i B c - KaynakBUL.COM

TIKLAYIN:
facebook:
Kpss Kaynak Arşivi
Kpss Döküman Arşivi
ORTA ASYA TÜRK TARIHI’NDE;
İlk kullanılan takvim Oniki hayvanlı Türk takvimidir.
İİlk Türkiye ismi coğrafi terim olarak 6. yüzyılda BizanslIlar Orta Asya için kullanmışlardır.
İlk boylar federasyonunu İskitler(Sakalar) kurmuştur.
İlk bilinen Türk devleti Asya Hun Devleti'dir.
İlk başkent Ötüken'dir.
İlk bilinen T ürk hükümdarı Teoman'dır.
İlk kez Türk ismini devlet ismi olarak kullananlar Göktürklerdir.
İlk kez Türk siyasi birliğin sağlayan devlet A sya Hunları, ilk hükümdar Mete'dir.
İlk kez A vrupa'da devlet kuranlar Avrupa Hunları'dır.
İlk kez yerleşik hayat geçen Türkler Uygurlar'dır.
İlk kez İstanbul'u kuşatanlar Avarlardır.
İlk devlet teşkilatını ve orduda onluk düzeni kuran Asya Hun hükümdarı Mete'dir.
İlk kez din değiştiren Türkler Uygurlardır. Mani ve Buda dinlerini benimserler.
İlk Türk alfabesi Orhun ( Göktürk) alfabesidir.
İlk Türk yazıtları Kırgızlara ait Yenisey Yazıtları' ilk yazılı belgeleri Orhun Kitabeleri'dır.
Ilk matbaayı kullanan Uygurlar'dır.
TÜRK İSLAM TARIHI’NDE;
İlk kez Türklerin kitleler halinde İslamiyet'e girişi Talas Savaşı sonrasındadır.
İlk Türk-İslam sentezini yapanlar Karahanlılardır.
İlk kez Çin dışında kağıt üretimi Talas Savaşı sonrasında Sem erkant'ta yapılmıştır.
Mısır'da kurulan ilk Türk devletleri Tolunoğulları (868-905) ve İhşitlerdir. (935-969)
İlk kez sultan ünvanını kullanan Gazneli Mahmut'tur.
Türk mimarisinde kervansaraylar (ribat) ilk kez Karahanlılar tarafından kurulmuştur. (Ribat-ı Melik)
H
H
Büyük Selçuklular'da ilk medrese, Tuğrul Bey tarafından Nişabur'da kuruldu.
İkta sistemini ilk kez Büyük Selçuklu veziri Nizam ülm ülk kurdu.
İlk Müslüman- Türk Boyları Karluk, Yağm a ve Çiğil boylarıdır.
Selçuklularda hassa ordusu ilk kez Tuğrul Bey tarafından kurulmuştur.
İlk Türk- İslam vakfı Karhanlı Ebu İshak İbrahim 'e aittir.
Türk-İslam edebiyatının ilk yazılı örneği Y usuf Haz Hacip'in yazdığı Kutadgu Bilig'dir.
İlk Türk dünyası haritasını Divan-ı Lügatit Türk'te Kaşgarlı Mahmut çizmiştir.
Büyük Selçuklularda ilk divanı Melikşah devrinde Nizam ülm ülk kurmuştur.
İlk kez Türk-Arap yakınlaşm ası,Talas Savaşı'nda Çinlilere karşı Türk-Arap işbirliğiyle başlamıştır.
İlk M üslüman-Oğuz devleti Büyük Selçuklu D evleti'dir.(1040-1157)
İlk kez İslam dünyasının siyasi liderliği ve koruyuculuğu Tuğrul Bey zam anında Türklere geçmiştir.
İlk büyük medrese Selçuklularda Alparslan döneminde yapım ına başlanan Melikşah döneminde Vezir
Nizamülmülk'ün açtığı Nizamiye Medresesi'dir.
İlk kez Moğolları yenen ve ilerleyişlerini durduranlar Memlüklerdir.
İlk Türkçe-Arapça ansiklopedik eser Kaşgarlı Mahmut'un Divan-ı Lügati-t Türk'tür.
İlk tasavvufi eser A hm et Yesevi'nin Divan-ı Hikmeti'dir.
İlk kez Moğol siyasi birliğini sağlayan Cengiz Han'dır. (Timuçin) (1206)
İlk Türk-Moğol devletleri, Çağatay, Altınordu, İlhanlı devletleridir.
TÜRKİYE TARİHİ’NDE;
İlk kez Anadolu'ya akında bulunan Türkler Hunlar ve Sabirlerdır.
İlk kez Müslümanların Anadolu akınları Abbasiler döneminde yapılmıştır.
İlk kez Selçukluların Anadolu akınlarını Çağrı Bey yapar.
İlk Selçuklu-Bizans savaşı Pasinler Savaşı'dır. (1048)
Anadolu'da kurulan ilk beylik Saltuklulardır.(Erzurum ) Diğerleri M engücekliler (Erzincan), Danişmentliler
(Sivas), Artuklular (Güneydoğu Anadolu), Çaka Beyliği'dir. (İzmir)
İlk Türk denizci beyliği Çaka Beyliği'dir.
İlk kez Haçlıların Anadolu'ya gelişi I. Kılıçaraslan (1095-1096) dönemindedir.
