1960 Sonrası Sanat Hareketleri

SANAT TARİHİ I
Görsel İletişim Tasarımı
Öğr.Gör. Elif Dastarlı
RÖNESANS (15. yüzyıl)
 Düşünce alanında, ilkçağ anlayışının etkileri görülmeye başlanır.(Yeni
Platonculuğun etkisi)
 Sanatçının başlıca amacı ideal güzelliği vermektir.
 İdeal güzellik fikri, Platon’un güzellik anlayışından alınmıştır.
Platon’a göre güzel, salt geometrik
formlardır. Bu formlar da kare,
dikdörtgen ya da daire olduğuna
göre, form güzelliği sayı ve sayıların
orantısından başka bir şey değildir
ve düzeni ifade etmektedir. Bu
düzen, uyumdur (armoni).
Lakoon Ve Oğulları, Athenodoros
ve Polydoros, y. MÖ 50,
mermer, 242 cm,
Museo Pio-Clementino, Vatikan.
Uyum ve düzen ile güzellik aranmasında 1506’da
bulunup restore edilen antik Roma heykel grubu
Lakoon ve Oğulları gibi eserlerin de etkisi vardır.
İtalyan matematikçi, mimar, ressam
ve yazar Leon Battista Alberti’nin
(1404-1472) sözleriyle:
«Güzellik, tüm parçaların uyumudur,
parçalar birbirine öyle bir oranla
bağlanmalıdır ki ne bir şey eklemeye
ne de çıkarmaya gerek kalsın.»
Rönesans: (Fra. “yeniden doğuş” veya “yeniden diriliş”)
 İtalyanlar kendi topraklarının Roma’nın önderliğinde dünyanın merkezi
olduğunu kabul ederler. “Büyük Roma”nın yeniden doğuşuna olan inanç
söz konusudur.
 15. yüzyılda Floransa şehir devletinin başında bulunan Cosimo Medici,
Platon Akademisi’ni kurar ve sistemli çalışma başlar.
 Sanat ve yazın alanında entelektüel bir canlanma söz konusu olur.
 Platon gibi antik filozofların metinleri Antik Yunancadan çevrilir.
(«Rönesans aslında bir çeviri hareketidir»)
 Değişim, ekonomik bir temele de dayanmaktadır. Floransa bir bankerlik
merkezi, Venedik de özellikle doğuya açık deniz ticaretinin en önemli
limanıdır.
 Zenginleşen kentlerde klasik sanat eğitimi almış patronların egemenliği,
Rönesans’ın oluşmasında etkili olmuştur.
Filippo Brunelleschi,
Floransa Katedrali (Santa Maria del
Fiore) kubbesi, 1420-36.
Rönesans düşüncesine antik dönem kaynaklı Hümanizma egemendir.
Evren=makrokozmos / insan=mikrokozmos (küçük evren)
Filippo Brunelleschi,
Cappella Pazzi, 1430, Floransa.
Brunelleschi-Leon Battista Alberti, Palazzo Pitti (Pitti Sarayı), 1458, Floransa.
Leon Battista Alberti, Palazzo Rucellai,
1453-1460, Floransa.
Rönesans sanatı:
 Doğadaki sonsuzluğu arama çabaları, insandaki sonsuzluğu arama
çabalarına denk düşer.
 Felsefe gibi sanat da özellikle insanı ve doğayı işlemiştir.
 Doğa felsefesiyle bu dünyaya olan ilgi artmıştır; bunun sanattaki
karşılığı natüralizmdir. Böylece mimetik sanat amaçlanır.
 Dış dünyanın bilimsel analizi yapılır, perspektif ve anatomi
çalışmaları başlar.
 Sanatçılar eskiz defteri taşımaya başlar. Özellikle antik dönem
eserleri kopyalar.
 Doğa bilimi doğmuştur. Bitki ve hayvan koleksiyonculuğu başlar.
 Dolayısıyla arka planlardaki doğa da yalnızca bir sahne değildir
artık.
Donatello, St. George, 1415-16, mermer,
209 cm yükseklik, St George Tapınağı.
Donatello, Herodes’in Ziyafeti,
Siena Vaftizhanesi, kabartma.
60 x 60 cm, 1423-27.
«Signora sarayının bahçesinde
Goliath’ın başını kesen
Davud’un gerçek insan
boyutlarında bronz bir heykeli
durmaktadır. Davut bir ayağını
kaldırıp kesilen başın üzerine
koymuş ve sağ elinde kılıcını
tutmaktadır. Bu figür kendi
canlılığı içinde çok doğaldır ve
yumuşaktır. Sanki sanatçının
yaşayan bir formun kalıbını
aldığı izlenimini
uyandırmaktadır.»
Vasari
Donatello, Davud, bronz, 1433,
158 cm, Museo Nazionale del
Bargello, Floransa.
Masaccio, Brancacci Şapeli,
Santa Maria del Carmine
Kilisesi, Floransa, 1426-82.
Masaccio, St. Petrus’un Gölgesi,
y. 1427, Brancacci Şapeli.
Masaccio, Vergi(Tapınak Vergisinin Mucizeyle
Ödenmesi), 1426-82, fresk, Brancacci Şapeli.
Masaccio, Cennetten Kovulma,
1426-28, fresk, Brancacci Şapeli.
“Kutsal Üçlü’nün gizemi, gömme bir
şapelin yanılsamalı alanı içinde duran
figürlerin gerçekliğinden kaynaklanır.”
E.H.Gombrich
Masaccio, Çarmıhta İsa, Meryem,
Aziz Yahya ve Bağışçılar,
(Kutsal Üçlü), 1424-48, fresk,
Santa Maria della Novella, Floransa.
Fra Angelico, Meryem’e Müjde,
1438-45 civ, fresk, 176 x 148 cm,
San Marco Manastırı (San Marco
Müzesi).
Fra Angelico, İsa’nın Göğe
Yükselişi (ya da Transfigürasyon),
1440-41, fresk, 189x159 cm San
Marco Manastırı.
Pisanello, Lionello d’ Este’nin
Portresi 1441, ahşap üzeri
tempera, 28 x 19 cm, Accademia
Carrara, Bergamo.
Pisanello, Prenses Ginepro
d’Este’nin Portresi, 1436 – 38,
ahşap üzeri tempera, 43 x 30 cm,
Musée du Louvre, Paris.
Pisanello, Koşumlu iki at, 15.yy ortası, kalem ve
kahverengi mürekkep, 20x16,5 cm.
Pisanello, Genç kadın başı, sağ profilden, desen,
15.yy başı, kalem ve kahverengi mürekkep,
24,5x18,4 cm, Musée du Louvre, Paris.
Paolo Uccello, San Romano Savaşı, 1438-40, (Louvre-Paris, Londra ve Uffizi-Floransa’da bulunan üç panelin
Londra’daki parçası), 182 x 320 cm, The National Gallery Londra.
Paolo Uccello, San Romano Savaşı, 1438-40, Louvre, Paris.
Fra Filippo Lippi, Kutsal Aile ya
da Azizlerle (İsa’ya Tapınma),
ahşap üzeri tempera,
137 x 134 cm, yakl. 1455.
Piero della Francesca, İsa’nın Kırbaçlanması, y. 1448-49,
ahşap panel üstü yağlıboya, 58,4 x 81,5 cm, Galleria nazionale delle Marche.
Piero della Francesca, İsa’nın Dirilişi, 1463-65, Pinacoteca Comunale.