TBMM B: 39 9 , 12 0 1985 0 : 2 milyon dolar öken, 1985 yılının aynı

T. B. M. M.
B : 39
9 , 12 0 1985
0: 2
Sayın milletvekilleri, hükümetimizce uygulanan
dconomljk politikalar ve bütün ekonomik göstergeler­
de gözlenen bu müspet gelişmelerin yanı sıra, 1985
yılında da ekonomimiz için en önemli problem, enfJısyon olmakta devam etonektedir. Biz, hükümetimi­
zin taklip ettiği 'ekonomik politikaların doğru politi­
kalar olduğuna inanıyoruz ve destekliyoruz. Eğer bu
politikalar yanlış olsa idi, hatalı olsa idi, ekonominin
diğer göstergelerinde de menfî neticeleri elbette gö­
rülecekti.
EkonomJinin tek göstergesi enflasyon
değildir.
Ekonominin diğer bütün göstergelerinde müspet ne­
ticeler alan hükümetimizin, bu tek noksanımız olan
enflasyon konusunda da mutlak başarıya ulaşacağı­
na inanıyoruz. Bugün elinde tek silah olarak enflas­
yon kalanların, o zaman hangi silahı kullanacaklannı da doğrusu merak etmekteyiz.
milyon dolar öken, 1985 yılının aynı döneminde, 751
milyon dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.
Ekonomik istikrar politikalarının 'başarılı sonuç­
ları ile ihracat, turizmi' ve diğer döviz girdfleriımizd'eıfci artışlar neticesinde, carî alemler açığı, 1983 yılın­
daki 1,8 milyar dolar mertebesinden, 1984'te, 1,4
milyar dolar mertebesine düşmüştür. 1985 yılında,
aynı açığın, 700 milyon doların altında olması bek­
lenmektedir.
Dış ticaret açığımız, 1985 yılının ilik on ayı so­
nunda, geçen, yılın aynı dönemindekli 2,7 milyar do­
larlık seviyesinden, 2,5 milyar dolar seviyesine gerile­
miştir.
İşçi gelirleri de yüzde 6 oranındaki artış sonu­
cunda, 1,270 milyar dolardan, 1,340 milyar dolara
yükselmiştir. Bu suretle, Türkiye'nin dış dünya ile
ekonomik if skilerinde her nevi döviz- ödemeleri, bir
sorun veva bir tereddüt unsuru olmaktan çıkmıştır.
ödemeler dengesi alanında sağlanan bu olumlu geliş­
meler, döviz rezervlerimizi ve ülkemizin dış kredi iti­
barını büyük ölçüde artırmıştır.
1985 yılında ödenmesi planlanmış dış borçlarımı­
zın 3/4'ü ocak - eylül döneminde ödenmiş olmasına
rağmen, altın dahil, gayrî safî uluslararası rezervleri­
miz, geçici verilere göre 3,5 milyar dolar seviyesine
i
ulaşmıştır.
Sayın milletvekilleri, dış ticaret konusun? temas
ettiğimiz konuşmamızın bu bölümünde, bir nebze
de, tüketim maddeleri, 'bilhassa lüks tüketim mad­
deleri ithalatı konusundaki tenkitlere temas etmek is­
tiyorum.!
i
Pek çok ülkenin tüketim malı İthalatı ile, Türki­ '
ye'nin tüketim malı ithalatını kıyasladığımızda, Tür­
kiye'min tüket/ım malı ithalatının cüzü 'bir miktar ol­ !
duğu açıkça görülecektir. Bu ise, 'büyük ölçüde, iç i
'fiyatların yükselmesini önlemek, spekülasyona mani
olmak, tülketfcivi korumak amacıyla yapılmaktadır.
Lüks tüketim mali olarak sınırlandırılabilecek çeşidi J
peynirler, neskafe, viskli, puro, ipek tekstil mamulleri
g'bi malların, 1985 yılı ilk 8 aylık dönemindek'i itha­ ;
lat tutan ancak 7,7 milyon dolar kadardır. Bunların ;
dışında, sair tüketim mallarının aynı dönemdeki it­ j
halat tutarı ise 135 milyon dolar civarındadır. An­ |
cak, bunların içinde öyle 'bazı mallar vardır kli, da­ I
ha önceleri kanun dışı yollardan ülkeye sdkuluyor ve
J
bazı kişilerin milyonlarca lira haksız kazanç sağla­ i
malarına yarıyordu. Bugün bu paraflar kanunî yollar­ I
dan Hazineye intikal «önekte ve Konut Fonu gibi
faydalı alanlarda kullanılmaları mümkün olmaktadır. :
Enflasyonla mücadele konusunda bizim tezlimiz
daima şu olmuştur sayın milletvekilleri : Enflasyon­
la mücadele hakikaten zor ve uzun vadeli bir iştir;
ancak, burada da en zor olan safha, baş yukarı gi­
den bir enflasyon hızını, önce, durdurabilmektir. Ül­
kemizde enflasyon hızının yüzde yüzlerin üzerinde
seyrettiği yıllar pek çok gerilerde değildir. Bugün, ya­
pılan en kötümser hesaplarda bile, yüzde -401lardan
bahsedilmektedir. O halde, güç olan, başarılmış; yu­
karı giden enflasyon hızı durdurulmuş, kontrol altı­
na alınmıştır. Artık, bundan sonra, aşağı doğru çe­
kilme dönemi başlamaktadır. Nitekim, 1983 yılından
devralınan yüksek enflasyon hızı, 1984 yılı sonlarına
doğru kontrol altına alınmış, ancak 1985 yılının ilk
aylarında uygulanmaya konulan yüzde 10'lufc KDV'hin de tesiriyle yükselme eğilimi göstermiştir. Ondan
sonraki aylarda (Nisan ayından Eylül ayı sonuna
kadar) enflasyonun yüzde 8,5 civarında olduğunu
görmekteyiz. Buna göre, bu sene yüzde 40 civarında
bir enflasyon tahakkuk edecektir; ancak, geçen yıl­
ların yüzde 100, yüzde 50 civarındaki enflasyon nispetini düşünürsek, başarıya doğru bir gidiş olduğunu
kabul etmemiz gerekir. 1986 yılı sonu itibariyle enflasyon hızının yüzde 25 olması hedeflenmiştir. Azimli
ve kararlı tutumu ile, hükümetimizin bu hedefe varacağma inanmakta ve güvenmekteyiz.
Sayın Milletvekilleri, enflasyon gibi uzun vadede
netice alınacak diğer bir konu da, işsizlikle mücadele
konusudur. Burada elbetteki en önemli tedbir, yeni
istihdam imkânları sağlamaktır. Bunun için, yeni yatiranlar yoluyla istihdam sağlamak gayesiyle, 1986
bütçesine, bütçe imkânları nispetinde ödenek tahsis
edilmiştir.
4*0 —