EKONOMİK GELİŞMELER Haziran - 2011

EKONOMİK GELİŞMELER
Haziran - 2011
AR-GE MÜDÜRLÜĞÜ
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
EKONOMİK RAPOR - HAZİRAN 2011
İÇİNDEKİLER……………………………………………………………………………..….
1
GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILA (GSYH)…..................................................
2
İSTİHDAM - İŞSİZLİK VE İŞGÜCÜ HAREKETLERİ…………………………..……
2
İTHALAT – İHRACAT VE DIŞ TİCARET AÇIĞI………………………………………
3
TURİZM GELİRİ ve GİDERİ……………………………………….………………………
4
TÜKETİCİ FİYATLARI ENDEKSİ (TÜFE)………………………………………………
4
ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ (ÜFE)…………………………………………………………
5
GRAFİKLER
Grafik 1 : Dış Ticaret Grafiği……………………………………………………………..
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
3
1
EKONOMİK RAPOR - HAZİRAN 2011
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH)
 2011 yılı birinci döneme ilişkin hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla değeri bir önceki
yıla göre sabit fiyatlarla % 11,0 artış göstermiştir.
 Üretim yöntemi ile hesaplanan gayri safi yurtiçi hasıla tahmininde, 2011 yılı birinci
üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre cari fiyatlarla gayri safi
yurtiçi hasıla %17,9’luk artışla 284 868 Milyon TL olmuştur.
 2011 yılının birinci üç aylık döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre sabit
fiyatlarla gayri safi yurtiçi hasıla %11,0’lık artışla 25 896 Milyon TL olmuştur.
 Takvim etkisinden arındırılmış sabit fiyatlarla GSYH 2011 yılı birinci üç aylık
döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %11,0’lık artış gösterirken, mevsim
ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH değeri bir önceki döneme göre %1,4
artmıştır.
İstihdam – İşsizlik ve İşgücü Hareketleri
 Mart 2011 döneminde kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus geçen yılın aynı
dönemine göre 955 bin kişi artmıştır.
 Mart 2011 döneminde kurumsal olmayan çalışma çağındaki nüfus geçen
yılın aynı dönemine göre 955 bin kişi artmıştır.
 2011 yılı Mart döneminde, Türkiye'de kurumsal olmayan nüfus bir önceki yılın aynı
dönemine göre 909 bin kişilik bir artış ile 72 milyon 14 bin kişiye, kurumsal
olmayan çalışma çağındaki nüfus ise 955 bin kişi artarak 53 milyon 242 bin
kişiye ulaşmıştır.
 Mart 2011 döneminde işgücüne katılma oranı % 49’dur.
 Tarım dışı istihdam 956 bin kişi artmıştır.
 2011 yılı Mart döneminde istihdam edilenlerin sayısı, geçen yılın aynı dönemine
göre 1 milyon 545 bin kişi artarak, 23 milyon 286 bin kişiye yükselmiştir. Bu
dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 589 bin kişi, tarım dışı sektörlerde
çalışan sayısı 956 bin kişi artmıştır.
 İşsizlik oranı % 10,8’dir.
 Türkiye genelinde işsiz sayısı geçen yılın aynı dönemine göre 622 bin kişi azalarak 2
milyon 816 bin kişiye düşmüştür. İşsizlik oranı ise 2,9 puanlık azalış ile % 10,8
seviyesinde gerçekleşmiştir. Kentsel yerlerde işsizlik oranı 3 puanlık azalışla %
12,6, kırsal yerlerde ise 2,6 puanlık azalışla % 7,1 olmuştur.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
2
EKONOMİK RAPOR - HAZİRAN 2011
İthalat – İhracat ve Dış Ticaret Açığı
 2011 Mayıs ayında ithalat % 42,6 artmıştır.
 Türkiye İstatistik Kurumu ve Gümrük Müsteşarlığı işbirliği ile oluşturulan geçici dış
ticaret verilerine göre; 2011 yılı Mayıs ayında, 2010 yılının aynı ayına göre ihracat
%11,7 artarak 10 948 milyon dolar, ithalat %42,6 artarak 21 005 milyon dolar
olarak gerçekleşti. Aynı dönemde dış ticaret açığı 4 926 milyon dolardan, 10 057
milyon dolara ulaştı.
