uluslararası iktisat ders notları ve sorular Uluslararası İktisada Giriş ve Klasik Dış Ticaret Teorisi Arz ve Talep Yönünden Dış Ticaret Teorisi ve Genel Denge Faktör Donatımı Teorisi ve Yeni Dış Ticaret Teorileri Dış Ekonomi Politikası ve Gümrük Tarifeleri Tarife Dışı Kısıtlamalar ve İhracatı Teşvik Önlemleri Dünya Ticaretinin Serbestleştirilmesi: Evrensel Yaklaşım ve GATT/WTO Dünya Ticaretinin Serbestleştirilmesi: Bölgesel Yaklaşım Avrupa Birliği Dünyadaki Diğer Ekonomik Gruplaşmalar Döviz Piyasası Döviz Kuru Sistemleri, Politikası ve Döviz Kontrolü Ödemeler Bilançosu ve Denge Mekanizmaları Uluslararası Para Sistemi Parasal Birlik ve Avrupa Para Sistemi Uluslararası Para Fonu Uluslararası Özel Mali Sermaye Akımları Ekonomik Kalkınma ve Dış Ticaret ULUSLARARASI İKTİSAT Uluslararası İktisada Giriş ve Kla*** Dış Ticaret Teorisi Uluslararasıekonomik olaylar ülkeler arasındaki mal, hizmet, faktör hareketlerinikonu alır. Uluslararası iktisat biliminin yaklaşık iki asırlık birgeçmişi vardır ve Uluslararası Ticaret ve Uluslararası Parasalİlişkiler olarak iki bölüme ayrılır. Ülkelerarası ticaret ile ülke içiticaret arasında bazı farklılıklar vardır. Dış ticaretin nedenleri;yurt içi talebe göre yurt içi üretimdeki farklar, fiyat farklılıklarıve mal farklılıkları şeklinde üç başlık altında toplanabilir. Ülkelerinneden dış ticaret yaptıklarını, dış ticaretin bileşimi ve dış ticaretfiyatları gibi konuları kapsayan ana bölüme Uluslararası TicaretTeorisi adı verilir. Uluslararası İktisat'ın modern bir bilim durumunagelmesi Adam Smith ile başlar. Merkantilistlerin müdahaleciyaklaşımlarına karşın Smith, serbest ticareti ve uluslararasıişbölümünü savunmuştur. A. Smith'in uluslararası ticaretin nedenineilişkin açıklamaları Mutlak Üstünlük Teorisi'ne dayanır. Bu teoriyegöre bir ülke hangi malları mutlak maliyetlere göre diğerlerinden dahaucuza üretiyorsa o malların üretiminde uzmanlaşmalıdır. David Ricardoise dış ticaretin temelini Karşılaştırmalı Üstünlüklere bağlamakla dahakapsamlı bir açıklama getirmiştir. Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi'negöre bir ülke üretiminde nisbi üstünlüğe sahip olduğu malları ihraç,nisbeten üstün olmadığı malları da ithal etmelidir. Böylece kıtekonomik kaynaklar optimum biçimde kullanılmış olur. UluslararasıTicaret Teorisi'nde standart iki-mallı, iki-ülkeli modeller kullanılır.Tam rekabet, devlet müdahalesinin yokluğu ve taşıma giderlerinin sıfırolması teorinin öteki varsayımları arasındadır. Smith ve Ricardo,analizlerini arz faktörleri ile yapmış, talep faktörünü dikkatealmamışlardır. O nedenle Kla*** modelde üretim maliyetlerininfiyatlarla özdeş olduğu kabul edilir. Kla***ler ayrıca, maliyeti tekbir faktörün yani emeğin belirlediğini varsaymışlar, sermaye ve doğalkaynak faktörlerini maliyet unsuru saymamışlardır. Ricardo modelinin,bunların dışında da bir takım ek***leri vardır. Bunlar arasında modelinsabit maliyetlere dayanması, işgücünün ülke içinde tam hareketliülkeler arasında tam hareketsiz olması, teorinin statik özelliktaşıması sayılabilir 1. Uluslararası finans terimi aşağıdakilerden hangisinin yerine kullanılabilir? a. Uluslararası Ticaret b. Uluslararası Parasal İlişkiler c. Uluslararası Ticaret Teorisi d. Uluslararası İktisat e. Uluslararası Ticaret Politikası 2. Merkantalist akım hangi yüzyılın sonuna kadar dünyada etkili olmuştur? a. 14. b. 15. c. 16. d. 17. e. 18. 