KimyaKongreleri.org

AK
XVIII. Ulusal Kimya Kongresi, Kars, 2004
BAZI AMİNO ASİTLERİN ETİL VE METİL ESTERLERİNİN STOKİYOMETRİK
PROTONASYON DENGE SABİTLERİNİN TAYİNİ
Ayşegül Gültepe1, Alev Doğan2, Esin Canel1, Esma Kılıç1
1
2
Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü, 06100, Ankara
Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, 06500, Ankara
Amino asit esterlerinin protonasyon sabitlerinin bilinmesi, amino asitlerin
organizmadaki sentezleri ve çeşitli davranışlarının anlaşılması ve özellikle amino asitlerin
mikroskopik denge sabitlerinin belirlenmesi için önemlidir. Bu nedenle sunulan çalışmada
biyokimyasal mekanizmalarda önemli rolü olan bazı amino asit esterlerinin protonasyon
sabitlerinin incelenmesi amaçlandı.
Çalışmamızda lizin, sistein, triptofan ve tirozin amino asitlerinin metil ve etil
esterlerinin protonasyan sabitleri çeşitli etanol-su karışımlarında potansiyometrik yöntemle
tayin edildi. Potansiyometrik titrasyonlar, 25°C da, azot atmosferinde otomatik titratörle sabit
sıcaklıkta çalışmaya uygun cam reaksiyon kabında, titrant olarak 0,1M sodyum klorürlü
olacak şekilde hazırlanan karbonatsız ayarlı sodyum hidroksit çözeltileriyle yapıldı.
Stokiyometrik protonasyon sabitlerinin tayininde kullanılan potansiyometrik titrasyon hücresi,
kombine cam pH elektrodu hidrojen iyonu aktivitesi yerine hidrojen iyonu konsantrasyonunu
ölçecek şekilde kalibre edildi. Ölçümlerde elektrot olarak referans kısmı Ag/AgCl olan Ingold
marka kombine cam pH elektrodu kullanıldı. Sıvı temas potansiyelini minimuma indirmek
için, elektrodun referans kısmının dolgu çözeltisi olan gümüş klorürle doyurulmuş potasyum
klorür çözeltisi boşaltılarak yerine gümüş klorüle doymuş 0,1M NaCl çözeltisi dolduruldu.
Elektrot kullanılmadığı zaman suda saklandı. Protonasyon sabitleri, titrasyon verilerinden
PKAS ve BEST bilgisayar programları kullanarak hesaplandı.
Çalışılan amino asit esterlerinin protonasyon sabitleri üzerine çözücü bileşiminin ve
alkil gruplarının etkisi araştırıldı ve hesaplanan değerlerden yararlanarak lizin, sistein,
triptofan ve tirozin amino asitlerinin mikroskopik sabitlerinin hesaplanıp hesaplanamayacağı
incelendi.
Kaynaklar
1. J.T. Edsall, and M.H., Blanchard, The Activity Radio of Zwitterions and Uncharged
Molecules in Ampholyte Solutions. The Dissociation Constants of AminoAcid Esters.,
J.Am. Chem. Soc.,59 (1933) 2337.
2. A., Doğan, F., Köseoğlu, E., Kılıç, Potentiometric Studies on The Protonation Constants
and Solvation of Some α-Amino Acid Methyl- and Ethyl Esters in Ethanol-Water
Mixtures, Indian, J. Chem., 41A (2002) 960.
144
KimyaKongreleri.org