 2010 Mayıs ayında %66,5 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, 2011 Mayıs ayında
%52,1’e geriledi.
 2010 Mayıs ayında %42,3 olan Avrupa Birliği’nin (AB) ihracattaki payı, 2011 Mayıs
ayında %46,8’e çıktı. AB’ye yapılan ihracat, 2010 yılının aynı ayına göre %23,6
artarak 5 120 milyon dolar olarak gerçekleşti.
 2011 Mayıs ayında en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Bu ülkeye yapılan
ihracat 2010 Mayıs ayına göre %35,3 artarak 1 103 milyon dolar olurken,
Almanya’yı sırasıyla İtalya (709 milyon dolar), Irak (640 milyon dolar), İngiltere
(624 milyon dolar) ve Fransa (601 milyon dolar) takip etti.
 Almanya ithalatta da, ilk sırada yer aldı. Bu ülkeden yapılan ithalat %71,2 artarak 2
295 milyon dolar olarak gerçekleşti. Almanya’yı sırasıyla Çin (1 930 milyon dolar),
Rusya Fedarasyonu (1 712 milyon dolar) ve ABD (1 594 milyon dolar) izledi.
 2011 Mayıs ayında fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, “motorlu kara
taşıtları ve aksam parçaları” (1 274 milyon dolar) olurken; bu fasılı “kazanlar,
makina ve cihazlar, aletler ve bunların aksam-parçaları” (989 milyon dolar), “demir
ve çelik” (978 milyon dolar), “elektrikli makina ve cihazlar, bunların aksamparçaları” (650 milyon dolar) ve “örme giyim eşyası ve aksesuarları “ (650 milyon
dolar) izledi.
 Mayıs ayında; en yüksek ithalatı olan fasıl “mineral yakıtlar ve yağlar” (4 370
milyon dolar) oldu. Bu fasılı; “kazanlar, makina ve cihazlar, aletler ve bunların
aksam-parçaları” (2 478 milyon dolar), “demir ve çelik” (1 586 milyon dolar),
“motorlu kara taşıtları” (1 572 milyon dolar) ve “elektrikli makine ve cihazlar,
bunların aksam-parçaları” (1 459 milyon dolar) izledi.
Grafik 1. Dış Ticaret Grafiği
2010-2011 Ocak -Mayıs Dış Ticar eti
2010-2011 Mayıs Ayı Dış Ticar eti
98 017
100 000
25 000
21 005
80 000
Milyon Dolar
Milyon Dolar
20 000
14 726
15 000
9 800
10 948
10 000
5 000
68 165
54 263
60 000
45 174
40 000
20 000
2010 2011
İhracat
2010
2011
İthalat
2010
2011
İhracat
2010
2011
İthalat
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
3
EKONOMİK RAPOR - HAZİRAN 2011
Turizm Geliri ve Gideri
 Turizm geliri geçen yılın aynı dönemine göre % 28,5 artmıştır.
 Ocak, Şubat ve Mart aylarından oluşan I. Dönemde turizm geliri, geçen yılın aynı
dönemine göre % 28,5 artarak 3.100.270.170 $ oldu. Turizm gelirinin
2.239.709.741 $’ı yabancı ziyaretçilerden, 860.560.429 $’ı ise yurtdışında ikamet
eden vatandaş ziyaretçilerden elde edilmiştir.
 Ziyaretçiler, seyahatlerini kişisel veya paket tur ile gerçekleştirmektedir. Bu
dönemde yapılan harcamaların 2.821.801.763 $’ını kişisel, 278.468.407 $’ını ise
paket tur oluşturmaktadır.
 2011 I. dönemde kişi başına ortalama harcama 705 $’dır. Bu dönemde yabancıların
ortalama harcaması 622 $, yurtdışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerin
ortalama harcaması ise 1.077 $’dır.
 Ziyaretçi sayısı geçen yılın aynı dönemine göre % 17,2 arttı.
 2011 yılı I. Dönemde ülkemizden çıkış yapan ziyaretçi sayısı 4.398.235 kişidir.
Bunun 3.599.196 kişisini yabancı, 799.039 kişisini ise yurtdışında ikamet eden
vatandaşlar oluşturmaktadır.