3. Bir işçi ABD de bir günde 60 birim buğday, 30 birim şeker üretebiliyorsa, ABD de buğday fiyatı şeker fiyatının kaç katıdır? a. 1/2 b. 1 c. 2 d. 30 e. 60 4. Mutlak Üstünlük Teorisi'ni ortaya atan iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir? a. A. Smith b. D. Ricardo c. J. S. Mill d. A. Marshall e. G. Haberler 5. Kla*** dış ticaret teorilerinin varsayımları arasında aşağıdakilerden hangisi sayılamaz? a. Uluslararası ticarette para kullanılmaz, b. Emek faktörü ülke içinde tam hareketlidir, c. İç ve dış ekonomi üzerinde devlet müdahalesi vardır, d. Taşıma giderleri sıfırdır, e. Ekonomi tam çalışma durumundadır. 12345 BDAAC Arz ve Talep Yönünden Dış Ticaret Teorisi ve Genel Denge DışTicaret Teorisi analizlerinde kullanılan önemli bir araç "üretimolanakları eğrisi" veya "dönüşüm eğrisi"dir. Bu eğri ülkenin üretimkoşullarını yansıtır. Sabit maliyet koşulları altında üretim olanaklarıeğrisi düz bir doğru, artan maliyet koşulları altında orijine göre içbükey, azalan maliyetlerde de orijine göre dış bükey durumdadır. Bu üçdurumda üretimde sırasıyla sabit, azalan ve artan verimler sözkonusudur. Dış ticareti arzı etkileyen faktörler açısından açıklayan bugörüşlerin yanısıra talep cephesinden etkileyen etkenler açısındanaçıklayan görüşler de vardır. Yalnız iki ülkenin iç maliyet sınırlarıarasında kalan kârlı dış ticaret alanının gösterilmesi yetmez. Dışticarette talep koşullarına ilk kez yer veren iktisatçı KarşılıklıTalep Yasası ile J.S. Mill olmuştur. Bir ülkede ithal malı miktarlarıbirer birim artırılırken, ülkenin kendi malından önereceği miktarlarıgösteren eğriye teklif eğrisi adı verilir. Teklif eğrisi, ülkenin hemtalep, hem de arz koşullarını yansıtır. İki ülkeli modelde ülkelerinteklif eğrilerinin kesiştiği noktadan geçen ticaret haddi (ululararasınisbi fiyat oranı) denge ticaret haddini gösterir. Bu bir dengefiyatıdır. Çünkü bir tarafın satmak istediği mal miktarını (ihracat),diğer tarafın satın almak istediği miktara (ithalat) eşitler. Küçük birülke, büyük bir ülke ile dış ticaret ilişkisine giriştiğinde, büyükülkenin iç maliyet oranından veya ona yakın bir fiyattan malını ihraçeder. İthalatını ise büyük ülkenin düşük fiyatlarından gerçekleştirir.Bu durumda dış ticaret kazançlarının büyük bölümü küçük ülkeye gider.Bu duruma küçük ülke avantajı veya "önemsiz olmanın önemi" adı verilir.Talep koşullarını incelemede kullanılan ikinci bir araç da toplumsalkayıtsızlık eğrileridir. Belirli varsayımlar altında, bu eğrilerinşekli toplumun zevk ve tercihlerini yansıtır. Üretim olanaklarıeğrisinin bir toplumsal kayıtsızlık eğrisine teğet olduğu noktadakapalı ekonomi dengesi sağlanır. Açık ekonomilerde üretici dengesiüretim olanakları eğrisinin uluslar arası fiyat oranına, tüketicidengesi de bir kayıtsızlık eğrisinin veri uluslar arası fiyat oranınateğet olduğu noktada gerçekleşir. Tüketim denge noktasından geçenkayıtsızlık eğrisi, kapalı ekonomideki denge noktasından geçenkayıtsızlık eğrisine göre daha yüksek bir refah düzeyini yansıtır. Bu,uluslararası ticaretin ülke refahını artırmasının bir sonucudur.Açıkbir ekonomide üretim ve tüketim noktalarından eksenlere çizilendikmeler bir üçgen alanı oluşturur. Önemli özellikleri olan bu üçgene"dış ticaret üçgeni" adı verilir. Bu üçgenin hipotenüsü uluslararasıfiyat oranını, bir dik kenarı ihracat miktarını, diğer dik kenarı daithalatı gösterir. Dönüşüm eğrileri farklı, fakat talep koşullarıbenzer olan toplumlarda iç fiyat oranları da farklı olacağından kârlıdış ticaret yapma olanağı vardır. Benzer şekilde, dönüşüm eğrileriaynı, talep koşulları farklı ülkeler de kârlı dış ticaret yapabilir. 1. Üretim hacmi genişlerken maliyetlerin artmasına ne ad verilir? a. Azalan verimler b. Azalan maliyetler c. Sabit maliyetler d. Değişen verimler e. Sabit verimler 2. Kla*** iktisatçılardan dış ticarette talep koşullarına ilk kez yer veren düşünür kimdir? a. A. Smith b. D. Ricardo c. J.S. Mill d. G. Haberler e. A. Marshall 3. Kapalı ekonomilerde genel denge hangi noktada sağlanır? a. Toplumsal kayıtsızlık eğrisinin dönüşüm eğrisine teğet olduğu noktada b. Toplumsal kayıtsızlık eğrisinin dönüşüm eğrisini kestiği iki noktada c. Toplumsal kayıtsızlık eğrisinin üzerindeki herhangibir noktada d. Dönüşüm eğrisinin dışındaki herhangibir noktada e. Toplumsal kayıtsızlık eğrisinin dışındaki herhangibir noktada 4. İki ülkenin talep şartları farklı, arz şartları aynı ise aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a. Bu ülkelerin üretim imkanları eğrileri aynıdır. b. Bu ülkelerin toplumsal kayıtsızlık eğrileri aynıdır. c. Bu ülkelerde zevk ve tercihler faklıdır. d. Bu ülkelerde üretim faktörü donanımı aynıdır. e. Bu ülkelerde üretim maliyetleri aynıdır. 5. Uluslararası ticaret teorisi talep yönünden incelenirken aşağıdaki eğrilerden hangisi kullanılmaktadır? a. Teklif eğrisi b. Dönüşüm eğrisi c. Üretim olanakları eğrisi d. Arz eğrisi e. Eş ürün eğrisi 12345 ACABA Faktör Donatımı Teorisi ve Yeni Dış Ticaret Teorileri FaktörDonatımı Teorisi, 1919'da İsveçli Eli Heckscher tarafından ortayaatılmıştır. Yine aynı ülkeden Bertil Ohlin teoriye önemli katkılardabulunmuştur. Bu iki iktisatçının isminden dolayı teoriye HeckscherOhlin Teorisi de denir. Faktör Donatımı Teorisi'ne göre her ülke emekve sermaye faktörlerinden hangisine daha zengin olarak sahipbulunuyorsa, üretimi o faktörü daha yoğun şekilde kullanmayı gerektirenmallarda karşılaştırmalı üstünlük elde eder. Diğer bir deyişle, bumalların üretiminde uzmanlaşır, bunları ihraç ederek pahalı mallarıyurt dışından ithal eder. Teorinin temel varsayımlarından birisiülkelerin faktör donatımı bakımından farklı olduklarıdır. Diğer birvarsayım, malların faktör yoğunluklarındaki farklılıklardır. Teorideayrıca malların faktör yoğunluğu özelliğinin değişmediği varsayılır.Teorinin geçerliliği için talep koşulları iki ülkede aynı olmalıdır.Talep farklılıklarını dikkate almaması dolayısıyla teori bir arzteorisi sayılabilir. Teoride ayrıca teknolojinin ülkeler arasındabenzer olduğu varsayımı yapılmıştır. Heckscher-Ohlin modelinden dörtönemli teorem çıkartılmaktadır. Bunlar, faktör donatımı, uluslararasıfaktör fiyatları eşitliği, Stolper-Samuelson gelir dağılımı veRybczynski teoremleridir. Faktör Donatımı Teorisi ilk kez 1953 yılındaLeontief tarafından ABD'nin dış dünya ile olan ticareti üzerinde testedilmiştir. Varılan sonuçlara göre ABD'nin, teoriden beklenenintersine, emek-yoğun mallar ihraç edip sermaye-yoğun mallar ithal ettiğigörülmüştür. Bu sonuca "Leontief Paradoksu" adı verilmektedir. Diğerülkeler üzerinde yapılan benzer testler de teoriyi tam olarakdesteklememiştir. Tartışmalar halâ devam etmekle birlikte, bugüne kadarçelişkiyi tam olarak giderecek bir açıklama yapılamamıştır. Leontiefparadoksunun yarattığı tartışmalar sonucunda özellikle 1960'lardansonra dış ticareti