İlk deniz aşırı seferi I. Alaaddin Keykubat Kırım 'a yapar. (Suğdak Seferi)
İlk Türk denizcilik faaliyetleri coğrafi konumdan dolayı Anadolu'da başlamıştır.
İlk kez Anadolu'ya Türkiye denmesi Miryakefalon Savaşı sonrasındadır. (1176)
Anadolu'da çıkan ilk dini nitelikli isyan Anadolu Seçukluları dönemindeki Baba İshak İsyanı'dır. (1240)
İlk kez Anadolu'da Türkçe'yi resmi dil ilan eden Karamanoğlu Mehm et Bey'dir.
Anadolu'da ilk medrese Danişmentlilerin açtığı Niksar Yağıbasan M edreseleri'dir.
Anadolu'da ilk darüşşifa Anadolu Selçukluları devrindeki Kayseri Gevher Nesibe Sultan Şifahanesi'dir.
Anadolu'daki ilk külliye Mengüceklilerin yaptığı Divriği Külliyesi'dir.
Anadolu Selçukluları'nın ilk medresesi Kayseri Koca Hasan Medresesi'dir.
Anadolu'nun kapısı ilk kez 1071 Malazgirt Savaşı ile açılır.
Anadolu Selçuklu Devleti'nin ilk başkenti Iznik'tir.
T3 -O
C /) (fi
i"
<
<
<
^
ü)
'<
^
CD >
O
0
<.
.
i­
B c/)
^ D
m
■o
(/) O :
01
^ £=:
^
3
ü) ^
<
<
—
Kpss Kaynak Arşivi - Kpss Döküman Arşivi
https://www.facebook.com/KpssKaynakArsivi
■
■
■
■
Bizans,Türkleri Anadolu'dan atamayacağını ilk Miryokefalon Savaşı'nda anlamıştır.
Anadolu Selçuklularının ilk tersanesini Izzeddin Keykavus Sinop'ta yaptırır.
Anadolu Selçuklularında ilk altın parayı Alaaddin Keykubat bastırır.
Anadolu Türk siyasi birliğini ilk defa I.Mesut sağlar.
OSMANLI KURULUŞ DÖNEMİ’NDE;
H
H
İlk kez aşiretten beyliğe geçiş Osman Bey dönemindedir.
İlk kez beylikten devlete geçiş Orhan Bey dönemindedir.
İlk kez Anadolu Türk siyasi birliğini sağlam a faaliyetleri Orhan Bey devrinde başlar.
İlk O sm anlı-Bizans (tekfurlarla) savaşı Koyunhisar Savaşı'dır.
İlk Osmanlı başkentleri Bilecik (Osman Bey zamanında), Bursa (Orhan Bey zam anında) ve Edirne'dir. (I.
Murat zamanında)
İlk Osmanlı Devleti'ne bağlanan beylik Orhan Bey devrinde (1345) Karesioğulları'dır.
İlk divan teşkilatı ve vezirlik makamı Orhan Bey dönem inde kurulur.
İlk düzenli ordu (yaya-müsellem) Orhan bey dönem inde kurulur.
İlk medrese Orhan Bey dönem inde İznik'te açılır. (Orhaniye Medresesi) İlk müderris (öğretim görevlisi)
Davud-i Kayseri'dir.
İlk adli teşkilatlanm a Orhan Bey dönemindedir.
İlk tersane İznik'te Orhan Bey döneminde kurulur.
İlk denizcilik ve donanma faaliyetleri Orhan Bey döneminde Karesioğulları'nın alınm asıyla başlar.
(Karesioğullarının donanması Osmanlı donanmasının temelini oluşturur.)
İlk bakır para Osman Bey, ilk gümüş para Orhan Bey döneminde bastırılır.
İlk kez Rumeli'ye geçiş Orhan Bey döneminde Gelibolu yarım adasındaki Çimpe Kalesi'nin alınm asıyla
başlar.(1353)
İlk Haçlı-Osmanlı savaşı Sırpsındığı Savaşı'dır. (1364)
İlk mali düzenlemeler I.Murat döneminde yapılmıştır.
İlk dirlik sistemi I. Murat döneminde oluşturulmuştur.
İlk kez devşirme ve pençik sistemi I. Murat zam anında kurulur.
İlk kez Yeniçeri Ocağı I. Murat döneminde kurulmuştur.
İlk kez Rumeli Beylerbeyliği ve Kazaskerliği, I. Murat döneminde oluşturulur.
İlk kez Anadolu Beylerbeyliği ve Kazaskerliği, Yıldırım Bayezit zam anında oluşturulur.
İlk saray yaşantısı Yıldırım Bayezit zam anında başlar.
İlk Osmanlı-Karamanoğulları mücadelesi I. Murat döneminde yapılmıştır.
İlk meydan savaşı I. Kosova Savaşı'dır. (1389)
İlk kez top I. Kosova Savaşı'nda kullanılır.
İlk kez Anadolu siyasi birliğini sağlayan Yıldırım Bayezit'tir.
İlk kez İstanbul'u kuşatan Osmanlı padişahı Yıldırım Bayezit'tir.
İlk kez Osmanlı Devleti'ni yıkm aya yönelik dini-siyasi ayaklanma Kuruluş devrinde Şeyh Bedrettin
İsyanı'dır.
