haftalık bülten 6 Nisan 2015 Geçen haftanın özeti

haftalık bülten
6haftalık
Nisanbülten
2015
Ecicek
Geçen haftanın özeti
İnan Demir
+(90) 212 318 5087
[email protected]
2014 GSYH büyümesi %2.9 oldu; 2015’te benzer olabilir. 2014
yılının son çeyreğindeki GSYH büyümesi, %2 olan piyasa
beklentisinin ve tahminimizin üzerinde, %2.6 olarak gerçekleşti.
Yılın ilk üç ayına dair verilerde yapılan revizyonlarla birlikte, 2014
yılı büyüme oranı %2.9 olarak kaydedildi. Ayrıca son çeyrekte,
takvim etkisinden arındırılmış yıllık büyüme %2.4, mevsim ve
takvim etkilerinden arındırılmış çeyreklik büyüme %0.7 olarak
ölçüldü.
Deniz Çiçek
+(90) 212 318 5086
[email protected]
Gökçe Çelik
+(90) 212 318 5096
Son çeyrekte stok artışlarının büyümeye %1.4 olan katkısı dışarıda
bırakıldığında, nihai iç talebin katkısı %1.6 oldu. Net ihracatın
katkısı ise, ithalat büyümesinin ihracatı aşmasıyla -%0.4 oldu.
Diğer taraftan yılın tamamı göz önüne alındığında, 2014
büyümesine en önemli katkıyı %1.8 ile net ihracat yaptı, nihai iç
talebin katkısı ise %1.1’di. Ayrıca, kamu yatırımlarındaki düşüşün
etkisinin özel yatırımlardaki artışın etkisini aşmasıyla, yatırımların
büyümeye katkısı -%0.3 oldu.
Son çeyrek büyümesi beklentilerden yüksek gelse de, 2015
büyümesi için daha önce öngördüğümüz %4 oranı için gerekenden
zayıf kaldı. Dahası 2015’in ilk çeyreğine dair öncü göstergeler, bu
çeyrekte büyümede bir toparlanmaya da işaret etmedi. Bunların
üzerine, genel seçimler öncesi siyasi belirsizliklerin artması
ihtimalini de dikkate alınca, 2015 yılı GSYH büyümesi tahminimizi
%3 olarak güncelliyoruz.
Dış ticaret açığı Şubat’ta düşmeyi sürdürdü. Şubat ayı dış
ticaret dengesi 4.66 milyar dolar olarak, Gümrük ve Dış Ticaret
Bakanlığının öncü verileri doğrultusunda gerçekleşti. Yıllık bazda
%6 azalan ihracat 12.3 milyar dolar, %7.2 azalan ithalatsa 16.9
milyar dolar oldu. Sonuç olarak, aylık dış ticaret açığı %10.2
azalırken; Ocak’ta 82 milyar dolar seviyesinde olan 12 ay birikimli
dış ticaret açığı, 81.4 milyar dolara indi.
Yıllık bazda %68 artan (altın dahil) kıymetli metal ihracatı 1.9
milyar dolara ulaştı ve Şubat’ta da dış ticaret açığındaki daralmayı
destekledi. Euronun dolar karşısındaki düşüşü de, dolar cinsinden
olan dış ticaret istatistiklerini azaltırken, düşen petrol fiyatlarının
enerji ithalatı üzerindeki olumlu etkisi sürdü. Enerji ithalatı Şubat’ta
%23 ve son üç ayda %21 oranında yıllık bazlı düşüş kaydetti.
[email protected]
haftalık bülten
Sonuç olarak, düşen petrol fiyatlarının ve zayıf iç talebin desteğiyle dış ticaret
açığı düşmeyi sürdürdü. Ayrıca, bu düşüşe altın ihracatındaki artış da belirgin
katkı yaptı. Önümüzdeki dönemde enerji fiyatlarındaki düşüşün dış ticaret
açığına olumlu etkisinin sürmesini bekliyoruz. Ayrıca, iç talepteki zayıf seyir,
ithalatın yakın dönemde toparlanmasını engelleyecektir. Öte yandan dış talebin
de zayıf olması olumlu etkileri bir ölçüde dengeleyecektir. Tüm bunları dikkate
alarak, altın ticaretine bağlı dalgalanmalar dışında, dış ticaret açığının
önümüzdeki dönemde daralmaya devam edeceğini öngörüyoruz.
