BAZI a-AMİNO ASİTLERİN ETANOL

KVL Ulusal Kimya Kongresi, Konya, 2002
AK-F1.27
BAZI a-A M İN O A SİTLER İN ETANOL-SU ORTAM INDA ,
M İK R O SK O PİK PROTONASYON SA BİTLERİN İN TAYİNİ
Alev D OĞAN*, Fitnat KÖSEOĞLU* Esma KILIÇ**
*Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Kimya Eğitimi Bölümü, ANKARA
**Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesi, Kimya Bölümü, ANKARA
Mikroskopik sabitler ve dipolar iyon oranının belirlenmesi, çok sayıda biyolojik molekülün canlı
sistemlerdeki davranışlarını anlamak açısından son derece önemlidir. Bu nedenle sunulan çalışmada
amino asitteki -COOH grubunun ilgili amino asit esterindeki -COOCH3 ve -CO O C2H5 grupları ile
eşdeğer olduğu ve amino asit esterlerinin protonasyon sabitlerinin amino asidin k2/ değeri ile aynı
olduğu kabul edilerek, glisin, L-alanin, L-valin, L-lösin, L-isolösin, L-fenilalanin, L-serin ve Lmetioninin aşağıda gösterilen dengelere ait mikroskopik sabitleri (kjy, kJ2, k2j, k22, KT), aynı amino
asitlerin metil ve etil esterlerinin protonasyon sabitlerinden (k2j) ve bu amino asitlerin makroskopik
protonasyon sabitlerinden (Kı, K2) yararlanılarak hesaplandı.
nh
1
2
1
NH/
Bu amaçla amino asitlerin makroskopik protonasyon sabitleri ile aynı amino asitlerin metil ve etil
esterlerinin protonasyon sabitleri %20-80 etanol-su ortamlarında 25°C’da potansiyometrik titrasyon
yöntemi ile tayin edildi ve PKAS bilgisayar programı kullanılarak hesaplandı.
Çözücüdeki etanol mol kesrinin artması ile ortamın dielektrik sabiti azalacağından, etanol oranı fazla
olan çözücülerde nötral form, su oranının fazla olduğu ortamlarda da anyonik form daha fazla
solvatize olacağından, bütün amino asitler için elde edilen log kn değerlerinin etanol mol kesrinin
artması ile doğrusal olarak arttığı görüldü., log kJ2 değerlerinin çözücüde etanol oranının artması ile
azaldığı görülmüştür ki, bu da dipolar iyonun etanol oranı fazla çözücü ortamında anyonik formdan
daha az solvatize olması ile açıklandı, log k22 değerlerinin etanolün mol kesri ile doğrusal olarak arttığı
gözlendi. Bu da etanolün, amino asitin katyonik formunu dipolar iyonik formundan daha iyi solvatize
ettiği gerçeğine dayanır.
Çalışmamızda incelenen amino asitler için elde edilen tautomerik sabit log KT, çözücüde etanolün mol
kesrinin artması ile doğrusal bir azalma gösterdi. Bu durum, moleküler türlerin düşük dielektrik sabitli
çözücü ortamlarında, iyonik türlerin ise yüksek dielektrik sabitli çözücü ortamlarında kararlı
olmasından kaynaklanır. Bu da iki iyonlaşabilen grup bulunduran amino asitlerde etanol-su
ortamlarında da dipolar iyonun baskın tür olduğunu göstermektedir.
186