cari açık 2013 yılında 65 milyar dolar oldu

CARİ AÇIK 2013 YILINDA 65 MİLYAR DOLAR OLDU
 TCMB verilerine göre Aralık ayında cari işlemler dengesi 8,3 milyar dolar açık verdi. Geçen yılın
aynı ayında 4,87 milyar dolar açık verilmişti. Piyasa ortalama beklentisi 7,6 milyar dolar iken
bizim beklentimiz 7,3 milyar dolar açık düzeyindeydi. Böylece, cari açık 2013 yılını 65,0 milyar dolar
düzeyinde tamamlarken, 2012 yılının 48,5 milyar dolar açığına göre belirgin artış gösterdi. Milli gelire oranla
ise cari açık %6.1’den %7.9 düzeyine yükselmiş oldu. Öte yandan, enerji dışı cari açık %1.9’a
yükselirken, enerji ve altın dışı cari açığın GSYH’ya oranla büyüklüğü de %0,5 ile önceki aya göre belirgin
artışla, yıl boyu gözlenen yatay seyrin sonunu getirdi.
 Cari açıkta Aralık’ta gözlenen belirgin kötüleşmede, dış ticaret açığının geçen yılın aynı ayına
göre yükselmesi, hizmetler ve yatırım geliri dengesinin ise bu bozulmaya katkıda bulunması
etkiliydi. Dış ticaret açığı, net altın ithalatının yüksek seyrinin de katkısıyla Aralık’da yıllık bazda %37
sıçramıştı. Buna karşılık, bavul ticaretindeki daralma ve turizm gelirlerinin geçen yıla göre sınırlı artış eğilimi
göstermesinin yanısıra, yatırım geliri dengesinin de geçen yıldan kötü gerçekleştiği gözlendi.
 Finansman tarafında 17 Aralık etkisi ile bozulan görünüm sonucu resmi rezervlerde 3.7 mlr
dolarlık sert düşüş gözlendi. Portföy kanalından, önceki dört ayda gözlenen girişlerden sonra net 0,2
milyar dolar çıkış gerçekleşti. Alt kırılım olarak; Hisse senetlerinden 0,25 mlr dolar çıkış ve DIBS’dan 0,9mlr
dolar çıkış gözlendi. Buna karşılık, Bankaların yurtdışı tahvil ihraçlarında (1.0 mlr dolar) hızlanma toplam çıkışı
azalttı. Doğrudan yatırımlar yılın son ayında sıçrama gösterirken (1,48 milyar dolar) 2013 yılında toplam 9.6
mlr dolar ile 2012 yılının üzerine çıktı. Bankaların ve diğer sektörlerin uzun vadeli kredi yenilemelerinde de bir
sorun gözlenmezken, diğer sektörlerin kısa vadeli kredilerde ufak bir net geri ödeme yaptığı izlendi. Ayrıca,
net hata-noksan kaleminin 1,6 mlr dolar giriş ile finansmana katkıda bulunduğu izlenirken, bu kanaldan son
altı aydaki toplam net giriş 8,7 mlr dolar oldu. Dış finansman dengesinin Aralık ayı ve 2013 yılı ana kalemler
bazında gerçekleşmeleri aşağıdaki tablodan da izlenebilir.
 Yakın dönem cari açık seyri açısından Ocak ayında altın ithalatının gerilemesi olumlu bir sinyal
oldu. Altın ithalatının Ocak ayında hızlı azalış kaydettiğine ilişkin İAB açıklamasıyla (Ocak’ta 6 ton altın ithal
edilmiş) altın ithalatının 0,2 milyar dolara gerileyeceğini öngörürken (geçen Ocak 0,7 milyar dolar) bu
nedenle bu kez dış ticaret dengesini olumsuz etkilemeyeceğini düşünüyoruz. 2012 yılında Ocak-Aralık
döneminde altın dış ticareti dengesi 5,7 milyar dolara yakın fazla verirken, 2013 yılında 11,8 milyar dolar açık
verilmişti. Dolayısı ile, son iki yıldır ana eğilim açısından ihracat ve ithalat verilerini altın etkisini dışlayarak
izlemeye çalıştık, 2014 yılında da bu şekilde izlemek daha sağlıklı olmaya devam edecektir. Yukarıda da
belirttiğimiz gibi, altın etkisi dışlandığında cari açığın milli gelire oranla 2013 yılındaki %6.9 değerinden
%6.5’e iyileşme gösterdiği saptanmaktadır.
