ESDEP kapsamında TOKİ tarafından mali kaynağı sağlanmış

EKONOMİK GELİŞMELER
Nisan– 2012
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
EKONOMİK RAPOR – NİSAN 2012
İÇİNDEKİLER…………………………………………………………………………………
1
GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH) ………………………………………………
2
İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ………………..………………
2
İTHALAT – İHRACAT VE DIŞ TİCARET AÇIĞI………………………………………
3
TURİZM GELİRİ ve GİDERİ………………………………………………………………
4
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE)………………………………………………
5
ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (ÜFE)…………………………………………………………
5
GRAFİKLER
Grafik 1 : Dış Ticaret Grafiği………………………………………………..……………
3
Grafik 2 : Çalışan Sayısına Göre Dış Ticaret ……………………………………….
4
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
1
EKONOMİK RAPOR – NİSAN 2012
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)
 2011 yılı üçüncü döneme ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki
yılın aynı dönemine göre sabit fiyatlarla % 5,2 artış göstermiştir.
 Üretim yöntemi ile hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde, 2011 yılı
dördüncü üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla
gayri safi yurtiçi hasıla %14,9’luk artışla 339 755 Milyon TL olmuştur.
 2011 yılının dördüncü üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit
fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla % 5,2’lik artışla 29 515 Milyon TL olmuştur.
 2011 yılı gayri safi yurtiçi hasıla değeri cari fiyatlarla %17,8’lik artışla 1 294 893
Milyon TL, sabit fiyatlarla % 8,5’lik artışla 114 874 Milyon TL olmuştur.
 2011 yılında kişi başına gayri safi yurtiçi hasıla değeri cari fiyatlarla 17 510 TL, ABD
doları cinsinden 10 444 Dolar olarak hesaplanmıştır.
İstihdam – İşsizlik ve İşgücü Hareketleri
 2012 yılı Ocak döneminde, Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın
aynı dönemine göre 1 milyon 357 bin kişilik bir artış ile 73 milyon 174 bin kişiye,
kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 1 milyon 232 bin kişi artarak 54
milyon 283 bin kişiye ulaşmıştır.
 Ocak 2012 döneminde işgücüne katılma oranı % 48,2’dir.
 2012 yılı Ocak döneminde, Türkiye genelinde işgücüne katılma oranı, bir önceki yılın
aynı dönemine göre 0,1 puanlık artışla % 48,2 olarak gerçekleşmiştir. Aynı dönemler
için yapılan kıyaslamalara göre; erkeklerde işgücüne katılma oranı 0,6 puanlık
azalışla % 69,7, kadınlarda ise 0,6 puanlık artışla % 27,2’dir.
 Tarım dışı istihdam 999 bin kişi artmıştır.
 2012 yılı Ocak döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine
göre 1 milyon 14 bin kişi artarak 23 milyon 475 bin kişiye yükselmiştir. Bu
dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 15 bin kişi, tarım dışı sektörlerde çalışan
sayısı 999 bin kişi artmıştır.
 İşsizlik oranı % 10,2’dir.
 Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 380 bin kişi azalarak 2
milyon 664 bin kişiye düşmüştür. İşsizlik oranı ise 1,7 puanlık azalış ile % 10,2
seviyesinde gerçekleşmiştir. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 1,8 puanlık azalışla
% 12, kırsal yerlerde ise 1,6 puanlık azalışla % 6,5 olmuştur.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
2
EKONOMİK RAPOR – NİSAN 2012
İthalat – İhracat ve Dış Ticaret Açığı
 Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan
geçici dış ticaret verilerine göre; 2012 yılı Mart ayında, 2011 yılının aynı ayına göre
ihracat %12,2 artarak 13 251 milyon dolar, ithalat %4,8 azalarak 20 597 milyon
dolar olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı 9 832 milyon dolardan, 7
346 milyon dolara geriledi.
 Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre; 2012 yılı Mart ayında önceki yılın
aynı ayına göre ihracat %12,2 artarken, ithalat %0,9 azaldı. Mevsim ve takvim
etkilerinden arındırılmış seriye göre ise; 2012 Mart ayında bir önceki aya göre
ihracat %0,1, ithalat %4,3 arttı.
 2011 Mart ayında %54,6 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2012 Mart ayında
%64,3’e yükseldi.
 2011 Mart ayında %48,3 olan Avrupa Birliği’nin (AB) ihracattaki payı, 2012 Mart
ayında %41,6’ya geriledi. AB’ye yapılan ihracat, 2011 yılının aynı ayına göre %3,3
azalarak 5 513 milyon dolar olarak gerçekleşti.