İlk deniz savaşı Çelebi Mehmet döneminde yenilgim izle sonuçlanan 1416-1421 O sm anlı-Venedik Çalıbey
Deniz Savaşı'dır.
İlk O sm anlı-Bizans antlaşması Yıldırım Bayezit döneminde yapılır.
İlk Osm anlı- Haçlı (Macar) antlaşması II. Murat dönemindeki 1444 Edirne-Segedin Antlaşm ası'dır.
İlk kez Osmanlıların Balkan hakimiyetinin kesinleşmesi II. Kosova Savaşı'dır.
OSMANLI YÜKSELME DÖNEMİ’NDE;
İlk kez devletten im paratorluğa Fatih döneminde İstanbul'un alınm asıyla geçilir.
İlk kez Fatih döneminde Kırım'ın alınm asıyla Fatih devrinde Karadeniz Türk gölü haline gelir.
İlk cülus bahşişi Fatihin tahta çıkışı esnasında dağıtılır.
İlk kez İtalya'ya sefer düzenleyen Fatih'tir. (1480 - Otranto Seferi)
İlk kez Ege Denizi'nde fetih hareketlerine başlayan Fatih'tir.
İlk kez Rönesans'tan etkilenen padişah Fatih'tir. (İtalyan ressam Bellini'ye resmini yaptırır.)
İlk altın parayı Fatih bastırır. (Sultani)
İlk ticari im tiyazlar Venediklilere Fatih zam anında verilir.
İlk kez yabancılara İstanbul'da yabancılara elçi bulundurma hakkı Venediklilere verilir. (Venedik elçisine
Balyos denir.)
İlk kez halife unvanı alan padişah Yavuz Sultan Selim'dir.
İlk kez Anadolu'da köylü-halk isyanı Yavuz dönem inde Yozgat'ta Bozoklu Celal çıkarmıştır. (Bundan
dolayı bu isyandan sonra A nadolu'da çıkan isyanlara Celali İsyanları denmiştir. )
İlk Osmanlı-İran resmi antlaşması Kanuni dönemindeki Am asya Antlaşması'dır.
İlk O sm anlı-Avusturya antlaşması Kanuni döneminde imzalanan İstanbul (İbrahim Paşa) Antlaşm ası'dır.
İlk kez Akdeniz'de Türk üstünlüğü Preveze Deniz Savaşı'yla (1538) başlar. Akdeniz Türk gölü haline gelir.
İlk kez Hint seferleri Kanuni döneminde başlar.
(II. Selim döneminde devam eder.)
İlk kez ordunun başında sefere çıkmayan hüküm dar II. Selim'dir.
İlk kez Süveyş Kanalı Projesi'ni Sokulu Mehmet Paşa ortaya atar. (1869 da Fransızlar tarafından açılır.)
Kpss Kaynak Arşivi - Kpss Döküman Arşivi
https://www.facebook.com/KpssKaynakArsivi
OSMANLI DURAKLAMA DÖNEMI’NDE;
■ İlk kez veraset sistemi I. Ahm et zam anında düzene konur. Taht kavgalarını önlem ek için hanedanın en
yaşlı ve olgununun başa geçmesi kararlaştırılır. ( Ekber ve Erşat sistemi)
■ İlk kez orduda bozulmayı gören, Yeniçeri Ocağı'nı kaldırm ak istediği için Yeniçerilerce öldürülen padişah
II.Osman'dır.
■ İlk kez sarayı halka açan padişah II.Osman'dır.
■ İlk kez Batıda büyük çapta toprak kaybedilen antlaşm a Karlofça Antlaşması'dır.
■ Devletin duraklamasının nedenlerini ilk araştıran IV. Murat, ilk rapor Koçi Bey Risalesi'dir.
■ İlk kez denk bütçe çalışmasını yapan Tarhuncu Ahm et Paşa'dır.
■ İlk kez şartlı olarak göreve gelen sadrazam Köprülü Mehmet Paşa'dır.
■ İlk kez başkenti Anadolu'ya taşım a fikri II. Osm an'a aittir.
■ Osm anlıların kaybettiği ilk beylik Erdel Beyliği'dir.
■ Günümüzdeki Türkiye - İran sınırı ilk defa Kasr-ı Şirin Antlaşm asıyla çizilmiştir.
■ Osmanlı Devleti'nde ilk ıslahat hareketleri Duraklama Devri'nde başlam ıştır
OSMANLI GERİLEME DÖNEMİ’NDE;
İlk kez Avrupa'nın üstünlüğünün kabul edildiği antlaşma Avusturya'yla yapılan Karlofça Antlaşması'dır.
İlk kez Avrupa'nın üstünlüğünün kabule dildiği dönem Lale Devri'dir.
İlk O sm anlı-Rusya ittifakı 1724'te İstanbul Antlaşm asında İran'ı paylaşm ak için gerçekleşir.
İlk çiçek aşısı Lale Devri'nde yapılır.
İlk itfaiye (Tulum bacılar Ocağı) teşkilatı Lale devrinde oluşturulur.
İlk matbaa 1727'de Lale Devrinde İbrahim Müteferrika tarafından kurulur.
İlk basılan eser Vankulu Sözlüğü'dür.
İlk kez Avrupa (Barok-Rokoko) tarzı mimarinin benimsenmesi Lale Devrindedir.