 Olumlu tarafta bir diğer gelişme ise, ihracatın (altın hariç) yeni yıla da güçlü bir başlangıç
yapması oldu. Ocak ayında TİM verilerine göre, altın hariç ihracat Euro Bölgesi kaynaklı dış talep artışı
nedeniyle yıllık bazda %9.6 artış gösterdi. Geçen yılın tamamında altın hariç ihracat yıllık bazda %6 artış
kaydetmişti. Buna karşılık, ithalatta (altın hariç) yılın son ayında gözlenen hızlanma endişe yaratıyor ama öne
çekilen talebin bir yansıması gibi de duruyor. Öte yandan, petrol fiyatlarının düşük seyrini koruması önceki
aylarda olduğu gibi cari dengeye olumlu yansımaya devam edebilir. Her ne kadar, enerji ithalatı Aralık ayında
önceki yılın aynı ayına göre 75mn dolar daha yüksek gerçekleşse de, yılın tamamında enerji ithalatı
gerilemesi geçen yılın aynı dönemine göre 4,2 milyar dolar civarında olmuştu.
 Manşet cari açıkta bu yıl gözlenen belirgin artışa rağmen enerji ve altın hariç cari açığın yılın
son ayı hariç 2013 yılında yatay (%0.2-0.3 aralığında) seyretmesi aslında cari dengede
kontrollü seyrin devamına işaret etmektedir. Benzer ülkelere oranla yüksekliği nedeniyle Türkiye
ekonomisinin en kırılgan unsuru olarak gösterilen cari dengenin ana eğilimi, dış finansman ihtiyacının ve
karşılanma durumunun seyri açısından kritik önem taşımaya devam edecektir. Önümüzdeki dönemde ise,
genel olarak finansal koşullarda gözlenen sıkılaşma (daha sıkı para politikası duruşu, BDDK önlemleri ve daha
yüksek kredi faizleri) ve Türk Lirası’nda gözlenen belirgin değer kaybı nedeniyle iç talep üzerinde ortaya çıkan
aşağı yönlü risklerin, cari açığı azaltıcı yönde etki yapmasını beklerken, petrol fiyatlarının da 2013 yılı
ortalamasının (108.8 dolar) altındaki mevcut düzeyini koruması durumunda iyileşmeye katkıda bulunacağını
düşünmekteyiz.
 Gelecek yıl (2014) ise %3 olan GSYH büyüme tahminimize paralel olarak, cari açığın 56 milyar
dolara (GSYH’ya oranla %7.0) gerileyeceğini beklemekteyiz. Hatırlanacağı gibi, OVP’de cari açık /
GSYH oranında 2014 yılı için 0.7 puanlık iyileşme ile 55.5 milyar dolar öngörülmüştü. Bu öngörü ilk başlarda
OVP’nin %4 büyüme hedefi nedeniyle iddialı dursa da, gerek bu tahminin tamamen enerji fiyatlarında olumlu
beklentiler ile altın ithalatında azalma beklentisine dayanması ve gerekse son dönemde piyasanın büyüme
tahminlerinde gerçekleşen aşağı yönlü revizyonlar, bu öngörüyü daha gerçekçi bir konuma taşımışa
benzemektedir.
Bu rapor Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı
kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel
sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun
olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Raporda yer alan içerik, müşterilerin verilen stratejilerden kârlı çıkacağının ya da zararlarının limitli olacağının, Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
tarafından verilmiş sözü veya garantisi olarak kabul edilemez. Burada yapılan analizlere dayanarak ve özellikle kaldıraç sistemi kullanan piyasalara
yapılan yatırımlar zararla da sonuçlanabilir. Bu raporun ticari amaçlı kullanımı sonucu oluşabilecek zararlardan dolayı kurumumuz ve kurumumuz
çalışanları hiçbir sorumluluk üstlenmemektedir. Bu raporda yer alan bilgiler, güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan derlenmiş olup doğrulukları
ayrıca araştırılmamıştır. Bu nedenle, bu bilgilerin tam veya doğru olmamasından, kullanılan kaynaklardaki hata ve eksik bilgilerden dolayı
doğabilecek zararlar konusunda kurumumuz ve kurumumuz çalışanları herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Raporda yer alan bilgiler Burgan
Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin yazılı izni olmadan çoğaltılamaz, yayınlanamaz veya üçüncü kişilere gösterilemez.