cari açık ağustos ayında 2,77 milyar dolar oldu

CARİ AÇIK AĞUSTOS AYINDA 2,77 MİLYAR DOLAR OLDU
 TCMB verilerine göre Ağustos ayında cari işlemler dengesi 2,77 milyar dolar açık verdi. Geçen
yılın aynı ayında 2,4 milyar dolar açık verilmişti. Piyasa ortalama beklentisi ve bizim beklentimiz
3,2 milyar dolar açık verilmesi yönündeydi. Böylece, 2013 yılını 65,0 milyar dolar düzeyinde
tamamlayan ve yıl boyu gerileyerek Temmuz sonunda 48,5 milyar dolara kadar düşen 12 aylık birikimli cari
açık, bu yıl ilk kez yükselerek Ağustos ayı sonunda 48,9 milyar dolara çıkmış oldu. Ancak, bu durumun
yeniden dengelenme hareketinin sona erdiğine işaret ettiğini ve artış eğiliminin devam edeceğini söylemek
için de henüz erken olduğunu düşünüyoruz. Ağustos sonuçları sonrasında, milli gelire oranla da cari açık
önceki aya göre yatay seyrederek %6.1 düzeyinde kaldı. Öte yandan, enerji dışı cari denge GSYH’ya oranla
%0.2 fazla verirken, altın hariç cari açık %5.7’ye yükseldi, enerji ve altın dışı cari fazla da %0.6 düzeyinde
yatay kaldı.
 Cari açıkta Ağustos’ta gözlenen bozulmada, dış ticaret açığının geçen yılın aynı ayına göre
yükselmesi etkili olurken, hizmetler dengesinin geçen yıla göre daha iyi düzeylerde
gerçekleşmesi bozulmayı sınırladı, yatırım giderlerindeki artış ise yine sınırlı kaldı. Dış ticaret
açığı, ihracatın artış eğiliminin hız kesmesi ve işgünü fazlalığı nedeniyle ithalatın sert artış göstermesi
sonrasında Ağustos’ta yıllık bazda %13.5 genişlemişti. Buna karşılık, hizmetler dengesi içinde turizm
gelirlerinin geçen yıla göre %11.7 artış gösterdiği izlendi, bavul ticareti ve taşımacılık gelirlerinin de yıllık
bazda yükseldiği izlenirken, yatırım geliri dengesinin ise geçen yıla göre hafif daha yüksek açık verdiği
gözlendi.
 Finansman tarafında; portföy kanalında hisse ve tahvil piyasalarında gözlenen çıkışlara rağmen,
resmi rezervlerde 1,9 milyar dolarlık artış gözlendi. Portföy kanalında, Nisan ayında başlayan giriş
eğilimi kesintiye uğrarken, banka ve şirketler tahvil ihraçları bile bu yıl ilk kez çıkışa işaret etti. Alt kırılım
olarak; Hisse senetlerinden 189mn dolar çıkış, DIBS’dan ise 1.6 milyar dolar çıkış gözlendi. Doğrudan
yatırımlar ise uzun bir süreden sonra sürpriz bir çıkışa (991mn dolar) sahne oldu. TCMB, Ağustos ayında
gerçekleşen 1,66 milyar dolar tutarındaki net yurtdışı yatırımının önemli bir kısmının “Madencilik ve
Taşocakçılığı / Ham Petrol ve Doğalgaz Çıkarımı” sektörü kaynaklı olduğunu belirtti. Yani azalış yabancıların
yurtiçi yatırımlarını azaltmasından değil yurtiçi yerleşiklerin yurtdışı yatırımlarını artırmasından kaynaklandı.
Bankaların kısa ve uzun vadeli kredi yenilemelerinde bir sorun gözlenmezken, diğer sektörlerde görünüm de
olumluydu. Finansmana önceki aylarda yüklü katkılarda bulunan net hata-noksan kalemi yine 0.8 milyar dolar
girişe işaret etti. Bu kanaldan önceki bir yılda toplam net giriş 15,5 mlr dolar olmuştu. Bütün bu gelişmeler
sonucunda cari açık fazlasıyla finanse edildiğinden TCMB döviz rezervlerinde 1,9 milyar dolar artış gözlendi.
Buna karşılık, bu eğilimin Eylül ayında terse döndüğünü, TCMB döviz rezervlerinin Ağustos sonuna göre 2.2
milyar dolar civarı azalış göstermesinden dolayı, bilmekteyiz.
