Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 1.2.6. Performans Yönetimi ve Performans Esaslı Bütçeleme Finlandiya’da Performans Yönetimi ve Bütçeleme Panu Kukkonen İdari Yönetim ve Gelişim Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Sunumun İçeriği Finlandiya ekonomisi ve kamu sektörü Finlandiya’da devlet planlama sistemleri Finlandiya’da performans bütçelemesi Maliye Bakanlığı İdari İşler Dairesi Uygulamada performans yönetimi Finlandiya’da performans yönetiminin geleceği Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 1.2.6. Performans Yönetimi ve Performans Esaslı Bütçeleme Finlandiya Ekonomisi ve Kamu Sektörü Panu Kukkonen İdari Yönetim ve Gelişim Finlandiya'da Genel Yönetim Genel yönetim finansmanı Sosyal güvenlik fonları Merkezi yönetim finansmanı Bütçe kapsamı kurumlar Yerel yönetim Bütçe dışı kurumlar 4 Vergi gelirleri geliyor? Where do Taxnereden Euros Derive from? 2008 yılıgovernment genel yönetim gelirleri: 99 milyar içi General revenue in 2008: EUR Euro 99 bn/ /Gayrisafi 53.5 % ofyurt GDP hasılanın % 53,5’i Othergelirler; income;7.9 7.9 Diğer Capital income; 9.1 Sermaye geliri; 9.1 Katma değer vergisi ve diğer dolaylı tax vergiler; 23.9 Value-added and other indirect taxes; 23.9 Gelir ve servet Income and wealth taxes; 32.3 vergileri; 32.3 Social contribution; Sosyalinsurance sigorta primleri; 25.5 25.5 Kaynak: Finlandiya İstatistik Kurumu, Ulusal Hesaplar Source: Statistics Finland, National Accounts 5 Whatgelirleri are Taxnereye Euros harcanıyor? Spent on? Vergi General expenditure 2008: Euro EUR 91 bn / 49.3yurt % ofiçi 2008 yılı government genel yönetim giderleri: 91inmilyar / Gayrisafi GDP hasılanın % 49.3’ü Genel kamu ve faiz General publichizmetleri services and giderleri; 12.2 interest expenses; 12,2 Savunma; Defence; 2,82.8 Kamu düzeni ve Public order and safety; 2,5 güvenliği; 2.5 Yasal çalışan maaşları Social security incl. statutory dahil sosyal güvenlik; employee pensions; 37,7 37.7 Ekonomik gelişime Infrastructure and subsidies yönelik alt yapı ve to economic development; sübvansiyonlar; 8,7 8.7 Environmental protection, Çevre koruması, iskan ve housing and community toplum kuralları; 1.4 amenities; 1,4 Sağlık hizmetleri; 13.0 Health care; 13,0 Education; Eğitim; 10.910,9 Recreation, culture Rekreasyon, kültürand ve religion; 2,1 din; 2.1 Source: Statistics Finland, National Kaynak: Finlandiya İstatistik Kurumu, UlusalAccounts Hesaplar 6 Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Finlandiya’da Merkezi Yönetim Merkezi yönetim finansmanı aşağıdaki unsurlardan oluşmaktadır: Bütçe kapsamındaki kurumlar Cumhurbaşkanlığı makamı, Parlamento, 12 bakanlık Bakanlıkların idaresindeki kamu kurumları(yaklaşık 100 kurum) ve birimleri; Bütçe kapsamı dışında kalan kurumlar Bütçe kapsamı dışında kalan 11 adet devlet fonu İdari İşlerde çalışan Devlet Personeli, Nisan 2010 04/2010 Parlamento Cumhurbaşkanlığı makamı Başbakanlık makamı 915 88 271 Dış İşleri Bakanlığı 1 573 Adalet Bakanlığı 9 646 İç İşleri Bakanlığı 15 841 Savunma Bakanlığı 16 071 Maliye Bakanlığı 13 180 Eğitim ve Kültür Bakanlığı 3 561 Tarım ve Ormancılık Bakanlığı 5 323 Ulaştırma ve İletişim Bakanlığı 2 334 Sanayi ve Ticaret Bakanlığı 13 143 Sağlık ve Sosyal İşler Bakanlığı 3 882 Çevre Bakanlığı 1 022 Toplam 86 850 8 Ulusal Ekonomideki Eğilimler Piyasa fiyatlarında gayrisafi yurt içi hasıla (milyar Euro) 2007 2008 179,7 184,6 2009* 2010** 2011** 171,3 177,7 186,7 GSYİH, hacimde değişiklik (%) 5,3 0,9 -8,0 2,1 2,9 İşsizlik oranı (%) 6,9 6,4 8,2 8,6 8,2 69,9 70,6 68,3 68,3 69,2 Tüketici fiyat indeksi (%) 2,5 4,1 0,0 1,5 2,5 Faiz oranı (10 yıllık tahviller) (%) 4,3 4,3 3,7 3,3 4,0 İstihdam oranı (%) 9 Hükümet bütçe teklifi doğrultusunda, 2011 yılında İdari İşler Dairesince, bütçe kapsamındaki kurumların giderleri, milyar Euro Cumhurbaşkanı, Parlamento, Danıştay President, Parliament, Council of State İşleri ForeignDış Affairs Adalet Justice İç İşleri Interior Savunma Defence Maliye Finance Kültür EducationEğitim and ve Culture Tarımand ve Ormancılık Agriculture Forestry Ulaşım ve İletişim Transport and Communication İstihdam Ekonomi Employment andve Economy Sosyal İşler Social Sağlık Affairsveand Health Çevre Environment Borç üzerinde faiz ödemeleri Interest payments on debt 0.2 1.3 0.8 1.3 2.9 15.3 6.6 2.8 2.0 3.3 11.6 0.3 1.9 0,0 10,0 20,0 10 2009 - 2011 Bütçe Kapsamı Gelirler, milyar Euro Toplam vergi geliri - kazanç ve sermaye geliri vergisi - kurumlar gelir vergisi - katma değer vergisi - özel tüketim vergisi Muhtelif gelirler Faiz geliri ve kar transferleri Toplam gelir 1) 1) 2009 2010 son hali Ek bütçe III 31,5 7,2 2,2 13,3 5,1 4,6 1,2 37,5 32,7 7,1 3,4 13,4 5,2 4,7 1,4 39,1 2011 bütçe teklifi 35,5 7,4 3,8 14,2 6,0 4,6 1,6 41,9 Net borçlanma ve birikmiş kazancın kullanımı hariç bütçe kapsamı gelirler 11 Merkezi Yönetim Bütçe Dengesi Milyar Euro Milyar Euro 50 5 40 0 30 -5 20 -10 10 0 -15 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Denge Net borçlanma hariç gelir Borç servisi hariç gider 12 Merkezi Yönetim Borcu Milyar Euro 120 80 100 60 80 60 40 40 Milyar Euro GSYİH % 20 20 0 0 80 82 84 86 88 90 92 94 96 98 00 02 04 06 08 10*12*14* 13 Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 1.2.6. Performans Yönetimi ve Performans Esaslı Bütçeleme Finlandiya’da Devlet Planlama Sistemleri Panu Kukkonen İdari Yönetim ve Gelişim Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Finlandiya’daki Politik Unsurlar Finlandiya’da yürütme yetkisi hükümete aittir. Hükümet çoğunlukla 3 - 5 ortaklı koalisyon hükümetidir. Hükümet ortakları genellikle Parlamento’daki koltuk sayısının çoğunluğuna sahiptir. Hükümet faaliyetlerinin yürütülmesindeki kilit nokta Hükümet Programının seçim döneminin başında belirlenmesidir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Devlet Planlama Sistemleri Hükümet Programı: Hükümetin önemli görevlerine ilişkin fikir birliğinin sağlandığı, hükümet ortaklarınca kabul edilen eylem planıdır. Her hükümet kendi programını oluşturur. Programın oluşturulmasında standart bir yapı mevcut değildir. En önemli husus planlama belgesidir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Hükümet Programı ve Bütçe Hükümetin kendi programını oluşturmasını ve bu programı Parlamento’ya bir rapor halinde sunmasını öngörür. Hükümet Programı, mali politikanın ana hatlarını belirler. Hükümet Programı, mali politika kurallarını, hedeflerini ve seçim dönemi için harcama limitlerini içerir. Bütçe teklifi, bu unsurlara uygun olarak hazırlanır. Anayasa, Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Mevcut Hükümet Programı ve Kamu Ekonomisi Hükümet, kamu ekonomisini güvence altına almak amacıyla, merkezi yönetim gelirlerini mevcut istikrar paketi doğrultusunda onaylamakla yükümlüdür. Hedef, hükümetin görev süresi sonunda merkezi yönetimde, gayrisafi milli hasılanın % 1’ni oluşturan bütçe fazlası elde etmektir (istihdamı artıramaya yönelik önlemlerin güçlendirilmesi). Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Mevcut Hükümet Programı ve Kamu Ekonomisi İstikrarlı kamu ekonomisi ve bütçe fazlası ihlal edilmediği taktirde vergide indirim ve kamu harcamalarında artış uygulanabilir. Ağır bir ekonomik durgunluk sürecinde dahi bütçe açığı, gayrisafi milli hasılanın % 2,5’ni geçmemelidir -> % 2,5’den büyük bütçe açığını önlemek için hükümetin kamu harcamalarını kesmeye yönelik önlemleri güçlendirmesi gerekir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Diğer Planlama Sistemleri Hükümet Strateji Belgesi, hükümetin görevde kalacağı sürenin tamamı için geçerli olacak harcama limitlerine ilişkin karardan sonra kabul edilir -> harcama limitlerine bağlı Hükümetin görev süresinin ortasında politik programların ve diğer unsurların nasıl gelişme gösterdiklerine dair bir rapor düzenlenir. Orta vadeli planlama: Eylemsel ve mali planlar Kısa vadeli planlama: Bakanlıklar ve kurumlar arasında yıllık devlet bütçesi ve yıllık performans anlaşması Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 1.2.6. Performans Yönetimi ve Performans Esaslı Bütçeleme Finlandiya’da Performans Bütçelemesi Panu Kukkonen İdari Yönetim ve Gelişim Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Anayasal Hükümlere Genel Bakış Parlamentonun sınırsız ve tam bütçesel gücü vardır. Hükümet bütçe teklifini hazırlar ve Parlamentoya sunar. Parlamento, bütçe teklifi üzerinde değişiklik yapmakta serbesttir. Parlamento, kabul edilen bütçeyi Finlandiya Parlamentosu’nun aldığı kararlar arasında yayımlar. Hükümet, bütçenin uygulanmasında Parlamentoya karşı yükümlüdür. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Harcama Limitlerine İlişkin Kurallar Geçmiş Dönem Finlandiya, 90’lı yıllardaki ekonomik durgunluğun ardından, kamu ekonomisini tekrar düzene sokmak için gerekli önlemleri alacak uluslar arası aktörlerin arayışına girmiştir. Bugün, Finlandiya nüfusunun yaşlanmaya başlaması kamu maliyesi üzerinde önümüzdeki yıllarda oldukça büyük bir baskı yaratacaktır. Harcamada büyümeyi engellemek amacıyla bir yönteme ihtiyaç duyulmaktadır. Finlandiya’nın belirlediği hedeflerin, istikrar ve büyüme paktı kriterlerinden daha iddialı olması gerekmektedir. 2003 yılından beri uygulanan harcama limitleri sistemi yeniden düzenlenmiştir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Harcama Limitlerinin Temel Özellikleri İki tür harcama: bağlayıcı harcama limitlerinin altında ve dışında kalanlar Otomatik istikrar sağlayıcıların çalışmasına imkan tanır Gider ile sınırlandırılmış harcama limiti kontrol edilebilir Limitin dışında kalan giderler: örneğin, işsizlik sigorta gideri, mali yatırımlar, borç faiz ödemeleri, KDV gideri, teknik olarak iletilmiş ödemeler vb. Bütçe ödeneklerinin yaklaşık ¾’ü bağlayıcı harcama limitlerine göre ölçeklendirilmektedir. Merkezi yönetim geliri ile gideri arasındaki bağ kesilmiştir. Bütçe kapsamı gider ve harcama limitleri1) harcama limiti kuralı giderde artışı durdurmuş ve otomatik istikrar sağlayıcıların çalışmasına imkan tanımıştır. Milyar Euro 50 40 48,0 12,0 0,00 52,6 50,3 50,8 51,3 15,7 12,3 12,5 12,8 13,1 0,35 0,00 0,00 0,00 0,08 30 20 51,6 Harcama Limiti 36,0 36,8 37,7 38,3 38,5 38,5 2009 2010 2011 2012 2013 2014 10 0 Faiz ödemeleri ve dönemsel giderler Tahsis edilmemiş kaynak ve ek bütçe fonları Harcama limiti dahilinde toplam gider 1) Kaynak: Maliye Bakanlığı 2011 - 2014 yılları için 2011 fiyatlarında harcama limiti gideri ve 2009 - 2010 yılları için mevcut fiyatlarda gider 2009 yılı bütçelenmiş doğrultuda, 2010 yılı 3. ek bütçe teklifi doğrultusunda, 2011 - 2014 yılları 30 Mart 2010 tarihli Harcama Limitleri Kararı doğrultusunda . 25 Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Merkezi Yönetim Harcama Limitleri (19 Nisan 2007 tarihli hükümet programı doğrultusunda) Hükümet, görev süresinin başında tüm seçim dönemi (2008 - 2011) için harcama limitlerini belirlemiştir. Yasal anlamda bağlayıcı değildir, ancak güçlü bir politik taahhüt esasına dayanmaktadır. 2011 yılına kadar harcama limitleri dahilinde merkezi yönetim gideri, 2007 seçimlerinden önce belirlenen teknik düzeyden 1.3. milyar Euro fazladır. İdari birim düzeyinde belirlenen harcama limitleri Beklenmeyen giderler için tahsis edilmemiş kaynak (toplam 200 milyon Euro) ve ek bütçe fonu (yıllık 300 milyon Euro); ek bütçeler harcama limitleri dahilindedir. Hükümet programındaki önlemler harcama limiti parametreleri doğrultusunda uygulanacaktır. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Merkezi Yönetim Harcama Limitleri Harcama limitleri, hükümetin en önemli rehberidir ve devlet ekonomisiyle yakından ilgilidir. Her idari birim için bütçe teklifleri ve politika programları belirlenen harcama limitleri doğrultusunda oluşturulur. Her idari birim için eylemsel ve mali planlar belirlenen harcama limitleri doğrultusunda yapılır (idari birim düzeyinde harcama limitleri). Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Merkezi Yönetim Harcama Limitleri Bakanlıklar, gelişim projeleri ile ilgili önerilerde bulunabilirler (idari birimin harcama limitlerini aşan projeler) -> Ancak, merkezi yönetimin harcama limitleri sabit kalmalıdır -> harcama limitlerinin içerisinde ödenek ayrılmalıdır. Çoğunlukla idari birimde harcama limitlerinin içerisinde ayrılan kaynak Merkezi Yönetimin harcama limitleri Maliye Bakanlığınca derlenir. Maliye Bakanlığı ile diğer bakanlıklar arasında çok sayıda müzakere gerçekleştirilir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Harcama Limitleri ve Verimlilik Hükümet, 2005 - 2011 yılları arasında harcama limitlerinin bir parçası olarak bir verimlilik planı uygulamıştır. Hedef, verimlilik önlemleri alarak 2005 - 2011 yılları arasında devletin personel sayısını 9.600 azaltmaktır -> devlet bütçesinde eşdeğer tasarruf 2012 - 2015 dönemi için yeni hedef personeli 4.800 azaltmaktır. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Verimlilik Programı Finlandiya’da nüfusun hızla yaşlanması kamu hizmetlerinden yararlanma oranını aşırı derecede artıracaktır (sosyal hizmetler ve sağlık), bu durum kamu ekonomisini zayıf düşürebilir -> kamu hizmetlerinde verimliliğin ve yeterliliğin artırılması gerekmektedir. Verimlilik programı, kamu sektöründeki iş gücü talebini özel sektördeki iş gücü tedarikine yönlendirecek: özel sektördeki iş gücü yetersizliğini ortadan kaldıracak ve gelecekte merkezi yönetim giderlerini azaltacaktır. 