Hukuk Bülteni

Hukuk Bülteni
8 Ağustos 2014
LİMİTED ŞİRKETLERDE PAY DEVRİNİN VERGİSEL SONUÇLARI
I.
GİRİŞ
6102 sayılı 14 Şubat 2012 tarihli Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) Madde 593 ile limited şirketlerde
ispat aracı şeklinde veya nama yazılı olarak pay senedi çıkarılabileceği düzenlenmiştir. İşbu
düzenleme limited şirket pay senetlerinin anonim şirketlerde çıkarılan pay senetleri ile aynı nitelikte
olup olmadığı sorusunu gündeme getirmiştir.
Buna göre, limited şirket pay senetleri anonim şirketlerde çıkarılan pay senetleri ile aynı nitelikte
kabul edilmeleri halinde “menkul kıymet” olarak değerlendirilecek ve bunların satışından elde edilen
kazanç 193 sayılı ve 31 Aralık 1960 tarihli Gelir Vergisi Kanunu (“GVK”) mükerrer madde 80 ile
düzenlenen vergisel sonuçlara tabi olacaktır.
II.
GVK İLE DÜZENLENEN VERGİSEL SONUÇLAR VE MENKUL KIYMET
KAVRAMI
GVK Mükerrer Madde 80 uyarınca aşağıda yazılı mal ve hakların elden çıkarılmasından doğan
kazançlar değer artış kazancı olarak kabul edilecek ve gelir vergisine tabi olacaktır:
(i)
İvazsız olarak iktisap edilenler ile tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla
süreyle elde tutulan hisse senetleri hariç, menkul kıymetlerin veya diğer sermaye
piyasası araçlarının elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar1; ve
(ii)
ortaklık haklarının veya hisse senetlerinin2 elden çıkarılmasından doğan kazançlar3.
Bu bağlamda öncelikle ilgili maddede bahsi geçen “menkul kıymet” kavramı incelenmelidir.
6362 sayılı ve 6 Aralık 2012 tarihli Sermaye Piyasası Kanunu (“SPK”) Madde 3 ile “menkul
kıymetler” para, çek, poliçe ve bono hariç olmak üzere; (i) paylar, pay benzeri diğer kıymetler ile söz
konusu paylara ilişkin depo sertifikaları, (i) borçlanma araçları veya menkul kıymetleştirilmiş varlık ve
gelirlere dayalı borçlanma araçları ile söz konusu kıymetlere ilişkin depo sertifikaları olarak
tanımlanmıştır.
Bunun sonucu olarak, anonim şirket pay senetleri, SPK Madde 3 altında menkul kıymet olarak kabul
edilmeleri sebebiyle iktisap edilmelerinden iki yıl süre sonra elden çıkarılmaları halinde gelir vergisine
tabi olmamaktadır.
Burada önemli olan limited şirket pay senetlerinin “menkul kıymet” olarak değerlendirilip
değerlendirilmeyeceği hususudur.
1
GVK Mükerrer Madde 80/1
2
“Hisse senedi” kavramı TTK ile “pay senedi” olarak değiştirilmiştir.
3
GVK Mükerrer Madde 80/4
1
III.
LİMİTED ŞİRKET PAY SENETLERİNİN NİTELİĞİ
a) Anonim şirketlerin pay senetleri TTK’nin 484 ve devamı maddelerinde “menkul kıymet”
olarak düzenlenmiş olmasına rağmen, limited şirket pay senetlerinin ispat aracı şeklinde veya
nama yazılı olarak çıkarılabileceği hüküm altına alınmıştır. Ayrıca söz konusu maddenin
gerekçesinde limited şirkette pay senedi çıkarılmasının pay devrini kolaylaştırmayacağı,
sadece ispat amacı ile kullanılacağı ve bu maddenin limited şirket esas sermaye paylarını
anonim şirket payına dönüştürmeyeceği ve yaklaştırmayacağı belirtilmiştir.
b) TTK Madde 595/1 ile limited şirketlerde esas sermaye paylarının devrinin yazılı şekilde
yapılacağı ve devir borcunu doğuran işlemlerin noter tarafından onaylanacağı düzenlenmiştir.
Anonim şirketlerde ise hamiline yazılı pay senetleri zilyetliğin geçirilmesi ile, nama yazılı pay
senetleri ise ciro yolu ile devredilebilmektedir4 ve ayrıca bir noter onayı aranmamaktadır.
Böylelikle limited şirketlerde, anonim şirketlerin aksine sermaye paylarının “pay senedinin
ciro edilmesi” yoluyla devredilmesi mümkün değildir.
c) TTK Madde 595/4 uyarınca limited şirketlerde esas sözleşmeye konulacak bir hüküm ile pay
devri yasaklanabilmektedir. Anonim şirketlerde ise pay devri sınırlandırılabilmekte; ancak
yasaklanamamaktadır.
Burada sayılan nedenlerden dolayı, limited şirket pay senetleri “menkul kıymet” olarak
değerlendirilmemekte ve anonim şirket pay senetleri ile aynı nitelikte olduğu kabul edilmemektedir.
IV.
SONUÇ
Anonim şirket pay senetleri “menkul kıymet” olarak değerlendirilmekte ve bunun sonucu olarak
yukarıda bahsi geçen GVK Mükerrer Madde 80 uyarınca iktisap edilmelerinden iki yıl süre sonra
elden çıkarılmaları halinde gelir vergisine tabi olmamaktadır. Ancak, limited şirket pay senetlerinin
anonim şirket pay senetleri ile aynı nitelikte kabul edilmemeleri ve “menkul kıymet” kapsamına
girmemeleri sebebiyle bunların satışından elde edilen kazanç elde tutulma süreleri göz önüne
alınmaksızın değer artış kazancı sayılacak ve gelir vergisine tabi tutulacaktır.
Maliye Bakanlığı tarafından 14 Nisan 2014 tarihinde yayımlanan özelge de yukarıdaki görüşü
desteklemektedir. Buna göre, limited şirket payları menkul kıymet olarak kabul edilemeyeceğinden,
limited şirket pay senetleri satışı GVK Mükerrer Madde 80 altında hisse senedi olarak
değerlendirilemeyecektir. Bununla birlikte, söz konusu pay senetlerinin elden çıkarılmasından elde
edilen kazanç, aynı madde kapsamında hisse senedi satışından doğan değer artış kazancı olarak
vergilendirilecek ve (elde tutulma sürelerine bakılmaksızın) gelir vergisine tabi olacaktır. Böylelikle
Maliye Bakanlığı da tartışmalı olan bu hususu netleştirmiştir.
4
TTK m. 489, 490/2
2
Kuthan Öter
Partner, Oksuz & Partners
İletişim
[email protected]
+902124657065
Eren Jane Bilikmen
Senior Associate, Oksuz & Partners
İletişim
[email protected]
+902124657065
3