açıklamak amacıyla çeşitli yeni görüş ve teorilerortaya atılmıştır. Nitelikli işgücü, ölçek ekonomileri, teknolojiaçığı, ürün devreleri, tercihlerde benzerlik ve monopolcü rekabetteorileri bu yeni modellerden başlıcalarıdır. Genel olarak dış ticaretteorilerinin hiçbirinin tek başına dünya ticaretini açıklayamadığınıancak birinin eksini diğeri tamamladığı için hepsi birliktedüşünüldüğünde dünya ticaretinin çoğunu açıklayabilmekte olduklarınısöyleyebiliriz. . Faktör Donatımı Teorisine göre şunlardan hangisi doğrudur? a. Emek zengini ülkeler sermaye - yoğun mallarda uzmanlaşır. b. Sermaye zengini ülkeler emek - yoğun mallarda uzmanlaşır. c. Sermaye zengini ülkeler sermaye ve emek - yoğun mallarda uzmanlaşır. d. Emek zengini ülkeler emek-yoğun mallarda uzmanlaşır. e. Emek zengini ülkeler sermaye ve emek - yoğun mallarda uzmanlaşır. 2. Heckscher-Ohlin modelinden şunlardan hangisi çıkartılamaz? a. Uluslararası faktör fiyatları eşitliği teoremi b. Stolper-Samuelson gelir dağılımı teoremi c. Rybczynski teoremi d. Teklif eğrileri teoremi e. Faktör donatımı teoremi 3.Girdi-çıktı tekniği aracılığı ile ilk kez ABD üzerinde yapılanuygulamalı bir çalışmada bu ülkenin dışarıya emek-yoğun mal ihraç edipsermaye yoğun mal ithal ettiği görülmüştür. Bu sonuca ne ad verilir? a. Leontief Paradoksu b. Ricardo Paradoksu c. İnput-Output Paradoksu d. Edgeworth Paradoksu e. Marshall-Lerner Şartı 4. Leontief Paradoksundan sonra ortaya atılan şu teorilerden hangisi ana özelliği bakımından diğerlerinden farklılık gösterir? a. Nitelikli işgücü b. Ölçek ekonomileri c. Teknoloji açığı d. Tercihlerde benzerlik e. Ürün dönemleri 5. Teknoloji açığı hipotezini ortaya atan iktisatçı aşağıdakilerden hangisidir? a. Viner b. Posner c. Keessing d. Kenen e. Leontief 12345 DDADB Dış Ekonomi Politikası ve Gümrük Tarifeleri Dışekonomi politikası, hükümetlerin ticaret ve üretim faktörleriakışlarının yönüne, bileşim ve hacmine müdahaleye yönelik tümfaaliyetleridir. Dış ekonomi politikasının amaçları şunlardır: Kendikendine yeterlik, ekonomik refah, ekonomik korunma, ödemelerbilançosunda denge ve ekonomik kalkınma. Dış ekonomi politikasındahükümetler, değişik araçlar kullanarak uluslararası ticaret ve faktörhareketlerinin yönüne, bileşimine ve içeriğine müdahale ederler. Buaraçlar, tarifeler, tarife dışı kısıtlamalar ve ihracatı teşvikyardımlarıdır. Gümrük tarifesi, dış ekonomi politikasının en eski ve ençok kullanılan araçlarından biridir. Tanımda gümrük, belli bir malıngümrük sınırını geçişinde ödenen vergi ve harçlardır. Tarife ise,uluslararası ticarete konu olan bütün mallara uygulanan vergileribelirleyen listelerdir. Gümrük tarifeleri advalorem ve spesifik olmaküzere ikiye ayrılır. Ayrıca bunların bileşiminden oluşan karmatarifeler de vardır. Advalorem vergiler,ithal edilen malın değeriüzerinden yüzde olarak alınır. Spesifik vergiler ise, ithal edilenmalın fiziki birimleri başına sabit miktarlarda tahsil edilir. Birülkede gümrük tarifelerinin yaratmış olduğu ekonomik etkiler, sadecebir tek mal veya belli bir piyasa için analiz edildiğinde (kısmi dengeanalizi) dört çeşit ekonomik etki ortaya çıkar. Bunlar; koruma,tüketim, gelir ve yeniden dağıtım etkileridir. Gümrük tarifelerininkısmi denge analizi ile ekonomik etkilerinin incelenmesinde, koruma vetüketim etkileri, tarife uygulayan ekonomiye yüklenen net kayıptır.Eğer ekonomide tarifeler, tüm ithalatı kısıtlayacak