2015 yılı sonunda tasarruflar her yıl için yaklaşık 800 - 900 milyon Euro’dur. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Verimlilik Programı Verimlilik programı, Finlandiya’nın kamu ekonomisini tek başına kurtaramaz -> Gelecekte farklı önlemlerin alınması gerekmektedir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Harcama Limitlerine İlişkin Deneyimler Harcama limitlerine yönelik yeni sistem, 2003 yılı hükümet programında kabul edilmiştir. Güçlü bir politik taahhüt mevcuttur (karşı konumdan da) Geçmiş deneyimler istikrar odaklı, uzun vadeli mali politikanın başarılı olduğunu göstermektedir – politik bir değişim Hem iyileşme döneminde (gelirdeki artış, daha yüksek gidere neden teşkil etmemiştir) hem de sıkıntılı dönemde (otomatik istikrar sağlayıcıların çalışmasına imkan tanınmış, canlandırıcı önlemler alınmıştır, ancak giderdeki büyümeye bir limit konmasına halen ihtiyaç duyulmaktadır) yaşanan olumlu gelişmeler mevcuttur. Son yıllar, gideri belli çerçeveler içerisinde tutmak açısından oldukça zorlu geçmiştir. Yeniden tahsisler yapılmıştır. Diğer tüm mali hedefler ortadan kalkmıştır – harcama limiti kuralı en önemli güvenirlik kaynağı olmuştur. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Harcama Limitleri İle İlgili Sorunlar Limitler, sadece merkezi yönetim harcamalarını kapsar Yerel yönetimler kamu hizmetlerinin 2/3’ünden fazlasını karşılar – Maliyet baskısı vardır. Altyapı yatırımlarının ayarlanması Kamu - özel sektör işbirlikleri, geleneksel projelere (nakit esaslı) göre benzer bir şekilde ele alınırlar. Yatırımları gelecek hükümet dönemine ertelemeye yönelik bir eğilim vardır. (Bu, gelecek hükümetin ellerini bağlar.) Kural, sermaye yatırımları ile harcama limiti dışında kalan diğer kalemler için teşvik yaratır. 2009 ve 2010 yılları arasındaki ekonomik teşvikin büyük bölümü harcama limiti dışındadır. Vergi giderlerini kullanmak için teşvik yaratır. Bu hususla ilgili sorunlar oldukça azdır. İdari birimler arasındaki transferlerde katıdır. Bu durum, harcama limiti kurallarına bağlı değildir, politik sistemin bir sonucudur. Eylemsel ve Mali Planlama ile Devlet Bütçesi Süreci Ocak Müzakereler Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Bakanlıkların ve kurumların eylemsel ve mali planlarının hazırlanması ve taslak haline getirilmesi Ekim Kasım Aralık Bakanlık planının özeti Harcama limitlerinin hazırlanması Bakanlıklar tarafından hazırlanan bütçe önerileri Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan bütçe önerisi Parlamentoda bütçenin görüşülmesi ve kabulü Hükümet müzakereleri ve harcama limitleri ile ilgili kararın alınması Müzakereler Hükümet bütçe oturumu Parlamentoya sunulan hükümet önergesi 34 Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bütçe Süreci Mart Gelecek dört yılı kapsayan harcama limitlerine ilişkin hükümet kararı alınır. Bütçe hazırlıklarında bir rehber görevi görür. İdari birimler arasındaki dağılıma karar verilir. Bakanlıklar, kendi bütçe tekliflerinde giderlerini harcama limitleri dahilinde diledikleri şekilde tahsis edebilirler. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bütçe Süreci Mayıs Her Bakanlık, Maliye Bakanlığı’na kendi bütçe teklifini sunar. Haziran Maliye Bakanlığı’nda görevli devlet memurları bakanlıkların önerilerini değerlendirir (bütçede görevli personel, yöneticiler ve devlet bakanı). Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bütçe süreci Temmuz Maliye Bakanı, kendi bakanlığının sunduğu bütçe teklifini değerlendirir ve teklif yayımlanır. Ağustos Her bakanlık, Maliye Bakanlığı ile bütçe önerisine ilişkin karşılıklı müzakerelerde bulunur. Hükümetin bütçe görüşmeleri gerçekleştirilir ve bütçe teklifinin kapsam ve içeriğine karar verilir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bütçe Süreci Eylül Bütçe teklifi Parlamentoya sunulur. Eylül - Aralık Genel müzakereler, sektörel kurulların görüşleri, duyumlar, Mali Kurulun müzakereleri Aralık Parlamento, bütçede kendi yaptığı değişiklikleri göz önünde bulundurarak bütçe teklifini oylar Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Ek Bütçeler Gerek görüldüğü taktirde, her yıl genellikle 2-3 ek bütçe verilir. Beklenmeyen gelir ve giderin bütçelenmesi, genellikle aktif gider artışı yoktur (son yıllarda ek bütçelerdeki canlandırıcı önlemlere bağlı olarak) Ek bütçeler harcama limitleri dahilindedir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bütçe Yönetim Prensipleri Hükümet faaliyetlerinin yönlendirilmesi ve yönetimi, kamu kurumlarındaki yöneticilere en iyi performansı veren önlemleri almada özerklik tanıyan sonuç odaklı sistemlere dayanır. Bütçelemede, performans bilgisine dayalı bütçeleme ilkesi uygulanır. Performans, bütçede açıklayıcı beyanların yer aldığı kısımda ödenek ile ilişkilendirilir. Kamu kurumlarına ait işletme giderlerinin bütçelemesi, torba (lump-sum) bütçe esasına dayanır; örneğin kurumun mevcut işletme masraflarına ilişkin tek bir bütçe satırı vardır. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bütçe Teklifinin Yapısı Genel strateji ve görünüm Özet tablolar Bütçe beyanı Genel yönergeler Gelir tahminleri 4 ana başlıkta toplanır (örneğin vergi geliri) Ödenekler 15 ana başlıkta toplanır (örneğin Sağlık ve Sosyal İşler Bakanlığının idari alanı) Ekler Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bütçedeki Sınıflandırmalar Önerilen ödenekler ve gelir tahminleri Ana başlık sınıf kalem Kod numarası, adı ve toplamı Örneğin 33.10.51 -> Sağlık ve Sosyal İşler Bakanlığı / aile geçim ve gider dengelemesi / çocuk ödeneği (1.4 milyar Euro) Bütçede ödenekler, ödeneğin türüne göre kalemlere ayrılmıştır. tüketim gideri (01–29) transferler (30–69) sermaye gideri (70–89) diğer (90–99) Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 1.2.6. Performans Yönetimi ve Performans Esaslı Bütçeleme Maliye Bakanlığı İdari İşler Dairesi Panu Kukkonen İdari Yönetim ve Gelişim Maliye Bakanlığı Yönetim Kolu Limitet Şirketleri TRADING HOUSE HANSEL LTD - Kamu için satın alımları gerçekleştiren kurum Kurumlar Ticari Teşebbüsler ve fonlar HAZİNE SENATO MÜLKLERİ DEVLET EKONOMİK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ VERGİ DAİRESİ ASSET MANAGEMENT COMPANY ARSENAL LTD - Tasfiyede FİNLANDİYA İSTATİSTİK KURUMU FİNLANDİYA GÜMRÜK İDARESİ DEVLET İL İDARELERİ YEREL KAYIT DAİRELERİ NÜFUS KAYIT DAİRELERİ - Devlet ait taşınmaz mülkler, üniversiteler ve kurumların mülkiyet işleriyle ilgilenir DEVLET EMEKLİKİK FONU DEVLET GARANTİ FONU HAUS Finlandiya Kamu Yönetimi Enstitüsü Ltd - Finlandiya’da ve yurt dışında eğitim ve danışmanlık hizmeti Yrityspankki Skop Oyj, - Tasfiyede DEVLET ORTAK HİZMETLER MERKEZİ (1.1.2010-) *) *) mali idare ve insan kaynakları yönetimi 44 Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Maliye Bakanlığı Ekonomik ve mali politikayı belirler Yıllık bütçe tasarısını hazırlar Vergi politikası ile ilgili hususlarda deneyimini paylaşır Finans piyasalarına ilişkin taslak politika hazırlanmasından sorumludur Devletin istihdam ve insan kaynakları politikasını belirler Kamu idarelerinin genel gelişiminden sorumludur Yerel yönetimlerin mali ve mevzuata yönelik gereksinimlerinden sorumludur Avrupa Birliği ve birçok uluslar arası organizasyonun çalışmalarına katılır Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Vergi Daireleri İş tanımı: Topluma ait vergi gelirlerinin korunması Çalışan sayısı: 5.595 (tam zamanlı) Toplanan vergi: 2009 yılında 57.5 milyar Euro Giderler: 2009 yılında 377 milyon Euro Strateji ve performans esaslı hedefler: Güvenilir vergi denetimleri gerçekleştirmek, proaktif rehberlik ve iyi hizmet sağlamak suretiyle vergi gelirinin korunması. Müşteriler, kendi vergi işlemlerine mümkün olduğunca az sıkıntı yaşayarak ve masraf ödeyerek katkıda bulunabilirler. Gerçekleştirilen işlemler verimli ve ekonomiktir. Vergi yapılanması yenilikçi bir potansiyele sahiptir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Finlandiya Gümrük İdaresi İş tanımı: Avrupa Birliği iç pazarındaki işlemlerin usulüne uygun olarak gerçekleştirilmesine katkıda bulunur. Uluslar arası eşya ticaretini kolaylaştırır ve ticaretin mevzuat ile olan uygunluğunu denetler. Eşyanın üretimine ve dış ticarete ilişkin gümrük vergi, resim ve harçlarını toplar. Avrupa Birliği ve Finlandiya’nın ekonomik çıkarlarını, insan sağlığı ve güvenliğini tehdit edebilecek unsurlar ve gümrük suçları ile mücadele eder. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Finlandiya Gümrük İdaresi Amaç ve temel performans hedefleri: Uluslar arası bir aktördür Finlandiya Gümrük İdaresi, Avrupa Birliği ile Dünya Gümrük Örgütü’nün önemli bir aktörüdür. Aynı zamanda, Avrupa Birliği ile Rusya arasındaki ekonomik işbirliğini sağlayan merkezi bir aktördür. Dış ticareti destekler Finlandiya gümrük idaresinin, gerçekleştirilen dış ticaret işlemlerine bazı kolaylıklar tanıması, firmalar ile gümrük idaresi arasındaki işbirliğine ve lojistik zincirlerin yönetimindeki elektronik veri aktarımına dayalıdır. Eşya üzerinde tahakkuk eden gümrük vergilerini toplar Finlandiya gümrük idaresi, kullandığı elektronik sistemler aracılığı ile eşyanın üretimine ve dış ticarete ilişkin gümrük vergi, resim ve harçları düzgün bir şekilde toplar. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Finlandiya Gümrük İdaresi Toplumu korur Gümrükteki suçların başarılı bir şekilde ve hedef odaklı olarak önlenebilmesi, sınır ötesi trafik ve vergilendirmede uzman bir kadroya sahip olunmasına bağlıdır. Gümrük idaresi, diğer güvenlik birimleriyle, özellikle Polis, Gümrük ve Sınır Güvenliği Birimi ile işbirliği içinde çalışarak iç güvenliği sağlar. Gümrük idaresi, tüketiciyi ve çevreyi; ithal edilen ürünleri ve tüketim eşyalarını kontrol ederek ithalat ve ihracat sınırlamalarını güçlendirerek korur. Çalışan sayısı: 2009 yılında 2.443 (tam zamanlı) Giderler: 2009 yılında 167,3 milyon Euro Toplanan toplam gelir (KDV, özel tüketim vergisi, otomobil ve gümrük vergisi): 2009 yılında 8,6 milyar Euro Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Finlandiya İstatistik Kurumu Finlandiya İstatistik Kurumunun misyonu, toplanan verileri kendi uzmanlığı ile birleştirerek istatistik üretmek ve topluma bilgi hizmeti sunmaktır; istatistiksel bilginin kullanımına, resmi ve ulusal istatistiklerin geliştirilmesine destek olmaktır. Finlandiya İstatistik Kurumunun görevi: Sosyal şartlar ile ilgili istatistiklerin ve raporların hazırlanması Topluma ilişkin veri dosyalarının toplanması ve muhafaza edilmesi Bilgi hizmetinin verilmesi ve istatistiki bilgilerin kullanımının sağlanması İstatistiksel yöntemlerin geliştirilmesi ve istatistiklerin geliştirilmesine yönelik çalışmaların yürütülmesi Diğer kamu personeliyle işbirliği içerisinde çalışarak ulusal istatistik hizmetinin geliştirilmesi Ulusal istatistik hizmetinin koordinasyonu Finlandiya’nın uluslar arası istatistiksel işbirliğine katılımının ve koordinasyonunun sağlanması Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Finlandiya İstatistik Kurumu Çalışan sayısı: 2009 yılında 876 (tam zamanlı) Giderler: 57,7 milyon Euro Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Nüfus Kayıt Merkezi Temel görevi, Nüfus Bilgi Sistemi içerisindeki verilerin ve Nüfus Kayıt Merkezi’nde verilen onaylı elektronik hizmetlerin kullanımını sağlamaktır. Nüfus Kayıt Merkezi, kişisel bilgilerin gizli kalmasını, bilgi güvenliğini, veri işleme ve yönetim süreçlerinin uygunluğunu ve gelişimini destekler. Nüfus Kayıt Merkezi, yerel nüfus kayıt daireleriyle birlikte Finlandiya Nüfus Bilgi Sisteminin veri denetleyicisidir. Nüfus Kayıt Merkezi, Nüfus Bilgi Sistemini, sistemdeki elektronik verileri, verilerin kalitesini ve onaylı elektronik hizmetleri korur ve geliştirir. Nüfus Kayıt Merkezi, Kamu Sektörü İrtibat Rehberini (JULHA) geliştirir, muhafaza eder ve seçimlere yönelik görevlerini yerine getirir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Nüfus Kayıt Merkezi Çalışan Sayısı: 2009 yılında 121 (tam zamanlı) Giderler: 21,2 milyon Euro Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Hazine Devletin iç mali idaresinden, emeklilik ve hasar tazminat planlarından, askeri yaralanmalara ve harp malullerine ilişkin işlemlerden sorumludur. Genel yönetim kontrol sistemlerini geliştirir, devlet için mali ve personel yönetim destek hizmetleri üretir, devlet personelinin çalışabilirliğini takip eder. Devlet Ortak Bilgi İşlem Hizmet Merkezi ve Devlet İnsan Kaynakları Hizmeti – tüm kamu idarelerine yönelik hizmet sunan birim Oldukça kapsamlı müşteri esaslılık: kamu kurumlarının yanı sıra belediyeleri de içine alan müşteriler, devlet yardım kuruluşları vb. Hazinenin bireysel müşterileri, yukarıda dile getirilen kurumların personeli, borç verme faaliyetlerinden yararlananlar, askeri yaralanma tazminatı ya da çeşitli tazminatlar almaya hak kazanmış bireylerdir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Hazinenin Yapısı Maliye Bakanlığının altında faaliyet gösterir. Kalite yönetimi ilkeleri doğrultusunda çalışan bir hizmet bürosudur. 