İlk kez Rusya İstanbul'da elçi bulundurma hakkını 1700-İstanbul Antlaşm ası'nda almıştır.
İlk kez Osmanlı Devleti savaş tazminatını Küçük Kaynarca Antlaşm ası'yla Rusya'ya verir. (1774)
İlk kez Rusya'ya kapitülasyonlar Küçük Kaynarca Antlaşm asında verilir. (1774)
İlk kez halifenin dini gücünden Küçük Kaynarca Antlaşm ası'nda yararlanılır. (Kırım bağımsız olacak fakat
halkı dini açıdan Osmanlı halifesine bağlı olacak.)
İlk kez Ruslara Ortodoksların koruyuculuğu hakkı Küçük Kaynarca Antlaşm asıyla verilir. (1774)
Osmanlı Devleti'nin Avrupa karşısında üstünlüğünü kaybettiği ilk savaş II. Viyana Kuşatması'dır.
İlk kez bir İslam toprağının Küçük Kaynarca A ntlaşm asıyla elden çıkar. (Kırım)
İlk kez A vrupa'da geçici elçilikler Lale Devri'nde sürekli elçilikler ise III.Selim devrinde açılır. (Avrupa'nın
üstünlüğünün kabul edildiğinin göstergesi)
İlk geçici elçi Yirm isekiz Çelebi Mehmet Efendi, ilk sürekli elçimiz Y usuf Agah Efendi'dir.
İlk Batıdan askeri uzm anlar I.Mahmut döneminde getirilir. (Kont de Boneval)
İlk O sm anlı-Fransız mücadelesi Napolyon'un Mısırı işgali ve Akka Kalesinde Cezzar Ahm et Paşa'nın
Napolyon'u yenilgiye uğratmasıdır.
İlk kez esham (iç borçlanma) sistemini başlatan III.Mustafa'dır.
İlk kez ulufe alım satımını yasaklayan I. Abdülhamit'tir.
İlk kez yabancı dil eğitimi III. Mustafa döneminde başlar. (Deniz Mühendishanesi'nde Fransızca öğretilir.)
H
H
■ Rusya, ilk defa Boğazlardan geçme hakkına Küçük kaynarca Antlaşm ası ile sahip olm uştur
■ İlk mühendis okulu Kara Mühendishanesi I.Mahmut zamanında kurulmuştur.
■ Avrupa orduları örnek alınarak kurulan ilk ordu Nizam-ı Cedit'tir (III. Selim).
■ Matbaa-ı Amire adı verilen ilk devlet matbaası III. Selim döneminde kurulmuştur
OSMANLI DAĞILMA DÖNEMİ’NDE;
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
M illiyetçilik akımının sonucunda ilk isyan eden azınlık Sırplardır.
Bağımsızlığını kazanan ilk azınlık Yunanlılardır.
İlk kez dış borç 1854'te Kırım Savaşı esnasında İngiltere'den alınır.
Kuzey Afrika'da kaybedilen ilk toprak parçası Fransa'nın söm ürgecilik faaliyetleri sonucu işgal ettiği
Cezayir'dir.
İlk kez Boğazlar, Hünkar İskelesi Antlaşm ası'yla uluslar arası sorun haline gelir.
İlk kez Mısır sorunu, Kavalalı Mehmet Ali Paşa'nın isyan etmesiyle ortaya çıkar, Kütahya Antlaşm ası'yla
ilk kez uluslar arası sorun haline gelir. (1833)
İlk kez Ermeni sorunu, (Ayastefanos Antlaşması yürürlüğe girmediği için) )Berlin Antlaşm ası'yla gündeme
gelir.
İlk kez karantina (salgın hastalıkların engellenmesi için bir bölgenin denetim altına alınm ası) sistemi
II.Mahmut dönemindedir.
İlk nüfus sayımı, II.Mahmut döneminde yapılır.
İlk pasaport işlemleri II.Mahmut döneminde yapılır.
İlk kez ilk öğretimin zorunlu hale getirmesi, II.Mahmut dönemindedir.
İlk m uhtarlıklar II. Mahmut döneminde oluşturulur.
İlk kez II. Mahmut döneminde devlet m emurlarının fes ve setre giymeleri zorunluluğu getirilir.
İlk kez devlet dairelerine padişahın resmini astırması II. Mahmut zamanındadır.
İlk resmi gazete, II.Mahmut zam anında çıkarılan Takvim-i Vekayi'dir.
İlk Rumi takvim II. Mahöut döneminde yapılır.
Kpss Kaynak Arşivi - Kpss Döküman Arşivi
https://www.facebook.com/KpssKaynakArsivi
İlk kez “Hasta Adam ” politikasını Kırım Harbi öncesi Rusya ortaya atar. (1853)
İlk kez Sened-i İttifak'taki
“ Padişah aşırı vergi koymayacak, eşit ve adaletli vergi alacaktır.”
maddesiyle padişahın yetkileri kısıtlanır.
İlk kez nazırlıklar (bakanlıklar) II. Mahmut devrinde kurulur.
ilk m üşirlik (çağdaş anlayışta mareşal) ve redif (asıl askerlik görevini yaptıktan sonra yedeğe ayrılan
26-32 yaşları arasındaki askere verilen isim) birlikleri II.Mahmut döneminde kurulur.