 Yakın dönem cari açık seyri açısından altın ithalatının, Eylül ayında, önceki aya göre ve geçen
yıla göre sert artış göstermesi olumsuz bir sinyal oldu. Altın ithalatının İAB açıklamasına (12.6 ton
altın ithal edilmiş) dayanarak Eylül ayında 1,25 milyar dolar civarı gerçekleşeceğini öngörürken (geçen Eylül
333 milyon dolar) bu nedenle dış ticaret dengesini olumsuz etkileyeceğini düşünüyoruz. Ancak, yılın son üç
ayında altın ithalatı kaynaklı baz etkisi sınırlı da olsa lehte olacak gibi görünmektedir. 2012 yılında Ocak-Aralık
döneminde altın dış ticareti dengesi 5,7 milyar dolara yakın fazla verirken, 2013 yılında 11,8 milyar dolar açık
verilmişti. Bu yıl altın dış ticaret dengesinin 2013 kadar açık vermeyeceğini, bu nedenle de yıllık cari açıkta
iyileşme getireceğini düşünüyorduk. Ancak ilk sekiz aydaki gerçekleşme beklediğimizden iyi bir tabloya (0.4
mlr dolar net açık) işaret etmektedir. Dolayısı ile, önceki iki yılda olduğu gibi ana eğilim açısından ihracat ve
ithalat verilerini altın etkisini dışlayarak izlemek daha sağlıklı olmaya devam edecektir.
 İhracatın (altın hariç) Eylül ayında fazla işgünü ve Irak ihracatındaki daralmanın azalması ile
hafif toparlanması ise olumlu bir sinyal olarak kaydedilmiştir. Eylül ayında TİM verilerine göre, altın
hariç ihracat, Irak’a ihracat düşüşün %14’e toparlanması, AB’ye ihracatın %8 artış göstermesi ve çalışma
günü fazlalığı etkisiyle yıllık bazda %6.5 artış göstermiştir. Geçen yılın tamamında altın hariç ihracat yıllık
bazda %6 artış kaydederken bu yıl ilk yarıda büyüme %7’ye hızlanmıştı. Temmuz-Ağustos döneminde artış
hızı ise %2 civarına yavaşlamış durumdaydı. Buna karşılık, çalışma günü fazlalığı ve yurtiçi oto satışlarındaki
daralmanın azalıyor olması gibi faktörlerle, altın hariç ithalatın yıllık bazda artış eğilimini koruması da söz
konusu olabilir. Öte yandan, petrol fiyatlarının geçen yılın aynı dönemine göre ciddi bir düşüş eğiliminde
olması ise cari dengeye zaman içinde olumlu yansıma getirebilecektir.
 Yılsonu cari açık beklentimiz olan 48 milyar dolar (GSYH’ya oranla %5.9) üzerindeki riskler
dengeli görünmektedir. Önceki dönemde finansal koşullarda gözlenen sıkılaşma (daha sıkı para politikası
duruşu, BDDK önlemleri ve daha yüksek kredi faizleri) ve Türk Lirası’nda gözlenen belirgin değer kaybı
nedeniyle cari açığı azaltıcı yönde etki yapan faktörlerin etkisinin kademeli olarak azalacağını öngörürken,
buna karşılık petrol fiyatlarının da 2013 yılı ortalamasının (108.8 dolar) yaklaşık 20 dolar altındaki mevcut
düzeyini koruması durumunda cari açıktaki iyileşmeye zaman içinde çok olumlu etkide bulunacağını
düşünmekteyiz. Bilindiği gibi, petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık düşüş cari açığı yaklaşık 4,5 milyar dolar
azaltıcı yönde etkilemektedir. İhracatımızdaki payı %8 civarında olan Irak’a sevkiyatın belirgin azalması ve
bunun devam etme riski ile AB’den gelmekte olan yavaşlama sinyalleri ise yukarı yönlü riskler arasında takip
edilmektedir. OVP’de cari işlemler dengesi tahmini 46 milyar dolar (GSYH’ya oranla %5.7) açığa revize
edilmiş, takip eden yıllar için de oldukça yatay bir seyir öngörülmüştü.
Bu rapor Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı
kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel
sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun
olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
Raporda yer alan içerik, müşterilerin verilen stratejilerden kârlı çıkacağının ya da zararlarının limitli olacağının, Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş.
tarafından verilmiş sözü veya garantisi olarak kabul edilemez. Burada yapılan analizlere dayanarak ve özellikle kaldıraç sistemi kullanan piyasalara
yapılan yatırımlar zararla da sonuçlanabilir. Bu raporun ticari amaçlı kullanımı sonucu oluşabilecek zararlardan dolayı kurumumuz ve kurumumuz
çalışanları hiçbir sorumluluk üstlenmemektedir. Bu raporda yer alan bilgiler, güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan derlenmiş olup doğrulukları
ayrıca araştırılmamıştır. Bu nedenle, bu bilgilerin tam veya doğru olmamasından, kullanılan kaynaklardaki hata ve eksik bilgilerden dolayı
doğabilecek zararlar konusunda kurumumuz ve kurumumuz çalışanları herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Raporda yer alan bilgiler Burgan
Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin yazılı izni olmadan çoğaltılamaz, yayınlanamaz veya üçüncü kişilere gösterilemez.