3 birimden oluşur: İdari Yönetim idari bilgi üretimine ve idari süreçlerde usullerin kullanımına rehberlik eden, satın alma hizmetlerini yönlendiren, grup düzeyinde merkezi bilgi üreten, mali yönetim ve personel yönetiminde uzman birim olarak hizmet eder. Maliye birimi, merkezi yönetimin borç ve likiditesini yönetir. Birim, aynı zamanda merkezi yönetim fonlarından alınan faiz oranlı sübvansiyonları ve borçların çoğunu, devlet güvencelerinden bazılarını, devlet verasetleri ile ödeme muafiyetlerini yönetir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Hazinenin Yapısı Sigorta birimi Devlet Sigorta Kurumudur. Merkezi yönetimin tümünde risk yönetimi gerçekleştirir. Birim, devlet kurum ve kuruluşlarının emekli maaşları, kazalar, rehabilitasyon ve sorumluluk sigortaları ile ilgilenir. Savaş malulleri ve diğer yararlanıcılar için şartlı tazminat hizmeti verir. Devlet Ortak Bilgi İşlem Hizmet Merkezi devletin iç hizmet birimidir. Görevleri, devletin ortak bilgi işlem hizmetlerinin organizasyonu, temini ve geliştirilmesidir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Hazine Çalışan sayısı: 2009 yılında 822 (tam zamanlı) Giderler: 2009 yılında 86,5 milyon Euro Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Devlet Bölgesel İdari Müdürlükleri 6 bölgesel idari müdürlük 01 Ocak 2010 tarihinde faaliyetlerine başlamıştır. Müdürlükler, önceki il idarelerinin, mesleki sağlık ve güvenlik bölgelerinin, çevre ruhsatı veren kurumların ve bölgesel çevre merkezlerinin görevlerini yürütmektedir. Müdürlükler, yerel yönetimlerle sıkı işbirliği içerisinde çalışmaktadır. Müdürlükler, bölgelerde ilgili mevzuatı uygulayarak, gerekli denetim ve yönlendirmeleri yaparak bölgesel eşitliği güçlendirmektedir. Müdürlükler, temel haklar, yasal koruma, temel kamu hizmetlerine erişim, çevresel koruma ve sürdürülebilirlik, kamu güvenliği, güvenilir ve sağlıklı bir yaşam ve çalışma alanı hususlarında bölgelerde çalışmalarını sürdürmektedir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Devlet Bölgesel İdari Müdürlükleri Sorumluluk alanları: Temel kamu hizmetleri, yasal haklar ve izinler Mesleki güvenlik ve sağlık Çevre ruhsatları Yangın, kurtarma hizmetleri ve hazırlıkları Polis Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Devlet Bölgesel İdari Müdürlükleri Çalışan sayısı: 2010 yılında 1.200 (tam zamanlı) Giderler: 2010 150 milyon Euro Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Yerel Nüfus Kayıt Daireleri nüfus kayıt daireleri, devletin yerel idari mercileridir. Finlandiya’da 24 yerel nüfus kayıt dairesi bulunmaktadır. Yerel nüfus kayıt daireleri, kendi bölgesel Nüfus Bilgi Sistemlerini ve yerel bilgi hizmetlerini korumakla sorumludur. Yerel Nüfus Kayıt Daireleri, dernek ve ticaret sicil kayıtlarını tutan yerel mercilerdir. Yerel Nüfus Kayıt Dairelerince verilen diğer hizmetler ise tekne kayıtlarının tutulması, noterlik hizmetleri, evliliğe engel teşkil eden durumların araştırılması, resmi nikahların kıyılması ve taşınmazların envanterinde tarafların isim değişikliklerinin ve liste teyitlerinin yapılmasıdır. 2009 yılında çalışan sayısı: 650 Yerel Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Devlet Ekonomik Araştırma Enstitüsü Devlet Ekonomik Araştırma Enstitüsü, Finlandiya’daki kamu maliyesini analiz eder ve ekonomik reformları değerlendirir. Diğer araştırma alanları ise iş gücü piyasası ve uzun vadeli ekonomik beklentilerdir. VATT araştırmasının amacı karar alma süreçlerine destek vermektir. Politikayla ilgili konulara odaklanır. Enstitüye, yüksek bilimsel standartlarda araştırma yapmasında tam bağımsızlık tanınmıştır. Modelleme altyapısının oluşturulması ve etki değerlendirme yöntemlerinin geliştirilmesine yönelik önemli çalışmalar yapmıştır. Bu sebeple, VATT çok sayıda araştırma projesinin güvenilir bir ortağıdır. Mevcut durumda 60 çalışanı vardır. VATT araştırmaları, ekonomik politika üreten çeşitli grupların gereksinimlerini büyük ölçüde karşılamaktadır. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Devlet Ekonomik Araştırma Enstitüsü VATT araştırması üç temel alanı kapsar: kamu hizmetlerinin verimliliği, vergilendirme ve sosyal transferler, iş gücü piyasası ve büyümeyi destekleyen politikalar. Politika analizi ve modelleme birimi, ekonomik modellerin geliştirilmesi, muhafaza edilmesi ve kullanımlarının yaygınlaştırılmaya çalışılmasından sorumludur. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 1.2.6. Performans Yönetimi ve Performans Esaslı Bütçeleme Uygulamada Performans Yönetimi Panu Kukkonen İdari Yönetim ve Gelişim Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yönetiminin Temel İlkeleri Kaynaklar, hedefler, verimlilik ve kalite arasında bir denge oluşturmak İstenilen etkilerin uygun maliyetli elde edilmesini sağlamak Hesap verebilirlik: Kurumun faaliyet performansına ilişkin doğru, adil görüş bildirme ve raporlama sorumluluğu -> yıllık rapor Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yönetiminin Temel İlkeleri: Hedef Hiyerarşisi Sosyal/politik etkinlik (sonuçlar) Hükümet Programı ve Strateji Belgesine dayanır Faaliyet performansı (çıktılar) Performans hedeflerine ilişkin çekirdek bakanlıklar ile kurumlar arasında anlaşma Hedefler: Faaliyet verimliliği (ekonomik verimlilik, üretkenlik ve karlılık) Çıktılar ve kalite yönetimi İnsan kaynaklarının geliştirilmesi ve yönetimi Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Piramidi Sosyal etki hedefleri (sonuçlar) Faaliyet performans hedefleri (çıktılar) Sosyal etkinlik Faaliyet verimliliği • ekonomi • üretkenlik • karlılık • maliyeti karşılama oranı Çıktılar ve kalite yönetimi • Emtialar ve kamu malları • hizmet verebilirlik ve kalite İnsan kaynaklarının geliştirilmesi Politik etkinlik: Sosyal etkiler (sonuçlar) İşlemler ve finansmanın kullanımı sosyal etkileri nasıl etkiledi? Faaliyet sonuçları (çıktılar) Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Maliye Bakanlığının İdari Kolu ve Performans Yönetiminin Sorumluluğu Bakan, kendi bakanlığındaki idari kolun performans yönetiminden genel anlamda sorumludur. Performans yönetimiyle ilgili stratejik unsurlar, Müsteşar başkanlığında düzenlenen yürütme kurulu toplantılarında ana hatlarıyla belirlenir ve stratejik kararlar alınır. Bakanlığın her biriminin kendi branşındaki kurumları yönlendirme sorumluluğu vardır (Örneğin vergi birimi -> Ulusal Vergilendirme Kurulu, Ulusal Gümrük Kurulu). Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Maliye Bakanlığının İdari Kolu ve Performans Yönetiminin Sorumluluğu İdari kola bağlı her kurumun (Ulusal Vergilendirme Kurulu, Finlandiya İstatistik Kurumu vb.) bakanlıkta bir uzmanı vardır. Bu uzmanlar, bakanlığın geliştirme uzmanı ve finans müdürü ile birlikte bir yürütme kurulu oluştururlar. Uygulamalar ve sorunlar Diğer katılımcılar: Bilgi işlem uzmanı, satın alımlar, taşınmazlar ve insan kaynakları Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yönetiminin Rolü Politik etkinlik: bakanlar Stratejik yönlendirme: Devlet Bakanı: Bakanlığın idari koluna bağlı kurumların genel müdürleriyle toplantılar Müsteşar: Bakanlığın idari kolu ile yürütme kurulu toplantıları Geliştirme uzmanı/idari birim: Stratejik unsurların geliştirilmesi ve koordinasyonu Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yönetiminin Rolü Uygulamada performans yönetimi (yönlendirme): Vergi birimi: Ulusal Vergilendirme Kurulu, Ulusal Gümrük Kurulu Ekonomi birimi: Devlet Ekonomik Araştırma Enstitüsü Kamu yönetimi birimi: Finlandiya İstatistik Kurumu, yerel yönetimler, Nüfus Kayıt Merkezi, Kamu Bilgi İşlem Yönetimi Finans piyasaları birimi: Hazine Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yönetiminin Rolü Genel yönlendirme: İdari birim: mali idare, bilgi işlem idaresi, personel idaresi (insan kaynakları) Konular: Etkin liderlik Verimlilik programı Bölgesel program (merkezden taşraya kamu hizmetleri -> Tüm Finlandiya’da faaliyetler) Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yönetiminin Rolü Konular (devamı): Mali idare ve personel idaresi Ortamda değişikliğe hazır olmak (sürekli ve kalıcı değişiklik) Bilgi işlem Satın alımlar Taşınmazlar Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yöneticisi olarak Bakanlık ve Birimleri Kendi idari biriminde performans yöneticisi olarak hareket etmek için (Vergi birimi - > Finlandiya Gümrük ve Vergi İdaresi) Performans yönetiminde temel görevler Yıllık bütçe teklifini hazırlamak (Nisan - Mayıs) Birimler, bütçe teklifiyle ilgili görüşlerini idari birime iletiler (Vergi birimi, Ulusal Vergilendirme Kurulu ve Ulusal Gümrük Kurulu ile ilgili görüşlerini bildirir) Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yöneticisi olarak Bakanlık Yönetim birimi, tüm görüşleri kendinde toplar ve bakanlığın idari kolu için bütçe teklifini hazırlar. Yarı yıl incelemesi (Ağustos): Devam eden yılın faaliyet performans hedeflerine yönelik kurumlarla karşılıklı değerlendirmeler Kurumların faaliyet ve mali planlarının derlenmesi ve performans yönetimi Eylül ayında gerçekleştirilen strateji görüşmeleri, faaliyet planlaması ile mali planlamanın başlangıç noktasını oluşturur. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yöneticisi olarak Bakanlık Kurumların faaliyet ve mali planları, 2010 yılı ekim ayında Bakanlığa gönderilir. Bakanlık birimleri, kendisine gönderilen planları dikkatlice inceler, tüm görüşleri bir araya toplar ve bakanlığın idari kolu için faaliyet ve mali planları hazırlayan idari birimlere görüşlerini bildirir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Mevzuat Anayasa Devlet Bütçe Kanunu Faaliyet planlaması, mali planlama ve raporlama ilkeleri http://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/1988/en19880423.pdf Devlet Bütçe Kararnamesi Bütçe tekliflerinin, faaliyet planlarının ve mali planların içeriğini belirler http://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/1992/en19921243.pdf Faaliyet planlaması ve mali planlamaya ilişkin Maliye Bakanlığı mevzuatı, bütçe için tekliflerin hazırlanması ve merkezi yönetim harcama limitleri Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Mevzuat Hükümet ve Maliye Bakanlığı, harcama limitlerinin içeriği ve usullerine, bütçe tekliflerine, faaliyet planları ve mali planlara ilişkin daha fazla mevzuat hazırlayabilir. Bakanlıkların görevi, kendi idari birimlerine daha kesin talimatlar vermektir -> kurumları bilgilendirme görevi. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Faaliyet Planlaması ve Mali Planlamanın Amacı Karlılığa, üretkenliğe, verimliliğe ve kamu hizmetlerinin kalitesine destek vermek Harcama limitlerinin ve yıllık bütçenin hazırlanmasına temel oluşturmak Kamu idaresinin yönlendirilmesine temel oluşturmak Yıllık performans hedeflerine temel oluşturmak Devlet kurumları arasında tutarlılığı sağlamak. Faaliyet planları ve mali planlar, kurumların performans hedefleri ve faaliyetlerinin en önemli tanımlayıcısıdırlar. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Faaliyet Planları ve Mali Planlar Her idari birimdeki planlama aracıdır. İdari birimin tüm önemli planlarını kapsar (politika programları, performans hedefleri ve kaynaklar). Gelecek mali sonuçlar ve kararlar (hükümet tarafından alınan) planlarda öngörülür. Bakanlıklar, harcama limitleri ile hükümetin önem verdiği diğer hususları ve kararları göz önünde bulundurmalıdırlar. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Faaliyet Planları ve Mali Planlar Gelecek 4 yılı kapsayan planlar Mart 2010: 2011 - 2014 yılları için harcama limitlerine ilişkin karar Ağustos - Eylül 2010: 2011 Bütçe teklifi Ocak 2011: Çekirdek Bakanlıklardan Maliye Bakanlığına 2012-2015 faaliyet planları ve mali planlar Mart 2011: 2012-2015 yılları için harcama limitlerine ilişkin karar Yıllık usul Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Faaliyet Planları ve Mali Planların Yapısı Temel hesap (4 yıllık süre için): Son harcama limitleri doğrultusunda boyutlandırma. Alınan politik kararların ve otomatik faktörlerin etkilerinin göz önünde bulundurulması. İlk yıl fiyat düzeyinde sunulması. Bakanlıklar, geliştirme projeleri ile ilgili önerilerde bulunabilirler (idari birimin harcama limitlerini aşan projeler) -> Ancak, merkezi hükümetin harcama limitleri sabit kalmalıdır -> harcama limitlerinin içinde kaynak ayrılması gerekir. Genellikle, idari birimde harcama limitlerinin içinde kaynak tahsisi Faaliyet planları ve mali planlar, her öğe düzeyine yönelik hesaplardan (mali çerçeveler) oluşur. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Faaliyet Planı ve Mali Plan Kurumlar, 2010 yılı Ekim ayında kendi faaliyet ve mali planlarını bakanlığa sunarlar. 