cari açık ekim ayında 2,03 milyar dolar oldu

CARİ AÇIK EKİM AYINDA 2,03 MİLYAR DOLAR OLDU
 TCMB verilerine göre Ekim ayında cari işlemler dengesi 2,03 milyar dolar açık verdi. Geçen yılın
aynı ayında 3,29 milyar dolar açık verilmişti. Piyasa ortalama beklentisi 1,9 ve bizim
beklentimiz 2,0 milyar dolar açık verilmesi yönündeydi. Böylece, 2013 yılını 65,0 milyar dolar
düzeyinde tamamlayan 12 aylık birikimli cari açık, 2014 yılının en düşük noktası olan 45,7 milyar dolara kadar
gerilemiş oldu. Ancak öncü göstergeler Kasım ayında yıllık cari açığın bir miktar yükseleceğini
düşündürmektedir, yılın son ayında ise tekrar iyileşme eğilimine dönmesi yüksek olasılık gibi durmaktadır.
Ekim sonuçları sonrasında, milli gelire oranla cari açık önceki aya göre düşüşle %5.6 düzeyine gerilemiştir.
Öte yandan, enerji dışı cari denge GSYH’ya oranla %0.5 fazla verirken, altın hariç cari açık %5.2’e geriledi,
enerji ve altın dışı cari fazla da %0.9 düzeyine çıkmıştır.
 Cari açıkta Ekim’de gözlenen iyileşmede, dış ticaret açığının geçen yılın aynı ayına göre
gerilemesi ana etken olurken, hizmetler dengesinin geçen yıla göre daha düşük fazla vermesi
iyileşmeyi sınırlandırdı, yatırım giderleri ise geçen yıla yakındı. Dış ticaret açığı, ihracatın artış
eğiliminin güçlenmesi ve ithalatın sınırlı da olsa daralma göstermesi sonrasında Ekim’de yıllık bazda %15.9
azalmıştı. Buna karşılık, hizmetler dengesi içinde turizm gelirlerinin geçen yıla göre %0.5 azalış gösterdiği
izlendi, bavul ticareti de önceki aylara göre daha düşük oranda (%7) artarken, taşımacılık gelirlerinin ise yıllık
bazda sınırlı arttığı gözlendi. Yatırım geliri dengesinin ise geçen yıla göre hafif daha düşük açık verdiği
gözlendi.
 Finansman tarafında; portföy kanalında hisse ve tahvil piyasalarında gözlenen girişlerle, resmi
rezervlerde 1,5 milyar dolarlık artış gözlendi. Portföy kanalında, önceki iki ayın tersine giriş eğilimi ağır
basarken, banka yurtdışı tahvil ihraçlarında gözlenen hızlanma (net 2.5 milyar dolar) görünümü daha da
iyileştirdi. Alt kırılım olarak; Hisse senetlerine 432mn dolar giriş, DIBS’a ise 382mn dolar giriş gözlendi.
Doğrudan yatırımlar ise geçen yılın altında (416mn dolar) gerçekleşti. Bankaların kısa ve uzun vadeli kredi
yenilemelerinde sorun (net borçlanma 1.3 milyar dolar) gözlenmezken, diğer sektörler net borçlanması
(78mn dolar) sınırlı kaldı. Finansmana önceki dönemde yüklü katkılarda bulunan net hata-noksan kalemi ise
geçen ay olduğu gibi 1,9 milyar dolarlık çıkışa işaret etti. Bu kanaldan Ocak-Ağustos döneminde toplam net
giriş 8.0 mlr dolar olmuştu. Bütün bu gelişmeler sonucunda cari açık fazlasıyla finanse edildiğinden TCMB
döviz rezervlerinde 1,5 milyar dolar artış gözlendi. Buna karşılık, bu eğilimin Kasım ayında devam etmediğini,
TCMB döviz rezervlerinin Ekim sonuna göre 1,1 milyar dolar civarı azalış göstermesinden dolayı, bilmekteyiz.
 Yakın dönem cari açık seyri açısından altın ithalatının, Kasım ayında, önceki aya göre ve geçen
yıla göre sert artış göstermesi olumsuz bir sinyal oldu. Altın ithalatının İAB açıklamasına (46.9 ton
altın ithal edilmiş) dayanarak Ekim ayında 1,9 milyar dolar civarı gerçekleşeceğini öngörürken (geçen Kasım
879 milyon dolar) bu nedenle dış ticaret dengesini olumsuz etkileyeceğini düşünüyoruz. Yılın son ayında ise
altın ithalatı kaynaklı baz etkisi (geçen yıl 1,38 milyar dolar) lehte olabilir gibi görünmektedir. 2012 yılında
Ocak-Aralık döneminde altın dış ticareti dengesi 5,7 milyar dolara yakın fazla verirken, 2013 yılında 11,8
milyar dolar açık verilmişti. Bu yıl altın dış ticaret dengesinin 2013 kadar açık vermeyeceğini, bu nedenle de
yıllık cari açıkta iyileşme getireceğini düşünüyorduk. Ancak ilk on aydaki gerçekleşme beklediğimizden iyi bir
tabloya (1.36 mlr dolar net açık) işaret etmektedir. Dolayısı ile, önceki iki yılda olduğu gibi ana eğilim
açısından ihracat ve ithalat verilerini altın etkisini dışlayarak izlemek daha sağlıklı olmaya devam edecektir.
