T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu Ankara İli Kamu Hastaneleri Birliği 2. Bölge Genel Sekreterliği Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi TRANSFÜZYON MERKEZİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Doküman No TRF.PR.01 Yayın Tarihi 01.02.2013 Revizyon Tarihi Revizyon. No 00 1. AMAÇ: Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde, hastalar için gereksinim duyulan kan ürünlerini güvenilir, hızlı ve yeterli miktarda temin etmek; hastalar için istenen tetkiklerin sonuçlarının zamanında ve doğru olarak çıkmasını sağlamak. 2. KAPSAM: Kan Merkezi Çalışanlarını ve Kan Merkezi'nden hizmet alanları kapsar. 3. SORUMLULAR: Kan Merkezi Şefi Kan Merkezi Hekim Kan Merkezi Sorumlu Hemşiresi Kan Merkezi Çalışanı (Biyolog, Laboratuar Teknisyeni, Sağlık Memuru, Hemşire) Kan Merkezi Sekreteri 4. PROSEDÜR AKIŞI Kan Merkezi'nde, bir Kan Merkezi Şefi, iki Hekim (Kan Bankacılığı ve Transfüzyon Uygulamaları Sertifikası bulunan), bir Biyolog, beş Laboratuar Teknisyeni, üç Sağlık Memuru, iki Hemşire, bir Sekreter görev yapar. Kan Merkezi'nde mesai saatleri dışında iki kişi nöbet hizmetini yürütür. Her gün saat 20.00'ye kadar donörlerden kan alınır. Acil durumda 24 saat kan alınır. Tetkikler 24 saat aralıksız çalışılır. Mesai saatleri içinde ve mesai saatleri dışında görev yapan Kan Merkezi Çalışanları; birbirlerinden görev ve gereken malzemeleri devir teslim alır, devir teslim tamamlanmadan görevli Kan Merkezi Çalışanı, görev yerinden ayrılamaz. Her Kan Merkezi Çalışanı kendi görev alanının düzenini sağlar, çalışma sırasında kullanılacak malzemeleri temin eder. Kullanılacak cihazların günlük bakım ve kontrolleri yapılır. O gün gelen hasta kan grupları, Direkt ve İndirekt Coombs testleri ve Cross-match testleri(hastanın doktorunun istediği sayıda) ve o gün alınan donör kanlarından kan grupları ve VDRL testleri; çalışma talimatlarına uygun olarak çalışılır. Cross-match uygun bulunan kanlar için; Cross-Match Çalışma Talimatı’na göre “Cross-match Uygundur” etiketi yazılır, etiket kan torbası üzerine yapıştırılır. Kan saklama dolabına istendiğinde verilmek üzere yerleştirilir. Kan Saklama Dolabı Kullanma Talimatı. Son kullanım tarihi dolmuş olan ürünler; gündüz mesai saatinde Kan Merkezi Sekreteri, mesai saati dışında nöbetçi Kan Merkezi Çalışanı tarafından saptanır ve imha edilir. Kan ve Komponentleri İmha Talimatı. Cross-match'li olarak bekleyen kanlardan, stoğa geçirilecek olanlar; mesai saatleri içinde Kan Merkezi Sekreteri tarafından, mesai saati dışında nöbetçi Kan Merkezi Çalışanı tarafından kan saklama dolabına yerleştirilir. Kan Saklama Dolabı Kullanma Talimatı. Taburcu olan hastalar; mesai saatleri içinde Kan Merkezi Sekreteri tarafından, mesai saati dışında nöbetçi Kan Merkezi Çalışanı tarafından saptanarak, üzerine kayıtlı kan varsa listede hasta adından silinerek Kan Merkezi stok listesine eklenir. Dolaptaki kanlar miyadlarına göre kontrol edilerek, miyadı yakın olan kanlar önde olacak şekilde kan gruplarına uygun olarak dolapta sıralanır. Dolap kontrolünden sonra stok ve ihtiyaç durumu belirlenir. Kan ve kan komponenti istemleri, mesai saati içinde Kan Merkezi Sekreteri, mesai saati dışında nöbetçi Kan Merkezi Çalışanı tarafından karşılanarak kontrol edilir; stok durumuna ve Kan ve Kan Komponentlerinin Temini ve Uygulama Talimatı’na göre gerekli işlem uygulanır. Mesai saatinde Kan Merkezi Sekreteri, mesai saati dışında nöbetçi Kan Merkezi Çalışanı tarafından; kan vermek için gelen donörlere Donör Sorgulama Formu verilir. Nasıl doldurulması gerektiği konusunda bilgilendirilir. Hastaya ait Kan veya Komponenti İstem Formu, dosyaya kaldırılır. 