2 Bundan dolayıdır ki, Millî Selâmet Partisi olarak, köyün ve

M. Meclisi
B : 48
Bundan dolayıdır ki, Millî Selâmet Partisi olarak,
köyün ve köylünün sosyal ve ekonomik bakımdan
kalkınmasına öncelik vermekteyiz.
Kalkınmanın ilk unsuru, altyapı hizmetleridir. Bu
hizmetlerin lâyıkı veçhile halledildiğini iddia etmek
de güçtür. Kaldı ki, bu hizmetlerin yanında bölgelerarasındaki dengesizliği giderici gayretler de çok zayıf­
tır. Bu durum muhterem heyetinizin malumudur.
Hizmetlerin adil şekilde dağılımını önleyen en mü­
him faktörlerden biri de, bundan evvelki Hükümet
döneminde yapılan partizan tayinlerdir. Bu iki hu­
şusun Hükümetçe süratle ele alınarak halledileceğine
ve programdaki mevcut aksaklıkların giderileceğine
inanıyoruz.
Bölgelerarasındaki dengesizlikten başka, bölgeler
içinde de dengesizlik mevcuttur. Program tespitlerin­
de en geri ve şartları en müşkül yerler, ilk önce düşü­
nülmesi gerekirken, böyle ypılmıyor. Faaliyeti daha
fazla görünmesine ittiba edilen, daha kolay şartlar­
daki işler ele alınıyor.
Bir misal vermek gerekiyorsa; Diyarbakır'ın Hani
kazasının Neribi köyleri, Mardin'in Mazıdağı, İdil ve
Midyat köylerinin suları 10 ile 25 kilometre uzaklık­
tan sırtta taşındığı halde ve bunların ilk defa ele alın­
ması gerekli olduğu halde, bunlar yerine ovadaki ve
kolay şartlardaki yerler tercih ediliyor.
Sayın milletvekilleri, köy elektrifikasyonu için ka­
bul edilen katılım payını, geçimini temin edemeyen
köylüden istemek, onu olduğu durumda kalmağa
mahkûm etmektir. Esasen katılım payı verse dahi, ki­
fayetsiz olan teşekküllerde, işlerin ele alınması müm­
kün olmamaktadır. Geri kalmış kısımlarda kamu hiz­
metlerini ifa etmekte teşekküllerin kesafeti, diğer kı­
sımlardan da çok azdır. Meselâ; doğuda 18 ilin köy
elektrifikasyonuna sadece bir bölge bakar. Başka yer­
lerde 2, hatta 1 ilin işine bir bölge bakar.
Sayın milletvekilleri; ova köylerinin en mühim me­
seleleri ziraattır. Ziraatin ise teknik bir şekilde yürü­
tülmesi bugün için zarurîdir. Bu bakımdan toprakla­
rın gübreleme yönünden tahlile tabi tutulmasında
köylüye yardımcı olunmalıdır. Belki başka bölgeler­
de gübre için 'toprak tahlili yapılıyorsa da, hâlâ az ge­
lişmiş bölgelerde bu durum tahakkuk ettirilmemiştir.
Meselâ Diyarbakır'da bu duruma önem verilmelidir.
Ayrıca büyük sulamaların yanı başında, bilhassa kü­
çük sulamalara da daha büyük hız verilmelidir. Bu
maksatla dalgalı arazilerde gölet seferberliğine gidil­
mesi, hatta bazı yerlerde kendi imkânı ile gölet yap­
mak isteyen kimselere kontrollü kredinin ve gerekli
25 . 2 . 1975
O : 2
teknik yardımın sağlanması lâzımdır. Özel idareler ve
belediyelerce bir tek kişiye kiraya verilen büyük su
kaynaklarının, projelendirilip daha geniş halk kitle­
sinin istifadesine arz edilmesi, daha geniş kitleye re­
fah sağlamak bakımından zarurîdir. Meselâ Hazro,
Silvan, Barkuş, Madrabı suları gibi geri kalmış böl­
gelerde sulama projelerinin tanzimi, teknik eleman­
ların bu bölgelerde çalıştırılabilmesine bağlıdır. Mev­
cut şartlarda, bu bölgelere teknik eleman temininde
büyük müşkülât olduğu ve bu elemanların temin edil­
mediği bir vakıadır. Bu bakımdan, bunlara gerekli
sosyal ve maddî imkânların sağlanması zarurîdir.
Sayın milletvekilleri, bilhassa Doğu ve Güneydoğu
Anadolun'un dağ köylerinin ziraat arazileri yoktur.
Geçimi hayvancılık, bağcılık ve kavakçılığa istinat
eder. Yolsuzluk sebebiyle mahsulünü kıymetlenclirememektedir. Okulsuzdur. Sağlık ocağı yokluğu sebe­
biyle de ani vakalarda vatandaş kendi kaderi ile başbaşa terk edilmektedir.
Bu köylerin ı'ktisaden kalkındırılması, orman köy­
lerinin kalkınması için düşünülen tedbirlerin tümün­
den istifade ettirilmesi yine mümkündür. Orman köy­
leri kalkınma fonuna ait, 12 Ağustos 1974. gün ve
7/8650 sayılı Kararnameden, - ki ucuz fiyatla ekmeklik
ihtiyaçlarının karşılanması gibi, yukarıda bahsedilen
fonlardan - Diyarbakır, Urfa, Mardin gibi illerimizin
dağ köyleri istifade ettirilmemektedir. Bunların da
programa alınması lâzımdır.
Muhterem arkadaşlar, madenciliğimizin rezervlerinm çoğu, Türkiyemizde dağ köyleri civarındadır. Bu
hizmete gerekli hızın verilmesiyle, iş sahalarının ge­
nişletilmesi suretiyle bunların kalkınması sağlanmalı­
dır. Gerekli madencilik kredilerinin de bir an önce
sağlanması ve akabinde madencilik bankasının kurul­
ması zarurîdir.
Kooperatifçilik ve şirketçilik daha şümullü bir şe­
kilde ele alınmalı ve buralara gerekli iktisadî canlı­
lığın verilmesine gayret sarf edilmelidir.
Sayın arkadaşlar, ziraî mücadele mevzuu, başka
bakanlıkların faaliyetleri içinde olmakla beraber,
köyü yakından ilgilendirdiğinden, bir temennimizi bu­
rada zikretmekte fayda mülâhaza ediyoruz. Ziraî
mücadele uçakları, yeteri kadar stabilize pist yapıl­
madığından, bu uçaklar yağışlı havalarda ot mücade­
lesini yapamamaktadırlar. Bu hususa bilhassa Güney­
doğu bölgeleri büyük ihtiyaç hissetmektedir. Bu hu­
susun teminine önem verilmelidir.
Ayrıyeten destekleme alımı yapan ve fiyat istikra­
rında büyük rol oynayan Fisko Birlik, Çüko Birlik,
297 —