2012-2015 yılları için: Faaliyet ortamındaki değişiklikler Politik etkinlik 2012 - 2015 yılları için temel faaliyet hedefleri Faaliyet verimliliği ekonomi üretkenlik karlılık maliyet - eşdeğerlik 2012 – 2015 yılları için mali plan Personel Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yöneticisi olarak Bakanlık 2010 yılı Kasım - Aralık aylarında kurumlarla performans anlaşması 2012 - 2015 yılları mali planı için görüşmeler 2011 yılı Şubat ayına kadar devam eder -> 2011 yılı Mart ayında devlet mali çerçevesine yönelik politik kararın alınması 2011 yılı Mayıs ayında bakanlık, kurumların yıllık raporları ve 2010 yılı mali beyannamelerine ilişkin görüş bildirir. Kurumlar 2010 yılı performans hedeflerine ulaşmak için ne yapmalılar Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Mevcut Konular Verimlilik programının gelişimi Bölgesel programın gelişimi Strateji projeleri, örneğin bilgi işlemin geliştirilmesi Yılda iki kez strateji toplantıları (Şubat ve Eylül) Bakanlık idari kolunun planlama günleri Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Hedefleri Belgesi Bakanlık, idari kolundaki kurumlara performans hedefleri koyar. Kurum ve bakanlık arasında bütçe teklifinin kabulünden sonra gerçekleştirilen yazılı anlaşma Performans hedefleri : Çıktı ve hizmetler -> kalite, hizmet kapasitesi Faaliyet verimliliği -> ekonomi, üretkenlik, karlılık, maliyet - eşdeğerlik Gelişim Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Anlaşmasının İçeriği ve Yapısı Temel ilke: Kamu kurumlarının yasal görevlerini mümkün olduğunca etkin ve verimli bir şekilde yerine getirmelerini sağlamak Performans Anlaşması, bir bakanlık ve bir kurum arasında oluşan yeni bir işbirliği esasına dayalı bir denetim aracıdır -> Yapılan karşılıklı görüşmelerde taraflar, üzerinde mutabık kaldıkları bir sonuca varırlar. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Anlaşmasının İçeriği ve Yapısı Bakanlığın idari kolunun stratejik yaklaşımı, kurum ve kuruluşların performans hedeflerinde belirtilmelidir. Böylece, kurumların gerçekleştirdiği faaliyetler stratejik hedeflerin elde edilmesine katkıda bulunabilir. Performans hedefleri, kurumların hem temel faaliyetlerinde hem de gelişim önlemlerinde uygulanır. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 2011 yılında Performans Anlaşması Modeli 1. Kurumun 2012 - 2015 yıllarındaki stratejisi: Politik etkinlik • • • Ana hatların ve üzerinde durulan noktaların özeti -> stratejik hedefler Bakanlığın idari kolunun ortak stratejisinin uygulanması Faaliyet ortamındaki değişiklikler 2. Üretkenliği artırmaya yönelik faaliyet hedefleri ve önlemleri • Ekonomi ve üretkenlik Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 2011 yılında Performans Anlaşması Modeli Destek fonksiyonları/faaliyetlerinde üretkenlik Bilgi işlem Mali yönetim ve personel yönetimi Satın alımlar Taşınmazlar Çıktılar ve kalite Eşyalar ve hizmetler -> hizmet kapasitesi ve kalite personel yönetimi ve gelişimi liderlik yenilenme kaliteye bakış açısı (bireyler arasında ya da mesleki gruplar arasında) Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 2011 yılında Performans Anlaşması Modeli Sürdürülebilir gelişimi artıran unsurlar 3. Kaynaklar • gelir ve sonuçlar • personel sayısı • ana yatırımlar 4. Performans anlaşmasının geçerlilik süresi • izleme toplantıları • imzalar Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Temel Performans Kriterleri 1. Politik etkinlik (sonuç hedefleri) 2. Faaliyet performansı (çıktı hedefleri) • • • Faaliyet verimliliği Çıktılar ve kalite yönetimi İnsan kaynakları yönetimi Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Faaliyet Performans Hedefleri Faaliyet performans hedefleri, kurum ve kuruluşların performans hedeflerinde belirtilir. Hedeflerin, faaliyetler ve kaynaklarla mümkün olduğunca bağlantılı olması gerekir. Başarının elde edilmesi, kurumların ne yaptığı ve nasıl üstesinden geldiği ile direk ilgilidir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Faaliyet Performans Hedefleri performans hedefleri ve sonuç hedeflerinin yanı sıra, amaçlanmamış etkilere ya da yan etkilere yönelik hedefler de oluşturulmalıdır. Performans hedefleri, öncelikle gösterge olarak ve sadece ikinci derecede sözel hedef olarak konur. Pozitif Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Etkin Performans Hedefleri Hedefler: bir kamu kurumunun temel görevleri ile bağlantılıdır ve temel görevlerinden elde edilir faaliyetler açısından stratejik ve vazgeçilmezdir herkes için açık ve anlaşılırdır somut ve eylemseldir değerlendirilebilir, ölçülebilir ve zamana bağlıdır tercihen mukayese edilebilirdir kamu kurumu hedeflere etki edebilir istekli ve iddialıdır fakat ulaşılabilir ve gerçekçidir kabul edilebilirdir, ana hatları müşterek belirlenir ve kabul edilir Faaliyetlerin mümkün olduğunca fazlasını kapsar ve öncelikleri belirler Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Raporlama ve Muhasebe Performans yönetimi, performans hedeflerinin elde edildiğine ilişkin kurumların rapor hazırlanmasını zorunlu kılar -> yıllık rapor Sadece performans başarısı değerlendirilmez, öngörülen hedeflere ulaşmak için ne kadar kaynak harcandığı da değerlendirilir Bakanlıklar, çeşitli toplantılarda izleme faaliyetleriyle ilgili bilgi alır Yıl içerisinde hazırlanan diğer raporlar: Yılda iki kez, genellikle sonbahar başında hazırlanan rapor Ekonomik izleme verisi ve istatistikler Mali hesaplarla birlikte sunulan yıllık rapor Ana projelerin gelişimine yönelik hazırlanan bağımsız raporlar Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Yıllık Rapor ve Raporlama Sonuçları Her yıl, tüm bakanlık ve kurumlar kesin hesap hazırlar -> hesap verebilirliğe ilişkin en önemli rapordur. İçeriği, aşağıdaki gibidir: Faaliyet performansını, gelişimini ve politik etkinliği detaylandıran yıllık rapor 2. Bütçenin nasıl etkin uygulandığını gösteren gerçek değerler, merkezi yönetimde bütçe uygulama beyannamesi 1. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Kesin Hesaplar 3. Geliri ve harcamaları gösteren gelir ve gider beyannamesi 4. Kesin hesap tarihinde mali durumu gösteren bilanço 5. Ek bilgi ya da mali beyanname Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Yıllık Rapor Mali hesaplar kapsamındaki yıllık rapor, faaliyet performansını detaylandırır, kesin hesaplara ve performansa ilişkin bir analiz sunar -> hesap verebilirlik koşullarını kapsar. Resmi belge -> Bakanlığa, Sayıştay’a ve Hazineye sunulur. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Yıllık Raporun İçeriği (doğru ve adil bilgi) 1. Yönetimin yeniden gözden geçirilmesi 2. Performans tanımı 2.1. Politik etkinlik 2.2. Faaliyet performansı 2.2.1. Faaliyet verimliliği ve gelişimi 2.2.2. Çıktılar ve kalite yönetimi 2.2.3. İnsan kaynaklarının kontrolü ve geliştirilmesi 2.3. Sonuç analizi ve sonuçlandırma 3. Mali tablo analizi 4. İç denetime ilişkin değerlendirme beyannamesi ve teyit beyannamesi Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Yıllık Raporun İçeriği (doğru ve adil bilgi) 5. Düzenli yapılan genel değerlendirme sonuçları 6. Yanlış uygulamaların özeti 7. İmzalar ve süre bitimi Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Yıllık Rapor ve Bakanlığın Geribildirimi Bakanlığın faaliyet koluna yönelik performans tanımı, merkezi yönetim kesin hesaplar raporunun bir parçasıdır. Merkezi yönetim kesin hesaplar raporunda bakanlıklar kendi faaliyet performanslarını tanımlar. Hükümet raporu Parlamento’ya sunar. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bakanlığın Kamu Beyannamesi ve Kuruma Geribildirim Kesin hesap beyanı, aşağıdaki hususları ele alan bir performans yönetimi aracıdır: A. Performans gelişimi • • Bir kurum performansının nasıl geliştiğinin doğrudan değerlendirmesidir; gereken etkinliği, kalite ve ekonomi faktörlerini ve göstergelerini ya da değerlendirme verilerini kullanır. Bir kurumun performans kapasitesinin nasıl geliştiğine ilişkin bir değerlendirmedir. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bakanlığın Kamu Beyannamesi ve Kuruma Geribildirim B. Faaliyet performansına yönelik tahminler • • • Bütçe yılının ana performans hedefleri ne derece başarılı elde edilmiş, bu hususun doğrudan değerlendirilmesi. Uyumsuzluklara ve gerekçelerinin ne kadar inandırıcı olduğuna ilişkin değerlendirme Birbirinden bağımsız kabul edilmiş ya da seçilmiş hususların değerlendirilmesi; örneğin, yönetim sistemi ne kadar iyi çalışıyor, gelişime yönelik çabalar ne kadar sistemli, müşteri memnuniyeti ne kadar yüksek vb. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bakanlığın Kamu Beyannamesi ve Kuruma Geribildirim C. Raporlamanın kalitesi • • • Performans hedeflerinin elde edilmesine yönelik raporlamanın kapsamı: Kabul edilmiş tüm performans hedeflerinin elde edilmesini içeriyor mu? Herhangi bir uyumsuzluk gerekçelendirilerek açıkça belirtilmiş mi? Herhangi bir uyumsuzluk var ise ne tür bir anlam taşıdığı analiz edilmiş mi? (örneğin, uyumsuzluk rastlantısal mı, nadiren mi veya performanstaki sürekli bir düşüşten mi kaynaklanıyor? Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bakanlığın Kamu Beyannamesi ve Kuruma Geribildirim D. Temel malzeme ve performans verisinin yeterliliği ve güvenilirliği • • • • • Muhasebe sisteminin kalitesi ve güvenilirliği Performans hedeflerinin belirlenmesinde kullanılan göstergelerin, yeterlilik ve uygunluk değerlendirmesi Performans raporundaki verilerin ne kadar doğru ve adil olduğu Mali beyannamelerin güvenilirliği Yerinde analizler ve sonuçlar temel malzeme kullanılarak mı yapılmış (örneğin, sonuçlar tutarlı mı ve açık bir şekilde belgelendirilmiş mi) Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Bakanlığın Kamu Beyannamesi Bakanlık, kurumun yıllık raporuna ilişkin kuruma ve Sayıştay’a geribildirimde bulunur. Sayıştay, bakanlığa ve kuruma geribildirimde bulunur. Parlamento, merkezi yönetim nihai raporuna ilişkin geribildirimde bulunur. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Yönetim Anlaşması Bakanlık ve kurumun üst düzey yöneticileri, kurum yönetiminin ve kurum içi performans yönetiminin değerlendirilmesine yönelik bir anlaşma yapabilirler. Anlaşma, kar paylaşımı esasını önerir. Bakanlık ve kurumun başkanı, uzun vadeli yönetim hedefleri üzerinde anlaşma sağlar. Hedefler, kurumun üretkenliğini artırmaya yönelik olabilir. Kurumun üst düzey yöneticileri, hedeflere ulaşmayı taahhüt eder. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Tanıtım Faaliyet planları ve mali planlar, performans hedef anlaşmaları, kesin hesaplar ve yıllık raporlar kamu ile paylaşılır (kurumun resmi web sitesinde yayımlanırlar) Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 1.2.6. Performans Yönetimi ve Performans Esaslı Bütçeleme Kısaca Performans Yönetimi ve Performans Yönetiminin Geleceği Panu Kukkonen İdari Yönetim ve Gelişim Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Geçmiş 90’lı yılların başında aşamalı olarak ortaya çıkmıştır. Amaç, kamu hizmetlerinin üretimini ve birimlerin işleyişini daha verimli hale getirmektir. Bütçe reformuyla başlamıştır. Kurumlar için torba bütçe Devlet kurumları için daha fazla özgürlük, ancak daha fazla sorumluluk Bilgi için:Performans yönetimi el kitabı http://www.vm.fi/vm/en/04_publications_and_documents/01_publications/10_gov ernance_and_accountability/20050913Handbo/Handbook.pdf Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Süreç ve Roller Devlet bütçesi ana belgedir: Parlamento, yıllık bütçelerde performans hedeflerini koyar ve finansmanı sağlar. Bütçenin onay almasından sonra çekirdek bakanlıklar, kurumlar ile performans hedeflerine yönelik bir anlaşma yapar. Kurumlar ve bakanlıklar, kesin hesap raporunda parlamentoya sonuçları raporlar. Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Mevzuat Anayasa Devlet Bütçe Kanunu Faaliyet planlaması, mali planlama ve raporlama ilkeleri http://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/1988/en19880423.pdf Devlet Bütçe Kararnamesi Bütçe tekliflerinin, faaliyet planlarının ve mali planların içeriğini belirler http://www.finlex.fi/en/laki/kaannokset/1992/en19921243.pdf Faaliyet planlaması ve mali planlamaya ilişkin Maliye Bakanlığı mevzuatı, bütçe için tekliflerin hazırlanması ve merkezi yönetim harcama limitleri Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Alınan dersler Kesin hedefler – somutluk Belirgin roller – belirgin sorumluluklar Raporlama süresinin uzunluğu Göstergelere dayalı raporlama Dikkatin girdiden sonuçlara kaymamış olması Halen girdi odaklı bütçeleme! Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Performans Yönetiminin Geleceği Hükümetin programına oldukça bağlıdır -> Stratejinin kontrol edilmesi ve yenilenmesi (bakanlığın, kurumların, idari kolun) yeni hükümetten sonra (hükümet programı ve yeni harcama limitleri) Daha yatay unsurlar-> birçok idareyi ilgilendiren Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 Çarşamba günü için grup ödevi Kurumunuza göre 4 - 5 çalışma grubuna ayrılınız. Göreviniz, kurumunuz için kısa bir performans anlaşması hazırlamaktır. Performans anlaşmasının yapısı: 1. Kurumunuzdaki faaliyet ortamında ne tür değişiklikler olabilir, belirtiniz. Olumlu değişiklikler, olası risk ve tehditler…politik, ekonomik ve uluslar arası unsurlar…kurumunuzu ne etkileyebilir? Decision Making and Performance Management in Public Finance Kamu Maliyesinde Karar Alma ve Performans Yönetimi TR08IBFI03 1.2.6. Performans Yönetimi ve Performans Esaslı Bütçeleme Teşekkürler