EPİSTEMİK KATASTROF

EPİSTEMİK KATASTROF
‘Temel yanlış: Mimarlığın ebedi ve ezeli düşünme biçimlerinin olduğuna inanmaktır.Her Çağda dünya
buharlaşıyordu. Bugün sadece o çağları doğrulayan tahayyüllerimiz var..
Uğur TANYELI
NEOKLASIK KENT
Rönesans dönemi= verili bilginin yeniden üretilebilme çabası ile geçmiş bir epistemik katastrof olarak
nitelendirilebilir.
15.yy da Vitrivius’un yeniden keşfi ile verili bilginin kutsallığına tekrar inanılması 17. yy’a kadar süren bir arayış
yaratır. 17.yy’da mutlak bilgi alanının antik dönemde bulunacağı inancının yitirilmesi ile büyük bir kopma
paradigması yaşanır. Mimarın özne olarak yer almadığı pre-modern dünyada, Barokla beraber öznellik ortaya
çıkar.Bireysel iradeye bağlı üretimler ise bir keyfilik başlangıcıdır.
RÖNESANS (15-16. yy)
BAROK (17-18. yy)
VITRUVIUS
"Utilitas, Firmitas, Venustas"
fonksiyonellik, sağlamlık, güzellik
RÖNESANS
"Comodita, perpetuita, bellezza"
fonksiyonellik, süreklilik-kalıcılık, güzellik
17 yüzyılın ortalarında insanın doğa bilimleri ile uğraşının artması, yeni bilgi ve kavramların üretilmesine
zemin hazırlar. Özellikle bu yüzyılın ikinciyarısından sonra doğa üzerindeki etkinlikler artar.
Üretimde geleneksel yöntemlerin terkedilmesi ile yeni teknolojilere geçilmesi, felsefede düşünsel ortamın
sorgulayıcılığının gelişmesi ve tarihsel anlamda yeni bir bakış açısıyla mimarlığın dayandığı temellerden
sayılan Vitrivius ve antik dünya söylemleri sorgulanmaya başlamıştır.
1
İşlev, fonksiyon,ekonomi gibi terimlerin ait oldukları çağdan önceki eserlerde aranması sorundur. Bugünün terminolojisi ile o gün çözümlenemez
Güvenilir Bilgi Rejiminin Sarsılması
Ortaçağın kendiliğinden, organik bir biçimde ortaya
çıkan kentsel formuna ve estetiğine karşın
Rönesans’ta bilinçli bir düzen yaratma ve belli bir
estetik anlayışa ulaşma çabası başlar.
ORGANİK KENT
İNORGANİK KENT
Vitruvian Man
1. La Sforzinda by Filarete (1465);
2. Fra Giocondo (Giovanni of Verona), 1515 ;
3. Girolamo Magi (1572;
4. Giorgio Vasari (1598);
5. Antonio Lupicini (1598);
6. Daniele Barbaro (1513 – 1570)
IDEAL İNSAN
IDEAL KENT
ALBERTI ‘nin kenti bir sanat eserine benzeterek oluşturduğu ilkeler rönesansta değişmez
. kurallar
olarak alınır ve ideal kentler tasarlanır.
MİMARLIK:
Mutlak Doğru Arayışı-Rönesans
Dönemin önemli kopuşlarından biri felsefe ile bilimin bilgi arayışında yollarını ayırmasıdır.
Rönesansın ortaya koyduğu düşünsel gelişmeleri ve belirsiz kavram içeriklerini kullanan 17. yüzyıl
düşünürleri, felsefi formüllerini tam bir sağlamlık ve kesinlik içinde ortaya koyma arayışı içinde olmuşlar
ve ortaya koydukları çalışmalarla sistematik felsefeyi yeni bir derinlikle temellendirmişlerdir. Aydınlanma
çağı düşüncesinin ilkeleri ve temel kavramları büyük ölçüde 17. yüzyıl felsefesinde hazırlanmıştır.
ARISTO
METAFIZIK
IDEAL TOPLUM
NEWTON fiziği
17.YY da newton fiziğiyle beraber bilim ve
felsefenin yolları ayrılmaya başlar. Mutlak
bilgi arayışı felsefenin alanına kayarken,
bilgi arayışı bilim olarak nitelendirilir.
KARTEZYEN DÜŞÜNCE
DESCARTES: ‘I THINK I AM’
POSITIVIST METODOLOJI
Bireysellik ve öznenin ortaya çıkışına zemin hazırlar.
felsefe:
Mutlak Bilgi
bilim:
Bilgi