kadaryükseltilirse, bir dönemde dışarıdan hiç ithalat yapılmaz ve yerliüretim, yurt içi tüketimi karşılar. Bu tip tarifelere yasaklayıcıtarife denir. Tarihi gelişim içinde, yeni kurulan sanayi dallarınınveya ekonominin bir bölümünün tarife ile korunmasını ilk ortaya ataniktisatçı, F. List'tir. List, uluslararası rekabette ülkelerin bellibir seviyeye gelinceye kadar sanayilerini korumaları gerektiğinibelirtmiştir. Ülke, rekabet imkanını sağladıktan sonra, korumakaldırılmalıdır. Buna, terbiyevi korumacılık denir. Gelişme yolundaolan ülkelerde, gümrük tarifelerinin koruyuculuğunda kurulan bir sanayidalının, MillBastable Testi'nden başarı ile geçmesi gerekir. Günümüzdegümrük tarife listelerinde yer alan vergi oranları, nominaltarifelerdir ve yurt içi sanayi dallarına aynı oranda korumasağlamamaktadır. Bu sebeple, nominal tarifelerden farklı olarak etkentarife oranı kavramı geliştirilmiştir. Bu oran, sadece tamamlanmış malüzerindeki tarife oranına değil, fakat o malın üretiminde kullanılanara malların üretimindeki tarife oranlarına da bağlıdır. Uluslararasıticaret son yıllarda hızla gelişirken, ticarete konu olan mallar dasüratle artmaktadır. Mal artışına paralel olarak bunların nitelikleride değişmektedir. Karmaşık mal çeşitlerinin, belli bir sistem içindesınıflandırılarak tasnif edilmelerine diğer bir deyişle gümrüknomenklatürlerine ihtiyaç vardır. Günümüzde Armonize Mal Tanımı veKodlama Sistemi Hakkında Uluslararası Sözleşme uygulanmaktadır. Türkiyeile AB arasında 1 Ocak 1996 tarihinde Gümrük Birliği gerçekleştiğiiçin, bu tarihten sonra AB ve EFTA dışındaki ülkelere AB tarafındanbelirlenen ortak gümrük tarifesi uygulanmaktadır. 1. ____ ,hükümetlerin dış ticareti, iç ve dış yatırımları sınırlaması,düzenlemesi, teşvik etmesi veya bunlara yol göstermesidir. a. Geniş anlamda dış ekonomi politikası b. Dar anlamda dış ekonomi politikası c. Dış ticaret politikası d. Dış yatırım politikası e. Geniş anlamda dış ticaret politikası 2. Dış ekonomi politikasının amaçları arasında aşağıda yazılanlardan hangisi yoktur? a. Kendi kendine yeterlik b. Ekonomik refah c. Adil gelir dağılımı d. Ekonomik kalkınma e. Ekonomik korunma 3.____ vergiler, ithal edilen malın değeri üzerinden ____ olarak alınır____ vergiler ise, ithal edilen malın ____ birimleri başına sabitmiktarlarda tahsil edilir. I. Advalorem II. Yüzde III. Spesifik IV. Fiziki V. Mali Boşluklara gelecek sözcüklerin doğru sıralanışı hangi seçenekte gösterilmiştir? a. III + II + I + V b. I + II + III + IV c. III + IV + I + V d. I + II + III + V e. III + II + I + IV 4.Bir ekonomide tarifeler eğer bütün ithalatı kısıtlayacak kadar yüksekdüzeyde arttırılırsa, bu durumda ____ tarife söz konusudur. a. Koruyucu b. Dağıtıcı c. Yasaklayıcı d. Tüketici e. Etkin 5. Bir ülkede etken gümrük tarifesi kapsamında t = %100 , a = 0.5 , r = %0 ise, etken tarife oranı aşağıdakilerden hangisidir? a. %100 b. %150 c. %200 d. %250 e. %300 12345 BCBCC Tarife Dışı Kısıtlamalar ve İhracatı Teşvik Önlemleri Tarifedışı kısıtlamalar, gümrük tarifelerinden ayrı olarak dış ticaretemüdahale için kullanılan araçların tümünü kapsar. Büyük çoğunluğuithalat kısıtlamalarına yönelik olmakla beraber, ihracatın ve diğerdöviz kazandırıcı işlemlerin teşvik edilmesi amacıyla dakullanılmaktadır. Kotalar, tarife dışı kısıtlamalar içinde önemli biryere sahiptir. İthalat kotası, gümrük tarifesinden farklı olarak,ithalat miktar