cari açık kasım ayında 5,64 milyar dolar oldu

CARİ AÇIK KASIM AYINDA 5,64 MİLYAR DOLAR OLDU
 TCMB verilerine göre Kasım ayında cari işlemler dengesi 5,64 milyar dolar açık verdi. Geçen
yılın aynı ayında 4,2 milyar dolar açık verilmişti. Piyasa ortalama beklentisi 5,45 ve bizim
beklentimiz 5,3 milyar dolar açık verilmesi yönündeydi. Böylece, önceki ay 45,7 milyar dolara kadar
gerileyen 12 aylık birikimli cari açık 47,0 milyar dolara yükselerek beklendiği gibi düşüş eğilimine ara vermiş
oldu. Ancak, öncü göstergeler Aralık ayında yıllık cari açığın düşüş eğilimine geri döneceğini
düşündürmektedir. Kasım sonuçları sonrasında, milli gelire oranla cari açık önceki aya göre yükselişle %5.9
düzeyine çıkmıştır. Öte yandan, enerji dışı cari denge GSYH’ya oranla %0.3’e gerilerken, altın hariç cari açık
%5.3’e yükseldi, enerji ve altın dışı cari fazla da %0.9 düzeyinde sabit seyretti.
 Cari açıkta Kasım’da gözlenen kötüleşmede, dış ticaret açığının geçen yılın aynı ayına göre
yükselmesi ana etken olurken, hizmetler dengesinin geçen yıla göre daha yüksek fazla vermesi
kötüleşmeyi sınırlandırdı, yatırım giderleri ise geçen yılın üzerindeydi. Dış ticaret açığı, ihracatın bu
yıl ilk kez daralması ve ithalatın sınırlı da olsa artış göstermesi sonrasında Kasım’da yıllık bazda %15.3
artmıştı. Buna karşılık, hizmetler dengesi içinde turizm gelirlerinin geçen yıla göre %1.5 artış gösterdiği
izlendi, bavul ticareti ise muhtemelen Rusya krizinin etkisiyle yıllık bazda %4 gerileme gösterirken, taşımacılık
gelirlerinin ise yıllık bazda arttığı gözlendi. Yatırım geliri dengesinin ise geçen yıla göre belirgin yükseldiği
izlendi.
 Finansman tarafında; portföy kanalında hisse ve tahvil piyasalarında gözlenen girişlerle, resmi
rezervlerde 0,8 milyar dolarlık artış gözlendi. Portföy kanalında, önceki ay olduğu gibi giriş eğilimi ağır
basarken, banka yurtdışı tahvil ihraçlarında sürpriz azalış (net çıkış 0.2 milyar dolar) buna karşılık şirket
ihraçlarında hızlanma gözlendi. Alt kırılım olarak; Hisse senetlerine 524mn dolar giriş, DIBS’dan ise 945mn
dolar giriş gözlendi. Doğrudan yatırımlar ise 1.0 milyar dolarlık sert bir çıkışa işaret etti. Bu gerçekleşmede
Ülker’in United Biscuits şirketi dış alımıyla BBVA’nin Garanti Bankası’ndaki payını artırma işlemlerinin net etkisi
gözlendi. Bankaların ve şirketlerin kısa ve uzun vadeli kredi yenilemelerinde güçlü (toplam net borçlanma 1.9
ve 1.6 milyar dolar) bir görünüm vardı. Finansmana önceki dönemde yüklü katkılarda bulunan net hatanoksan kalemi ise önceki iki ayda olduğu gibi çıkışa (3,4 milyar dolar) işaret etti. Bu kanaldan Ocak-Ağustos
döneminde toplam net giriş 8.0 mlr dolar olmuştu, son üç ayda çıkış ise 5,6 milyar dolara ulaştı. Bütün bu
gelişmeler sonucunda cari açık fazlasıyla finanse edildiğinden TCMB döviz rezervlerinde 0,8 milyar dolar artış
gözlendi. Buna karşılık, bu eğilimin Aralık ayında terse döndüğünü, TCMB döviz rezervlerinin Kasım sonuna
göre 6,1 milyar dolar civarı azalış göstermesinden dolayı, bilmekteyiz.
 Yakın dönem cari açık seyri açısından altın ithalatının, Aralık ayında, önceki aya göre ve geçen
yıla göre sert azalış göstermesi olumlu bir sinyal oldu. Altın ithalatının İAB açıklamasına (11.8 ton
altın ithal edilmiş) dayanarak Aralık ayında 0,6 milyar dolar civarı gerçekleşeceğini öngörürken (geçen Aralık
1,38 milyar dolar) bu nedenle dış ticaret dengesini olumlu etkileyeceğini düşünüyoruz. 2012 yılında OcakAralık döneminde altın dış ticareti dengesi 5,7 milyar dolara yakın fazla verirken, 2013 yılında 11,8 milyar
dolar açık verilmişti. 2014 yılında ise ilk 11 aydaki gerçekleşme beklediğimizden ılımlı bir tabloya (3,3 mlr
dolar net açık) işaret etmektedir. Bu durumda, 2015 yılı açısından lehte bir baz etkisi oluşturmayacağa
benzemektedir. Yine de, önceki yıllarda olduğu gibi ana eğilim açısından ihracat ve ithalat verilerini altın
etkisini dışlayarak izlemek daha sağlıklı olmaya devam edecektir.