İlk kez Avrupa'ya öğrenciler, II. Mahmut döneminde gönderilir.
İlk posta teşkilatı II.Mahmut döneminde kurulur.
İlk kez Rüşdiye (ortaokul) ,Mekteb-i Ulum-u Edebiye adıyla genel amaçlı orta dereceli okullar
II.Mahmut zam anında açılmıştır.
İlk kanun üstünlüğü Tanzim at Ferm anı'yla başlar. “Alınan kararlara padişah Abdülm ecit'inde
uyacağını bildirmesi)
İlk kez yurtdışı gezisine çıkan padişah Abdülaziz'dir.
İlk kez parlamenter sistem e I. Meşrutiyet'le geçilir. (Meclis-i Mebusan'ın açılması)
İlk kez halk I.Meşrutiyet'le yönetim e katılır.
İlk kez Tanzim at Ferm anı'yla Osmanlı uluslarının eşitliği vurgulanır. (Osmanlıcılık)
Osmanlı Devleti'ni yıkılıştan kurtarm ak için ortaya atılan ilk fikir akımı Osmanlıcılıktır.
Aydınların kurduğu ilk cem iyet Genç O sm anlılar Cemiyeti'dir. (1860)
İlk yazılı Türk anayasası I.Meşrutiyet'te ilan edilen Kanun-i Esasi'dir.
İlk kez meclis üstünlüğü ilkesi II. M eşrutiyet'te vurgulanır.
İlk kez çok partili hayat II. Meşrutiyet'le başlar.
İlk kez mevcut rejimi (meşrutiyeti) yıkm aya yönelik çıkan isyan 31 Mart Vakası'dır.
İlk kez ordunun yenilikleri koruması meşrutiyet rejimini yıkm aya yönelik çıkan 31 Mart Vakası'nı İttihat
Terakki'nin Balkanlarda kurduğu Hareket Ordusu'nun bastırmasıdır.
İlk kez Duyun-u Umumiye'nin (Dış borçlar) idaresi II.Abdülhamit döneminde göreve başlar.
İlk siyasi örgütlenme veya siyasi parti İttihat Terakki Partisi'dir.
İlk kez II. Abdülham it döneminde A lm anya'yla yakınlık politikası uygulanır.
İlk demiryolları II.Abdülhamit zam anında yapılır.
İlk kez Rusya'dan yardım Kavalalı İsyanı'nı bastırm ak için alınır.(1833)
İlk kez Rusya'nın uyguladığı Panislavizm (bütün Slav topluluklarını birleştirme) politikası I. Balkan
Savaşı esnasında başarılı olur. Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ, Osmanlı Devleti'ne
karşı birlikte savaşırlar.
İlk kez Alm an generallerin Osmanlı ordularında kom utanlık yapmaları Balkan Savaşları esnasındadır.
İlk kez Balkanlardaki Türklerin azınlık konumuna düştüğü II.Balkan Savaşı sonrasında Yunanistan'la
imzalanan Atina Antlaşması ve Bulgaristan'la imzalanan İstanbul Antlaşm alarıyla kabul edilir.
İlk kez Eşkinci O cağı'nın kurulması II.Mahmut dönemindedir.
İlk bando (Mızıka-i Hümayun) II. Mahmut zam anında kurulur.
İlk kez azınlıkların da devlet memuru olmaları hakkı Islahat Ferm anı'nda verilir.
İlk kez azınlıkların da İl Genel M eclisleri'nde üye olmaları hakkı Islahat Fermanı'nda verilir.
m
m
I'c ^
<
İlk kez hapishane ve karakollarda dayak ve işkence Islahat Ferm anı'nda yasaklanır.
İlk kez Abdülaziz dönem inde 1871'de nahiyeler (kasabalar) oluşturulur.
İlk kez II.Abdülhamit döneminde 1895'te elektrikli tram vay İstanbul'da hizmete girer.
İlk kez kadınlara çalışm a hayatına girmesi 1870'de Muallim (Öğretmen) Okulu'nun açılmasıyladır.
İlk kez kızların yüksek öğrenim hakkını kazanmaları II. Meşrutiyet dönemindedir.
Osmanlı Devletinin I.Dünya savaşı içinde paylaşıldığı ilk antlaşm a Sykes Picottur.
Sivil Savunma Teşkilatı ilk kez I.Dünya Savaşı sırasında kurulmuştur.
I.Dünya Savaşında Osmanlı Devletinin açtığı ilk cephe Kafkas Cephesidir.
I.Dünya Savaşında Osmanlı Devletinin elinden çıkan ilk yer Kıbrıs'tır.
I.Dünya Savaşında başarılı olduğumuz ilk ve tek cephe Çanakkale Cephesidir.
I.Dünya Savaşı sonunda imzalanan ilk ateşkes Selanik Ateşkesi, barış antlaşması ise Versay
Antlaşmasıdır.
Osmanlı Devletinde bağımsızlığını kazanan son Balkan devleti Arnavutluk'tur.
MONDROS VE İŞGALLER DÖNEMİ’NDE;
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
M ondros'tan sonra işgal edilen ilk yer M usul'dur.(İngilizler)
İtilaf devletlerinin Mondros'tan sonra kontrol altına aldıkları ilk yer Boğazlar ve Marmara bölgesidir.
İzmir'in Yunanlara verilmesi ilk defa Paris Barış Konferansında kararlaştırılmıştır.