veya değeri üzerinde mutlak bir sınırlama getirir.Kotalar, gümrük tarifelerinden farklı olarak gelir sağlayıcı bir etkiyesahip değildir. Kotalar, tarifelerden farklı olarak ithalatı kesinolarak kısıtlar ve tarifelere göre daha fazla esnekliğe sahiptir. Bunakarşılık, ekonomide serbest piyasa düzeninin işleyişini aksatır. Kotauygulamasında fiyat mekanizmasının işleyişi bozulur ve ekonomide yanlışkararlar alınabilir. İhracat kotaları, ihracat yapılan ülkenin isteğiüzerine uygulanır. Bir diğer ihracat kısıtlama türü ise ihracatçıülkenin kendi isteği ile olandır. Tarife benzeri önlemler, gümrüktarifeleri gibi ithal mallarının fiyatlarını arttırarak ithalat hacminidaraltan bütün diğer kısıtlamalardır. Bu önlemle arasında dolaylıvergiler en önemlisidir. Ayrıca, ithal teminatları da diğer bir tarifebenzeri önlemdir. Gümrük vergisine benzer ithalat vergisi ve fonlar da,bir tür tarife dışı kısıtlamadır. İthal hacmini doğrudan etkileyenbütün iradi ve teknik düzenlemeler, görünmeyen engellerdir. Günümüzdeözellikle gelişme yolunda olan ülkelerin hızla sanayileşme arzuları,bir ülkelerin dış ticaret üzerindeki denetimlerinin artmasına yolaçmıştır. Dampinge karşı uygulanan antidamping vergisi, günümüzdeönemli bir tarife dışı engeldir. Benzer şekilde, sübvansiyonlara karşıuygulanan telafi edilen vergiler ve döviz kontrolü de tarife dışıengeller içinde yer alır. Gelişme yolunda olan her ülke, kalkınmasürecinde karşılaşabileceği döviz darboğazını genişletmek içinihracatını arttırmak iste. İhracatı teşvik önlemleri arasında,ihracatta prim sistemi, vergi iadesi ve indirimi, girdi teşvikleri vedevlet pazarlama yardımı yer alır. Türkiye'de ihracatı teşvikpolitikası kapsamında birçok teşvik uygulanmaktadır. Bir ülkedeihracatın geliştirilmesi için bazı teşvik önlemleri uygulanıyorsa, bupolitikanın sonucunda ihracat artmalı, ekonomide uygun bir kaynaktahsisi sağlanmalı ve sosyal karlılığın gerekleri yerinegetirilmelidir. İhracatı teşvik önlemleri, özel üretim yardımıolmamalı, yeni ihracat ürünleri ile sınırlı olmalı ve mümkün olduğukadar uluslararası alanda tarife korumalarına ve misillemelere yolaçmayacak nitelikte olmalıdır. İhracatı teşvik politikası, ekonomiketkileri yönünden ithal ikamesi politikasının simetriğidir. Çünkü heriki durumda da dahili üreticiler daha ucuz üretim yapan yabancıüreticilere karşı korunmakta, onların üretim ve ihracatlarını olumsuzyönde etkilemektedirler. 1. ithal malı fiyatlarını attırarak bu malların ithalatını dolaylı yoldan etkiler. a. Gümrük tarifeleri b. Kotalar c. İhracatı teşvik önlemleri d. Sübvansiyonlar e. Damping 2. , farklı olarak ithalatı kesin olarak kısıtlar. I. Kotalar, II. Tarifelerden, III. Sübvansiyonlar, IV. Dampingten a. I + II b. III + IV c. I + IV d. III + II e. I + III 3. Tarife benzeri önlemler arasında aşağıda sayılanlardan hangisi yer almaz ? a. Dolaylı vergiler b. İthalat teminatları c. Fonlar d. Görünmeyen engeller e. Gümrük vergileri 4. Uluslararası karşılaştırmalarda sübvansiyon kapsamına giren mali araçlar arasında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz ? a. Doğrudan yardımlar b. Vergi imtiyazları, c. Sübvansiyonlu krediler d. Garantili borçlar e. AR-GE yardımları 5. politikası, ihracat için üretim ile üretilen ürünlerin dışarıya satımını kolaylaştırıcı ve teşvik edici bir politikadır. a. İhracatı teşvik b. İthal ikamesi c. Sübvansiyon d. Gümrük e. Damping 12345 AAEEA