 İhracatın (altın hariç) Aralık ayında fazla işgünü etkisine rağmen çok sınırlı artış göstermesi ise
olumsuz bir sinyal olarak kaydedilmiştir. Aralık ayında TİM verilerine göre, altın hariç ihracat, Irak’a
ihracat düşüşünün yavaşlaması, AB’ye ihracatın %1.9 artış göstermesi ve çalışma günü fazlalığı etkisiyle yıllık
bazda %1.1 artış göstermiştir. Geçen yılın tamamında altın hariç ihracat yıllık bazda %6 artış kaydederken bu
yıl ilk yarıda büyüme %7’ye hızlanmış, üçüncü çeyrekte ise artış hızı %3.8 civarına yavaşlamış durumdaydı.
Son çeyrekte ise sadece %0.1 oranında artış kaydedilmiş ve durma noktasına gelinmiş gibi görünmektedir.
 İthalat için önemli bir öncü gösterge olabilecek Gümrük Bakanlığı verileri Aralık ayında yılın en
yüksek seviyesinin görüleceğini düşündürüyor. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, bir süredir her ayın ikinci
günü bir önceki aya ilişkin resmi olmayan ihracat ve ithalat verilerini açıklıyor. Gümrük Bakanlığı verilerinin,
resmi TUİK verilerine özellikle ithalat tarafında çok yakın olduğunu görüyoruz. Buna göre, Aralık ayında
ihracat %2.6 artış ile 13,2 milyar dolar ve ithalat %5.4 düşüş ile 21,9 milyar dolar düzeyinde oluşmuş.
Böylece, dış ticaret açığı ise %15.6 azalışla 8,6 milyar dolara gerilemiş. Bu ise, dış ticaret açığının yıllık olarak
daralma eğilimine geri döneceği anlamına geliyor. Bu düşüşte ise yukarıda bahsettiğimiz gibi altın
ithalatındaki yaklaşık 0,7 milyar dolar gerileme ve enerji ithalatının geçen yılın aynı ayının 0.8 milyar dolar
altında kalması etkili olmuşa benzerken, toplam ithalattaki düşüşün bu iki kalem toplamının altında olması ise
enerji ve altın dışı ithalatın daha güçlü bir görünüm arz ettiğini düşündürüyor.
 Kasım ayındaki artışa karşılık Aralık ayının öncü göstergelerine dayanarak yılsonu cari açık
beklentimizi 45 milyar dolar (GSYH’ya oranla %5.6) düzeyinde koruyoruz. 2014 yılında finansal
koşullarda gözlenen sıkılaşma (daha sıkı para politikası duruşu, BDDK önlemleri ve daha yüksek kredi faizleri)
ve Türk Lirası’nda gözlenen belirgin değer kaybı nedeniyle gibi cari açığı azaltıcı yönde etki yapan faktörlerin
etkisinin 2015 yılında azalacağını öngörürken, buna karşılık petrol fiyatlarının da 2014 yılı ortalamasının (99
dolar) yaklaşık 50 dolar altındaki mevcut düzeyini koruması durumunda cari açıktaki iyileşmeye zaman içinde
çok olumlu etkide bulunacağını düşünmekteyiz. Bilindiği gibi, petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık düşüş cari
açığı yaklaşık 4,5 milyar dolar azaltıcı yönde etkilemektedir. Buna karşılık, Irak ve Rusya gibi önemli ihracat
pazarlarındaki sorunlu görünüm ve AB’de gözlenmekte olan durgunluk ise dış ticaret açığını artırıcı riskler
arasında takip edilmektedir. OVP’de 2015 yılı cari işlemler dengesi tahmini, %4 büyüme ve petrol fiyatı
ortalama 101.9 dolar varsayımı altında, 46 milyar dolar (GSYH’ya oranla %5.4) olarak belirlenmişti. Bizim
tahminimiz ise, %3.5 büyüme ve 70 dolar varsayımı altında, 41,5 milyar dolar düzeyinde bulunmaktadır. Şu
an için her iki tahmin üzerindeki riskler aşağı yönde seyretmektedir.
Bu rapor Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından hazırlanmıştır. Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve
tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından
kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise
genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle,
sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar
doğurmayabilir. Raporda yer alan içerik, müşterilerin verilen stratejilerden kârlı çıkacağının ya da zararlarının limitli
olacağının, Burgan Yatırım Menkul Değerler A.Ş. tarafından verilmiş sözü veya garantisi olarak kabul edilemez.
Burada yapılan analizlere dayanarak ve özellikle kaldıraç sistemi kullanan piyasalara yapılan yatırımlar zararla da
sonuçlanabilir. Bu raporun ticari amaçlı kullanımı sonucu oluşabilecek zararlardan dolayı kurumumuz ve
kurumumuz çalışanları hiçbir sorumluluk üstlenmemektedir. Bu raporda yer alan bilgiler, güvenilir olduğuna
inanılan kaynaklardan derlenmiş olup doğrulukları ayrıca araştırılmamıştır. Bu nedenle, bu bilgilerin tam veya
doğru olmamasından, kullanılan kaynaklardaki hata ve eksik bilgilerden dolayı doğabilecek zararlar konusunda
kurumumuz ve kurumumuz çalışanları herhangi bir sorumluluk kabul etmez. Raporda yer alan bilgiler Burgan
Yatırım Menkul Değerler A.Ş.’nin yazılı izni olmadan çoğaltılamaz, yayınlanamaz veya üçüncü kişilere gösterilemez.
Detaylı uyarı için tıklayınız.