İşgallere silahla karşı koyma kararı ilk defa İzmir Müdafaa-i hukuk Kongresinde verilmiştir.
Kuvay-ı Milliye deyimini ilk kez İstanbul Milli Kongre Cemiyeti kullanmıştır. Sonra başlayan işgalleri
Türk halkının ilk tepkisi direniş cemiyetleri kurmak olmuştur.
Kuvay-ı Milliye hareketi ilk defa Yunan işgaline karşı kurulmuştur.
Yayınlanan ilk genelge Havza Genelgesidir.
Manda ve Himaye fikri ilk defa İtilaf Devletleri tarafından Paris Konferansı'ndan sonra ortaya atıldı.
İşgale karşı kurulan ilk cem iyet Trakya Paşaeli Cemiyeti'dir.
İşgallere karşı ilk tepki, protesto ve m itingler yoluyla olmuştur.
Batıda açılan ilk cephe Ayvalık Cephesi'dir.
Batıdaki cem iyetler Balıkesir Kongresi'nde birleştirilmiştir.
Milli Mücadelenin haklılığını gösteren ilk uluslar arası belge Amiral Bristol Raporu'dur.
İşgallere karşı ilk direniş Güney Cephesinde Fransızlara karşı Dörtyol- Karaköse'de yapılmıştır.
İşgallere silahla karşı koyma kararı ilk defa İzmir Müdafaa-i Hukuk Kongresi'nde verilmiştir.
Kpss Kaynak Arşivi - Kpss Döküman Arşivi
https://www.facebook.com/KpssKaynakArsivi
KURTULUŞ SAVAŞI HAZIRLIK DÖNEMI’NDE;
UJ
Yayınlanan ilk genelge Havza Genelgesidir.
Kurtuluş Savaşının amacı, gerekçesi ve yönetimi ilk defa A m asya Genelgesinde belirtilmiştir.
Vatanın kurtulması için hep birlikte mücadele edileceği Am asya G enelgesinde ilk kez belirtilmiştir.
Türk milletine milli egem enlik yolunda yapılan ilk çağrı Amasya Genelgesidir.
Rejimin değişeceği yolundaki ilk işaretler Amasya Genelgesinde verilmiştir.
Milli bir heyetin kurulması ilk kez Am asya Genelgesinde kararlaştırılmıştır.(Temsil Kurulu)
İstanbul Hükümetinin halka karşı sorumluluğunu yerine getirm ediği ilk defa Am asya Genelgesinde
belirtilmiştir.
Mustafa Kemal'in yayınladığı ilk ihtilal bildirgesi Am asya Genelgesidir.
Mustafa Kemal'in başkanlığını yaptığı ilk siyasi kuruluş Tem silciler Kurulu'dur.
Mustafa Kemal'in sivil olarak katıldığı ilk kongre Erzurum Kongresi'dir.
Manda ve himayenin reddedilmesiyle milli egemenliğin koşulsuz olarak gerçekleştirileceği ilk defa
Erzurum Kongresinde belirtilmiştir.
Temsil Kurulu ilk kez Erzurum Kongresi'nde kurulmuştur.
Misak-ı Milli düşüncesinin tem elleri ilk kez Erzurum Kongresi'nde ortaya atılmıştır.
Hükümet kurma ve yeni bir devlet fikri ilk defa Erzurum Kongresi'nde ortaya çıktı.
İlk milli kongre Sivas Kongresi'dir.
Temsil Kurulu ilk kez Sivas Kongresi'nde millileştirildi.
Temsil Heyeti ilk yürütme yetkisini Sivas Kongresi'nden sonra Ali Fuat Paşa'yı Batı Cephesi
Kom utanlığı'na atayarak kullanmıştır.
Halka Milli Mücadeleyi anlatm ak için kurulan ilk gazete İrade-i Milliye'dir.
Milli Mücadele'nin ilk siyasi başarısı Damat Ferit Hükümetinin düşürülmesidir.
İstanbul Hükümeti ile Temsil Heyeti arasındaki ilk görüşme Amasya Görüşm esi'dir.
Milli M ücadeleciler ile İstanbul Hükümeti arasındaki sorunlar ilk defa Am asya Görüşmesi ile çözülmeye
çalışılmıştır.
Erzurum ve Sivas Kongreleri kararlarının resm iyet kazanması Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nde
Misak-ı Milli'nin kabul edilmesidir.
Temsil Heyeti yürütme gücünü ilk kez Ali Fuat Paşa'yı Batı Cephesi Komutanlığına atayarak Sivas
Kongresi'nde kullanmıştır.
■ İstanbul Hükümeti, Temsil Heyeti'ni ilk olarak Amasya Görüşmeleri ile tanımıştır.
■ Ulusal örgütlerin birleştirilmesi ilk defa Sivas Kongresi'nde olmuştur.
Kapitülasyonlara ilk tepki Misak-ı Milli'de olmuştur.
Mustafa Kemal'in katıldığı ilk sivil çalışm a Erzurum Kongresi'dir.
Mustafa Kemal'e ilk suikast girişimini Samsun'dan havzaya geçerken Pontus Rumları yapmıştır.
m
I.TBMM- KURTULUŞ SAVAŞI DÖNEMI’NDE;
<
İlk meclis 23 Nisan 1920'de toplanmıştır.