 İhracatın (altın hariç) Kasım ayında eksik işgünü nedeni ile daralma göstermesi de olumsuz bir
sinyal olarak kaydedilmiştir. Kasım ayında TİM verilerine göre, altın hariç ihracat, Irak’a ihracat
düşüşünün %23 düzeyinde devam etmesi, AB’ye ihracatın %8 azalış göstermesi ve çalışma günü eksikliği
etkisiyle yıllık bazda %6.4 azalış göstermiştir. Geçen yılın tamamında altın hariç ihracat yıllık bazda %6 artış
kaydederken bu yıl ilk yarıda büyüme %7’ye hızlanmış, üçüncü çeyrekte ise artış hızı %3.8 civarına
yavaşlamış durumdaydı. Ekim-Kasım döneminde artış daha da yavaşlayarak durma noktasına gelmiş
görünmektedir.
 İthalat için önemli bir öncü gösterge olabilecek Gümrük Bakanlığı verileri yayınlanmaya
başlandı. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Kasım ayı verisinden başlayarak her ayın ikinci günü bir önceki aya
ilişkin resmi olmayan ihracat ve ithalat verilerini açıklamaya başladı. İlk açıklama olması nedeniyle, Gümrük
Bakanlığı verilerinin, resmi TUİK verilerine ne kadar yakın olacağını henüz söyleyemiyoruz. Ancak açıklanan
verilerin detaylarına bakıldığında Kasım ayı olası dış ticaret ilişkin önemli ipuçları verdiğini söyleyebiliriz. Buna
göre, Kasım ayında ihracat %6.8 düşüş ile 13.4 milyar dolara ve ithalat %0.8 düşüş ile 21.2 milyar dolara
gerilemiş. Böylece, dış ticaret açığı ise %11.6 artışla 7.8 milyar dolara genişlemiş. Bu ağustos ayındaki geçici
duraklama ile beraber, yılbaşından beri dış ticaret açığının yıllık olarak daralmadığı ikinci ay oluyor. Enerji
ithalatındaki yıllık düşüşte, petrol fiyatlarındaki hızlı gerilemenin çok altında kaldığının sinyalini veriyor. Bu
durumda, altın ve enerji hariç ithalat düşük kalmaya devam ederken, büyümede güçlü bir toparlanma
beklentilerini karşılamaktan uzak bulunuyor.
 Kasım ayındaki artış beklentimize karşılık geçen yılın Aralık ayının lehte baz etkisi nedeniyle
yılsonu cari açık beklentimizi 45 milyar dolar (GSYH’ya oranla %5.6) düzeyine indirdik. Önceki
dönemde finansal koşullarda gözlenen sıkılaşma (daha sıkı para politikası duruşu, BDDK önlemleri ve daha
yüksek kredi faizleri) ve Türk Lirası’nda gözlenen belirgin değer kaybı nedeniyle cari açığı azaltıcı yönde etki
yapan faktörlerin etkisinin kademeli olarak azalacağını öngörürken, buna karşılık petrol fiyatlarının da 2013
yılı ortalamasının (108.8 dolar) yaklaşık 40 dolar altındaki mevcut düzeyini koruması durumunda cari açıktaki
iyileşmeye zaman içinde çok olumlu etkide bulunacağını düşünmekteyiz. Bilindiği gibi, petrol fiyatlarındaki her
10 dolarlık düşüş cari açığı yaklaşık 5,0 milyar dolar azaltıcı yönde etkilemektedir. İhracatımızdaki payı %8
civarında olan Irak’a sevkiyatın belirgin azalması ve bunun devam etme riski ile AB’de gözlenmekte olan
durgunluk ise yukarı yönlü riskler arasında takip edilmektedir. OVP’de cari işlemler dengesi tahmini 46 milyar
dolar (GSYH’ya oranla %5.7) açığa revize edilmiş, takip eden yıllar için de oldukça yatay bir seyir
öngörülmüştü.
Bu rapor Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve
tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından
kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise
genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle,
sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Raporda yer alan içerik, müşterilerin verilen stratejilerden kârlı çıkacağının ya da zararlarının limitli
olacağının, Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından verilmiş sözü veya garantisi olarak kabul edilemez.
Burada yapılan analizlere dayanarak ve özellikle kaldıraç sistemi kullanan piyasalara yapılan yatırımlar zararla da
sonuçlanabilir. Bu raporun ticari amaçlı kullanımı sonucu oluşabilecek zararlardan dolayı kurumumuz ve
kurumumuz çalışanları hiçbir sorumluluk üstlenmemektedir. Bu raporda yer alan bilgiler, güvenilir olduğuna
inanılan kaynaklardan derlenmiş olup doğrulukları ayrıca araştırılmamıştır. Bu nedenle, bu bilgilerin tam veya
doğru olmamasından, kullanılan kaynaklardaki hata ve eksik bilgilerden dolayı doğabilecek zararlar konusunda
kurumumuz ve kurumumuz çalışanları herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Raporda yer alan bilgiler Burgan
Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin yazılı izni olmadan çoğaltılamaz, yayınlanamaz veya üçüncü kişilere gösterilemez.
Detaylı uyarı için tıklayınız.