 Turizm gideri geçen yılın aynı dönemine göre % 20,9 arttı
 Yurtiçinde
ikamet
edip
başka
ülkeleri
ziyaret
eden
vatandaşlarımızın
harcamalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı dönemine göre % 20,9
artarak 1.196.797.473 $ olmuştur. Bunun 1.166.402.275 $’ı kişisel, 30.395.198 $’ı
ise paket tur harcamalarıdır. Yurtdışını ziyaret eden 1.646.577 vatandaşın kişi başı
ortalama harcaması 727 $’dır.
Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE)
 TÜFE’de aylık değişim %-1,43 olarak gerçekleşmiştir.
 2011 yılı Haziran ayında 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki
aya göre
%-1,43 düşüş, bir önceki yılın Aralık ayına göre %3,43, bir önceki yılın
aynı ayına göre %6,24 ve on iki aylık ortalamalara göre %6,47 artış
gerçekleşmiştir.
 Ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış %1,41
ile eğitim grubunda gerçekleşmiştir. Haziran ayında endekste yer alan
gruplardan eğlence ve kültürde %1,19, çeşitli mal ve hizmetlerde %1,07,
haberleşmede %0,71, giyim ve ayakkabıda %0,64, ev eşyasında %0,55, lokanta ve
otellerde %0,48, ulaştırmada %0,32, konutta %0,24, sağlıkta %0,04 artış, gıda ve
alkolsüz içeceklerde %-6,40 düşüş gerçekleşmiştir. Alkollü içecekler ve tütün
grubunda değişim gözlenmemiştir.
 Bir önceki yılın aynı ayına göre TÜFE’de en yüksek artış %9,50 ile
ulaştırma grubunda gerçekleşmiştir. Çeşitli mal ve hizmetler (%9,11), gıda ve
alkolsüz içecekler (%8,13), ev eşyası (%7,59), lokanta ve oteller (%7,50), giyim ve
ayakkabı (%6,53) artışın yüksek olduğu diğer harcama gruplarıdır.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
4
EKONOMİK RAPOR - HAZİRAN 2011
Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)
 ÜFE’de aylık değişim %0,01 olarak gerçekleşmiştir.
 2011 yılı Haziran ayında 2003 Temel Yıllı Üretici Fiyatları Endeksi’nde bir önceki aya
göre %0,01, bir önceki yılın Aralık ayına göre %6,21, bir önceki yılın aynı ayına
göre %10,19 ve on iki aylık ortalamalara göre %9,42 artış gerçekleşmiştir.
 Aylık değişim tarım sektöründe %-3,13, sanayi sektöründe %0,68 olarak
gerçekleşmiştir.
 Tarım sektörü endeksinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre %4,01, bir önceki yılın
aynı ayına göre %6,07 ve on iki aylık ortalamalara göre %14,09 artış
gerçekleşmiştir. Sanayi sektörü endeksinde ise bir önceki yılın Aralık ayına göre
%6,67, bir önceki yılın aynı ayına göre %11,09 ve on iki aylık ortalamalara göre
%8,40 artış gerçekleşmiştir.
 ÜFE sonuçları sanayinin alt sektörleri bazında değerlendirildiğinde en
yüksek aylık artış %4,95 ile ana metal sanayi alt sektöründe
gerçekleşmiştir.
 Sanayinin üç sektöründen, elektrik, gaz ve su sektöründe %1,04, imalat sanayi
sektöründe %0,68 artış, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %-0,05 düşüş
gerçekleşmiştir.
 Bir önceki aya göre endekslerin en fazla artış gösterdiği alt sektörler, ana metal
sanayi (%4,95), iletişim teçhizatı imalatı (%3,22), tıbbi, hassas ve optik aletler
imalatı (%2,22), elektrikli makine ve cihazları imalatı (%1,86), büro makineleri
imalatı (%1,50), suyun toplanması, arıtımı ve dağıtımı (%1,36) alt sektörleridir.
Buna karşılık ham petrol ve doğalgaz çıkarımı (%-5,63), gıda ürünleri ve içecek
imalatı (%-0,62), makine ve teçhizat imalatı (%-0,24) bir ay önceye göre
endekslerin en fazla gerilediği alt sektörler olmuştur.
TÜRKİYE ESNAF VE SANATKARLARI KONFEDERASYONU
5