Meclisin ve hükümetin ilk başkanı Mustafa Kemal'dir.
lk anayasa 20 O cak 1921'de kabul edilm iştir (Teşkilat-ı Esasiye)
TBM M 'nin çıkardığı ilk kanun “Ağnam Vergisinin Dört Kat Artırılması Kanunu'dur.
TBM M 'nin isyanları karşı aldığı ilk önlem Hıyanet-i Vataniye Kanunu'dur.
İstanbul Mahkemeleri ilk kez I. TBMM döneminde kurulmuştur.
Kurtuluş Savaşı'nda başarılı olunan ilk cephe Doğu Cephesi'dir
İşgallere karşı ilk direniş Güney Cephesi'nde Fransızlara karşı yapılmıştır.
İlk kapanan cephe Doğu Cephesi'dir.
Misak-ı Milli'ye katılan ilk yer Kars'tır.
Sevr Antlaşm ası'ndaki haklarından vazgeçen ilk devlet Ermenistan'dır.
Kuvay-ı Milliye'nin başarılı olduğu ilk cephe Güney Cephesi'dir.
TBM M 'nin kurduğu düzenli ordunun savaştığı ilk ve tek cephe Batı Cephesi'dir.
Düzenli ordunun ilk başarısı I. İnönü Savaşı'dır.
Misak-ı Milli'yi tanıyan ilk Avrupa devleti Sovyet Rusya'dır.
Misak-ı Milli'den verilen ilk taviz Batum'dur.
Anadolu'dan çekilen ilk İtilaf devleti İtalya'dır.
TBMM ile antlaşma imzalayan ilk itilaf devletleri Fransa'dır.
TBM M 'nin ilk askeri başarısı Ermeni Savaşı'dır.
TBMM ilk siyasi zaferi Gümrü A ntlaşm ası'dır (3 Aralık 1920).
TBMM hükümetini tanıyan ve siyasi ilişkileri kuran ilk Müslüman devlet A fganistan'dır (Dostluk
Antlaşm ası)
Misak-ı Milli'yi tanıyan ilk İtilaf devleti Fransa'dır.
İtilaf Devletleri TBMM'yi ilk defa Londra Konferansı'na çağırarak hukuken tanımışlardır.
Batı Cephesi'nin ilk komutanı Ali Fuat Paşa'dır.
Düzenli ordunun ilk taarruz denemesi Aslıhanlar- Dumlupınar Tarruzudur.
İtilaf devletlerinin TBMM 'yi çağırdıkları ilk resmi görüşme Londra Konferansı'dır.
Kütahya-Eskişehir Savaşları, Kurtuluş Savaşı'nın ilk ve son yenilgisidir.
Türkiye'nin ilk elçilik açtığı ülke SSCB, Türkiye'de ilk elçilik açan devlet Gürcistan'dır.
Türkiye'de ilk mareşal Mustafa Kemal'dir.
İlk esirler meselesi I. İnönü sonrası Londra Konferansı'nda gündeme gelmiştir. II. İnönü sonrası ilk kez
uygulanm ış Sakarya sonrası tam amen sonlandırılm ıştır.
Fransa'nın Anadolu'da ilk boşalttığı yer II. İnönü sonrası Zonguldak'tır.
TIKLAYIN:
facebook:
Kpss Kaynak Arşivi
Kpss Döküman Arşivi
Mustafa Kemal Paşa ilk defa Kütahya-Eskişehir Savaşları'ndan sonra Başkom utanlık makamına
getirilmiştir.
TBMM ordularının ilk taarruzu Büyük Taarruz'dur.
İtilaf devletleri ilk defa Lozan Barış Antlaşması ile Misak-ı Milli'yi tanımışlardır.
Mustafa Kemal'in komutan olarak katıldığı ilk savaş Sakarya Savaşı'dır.
Yunan ordusu ilk defa Sakarya'dan sonra taarruzda savunm aya Türk ordusu da savunmadan taarruza
geçmiştir.
CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE;
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
H
H
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
Türkiye'nin ilk genelkurmayı İsmet İnönü, Türkiye Cum huriyeti'nin ilk genelkurmayı Fevzi Çakmak'tır.
Türkiye Cum huriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal'dir.
Türkiye Cum huriyeti'nin ilk Başbakanı İsmet İnönü'dür.
Türkiye Cum huriyeti'nin kurulan ilk siyasi partisi Halk Fırkası'dır. (9 Ağustos 1923)
Türkiye Cum huriyeti'nin ilk m uhalefet partisi Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'dır. (17 Kasım 1924)
Türkiye Cum huriyeti'nin ilk yüksek okulu 1925'te A nkara'da açılan Hukuk Mektebi'dir.
Türkiye Cum huriyeti'nin ilk özel bankası 1924 yılında kurulan Türkiye İş Bankası'dır.
Türkiye Cum huriyeti'nde hukuksal alanda kadın erkek eşitliği ilk defa Medeni Kanun ile gerçekleşmiştir.
Meclis hükümeti sisteminden kabine sistem ine geçiş ilk kez Cumhuriyetin ilanıyla gerçekleşmiştir.
Eğitimde ikiliğe son verilerek eğitimin birleştirilmesi ilk kez Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile gerçekleşmiştir.
