1960 Sonrası Sanat Hareketleri

SANAT TARİHİ I
Görsel İletişim Tasarımı
Öğr.Gör. Elif Dastarlı
Uluslararası Gotik (Süslü Gotik)
Latin kilisesine bağlı olan Avrupa’da
birlik fikri hakim olmuştu. 13. yüzyıl
sonlarında kültürlerin karşılıklı
ilişkilerinden doğan üsluba
Uluslararası Gotik isim verilir.
Gotik sanat, bir bezeme üslubu
halini almıştır.
Duccio di Buoninsegna, Rucellai
Madonnası, 1285, ahşap üstü
tempera, 450 x 290 cm,
Galleria degli Uffizi.
 13. ve 14. yüzyıllarda toprakları üzerinde gücünü etkili biçimde
kullanabilen dünyevi yöneticiler ortaya çıkmıştır.
 14. yüzyılın ortalarına doğru Papalık Fransız monarşisi tarafından
yönetilmeye başlanmıştır.
 Ancak İngiltere ile Fransa arasındaki Yüzyıl Savaşları nedeniyle Fransa
ekonomik gücünü kaybeder. Böylece kültürel liderlik Fransa’dan
İtalya’ya taşınmaya başlanır.
 Eski dönemi temsil eden feodalite ile kentsoylu yeni sınıf arasında
denge dönemidir.
 Evrensel Ortaçağ devleti bu dönemde ulusal devletlere bölünmeye
başlar.
 Kentsel gücün yükselmesi ile İtalya kentleri güçlenmeye başlamış,
Rönesans’ı oluşturacak ekonomik zemin ortaya çıkmıştır.
 14. yüzyılda hem Gotik hem Rönesans kültürünün öğelerini bulmak
mümkündür (bir geçiş dönemidir).
 Ortaçağ felsefe ve sanatı “saf”lığını yitirerek çözülmeye başlar.
 Skolastiğin tekelini nominalizm ve mistisizm kırar. İkisinin ortak paydası
olarak öznelcilik doğar.
 Öbür dünya değil, bu dünya önem kazanmaya başlar.
 Üsluplar arasındaki ulusal farklılıklar yine azdır.
 Sanatçılar giderek piyasa için serbest olarak üretmeye başlar, meslek
örgütü sisteminden kopar.
 Konular hala dinseldir. Ama biçim giderek dünyevi hale gelecektir.
Rönesans
Trecento / Erken Rönesans:
İtalya’da . 1410-20’lerden
1500’e. (sanat merkezi
Floransa)
Quattrocento / Yüksek
Rönesans: İtalya’da 16.
yüzyılın ilk yarısı. (sanat
merkezi Roma)
 13. yy özellikle resim sanatı
açısından bir değişimler ve
gelişimler süreci olmuştur.
 Görsel sahneler yaratma arayışı
heykelde olduğu gibi resimde de
ortaya çıkmıştır.
 Birey ve insana verilmeye
başlanan önem sonucunda tüm
görsel oluşumlar kimlik
kazanarak figüratif bir niteliğe
bürünmüştür.
 Bu dönemde İtalya, orta sınıfın
ve dukalıkların zenginleşmesiyle
öncülük edebilecek bir güce
kavuşmuştur.
 Orta sınıfın güçlenmesi, sanat
koruyuculuğunu
yaygınlaştırmıştır.
Dukalık Sarayı (Palazzo Ducale), Venedik, 1309-1424 arası.
 Hiyerarşik kalıpların çökmeye
başlaması…
 Mimaride küçülmeye başlayan
boyutlar, daha az gösterişli
süsleme anlayışı…
Doğu Roma
etkisinde Giotto
Giotto di Bondone, Çarmıhta İsa,
1300, ahşap üzeri tempera, Tempio
Malatestiano, Rimini.
Batı Roma
etkisinde Giotto
Giotto di Bondone, Çarmıhta İsa,
1304-1306, fresk, Padua Arena Şapeli.
Bu noktada tarih sahnesine çıkan ressamlar, özellikle Bizans Sanatı ve Doğu ile bağların
kopması ve yepyeni bir anlayışın resim sanatına girmesinde kilit rol oynamışlardır.
Rakursi (Kısaltım): Resim sanatında
tek bir figürün ya da nesnenin,
derinlik duygusu verecek şekilde
betimlenmesi anlamına gelen terim.
Giotto di Bondone,
Çarmıhta İsa, detay
“Sanat tarihi,
Giotto’dan
başlayarak
büyük
sanatçıların
tarihi
olmuştur.”
E.H.Gombrich
Giotto di Bondone,
Ölü İsa’ya Ağıt (Pieta),
1304-1306, fresk,
Padua Arena Şapeli.
Padua Arena Şapeli
Giotto, Yahuda’nın Öpücüğü ya da
İsa’nın Yakalanması, 1304-1306,
fresk, Padua Arena Şapeli.
Giotto, Müneccim
Kralların Secdesi, 13041306, fresk, Padua
Arena Şapeli.
Giotto, Noli Me Tangere
(Bana Dokunma),
1304-1306, fresk,
Padua Arena Şapeli.
Altar Panoları:
Atlar Panosu kilisenin en kutsal kısmında bulunan ve üzerinde birinci dereceden önemli
resimlerin bulunduğu panodur. Altar panoları birkaç parçadan oluşmaktadır. İki parçalı ise
“diptik”, üç parçalı ise “ triptik”, daha fazla parçalı ise “poliptik” denir. Altar panoları
zamanla parçalanabilmiştir.
Rönesans döneminin tipik
şeması şudur:
Merkezi büyük panoda
Meryem ve Çocuk İsa (ya
da kutsal üçlü)
İki yan panoda birer aziz.
Üst bölümde Meryem’e
Müjde sahnesi
Bir Fransız usta, Wilton Diptiği,
1377-99, ahşap üzeri tempera,
53x37 cm, The National
Gallery, Londra.
Limbourg Kardeşler, Berry Dükü
Dua Saatleri Kitabı-Mayıs,
1410 dolayları.
Limbourg Kardeşler, Berry Dükü
Dua Saatleri Kitabı-Mart,
1410 dolayları.
Limbourg Kardeşler, Berry Dükü
Dua Saatleri Kitabı-Temmuz,
1410 dolayları.