PMI Mart’ta 6 yılın en düşük seviyesinde. Art arda dört aydır düşüş gösteren
ve Şubat’ta 49.6 değerini alan imalat sanayi PMI göstergesi, Mart’ta 48 oldu.
PMI böylece Nisan 2009’dan beri en düşük seviyesini gördü. Manşet endeks
gibi, alt endekslerden yeni siparişler, ihracat siparişleri ve üretim endeksi de
belirgin düşüş gösterdi.
Ocak-Mart dönemi boyunca 50 eşiğinin altında kalan PMI, imalat sanayiinde
daralmanın ilk çeyrek boyunca sürüdüğüne işaret etti. Bu, diğer öncü
göstergelerdeki kötüleşmeyle de uyumlu bir sonuç. Bu çerçevede, 2014’ün
dördüncü çeyreğinde beklentilerin üzerinde gelen GSYH büyümesinin, bu yılın
ilk çeyreğinde daha zayıf gerçekleşmesi olası.
Mart’ta ihracat yıllık bazda %14 azaldı. Türkiye İhracatçılar Meclis (TİM)
tarafından yayımlanan verilere göre, Mart’ta aylık ihracat 2014’ün aynı ayına
göre %13.7 oranında düşerek 11.2 milyar dolar oldu. Bu büyük düşüş önemli
ölçüde, euronun dolar karşısındaki geçen yıla göre %22 oranındaki değer
kaybından kaynaklandı. Bu sebepten, Euro cinsinden ölçüldüğünde ihracat
%10.2 oranında arttı. Ayrıca, ihracat yılın ilk çeyreğinde dolar bazında %12.3
düşerken, euro bazında %6.8 yükseldi.
Hükümetin ekonomik paketi yeni teşvikler içeriyor. Başbakan Davutoğlu ve
ekonomiden sorumlu bakanların düzenlediği basın toplantısıyla, yeni bir
ekonomik paket açıklandı. Paket; istihdam, yatırım ve üretimi desteklemeyi
amaçlıyor. 11 parçadan oluşan paketteki başlıca noktalardan birincisi, yeni
işçilere yönelik eğitim programı. Bu program kapsamındaki kursiyerler, İŞKUR
tarafından ödenecek asgari ücret karşılığı, özel sektörde 6 ay çalışacak. Ayrıca
program sonrasında aynı işkolunda işe girenlerin, SGK primlerinin bir kısmını
İŞKUR ödeyecek.
İkincisi, yatırıma yönelik vergi ve sigorta indirimi teşvikleri. Yatırımcılar 2015 ve
2016 yıllarında gerçekleştirecekleri yatırım harcamaları için, bu dönemde daha
fazla vergi indirimi alacaklar. Ayrıca, yeni ve yüksek teknolojiye yönelik
yatırımlara uygulanan teşvik oranları ve süreleri artırılıyor.
Üçüncüsü, finansmana erişimi kolaylaştırıcı önlemler. Şirketlerin borç yerine öz
kaynak kullanımını özendirmek için, öz sermaye ile finansmana vergi kolaylığı
getiriliyor. Sanayicinin girdi maliyetini düşürmek için, vadeli ithalatta KKDF oranı
sıfıra indiriliyor. Hazine destekli kredilerde, Hazine kefaletinin kapsamı imalatçı
KOBİ’leri ve kadın girişimcileri içine alacak şekilde genişletiliyor. Ayrıca, Ar-Ge
ve tasarıma yönelik destek ve katkılar artırılıyor. Ar-Ge’ye dayalı sanayi
yatırımlarına Türkiye Kalkınma Bankası kanalıyla uygun koşullu finansman
desteği sağlanıyor.
haftalık bülten
Hatırlanacağı gibi, hükümet daha önce de (Kasım, Aralık ve Ocak’ta) Onuncu
Kalkınma Planı kapsamında üç reform paketi açıklamıştı. Bu paket de
öncekilerle aynı doğrultuda görünüyor. Farklı olarak, reel sektöre yönelik sınırlı
bir alanda, daha somut adımlar tanımlıyor. Ayrıca, içinde istihdamı ve yatırımı
kısa vadede etkilemeyi amaçlayan (süre sınırlı) teşvikler barındırıyor.
Paketin devlete maliyetinin 7.5 milyar lira olması öngörülüyor. Bu da 400 milyar
TL tutarındaki yıllık faiz dışı harcamaların %2’sinden az bir tutar. Dolayısıyla,
zaten sıkı olan maliye politikasında ciddi bir gevşeme görünmüyor. Bununla
birlikte, Türkiye’nin yapısal sorunlarına çare olmayacağından, devlet
teşviklerinin istihdam ve büyüme üzerindeki etkilerinin sınırlı ve kısa vadeli
olacağını düşünüyoruz.
