ESDEP kapsamında TOKİ tarafından mali kaynağı sağlanmış

EKONOMİK GELİŞMELER
Ağustos - 2011
AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
EKONOMİK RAPOR – AĞUSTOS 2011
İÇİNDEKİLER……………………………………………………………………………..….
1
GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)…..................................................
2
İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ…………………………..……
2
İTHALAT – İHRACAT VE DIŞ TİCARET AÇIĞI………………………………………
3
TURİZM GELİRİ ve GİDERİ……………………………………….………………………
4
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE)………………………………………………
4
ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (ÜFE)…………………………………………………………
5
GRAFİKLER
Grafik 1 : Dış Ticaret Grafiği……………………………………………………………..
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
3
1
EKONOMİK RAPOR – AĞUSTOS 2011
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)
 2011 yılı birinci döneme ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki
yıla göre sabit fiyatlarla %11,0 artış göstermiştir.
 Üretim yöntemi ile hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde, 2011 yılı birinci
üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri safi
yurtiçi hasıla %17,9’luk artışla 284 868 Milyon TL olmuştur.
 2011 yılının birinci üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit
fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla %11,0’lık artışla 25 896 Milyon TL olmuştur.
 Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH 2011 yılı birinci üç aylık
döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %11,0’lık artış gösterirken, mevsim
ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki döneme göre %1,4
artmıştır.
İstihdam – İşsizlik ve İşgücü Hareketleri
 Mayıs 2011 döneminde kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus geçen yılın aynı
dönemine göre 1 milyon 8 bin kişi artmıştır.
 2011 yılı Mayıs döneminde, Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı
dönemine göre 979 bin kişilik bir artış ile 72 milyon 218 bin kişiye, kurumsal olmayan
çalışma çağındaki nüfus ise 1 milyon 8 bin kişi artarak 53 milyon 439 bin kişiye
ulaşmıştır.
 Mayıs 2011 döneminde işgücüne katılma oranı % 50,5’tir.
 2011 yılı Mayıs döneminde, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, bir önceki yılın
aynı dönemine göre 1,1 puanlık artışla % 50,5 olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemler
için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,8 puanlık artışla
% 72, kadınlarda ise 1,4 puanlık artışla % 29,8’dir.
 İşsizlik oranı % 9,4’tür.
 Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 296 bin kişi azalarak 2
milyon 550 bin kişiye düşmüştür. İşsizlik oranı ise 1,6 puanlık azalış ile % 9,4
seviyesinde gerçekleşmiştir. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 1,8 puanlık azalışla %
11,6, kırsal yerlerde ise 1 puanlık azalışla % 5,4 olmuştur.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
2
EKONOMİK RAPOR – AĞUSTOS 2011
İthalat – İhracat ve Dış Ticaret Açığı
 2011 Temmuz ayında ithalat %29,9 arttı.
 Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan
geçici dış ticaret verilerine göre; 2011 yılı Temmuz ayında, 2010 yılının aynı ayına
göre ihracat %24,2 artarak 11 875 milyon dolar, ithalat %29,9 artarak 20 889
milyon dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı 6 514 milyon
dolardan, 9 014 milyon dolara ulaştı.
 Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2011 yılı Temmuz ayında önceki yılın
aynı ayına göre ihracat değişim oranı %28,4 ithalatın değişim oranı ise %35,3 oldu.
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2011 Temmuz ayında bir
önceki aya göre ihracatta %6,3, ithalatta ise %1,6’lık bir artış oldu.
 2010 Temmuz ayında %59,5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2011 Temmuz
ayında %56,8’e geriledi.
 2010 Temmuz ayında %47,1 olan Avrupa Birliği’nin (AB) ihracattaki payı, 2011
Temmuz ayında %47,7’ye çıktı. AB’ye yapılan ihracat, 2010 yılının aynı ayına göre
%25,8 artarak 5 662 milyon dolar olarak gerçekleşti.
 2011 Temmuz ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Bu ülkeye yapılan
ihracat 2010 Temmuz ayına göre %23,7 artarak 1 301 milyon dolar olurken,
Almanya’yı sırasıyla İngiltere (785 milyon dolar), İtalya (739 milyon dolar), Irak
(656 milyon dolar) ve Fransa (604 milyon dolar) takip etti.
 Rusya Federasyonu ithalatta ilk sırada yer aldı. Bu ülkeden yapılan ithalat %19,1
artarak 2 058 milyon dolar olarak gerçekleşti. Rusya Federasyonu’nu sırasıyla Çin (2
041 milyon dolar), Almanya (1 894 milyon dolar) ve İtalya (1 249 milyon dolar)
izledi.
 2011 Temmuz ayında fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, “motorlu kara
taşıtları ve aksam parçaları” (1 526 milyon dolar) olurken; bu fasılı “demir ve çelik”
(1 022 milyon dolar), “kazanlar, makina ve cihazlar, aletler ve bunların aksamparçaları” (981 milyon dolar), “örme giyim eşyası ve aksesuarları “ (862 milyon
dolar) ve “elektrikli makina ve cihazlar, bunların aksam-parçaları” (691 milyon
dolar) izledi.
 Temmuz ayında; en yüksek ithalatı olan fasıl “mineral yakıtlar ve yağlar” (4 736
milyon dolar) oldu. Bu fasılı; “kazanlar, makina ve cihazlar, aletler ve bunların
aksam-parçaları” (2 413 milyon dolar), “demir ve çelik” (1 946 milyon dolar),
“motorlu kara taşıtları” (1 319 milyon dolar) ve “elektrikli makine ve cihazlar,
bunların aksam-parçaları” (1 285 milyon dolar) izledi.
Grafik 1. Dış Ticaret Grafiği
2010-2011 Ocak -Tem m uz Dış Ticar eti
2010-2011 Tem m uz Ayı Dış Ticar eti
140 517
150 000
25 000
20 889
120 000
16 078
15 000
10 000
Milyon Dolar
Milyon Dolar
20 000
11 875
9 565
5 000
99 476
90 000
77 472
64 282
60 000
30 000
2010 2011
İhracat
2010
2011
İthalat
2010
2011
İhracat
2010
2011
İthalat
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
3
EKONOMİK RAPOR – AĞUSTOS 2011
Turizm Geliri ve Gideri

Turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre % 17,8 arttı.

