AŞILAR ve SERUMLAR

Sonradan Kazandırılan Bağışıklık
1
Çocukların Ölüm Nedenleri Arasında Aşı İle
Önlenebilir Hastalıklar İlk Sırada Bulunur
Diğerleri
1%
Tetanoz
8%
Boğmaca
11%
Pnömokok
28%
Hib
15%
Rotavirus
16%
Kızamık
21%
Aşı İle Önlebilir Hastalıklar







Difteri
Hib
Hepatit B
Kızamık
Kabakulak
Yenidoğan tetanozu
Boğmaca





Çocuk felci
Rubella
Tetanoz
Tbc
Sarı Humma
3
Edward Jennner (1749-1823), 1796
Lady Mary Wortley Montagu (1689-1762) 1716-1718
5
Sonradan Kazandırılan Bağışıklık

Pasif




Anne sütü
İmmunglobülin
Monoklonal antikor
Aktif

Aşılama
7
AŞI



Vacciniation
Vaccinia
Semptomlardan korumak


Yayılımı kontrol etmek


Difteri, Tetanoz
Kızamık, Kabakulak, VZ, Haemophilus influenzae B
Eradike etmek


Poliomyelit
Çiçek
8
9
Ne İstediğini Bilmek

Sadece antikor cevap


Sadece hücresel cevap


S.pneumonia
Yüksek seviyede antikor cevabı


Tbc
Polio
Sitotoksik T hücrelerinin aktivasyonu

Hepatit
10
Aşıdan Beklediğimiz

Beklenen özellikler


Cevap süresi
Güvenilir



Lubeck Salgını
Stabil olmalı
Ucuz olmalı
11
Aşıdan Beklediğimiz

Beklenen özellikler


Cevap süresi
Güvenilir



Lubeck Salgını
Stabil olmalı
Ucuz olmalı
12
Lubeck Salgını




Lubeck
1930
240 BCG aşılaması
72 ölüm
13
AŞI ANTİJEN TİPLERİ
1.
2.
Canlı aşılar
İnaktif aşılar (Cansız aşı)
1.
2.
3.
Toksoid
Ölü mikrop
Kapsül veya diğer alt birim
14
İnaktif Aşılar



Canlı mikrop yok
Mikrop veya komponentleri
Adjuvan kullanılması






Alum
Bakteri hücre duvarı komponentleri
Lipozom
Sentetik polimerler
TH1, TH2
IgA


Kolera toksini atenue formu
E coli lenfotoksini
15
İnaktif Aşılar








Veriliş yolu
Antijen miktarı
Adjuvan
Bağışıklık süresi
Antikor cevabı
Isıya duyarlılık
Yan etki
Virulans kazanma
16
İnaktif Aşılarda Mikroplar Çeşitli
Maddeler İle Öldürürler






FORMALDEHİT
FENOL
UV
ETER
ETANOL
ASETON
17
Bakteri Aşıları

İnaktive Aşılar



Toksoid (Bakteri toksinlerinden hazırlanır)
Hücrenin tamamı olabilir
Kapsül veya protein alt birim olabilir.
18
Protein içermeyen mikrop yapılarına protein
bağlanarak antijen özelliği artırılabilir

Difteri toksini

N.meningitidis dış membran proteini
C.diptheriae proteini

Hib+difteri toksoid

Streptococcus pneumonia 7

serotip+difteri toksoid
20
Canlı Aşılar






T lenfosit cevabı gerekli
TH1
Uzun süreli
Doğal enfeksiyonu taklit etmesi
Hücreiçinde çoğalan bakteriler
Zarflı viruslar
21
Canlı Aşılar








Veriliş yolu
Antijen miktarı
Adjuvan
Bağışıklık süresi
Antikor cevabı
Isıya duyarlı
Yan etki
Virulans kazanma
22
Attenuasyon yani mikrobun hastalık yapma şiddetinin
ortadan kaldırılması yöntemleri




Isı değişikliği
İnsan hücrelerinde çoğalma yeteneğinin
azaltılması
İmmun sistemden kaçamaz hale getirilmesi
Değişik bölgelerde çoğalması yoluya yapılır
23
Aşı Yapılmayan Durumlar
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Ateşli hastalık
Lösemi, lenfoma
Tbc
Steroid tedavisi, radyoterapi
Allerji
Hastanede yatan hasta
Aynı aşı için anaflaksi öyküsü olanlar
24
AŞISI OLMAYANLAR

VİRUS







HIV
CMV
Hepatit C
HERPES VİRUS
RHİNOVİRUS
DENGUE
BAKTERİ





Neisseria gonorrhoeae

MANTAR



Candida
Pneumocystis
PARAZİT



Malaria
Trypanosomiasis
Leishmaniasis
GRUP A STREPTOKOK
M.leprae
Treponema pallidum
Chlamydia
25
Adjuvan yani aşının etkisi artıran
maddeler

İNORGANİK TUZLAR




BAKTERİ ÜRÜNLERİ


Alümünyum hidroksit
Alümünyum fosfat
Kalsiyum fosfat
Bordetella pertussis, BCG, RIBI, MDP
DOĞAL MEDİATÖRLER

IL-1, IL-2, IL-12 ve IFN
26
Pasif Bağışıklama Amaçları




Temas sonrası hastalığın ortaya
çıkmasının engellenmesi
Semptomların hafiflemesi
İmmün sistem eksikliği olan bireyleri
korumak
Toksinleri nötralize etmek
27
28
29
30
31
32
Pasif Bağışıklık







Hızlı ama kısa süreli
Özgül veya genel
IM veya IV
Tedavi amaçlı
Monoklonal
Serum hastalığı
Fazla doz
33
Pasif Bağışıklamada Kaynak ve Amaç
Durum
Kaynak
Amaç
Difteri
İnsan, At
Korunma ve Tedavi
Tetanoz
İnsan, At
Korunma ve Tedavi
Suçiçeği
İnsan
Korunma
Gazlı gangren
At
Korunma
Botulizm
At
Korunma
Akrep sokması
At
Korunma
Yılan ısırması
At
Korunma
Kuduz
İnsan
Korunma
Hepatit B
İnsan
Korunma
Hepatit A
İnsan*
Korunma
Kızamık
İnsan*
Korunma
*, Normal bireylerden toplanan serum
34
Canlı Aşı
Cansız Aşı
Hazırlık
Attenüasyon
İnaktivasyon
Veriş Yolu
Doğal Yol Olabilir
Enjeksiyon
Adjuvan
Gerekli Değil
Gerekli
Güvenlik
Hastalık
Oluşturabilir
Güvenli
Isıya duyarlılık
Evet
Hayır
Maliyet
Düşük
Yüksek
Bağışıklık süresi
Uzun
Uzun veya Kısa
Olabilir
Bağışık yanıt
IgG, IgA ve
Hücresel
IgG ancak
adjuvan verilir ise
hücresel
35