Önümüzdeki Haftaya Bakış
Şubat ayı sanayi üretim endeksi Çarşamba günü açıklanacak.
Arındırılmamış sanayi üretim endeksinin Şubat’ta yıllık bazda %1.5 düşmesini
bekliyoruz. Tahminimiz, takvim etkisinden arındırılmış endeksin yıllık bazda
%1.5, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış endeksin de aylık bazda %0.2
azalacağına işaret ediyor.
Öncü göstergelerden kapasite kullanım oranı, reel sektör güven endeksi ve PMI
Şubat’ta imalat aktivitesinde daralmaya işaret etti. Dahası, öncü göstergeler
Mart’ta da bozulma gösterdi. İç ve dış talep göstergeleri de ilk çeyrekte zayıf
seyretmeyi sürdürdü. Dolayısıyla, sanayi üretiminde toparlanmaya işaret eden
çok az olumlu gösterge bulunuyor.
Şubat ayı ödemeler dengesi Cuma günü yayımlanacak. Şubat ayı cari
işlemler açığının, bir önceki yılın aynı ayına göre %16 azalarak 2.8 milyar dolar
olmasını bekliyoruz. Piyasa beklentisi ise henüz belli olmadı. Önceki aylarda
revizyon olmadığı takdirde, tahminimiz 12 ay birikimli cari açığın Ocak’taki 42.9
milyar dolar seviyesinden 42.3 milyar dolara düşeceğine işaret ediyor.
Önümüzdeki dönemde, düşük petrol fiyatları ve zayıf seyreden iç talep dış açığı
olumlu etkilemeyi sürdürecek. Öte yandan dış talebin de zayıf olması bu olumlu
etkiyi dengeleyecek. Mart’ta göreceğimiz gibi, altın ticaretindeki dalgalanmalar
ödemeler dengesi göstergelerine kısa dönemde etki edebilir. Ancak,
dengelenme eğiliminin yakın dönemde kalıcı olarak tersine dönmesini
beklemiyoruz.
Bu haftanın veri gündeminde ayrıca Mart ayı reel efektif döviz kuru (Pazartesi)
ve Mart ayı Hazine nakit dengesi (Salı) bulunuyor. Dahası, Moody’sin
Türkiye’nin kredi notuyla ilgili değerlendirmesini Cuma günü yayımlaması
bekleniyor.
Bu arada, Salı günü bir ihale düzenleyecek olan hazine, 8 Haziran 2016 vadeli
yeni bir kuponsuz tahvil ihraç edecek.
haftalık bülten
Bu rapor, Finansbank CEO Ofisi Araştırma Bölümü tarafından müşterilerini bilgilendirmek
amacıyla düzenlenmiştir. Raporun Finansbank ile ilişkili bir kuruluşun müşterisi tarafından
kullanılabilirliği, alan kişi ve bu kuruluş arasındaki akdi ilişkiye tabi olacaktır. Bu raporda
sunulan bilgi, yorum ve tavsiyeler raporu hazırlayan Finansbank CEO Ofisi’ne ait görüşleri
yansıtmakta olup yatırım danışmanlığı hizmeti kapsamında değildir. Mali durum ile risk ve
getiri tercihlerinin çeşitliliğini göz önünde bulundurunca sadece bu raporda yer alan görüşlere
dayanarak verilecek yatırım kararları beklentilere uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu
rapordaki bilgilerin derlenmesinde güvenilirliğine inanılan sağlam kaynaklardan
faydalanılmıştır; ancak bilgilerin doğruluğu bağımsız olarak teyit edilmemiştir. Finansbank
bilgilerin doğruluğu ve bütünlüğü konusunda garanti vermemekte ve doğabilecek hatalarda
sorumluluk üstlenmemektedir. Raporda sunulan bilgiler üzerinde önceden belirtilmeksizin
değişiklik yapma hakkı saklıdır. Finansbank ve ilişkili kuruluşlar ile bu kurumlarda çalışan
personel araştırma raporlarında sözü edilen menkul kıymetlere yatırım yapabilir ve zaman
içerisinde pozisyonlarını değiştirebilir. Bu raporda yer alan bilgilerin bir kısmı ya da tamamının
kopyası çıkarılamaz ya da dağıtılamaz.