 2012 Mart ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Bu ülkeye yapılan
ihracat 2011 Mart ayına göre %3,4 artarak 1 278 milyon dolar olurken, Almanya’yı
sırasıyla Irak (931 milyon dolar), İran (704 milyon dolar), İngiltere (701 milyon
dolar) ve İtalya (620 milyon dolar) takip etti.
 Rusya Federasyonu ithalatta ilk sırada yer aldı. Bu ülkeden yapılan ithalat %13
artarak 2 037 milyon dolar olarak gerçekleşti. Rusya Federasyonu’nu sırasıyla
Almanya (2 015 milyon dolar) ve Çin (1 727 milyon dolar) izledi.
 2012 Mart ayında fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, “motorlu kara taşıtları
ve aksam parçaları” (1 504 milyon dolar) olurken; bu fasılı “kazanlar, makina ve
cihazlar, aletler ve bunların aksam-parçaları” (1 100 milyon dolar), “demir ve çelik”
(1 023 milyon dolar), “elektrikli makina ve cihazlar, bunların aksam-parçaları” (917
milyon dolar) ve “inciler, kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller “ (830
milyon dolar) izledi.
 Mart ayında; en yüksek ithalatı olan fasıl “mineral yakıtlar ve yağlar” (5 337 milyon
dolar) oldu. Bu fasılı; “kazanlar, makina ve cihazlar, aletler ve bunların aksamparçaları” (2 322 milyon dolar), “demir ve çelik” (1 624 milyon dolar) ve “elektrikli
makina ve cihazlar, bunların aksam-parçaları” (1 424 milyon dolar) izledi.
Grafik 1. Dış Ticaret Grafiği
2011-2012 Ocak -Mar t Dış Ticar eti
2011-2012 Mar t Ayı Dış Ticar eti
25 000
21 643
70 000
20 597
11 811
Milyon Dolar
Milyon Dolar
15 000
56 068 55 691
60 000
20 000
13 251
10 000
50 000
40 000
31 420
35 367
30 000
20 000
5 000
10 000
2011 2012
İhracat
2011
2012
İthalat
2011
2012
İhracat
2011
2012
İthalat
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
3
EKONOMİK RAPOR – NİSAN 2012
 İhracatın %60,1’ini KOBİ’ler gerçekleştirdi.
 2010 yılında 48 009 girişim ihracat, 55 119 girişim ithalat yaptı. İhracatın %60,1’i
0-249 kişi çalışan ve KOBİ olarak değerlendirilen girişimler tarafından
gerçekleştirildi. İthalatın ise %42,1’i KOBİ’ler tarafından yapıldı.
 İhracatta 0-9 kişi çalışan mikro girişimlerin payı %16,4 olurken, %24,6’sı 10-49 kişi
çalışan küçük ölçekli girişimler, %19,2’si 50-249 kişi çalışan orta ölçekli girişimler
ve %39,6’sı 250+ kişi çalışan girişimler tarafından gerçekleştirildi.
 İthalatın %57,8’i 250+ kişi çalışan büyük girişimler tarafından gerçekleştirilirken, 09 kişi çalışan mikro ölçekli girişimlerin payı %6,7, 10-49 kişi çalışan küçük ölçekli
girişimlerin payı %16,1 ve 50-249 kişi çalışan orta ölçekli girişimlerin payı %19,2
oldu.
 Dış ticarette sanayi sektörü ilk sırada
 Girişim ana faaliyetleri esas alındığında ihracatın %60,4’ü, ithalatın ise %54,5’i
sanayi sektöründe faaliyet gösteren girişimler tarafından yapıldı. Ana faaliyeti ticaret
olan girişimlerin ihracattaki payı %34,9, ithalattaki payı ise %32 düzeyinde
gerçekleşti.
Grafik 2. Çalışan Sayısına Göre Dış Ticaret
Çalışan Sayısına Göre Dış Ticaret(%)
İhracat
İthalat
70
57,8
60
50
39,6
40
30
20
10
24,6
16,4
16,1
19,2 19,2
6,7
0,3 0,1
0
0-9
10-49
50-249
250+
Belirsiz
 Sanayi sektörü ihracatının %61,5’i 250+ kişi çalışan büyük girişimler tarafından yapıldı.
