AŞI NEDİR? AŞI NEDİR? İnsan ve hayvanlarda hastalık yapma

İnsan ve hayvanlarda hastalık yapma yeteneğinde olan virüs, bakteri vb. mikropların
hastalık yapma kudretlerinden arındırılarak ya da bazı mikropların salgıladığı zehirlerin
etkisinin ortadan kaldırılarak sağlam kişilere verilmesi için geliştirilen biyolojik maddelere
aşıdenilmektedir.
Aşı, kişileri hastalıklardan ve hastalıkların kötü sonuçlarından koruyabilmesi için, sağlam
ve risk altındaki kişilere uygulanmaktadır.
Aşılar ölü veya zayıflatılmış mikroorganizma
(bakteri veya virüs) ve enfeksiyon hastalıklarının
tedavi
ve
korumasında
kullanılan
biyolojik
ürünlerdir.
Aşıların
etki
mekanizması
doğal
hastalığa benzerdir; her ikisi de bağışıklık sistemini
uyarır ve vücuda girmiş olan mikrobu tanır ve hafıza
oluşturur.
Daha sonra aynı mikrop vücuda yeniden girdiğinde
bağışıklık sistemi onu tanır ve hastalık yapmasına
fırsat vermeden yok eder. Hastalığı geçirme ve
aşılanma arasındaki en önemli fark aşılanma ile
hastalığı geçirmemektir.
Oluşan antikorlar vücutta uzun süre kalırlar ve bu
süre içinde aynı mikrop vücuda tekrar girerse ,bu mikrobun hastalık oluşturmasına fırsat
vermeden
ortadan
kaldırılmasını
sağlarlar.
Herhangi bir aşının koruyucu etki gösterebilmesi için uygun yaşlarda ve uygun aralıklarla
yapılması şarttır. Zira aşıların çocuklara hastalıklara yakalanma riskinin en yüksek olduğu
dönemlerden önce yapılması gerekmektedir.
Başlıca aşı tipleri şunlardır;
Canlı Aşılar: Aşı içerisindeki mikroorganizma canlı olmakla birlikte vücut için tamamen
zararsız hale getirilmiştir. Verem, kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşıları buna örnektir.
Ölü Aşılar: Aşıda kullanılan mikroorganizmalar öldürülmüştür. Ancak vücudu uyararak
antikor dediğimiz koruyucu maddelerin yapılmasını sağlayacak özellikleri korunmuştur.
Boğmaca aşısı buna örnektir.
Subünit Aşılar: Aşıda kullanılan mikroorganizmalar öldürüldükten sonra parçalanarak,bu
parçalardan vücudu uyararak koruyucu antikorların yapılmasını sağlayacak parçaları aşı
yapımında kullanılmaktadır. Örnek olarak Hepatit B ve Grip aşıları verilebilir.
Hazırlayan:KÜBRA ÖZTÜRK VE ŞEYMA GÜVEN
Toksoid Aşıları: Bu tür aşılarda mikroorganizmaların kendileri kullanılmaz. Bazılarının
ürettiği zehirler çeşitli kimyasal maddelerle işlenir ve hastalık yapıcı etkileri yok edilerek
aşı yapımında kullanılır. Tetanoz ve difteri aşıları bu tip aşılardır.
Aşının Yararları Nelerdir?
Enfeksiyon hastalıklarının yarattığı bireysel hasar ve maliyet yanında kısa sürede büyük
kitlelere ulaşması sonucu oluşturduğu etki çok daha büyük olmaktadır. Hastalığın
oluşmasını önlemek her zaman tedavi etmekten çok daha kolay ve anlamlıdır. Hastalıklar
zaman zaman hiçbir şekilde tedavi edilemeyecek sorunlara ve kalıcı hasarlara yol
açabilmektedirler.
Aşı Nasıl Korur?
Aşılamanın arkasındaki fikir, hastalığı geçirmek zorunda kalmadan o hastalığa karşı
bağışıklık sağlayıp korunmaktır. Aşılar hastalıklara sebep olan mikrobun tümü veya hastalık
yapan parçaları kullanılarak oluşturulur. Örneğin kızamık hastalığının aşısında kızamık
virüsü, Menenjit hastalığının aşısında bu hastalığa neden olan Haemophilus influenzae tip b
(Hib) bakterisinin parçaları kullanılır.
Aşılar Nasıl Ürünlerdir?
Aşılar bazı kişilerde uygulandıkları yerde kızarıklık
ve ağrı gibi hafif yan etkiler gösterebilen güvenilir
ürünlerdir.
Aşılar hastalığa neden olan mikrobun tamamı veya
hastalık yapan parçalarını içerir ve bağışıklık
sistemini uyararak mikrobun tanınmasını ve mikrop
vücuda girdiğinde hastalık yapmasına izin vermeden
onun yok edilmesini sağlar.
Aşılar +2 - +8 derece saklama koşullarına uyulduğu
sürece son kullanma tarihlerine kadar etkinliklerini
korurlar.
Aşı Yapılmaması Gereken Durumlar
Zannedildiğinin aksine, aşıların yapılmasını engelleyecek faktörler çok kısıtlıdır. Halkımız
tarafından inanılan ve bu nedenle çocukların aşıya götürülmesini engelleyen hafif ateş,
ishal gibi durumların bir engel teşkil etmediği artık bilimsel araştırmalar ile kanıtlanmıştır.
Çocukluk Çağı Aşıları Neden Çok Önemlidir?
Yeni doğmuş bebekler annelerinden aldıkları
antikorlarla pek çok hastalığa karşı korunurlar.
Ancak bu korunma sadece aylarla ölçülen bir
süre devam eder ve azalarak kaybolur. Yeni
doğanlar, boğmagibi bazı hastalıklara karşı
anneden geçen antikorlara da sahip değildir.
Hazırlayan:KÜBRA ÖZTÜRK VE ŞEYMA GÜVEN
Adam: iyi
günler aşı olmak istiyorumda...
Eczacı: hangi aşıyı olacaksınız?...
Adam:bakış aşısı olacağımda....
Eczacı:o ne birader ?...
Adam:ya hani böle olaylarla yeni bir bakış aşısı getirmek için ...
Eczacı:de hadi Adam:iğneleyici bişi söleyin bari... :D
Hazırlayan:KÜBRA ÖZTÜRK VE ŞEYMA GÜVEN