Nisan, Mayıs ve Haziran aylarından oluşan II. Dönemde turizm geliri, geçen yılın
aynı dönemine göre % 17,8 artarak 5 372 189 266 $ oldu. Turizm gelirinin %
83,5’i yabancı ziyaretçilerden, % 16,5’i ise yurt dışında ikamet eden vatandaş
ziyaretçilerden elde edilmiştir.

Ziyaretçiler, seyahatlerini kişisel veya paket tur ile gerçekleştirmektedir. Bu
dönemde yapılan harcamaların 4 215 516 489 $’ını kişisel, 1 156 672 777 $’ını ise
paket tur oluşturmaktadır.

2011 II. Dönemde kişi başına ortalama harcama 575 $’dır. Bu dönemde
yabancıların ortalama harcaması 528 $, yurtdışında ikamet eden vatandaş
ziyaretçilerin ortalama harcaması ise 1 061 $’dır.

Ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre % 11,5 arttı.

2011 yılı II. Dönemde ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 9 338 076 kişidir.
Bunun 8 503 837 kişisini yabancı, 834 239 kişisini ise yurt dışında ikamet eden
vatandaşlar oluşturmaktadır.

Turizm gideri geçen yılın aynı dönemine göre % 13,4 arttı.

Yurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret eden vatandaşlarımızın
harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı dönemine göre % 13,4
artarak 1 325 688 593 $ olmuştur. Bunun 1 215 970 351 $’ı kişisel, 109 718 242
$’ı ise paket tur harcamalarıdır. Yurt dışını ziyaret eden 1 885 979 vatandaşın
kişi başı ortalama harcaması 703 $’dır.
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE)

TÜFE’de aylık değişim % 0,73 olarak gerçekleşmiştir.

2011 yılı Ağustos ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki
aya göre % 0,73, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 3,75, bir önceki yılın aynı
ayına göre % 6,65 ve on iki aylık ortalamalara göre % 6,24 artış gerçekleşmiştir.

Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış % 4,55
ile çeşitli mal ve hizmetler grubunda gerçekleşmiştir. Ağustos ayında
endekste yer alan gruplardan ulaştırmada % 1,90, gıda ve alkolsüz içeceklerde
% 1,38, ev eşyasında % 0,83, eğlence ve kültürde % 0,83, lokanta ve otellerde
% 0,64, konutta % 0,54, eğitimde % 0,31, sağlıkta % 0,06, alkollü içecekler ve
tütünde % 0,01 artış, haberleşmede % -0,09, giyim ve ayakkabıda % -4,35 düşüş
gerçekleşmiştir.

Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE’de en yüksek artış % 18,38 ile çeşitli
mal ve hizmetler grubunda gerçekleşmiştir. Ulaştırma (% 12,08), ev eşyası
(% 8,13), lokanta ve oteller (% 7,98), giyim ve ayakkabı (% 7,42) artışın yüksek
olduğu diğer harcama gruplarıdır.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
4
EKONOMİK RAPOR – AĞUSTOS 2011
Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)

ÜFE’de aylık değişim % 1,76 olarak gerçekleşmiştir.

2011 yılı Ağustos ayında 2003 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki
aya göre % 1,76, bir önceki yılın Aralık ayına göre % 8,05, bir önceki yılın aynı
ayına göre % 11,00 ve on iki aylık ortalamalara göre % 9,76 artış gerçekleşmiştir.

Aylık değişim tarım sektöründe % -0,76, sanayi sektöründe % 2,24
olarak gerçekleşti.

Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre % -3,03, bir önceki
yılın aynı ayına göre % -2,34 düşüş ve on iki aylık ortalamalara göre % 10,96
artış gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına
göre % 10,40, bir önceki yılın aynı ayına göre % 13,91 ve on iki aylık
ortalamalara göre % 9,47 artış gerçekleşmiştir.

ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en
yüksek aylık artış % 7,01 ile metal cevheri alt sektöründe gerçekleşti.

Sanayinin üç sektöründen, elektrik, gaz ve su sektöründe %4,68, madencilik ve
taşocakçılığı sektöründe % 2,24, imalat sanayi sektöründe % 1,99 artış
gerçekleşmiştir.

Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, metal
cevheri (% 7,01), ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (% 6,46), elektrik, gaz üretimi
ve dağıtımı (% 5,27), kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri (% 5,09), büro
makineleri imalatı (% 3,89), ana metal sanayi (% 3,69), iletişim teçhizatı imalatı
(% 2,91), elektrikli makine ve cihazları imalatı (% 2,84), kimyasal ürünlerin
imalatı (% 2,81), motorlu kara taşıtları imalatı (% 2,61) alt sektörleridir. Buna
karşılık suyun toplanması, arıtımı ve dağıtımı (% -0,21), tıbbi, hassas ve optik
aletler imalatı (% 0,09), tekstil ürünleri imalatı (% 0,27) bir ay önceye göre
endekslerin en az arttığı veya en fazla gerilediği alt sektörler olmuştur.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
5