri(3)
 İç denetim, iç denetim ve risk yönetiminin etkililiğini
hesaplayarak kurumun yönetimini destekler.
 Genellikle iç denetim ve iç kontrol karıştırılır.
 Finlandiya yönetiminde, kavramlar her zaman
memurlar için anlaşılır değil.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
COSO ERM (Kurumsal Risk Yönetimi)
Çerçevesi
“… kurumun yönetim kurulu, yönetimi ve diğer
personelinden etkilenen, strateji oluşturmada ve
kurumda uygulanan, kurumu etkileyebilecek
potansiyel olayları tespit etmek için
tasarlanmış, ve kurumun amaçlarına
ulaşmasını sağlamak adına risk kapsamı
içindeki riskleri yönetmek için kullanılan bir
süreç”
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
COSO ERM (Kurumsal Risk Yönetimi)
Çerçevesi (2)
Sekiz bileşen
Dört Amaç
 İç Ortam
 Strateji
 Amaç belirleme
 Operasyonlar
 Olay tanımlama
 Finansal raporlama
 Risk değerlendirme
 Uyumluluk
 Risk yanıtı
 Kontrol faaliyetleri
 Bilgi ve iletişim
 İzleme
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Risk nedir?
 Risk, üzerimizde olumsuz etkileri olabilecek bir şeyin
olma ihtimalidir…
 Bunların olma ihtimalini azaltmak için önlemler
alırız… Fakat, aldığımız önlemlere rağmen kötü hala
bir şeylerin olabileceği riskini de kabul ederiz…
 ISO 31000: Amaçların belirsizliğinin etkisi – Etki,
beklenenden sapmadır – olumlu ve / veya olumsuz.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Riskler neden kabul edilir?
 “Sıfır” risk yoktur.
 Sınırlı bütçe => Fayda-Maliyet dengesi
 Dinamik ve esnek organizasyon için gerekli riskleri
almak
 Bazı riskler kontrol edilemez.
 Riski görmezden gelmek riski ortadan kaldırmaz!
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Örnek vaka: risk ve kontrol
 Senaryo: Genç ve işsiz insanlara eğitim sunan bir hibe
programından sorumlusunuz. On tane faydalanıcı var.
Tüm faydalanıcılar için zorunlu masa kontrollerine (ex
ante kontrol) ilave olarak, maksimum altı faydalanıcıyı
da yerinde ziyaret etmek için kaynaklarınız var.
Yerinde kontrolün maliyeti 1.000 Euro.
 Hangi faydalanıcıları yerinde denetlerdiniz? Neden?
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Örnek vaka: risk ve kontrol
İki muhtemel çözüm (“doğru cevap” yok)
€ olarak en çok karşılamak
En yüksek riski kontrol etmek
A, C, D, F, H ve I
C, D, G, H, I ve J
Kapsam 90.000 € (91%)
Kapsam 75.000 € (75%)
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Örnek vaka: risk ve kontrol
 Savunulabilir bir kontrol stratejimiz vardı, ama hala daha tespit
edilmemiş hatalar oldu.
 Sadece tüm faydalanıcıların % 100 kontrolü (en nihayetinde hibe
faaliyeti tamamlanmıştı) “sıfır hata”nın makul seviyede
taahhüdünü sağlayabilirdi.
 Kontrollerin maliyeti vardır.
 Maliyet-etkin kontrolün bir sınırı vardır.
 Risk alma kapasitesinden (risk toleransından) veya özellikle AB
seviyesinde kullanılan hoş görülebilir hata riskinden
bahsedebiliriz.
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Kamu İç Mali Kontrolü (KİMK)
 Kamu İç Mali Kontrolü nedir?
 Uluslararası standartlara uygun olarak kamu sektöründeki iç kontrol
sistemlerinin yeniden yapılması için AB tarafından geliştirilen kapsamlı bir
kavramdır.
 Neden Kamu İç Mali Kontrolü?
 İyi yönetişimin dahili parçası: kamu parasını harcamada artan hesap
verebilirlik ve şeffaflık
 Kamu İç Mali Kontrolü ‘münferit’ bir yaklaşım değildir.
 Şunlarla bağlantılıdır:
 Muhasebe
 Ulusal bütçe döngüsü: girdiden çıktı bütçesine
 Yolsuzlukla mücadele (teftiş)
 Dış denetim
 Kamu Hizmeti Reformu
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Bağlamı oluşturmak
 Bağlamı oluşturmak, risklerin yönetilmesi gereken
temel parametreleri tanımlar ve risk yönetimi
sürecinin geri kalanı için kapsamı belirler.
 İç bağlam
 Dış bağlam
 Risk yönetimi bağlamı
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Risklerin Sınıflandırılması
 Riskler birçok şekilde sınıflandırılabilir:
 Finansal ve finansal olmayan riskler
 Durağan ve dinamik riskler
 Genel ve özel riskler
 Gerçek ve spekülatif riskler
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Özel sektör ve kamu sektörü için riskler
 Farklılıklar
 Mülkiyet
 Hedefler ve amaçlar
 Performans ölçümleri
 Riskler nasıl farklılık gösterir?
 Stratejik riskler
 Operasyonel riskler
 İtibar riskleri
 Politika riskleri
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Örnek
 Kamu sektöründe itibar riski ne anlama gelir?
 Müşteri her zaman hizmetin tedarikçisini değiştiremez
(örneğin, mal ithal ederken gümrük) ama başka bakış
açıları da var mıdır?

Yeni kamu yönetimi, kamu sektörünün yeni rolü…

Riskler için nasıl fiyat belirlenecek?

Şeffaflık ve hesap verebilirlik içeren riskler
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Finlandiya iç kontrol ve risk yönetimi çerçevesindeki risklerin
geniş kavramı
Decision Making and Performance Management in Public Finance
Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi
TR08IBFI03
Grup çalışma ödevi:
 Her grup şunları tartışacak ve inceleyecek:
 Sizin ofisinizde risk yönetimi kavramları nasıl
anlaşılıyor?
 Sizin idarenizdeki başlıca riskler nelerdir?
 Sizin kurumunuzda risk yönetimini organize etmenin
en iyi yolu nedir?
 Her bir grup, sonuçlarının ve gözlemlerinin kısa bir
sunumunu yapacak.