1/2 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Türkiye Kamu Hastaneler Kurumu Ankara İli Kamu Hastaneleri Birliği 2. Bölge Genel Sekreterliği Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi TRANSFÜZYON MERKEZİ İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ Doküman No TRF.PR.01 Yayın Tarihi 01.02.2013 Revizyon Tarihi Revizyon. No 00 Donör tarafından doldurulan formun eksiksiz olarak doldurulup doldurulmadığı ve donörün kimlik kontrolü; mesai saati içinde Kan Merkezi Sekreteri, mesai saati dışında nöbetçi Kan Merkezi Çalışanı tarafından yapılır ve donör kan alma odasına yönlendirilir. Donör Sorgulama Formu’nu uygun şekilde dolduran donörün sorgulama formu görevli Kan Merkezi çalışanınca değerlendirilir. Risk faktörü olabilecek konular sözlü olarak da sorularak teyid alınır. Donör Seçim Kriterleri El Kitabı. Kan alınmasında herhangi bir sakınca olmayan donörün tansiyon, nabız, ateş ve hemoglobin düzeyine bakılır ve uygun ise donörler kan alma koltuğuna alınır. Şüphede kalındığında Kan Merkezi Hekimi'ne danışılır. Kan vermesinde sakınca görülen donöre; nedeni, anlayabileceği ve kırıcı olmayan bir üslupla açıklanır. Geçici olarak red edildiyse, bir daha ne zaman kan verebileceği açıklanır. Red edilen donör, “Red Edilen Donör Kayıt Defteri”ne kaydedilir, doldurduğu Donör Sorgulama Formu’u “Red Edilen Donör Dosyası”na kaldırılır. Kabul edilen donörün Donör Sorgulama Formu alınır; kan torbası ve örnek tüpleri üzerine bilgileri yazılır. Donörden Kan Alma Talimatı’ na uygun olarak donörden kan alınır. Kan torbası ve örnek tüpleri laboratuar kısmına teslim edilir. Reaksiyon geçiren donöre müdahale edilir. Alınan kan torbasının kan grubu ve VDRL testleri talimatlarına uygun olarak çalışılır; ELISA testleri çalışılmak üzere ELISA Laboratuarına gönderilir. Testleri çalışılan tam kan torbaları etiketlenerek kan grubu ve miyadına göre kan saklama dolaplarına yerleştirilir. Üçlü kan torbasına alınan kanlar, talimatlarına uygun olarak komponenetlerine ayrılır. Ayrılan komponentler etiketlenerek ait oldukları dolaplara kan grubuna göre yerleştirilir. ELISA testi pozitif çıkan donörlere ait kan torbası Kan ve Komponentleri İmha Talimatı’na uygun olarak imha edilir. Donöre telefonla bilgi verilerek yönlendirilir. Hazırlanmış kan ve ürünleri mesai saatlerinde Kan Merkezi Sekreteri tarafından, mesai saati dışında nöbetçi Kan Merkezi Çalışanı tarafından; görevli servis hemşiresi veya personeline hastanın order'ındaki istemine göre, verilen kan veya komponent order'a yazılarak teslim edilir ve “Servise Çıkış Defteri”ne kaydedilir. 5. İLGİLİ DOKÜMANLAR Kan Saklama Dolabı Kullanma Talimatı Kan ve Komponentleri İmha Talimatı Kan ve Kan Komponentlerinin Temini ve Uygulama Talimatı Cross-Match Çalışma Talimatı Donör Seçim Kriterleri Talimatı Donör Sorgulama Formu Kan veya Komponentleri İstem Formu Kan Merkezi Servise Çıkış Defteri Red Edilen Donör Kayıt Defteri Kan İmha Defteri 6. DAĞITIM Kan Merkezi Merkez Laboratuvar Tüm Yataklı Servisler Acil Servis Ameliyathane Yoğun Bakımlar 2/2