20-25 Nisan Aşı Haftası Yılda 6 milyon kişinin aşılar

BASIN BÜLTENİ
17 NİSAN 2015
20-25 Nisan Aşı Haftası
Yılda 6 milyon kişinin aşılar sayesinde hayatı kurtuluyor
HAYAT KURTARAN AŞILARLA İLGİLİ ŞAŞIRTICI GERÇEKLER
Küçücük tüpün içinde bulunan sihirli damlalar… İlk bakışta önemi anlaşılmayan, ancak
incelendiğinde milyonlarca insanın hayatını kurtaran aşılar. Dünyaya gelinen ilk andan başlayarak
ileriki yaşlara kadar her dönemde yapılması gereken hayat kurtarıcı pek çok aşı bulunuyor.
Düzenli aşılanma sayesinde yılda yaklaşık 6 milyon kişinin hayatı kurtuluyor. 750 bin çocuk ise aşı
sayesinde sakatlıklardan korunabiliyor. Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Metehan Özen, aşılarla ilgili çarpıcı açıklamalarda
bulundu.
Enfeksiyonlar ve bulaşıcı hastalıklar aşıyla engelleniyor
20. Yüzyıl’ın ikinci yarısından bu yana bakterilere ve virüslere karşı önemli ürünler geliştiriliyor.
Büyük yatırım ve deney süreçleriyle üretilen bu yenilikçi aşılar, insan sağlığının iyileştirilmesine ve
yaşam kalitesinin yükselmesine, böylelikle de ülkelerin kalkınmasına destek sağlıyor. Bugünün aşı
teknolojisi sayesinde, yüzyıllar boyunca insanlığın kabusu haline gelen mikropların yol açtığı
enfeksiyonların ve bulaşıcı hastalıkların büyük çoğunluğu, artık tehdit halini almadan
önlenebiliyor. Aşılama ile sadece hastalanma riskinin yüksek olduğu aşılanan yaş grubu değil, aynı
zamanda etkenin toplumda dolaşımının azalması sonucu aşılanmayan kişiler de korunuyor.
3 milyon çocuk ve 3 milyon yetişkinin hayatı kurtuluyor
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, aşılama sayesinde yılda yaklaşık üç milyon çocuk ve
üç milyon erişkinin ölümünün önüne geçiliyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün 2010 yılı raporuna göre
dünyada bir yıl içerisinde 5 yaş altında yaklaşık 1,5 milyon çocuk “ aşı ile korunabilen hastalıklar”
nedeniyle hayatını kaybediyor. Bu çarpıcı rakamların yanı sıra 750 bin çocuk da aşıyla önlenebilen
hastalıklara bağlı sakatlıklardan korunabiliyor.
Kızamık ve tetanoz aşısı olmayan 1 milyonun üzerindeki çocuk hayatını kaybediyor
Aşılama ile önlenen toplam yaklaşık 6 milyon ölüm, dünyanın elde ettiği en önemli başarılardan
biri. Ancak halen 3 milyon çocuk aşıyla önlenebilen hastalıklardan yaşamlarını kaybediyor. Sadece
kızamık ve tetanoz aşısı yapılmadığı için yılda yaklaşık 1 milyon 300 bin çocuk hayata veda ediyor.
Aşılar hedef dışındaki hastalıkları da engelliyor
Çocuk ve erişkinlere yapılan aşılamalar sonucu yaşam süresi artıyor. Erişkinlere yapılan, özellikle
grip ve pnömokok aşıları kronik hastalıkları olanlarda pulmoner, kardiyovasküler ve
serebrovasküler hastalık sorunlarını yüzde 20 oranında azaltıyor. Bazı aşılar ile hedef hastalık
dışında aşı ile önlenebilen hastalığın zemin hazırladığı hastalıkların da önüne geçilebiliyor. Bu
konuda en iyi örnek grip aşısı. ABD ve Finlandiya’da yapılan çalışmalar grip aşısının grip
enfeksiyonlarına bağlı olarak gelişebilen orta kulak enfeksiyonundan korunma oranını yüzde 30’a
çıkardığını gösteriyor. Kızamık aşılaması ise kızamık dışında ishal, pnömoni, keratomalazi ve
malnütrisyon hastalıklarının önlenmesinde de etkili.
Gidilen ülkeye göre aşılara dikkat etmek gerekiyor
Yurtdışı seyahatlerinin her geçen gün artması, gidilen ülkedeki enfeksiyonla karşılaşma olasılığını
da artırıyor. Seyahat edenler yakalandıkları enfeksiyon etmenlerini kendi ülkelerine götürerek
hastalığın yayılmasına neden oluyor. Seyahat edenlerde en fazla görülen aşı ile korunabilen
hastalıklar meningokok, grip ve Hepatit A. Ayrıca kuduz, tifo, kolera, sarı humma ve Japon
ensefaliti gibi aşılar da seyahat edenlere öneriliyor.
Aşılar antibiyotik kullanımını azaltıyor
Aşılamanın bir diğer önemli faydası da antibiyotik kullanımında azalmaya neden olabilmesi.
Enfeksiyonların önlenmesini sağlayan aşılar böylece antibiyotik kullanımının da azalmasını
sağlıyor. ABD’de konjuge pnömokok aşısının 2000 yılından itibaren uygulanması sonrasında 2004
yılında yapılan çalışmalarda invazif pnömokok enfeksiyonlarında penisiline dirençli tiplerde yüzde
57, çoklu antibiyotik direncinde ise yüzde 59’luk bir azalma olduğu tespit edildi. Pnömokok
aşılaması sayesinde toplam hasta, hasta yatışı, menenjit ve sekelleri (sakatlanma) sayısı düşüyor.
Antibiyotik kullanımı ve direnç gelişmesi azalıyor. Böylece sağlıklı nesiller yetişiyor ve sağlık için
çok daha az mali harcama gerçekleştiriliyor.
En ucuz korunma yollarından biri
Aşılama öncesi hastalık oranları ile aşıya bağlı minör yan etkiler kıyaslandığında aşıların gerekliliği
açık bir şekilde görülüyor. Özellikle bebek ölümlerini azaltan, bulaşıcı hastalıkların salgın
yapmasını engelleyen, mortalitenin yanı sıra morbiditeyi de azaltan ve insanoğluna etkin ve ucuz
koruma sağlayan aşılardan vazgeçmek mümkün değil.
AŞILARIN ÖNLEDİĞİ TAHMİNİ ÖLÜM SAYILARI
Hastalık
Aşıyla Önlenen Tahmini Toplam Ölüm
Sayısı (Yıllık)
Tüberküloz
1.188.476
Hepatit B
1.172.500
Kızamık
1.100.000
Tetanoz
862.000
Poliyomiyelit
650.000
Boğmaca
600.000
H. influenzae tip B
287.000
Difteri
60.000
Su çiçeği
57.879
Toplam
5.977.855
Hastalık
Çocuk Yaşta Aşı Yapılamadığı İçin Ölen
Kişi Sayısı (Yıllık)
Hepatit B
900.000
Kızamık
888.000
H. influenzae tip B
400.000
Boğmaca
346.000
Neonatal Tetanoz
215.000
Tetanoz
195.000
Sarı Humma
30.000
Difteri
5.000
Poliyomiyelit
720
Toplam
2.979.720
Tablo: Kaynak; Akın L. Aşıların Kazandırdıkları. Editörler: Badur S ve Bakır M, Aşı Kitabı. 2012,
İstanbul, Akademi Yayınevi, s. 13-23.