Yeni Türk Devleti'nde milli ekonomi ilkesi ilk kez Misak-ı İktisadi ile gerçeklem iştir.(14 Mart 1923)
Tarımı m odernleştirm ek ve geliştirm ek amacıyla kurulan ilk kurum Y üksek Ziraat Enstitüsü'dür.
Türkiye Cum huriyeti'nin ilk dem ir - çelik fabrikası Karabük'te 1939'da kurulmuştur.
Laik Cumhuriyeti yıkm aya yönelik ilk isyan Şeyh Sait isyanı'dır (13 Şubat 1925)
Yeni Türk devletinin ekonomi esasları ilk kez İzmir İktisat Kongresi'nde belirlenmiştir.
Türkiye Cumhuriyetinin inkılap hareketlerin en yoğun yaşandığı dönem 1923-1934 arasıdır.
Türkiye Cumhuriyetindeki ilk nüfus sayımı 28 Ekim 1927'de yapılmıştır.
Laiklik ilkesi doğrultusunda gerçekleştirilen ilk inkılap hareketi saltanatın kaldırılm asıdır
Boğazlar üzerinde Türk egemenliğinin tam anlamıyla sağlanması Montrö Boğazlar Sözleşmesiyle
gerçekleşmiştir.
Hatay Cum huriyeti'nin ilk cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen'dir.
Kadınlar Türkiye'de ilk kez 1930 belediye, 1933'te m uhtarlık 1934'te milletvekili seçim lerine katılarak
siyasi hayata girmişlerdir.
Türkiye'de topraksız köylüye toprak kazandırmayı amaçlayan ilk kanun 1929'da çıkarılmıştır.
Modern tarih yazıcılığı alanında ilk çalışm alar T.T.K.'nın açılmasıyla başlamıştır.(12 Nisan 1931)
Yabancı okullar ve dış borçlar konusunda Türkiye ile en çok çatışan devlet Fransa'dır.
Tarımı geliştirm ek için atılan ilk önemli adım aşar vergisinin kaldırılmasıdır.
Türkiye ile İngiltere'nin Lozan Görüşm eleri'nde anlaşamamasının en önemli nedeni Musul meselesidir.
Yeni Türk devletinde laik hukuk düzeninin kurulması konusunda atılan ilk ciddi adım Medeni Kanun'un
kabul edilm esidir (17 Şubat 1926)
Dünya barışına katkı sağlam ak için Türkiye Cumhuriyetinin ilk ciddi girişimi Milletler Cem iyeti'ne üye
olmaktır.
Hatay'ın anavatana katılması ile Türkiye Suriye sınırı en son şeklini almıştır.
Musul meselesinin Türkiye'nin aleyhine sonuçlanmasındaki en önemli etken Şeyh Sait İsyanı'dır.
Yeni Türk Devletinde kapitülasyonların son izlerinin silinm esi Kabotaj Kanunu ile gerçekleşmiştir.
Türk toplum unun eğitim ve kültür seviyesinin artması için atılan en ciddi adım Harf İnkılabıdır.
Harf inkılabının Türk halkı tarafından benimsenmesi için yapılan ilk faaliyet Millet Mekteplerinin
açılm asıdır
Türk dilinin yabancı dillerin boyunduruğundan kurtarılması için yapılan ilk ciddi faaliyet Türk Dil
Kurumun açılm asıdır
Türkiye'nin ilk özel okulu Ted Koleji'dir (1929)
Türkiye - Irak sınırının bugünkü şekliyle çizilm esi 1926 Ankara A ntlaşm ası'yla gerçekleşmiştir.
Türkiye'nin İslam devletleriyle ilk ciddi yakınlaşm ası Sadabat Paktı'dır.
Türkiye'nin II.Dünya savaşı çıkm a ihtimaline karşı kendinin korum ak için yaptığı ilk siyasi eylem Balkan
Paktı'nı imzalanmasıdır.
Yeni Türk Devletinin özel sektörü desteklem ek için yaptığı ilk eylem Teşviki Sanayi Kanunu'nun
çıkarılmasıdır.
Anayasa Mahkemesinin kurulması ilk kez 1961 Anayasası'nda yer almıştır.
Terakkiperver Cum huriyet Fırkasının kapatılmasıyla çok partili hayata geçiş denemeleri ilk kez
başarısız olmuştur.
1961 Anayasası kişi hak ve özgürlüklerin en geniş şekilde verildiği anayasadır.
Yeni Türk Devletinin cumhurbaşkanının, başbakanının ve TBMM başkanının ilk kez belirlenmesi
Cumhuriyetin ilanıyla gerçekleşmiştir.
Cum huriyet dönemi anayasalarının Osmanlı anayasalarından ayrılan en önemli farkı egemenliğin halka
ait olmasıdır
II.Dünya Savaşı bitiminden sonra galip devletlerin dünya politikalarını belirlem ek için yaptığı ilk toplantı
Yalta Konferansı'dır (1945).
II.Dünya Savaşında en kârlı çıkan devletler Rusya ve ABD'dir.
Cum huriyet dönemi ilk meclis başkanı Ali Fethi Okyar son meclis başkanı Abdülhalık Renda'dır.
İlk seçilm iş kadın muhtar Aydın'dan Gül Esin'dir.
Kpss Kaynak Arşivi - Kpss Döküman Arşivi
https://www.facebook.com/KpssKaynakArsivi