Ticaret sektörünün ihracatında ise %44,6 payla 10-49 kişi çalışan küçük ölçekli girişimler
en yüksek paya sahip grup oldu. Sanayi sektörü tarafından yapılan ithalatta %72,2 payla
250+ kişi çalışan büyük girişimler, ticaret sektörü tarafından yapılan ithalatta ise %31,3
payla 10-49 kişi çalışan küçük ölçekli girişimler ilk sırada yer aldı.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
4
EKONOMİK RAPOR – NİSAN 2012
Turizm Geliri ve Gideri
 Turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre % 9,7 azaldı.
 Ocak, Şubat ve Mart aylarından oluşan I. Dönemde turizm geliri, geçen yılın aynı
dönemine göre % 9,7 azalarak 2 799 744 250 $ oldu. Turizm gelirinin % 72’si
yabancı ziyaretçilerden, % 28’i ise yurt dışında ikamet eden vatandaş
ziyaretçilerden elde edilmiştir.
 Ziyaretçiler, seyahatlerini kişisel veya paket tur ile gerçekleştirmektedir. Bu
dönemde yapılan harcamaların 2 497 453 236 $’ını kişisel, 302 291 014 $’ını ise
paket tur oluşturmaktadır.
 2012 I. Dönemde kişi başına ortalama harcama 664 $’dır. Bu dönemde yabancıların
ortalama harcaması 594 $, yurtdışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerin
ortalama harcaması ise 943 $’dır.
 Ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre % 4,1 azaldı
 2012 yılı I. Dönemde ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 4 219 161 kişidir.
Bunun 3 374 732 kişisini yabancı, 844 429 kişisini ise yurt dışında ikamet eden
vatandaşlar oluşturmaktadır.
 Turizm gideri geçen yılın aynı dönemine göre % 36,6 azaldı
 Yurt içinde ikamet edip başka ülkeleri ziyaret
harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı
azalarak 759 092 463 $ olmuştur. Bunun 739 715 476 $’ı
paket tur harcamalarıdır. Yurt dışını ziyaret eden 1 263
ortalama harcaması 601 $’dır.
eden vatandaşlarımızın
dönemine göre % 36,6
kişisel, 19 376 987 $’ı ise
166 vatandaşın kişi başı
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
5
EKONOMİK RAPOR – NİSAN 2012
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE)
 TÜFE’de aylık değişim %1,52 olarak gerçekleşti.
 2012 yılı Nisan ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya
göre %1,52, bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,09, bir önceki yılın aynı ayına
göre %11,14 ve on iki aylık ortalamalara göre %8,59 artış gerçekleşmiştir.
 Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış %13,20
ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşmiştir. Nisan ayında endekste yer
alan gruplardan konutta %3,15, lokanta ve otellerde %1,19, ev eşyasında %0,81,
eğlence ve kültürde %0,62, sağlıkta %0,52, eğitimde %0,52, çeşitli mal ve
hizmetlerde %0,30, ulaştırmada %0,27, alkollü içecekler ve tütünde %0,05 artış,
haberleşmede %-0,04, gıda ve alkolsüz içeceklerde %-0,12 düşüş gerçekleşmiştir.
 Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE’de en yüksek artış %18,53 ile alkollü
içecekler ve tütün grubunda gerçekleşmiştir. Çeşitli mal ve hizmetler
(%16,56), konut (%13,11), giyim ve ayakkabı (%11,66), gıda ve alkolsüz içecekler
(%11,65) artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarıdır.
Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)
 ÜFE’de aylık değişim %0,08 olarak gerçekleşti.
 2012 yılı Nisan ayında 2003 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya
göre %0,08, bir önceki yılın Aralık ayına göre %0,73, bir önceki yılın aynı ayına
göre %7,65 ve on iki aylık ortalamalara göre %10,72 artış gerçekleşmiştir.
 Aylık değişim tarım sektöründe %-0,70, sanayi sektöründe %0,24 olarak
gerçekleşti.
 Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık
aynı ayına göre %1,92 ve on iki aylık
gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise
%0,69, bir önceki yılın aynı ayına göre %8,92
%12,18 artış gerçekleşmiştir.
ayına göre %0,94, bir önceki yılın
ortalamalara göre %4,01 artış
bir önceki yılın Aralık ayına göre
ve on iki aylık ortalamalara göre
 ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en
yüksek aylık artış %4,39 ile ham petrol ve doğalgaz çıkarımı alt sektöründe
gerçekleşti.
 Sanayinin üç sektöründen, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %2,56, imalat
sanayi sektöründe %0,18 artış, elektrik, gaz ve su sektöründe %-0,05 düşüş
gerçekleşmiştir.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
6