T.B.M.M. B : 11 3 . 10 . 1989 O : 1 rinin yerine getirilmesi amacıyla

T.B.M.M.
B : 11
3 . 10 . 1989
O:1
rinin yerine getirilmesi amacıyla Hükümetimizin hazırlatıp yayımladığı Türk Arama ve Kur­
tarma Yönetmeliğinin dışarıda yarattığı yersiz yankılar hepimizin malumudur. Buna rağmen,
Hükümetimizin, konuyu tamamıyla insancıl açılardan ele almış olduğunu ve çevre denizleri­
mizde arama, kurtarma hizmetlerinin gecikmeksizin ve gereken şekilde verilmesini teminen ted­
birler almaya başlamış olduğunu memnuniyetle öğrenmiş bulunuyoruz. Hükümetimizin bu ka­
rarlı tutumu, hiç tereddütsüz, her türlü övgünün üstündedir.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, "Denizciliğimizin gelişmediği, filomuzun yaşlandı­
ğı, uluslararası rekabet gücünün kalmadığı, gemi inşa sanayiinin gelişmesinin durduğu, liman­
larımızın ihtiyaçları karşılamaktan uzak durumda olduğu, Türkiye'nin deniz ticaretinde yeter­
li payı alamadığı" şeklindeki iddiaların, yukarıda sunulan çalışmalar ve bilgiler ışığında ger­
çekleri yansıtmadığı görülmektedir.
Hükümetimiz, millî imkânlar ölçüsünde, denizciliğimizi arzulanan hedeflere ulaştırma ka­
rarındadır. Şimdiye kadar bu sektöre sağlanan imkânlar ve tanınan haklar bu kararlılığımızın
kanıtıdır.
Bu vesileyle, durumu Yüce Meclisin takdirine sunar, önergenin reddini Grubum adına ri­
ca eder, hepinizi derin saygılarımla selamlarım. (ANAP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN — Teşekkür ederim Sayın Kemaloğlu.
önerge sahibi olarak, Sayın Sökmenoğlu; buyurun efendim. (DYP sıralarından alkışlar)
MUSTAFA MURAT SÖKMENOĞLU (Hatay) — Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Tür­
kiye'nin dış ticaretinde denizyolu taşımacılığının hayatî öneme sahip olduğu malumlarınızdır.
Dış ticaretimizin miktar olarak yüzde 85 'i denizyolu ile yapılmaktadır. O halde, güçlü bir de­
niz ticaret filosuna sahip olmak makro-ekonomik açıdan olduğu kadar, askerî ve siyasî açıdan
da gereklidir.
Sayın milletvekilleri, dış ticaretimizdeki hızlı artışa paralel olarak Türk gemilerinin taşıdı­
ğı dış ticaret yükleri 1980 yılında 7,2 milyon ton iken; bu miktar 8 yıl içinde yüzde 175 artarak
20 milyon tona ulaşmıştır. Buna paralel olarak filo tonajımız ve dış ticaret taşımacılığındaki
payımız hızlı bir artış gösterdiği halde, son yıllardaki birtakım ihmaller sonucu duraklama devri
başlamıştır. Biz de, görüştüğümüz bu araştırma önergesini 1988 yılında Türkiye Büyük Millet
Meclisinin dikkatine sunduk; meselenin çok yönlü araştırılmasını, gereken acil tedbirlerin alın­
masını istedik. Hükümetteki değişiklikler, yeni Bakanımızın da bu eksiklikleri görmesi bu ve­
sile ile sağlanmış olur demiştik. Meseleye eğilmeleri bakımından bu araştırma önergesinin gö­
rüşülmesi faydalı olur kanaatindeyiz.
Sayın milletvekilleri, dış ticaretteki gelişme sürmektedir. Türkiye'nin dış ticaret taşımacı­
lığı karşılığı dışarıya büyük miktarda döviz ödemesinin önlenmesi; Ödemeler dengesinin bun­
dan olumsuz etkilenmemesi için mutlaka filo kapasitesini artırması ve filosuna dış sularda re­
kabet gücü kazandırması gerekmektedir. Oysa, filomuz, 1988 yılı sonlarında, 1983 yılından
beri ilk kez 5 milyon ton sınırının altına düşmüştür, öte yandan, dış ticaret yüklerimizin taşın­
masında Türk gemilerinin payı da son 2-3 yıl içinde sürekli azalma göstererek, 1988 yılında
yüzde 137,5 oranda inmiştir. Bu oran 1982 yılından bu yana en düşük orandır. Demekki, Türkiye
kendi dış ticaret yüklerini ulusal filosu ile yeterli bir şekilde taşıyamamaktadır. Bunun fatura­
sı, yukarıda da belirttiğimiz gibi, her şeyden önce Türk ekonomisine ve ödemeler dengesine
çıkmaktadır.
— 135