HAFTALIK BÜLTEN 13 EKİM – 17 EKİM 2014 HAFTANIN ÖZETİ Hafta içerisinde global USD/TL büyüme 2,3 kaygılarıyla Fed'in faiz artırım adımını 2,25 erteleyebileceğine ilişkin beklentiler ve 2,2 2,15 petrol fiyatlarının dört yılın en düşük 2,1 seviyelerine gerilemesi nedeniyle dünya 2,05 piyasalarında kayıplar yaşandı. Dünya 2 1,95 piyasalarının aksine bu durum BİST endeksini yükseltti. BIST – 100 endeksi, Çarşamba günü beklentilerin altında gelen cari açık verisi piyasalardaki riskten ve küresel kaçışa paralel olarak dünya piyasaları ile birlikte düşüşe geçti. Endeks Cuma günü dünya borsalarındaki satış dalgasının sona ermesi ve toparlanmanın kaydederek risk iştahındaki etkisiyle haftayı EUR/TL 3,15 3,1 3,05 3 2,95 2,9 2,85 2,8 2,75 2,7 2,65 yükseliş 75.533,29 seviyesinde kapadı. Dolar kuru Fed in tahvil alımlarındaki beklentiler EUR/USD 1,45 nedeniyle hafta içinde yükselse de Cuma 1,4 günü risk iştahının artması ile bir miktar 1,35 gerileyerek 2.2470 1,3 TL/USD seviyesine indi. Euro haftayı 1,25 2.8703 TL günün sonunda seviyesinden kapatırken Euro/Dolar paritesi 1.2761 seviyesine yükseldi. RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI 1,2 1,15 HAFTALIK BÜLTEN İki yıllık gösterge tahvilin bileşik faizi ise BIST 100 yüzde 8.91 seviyesinin altını gördü. 90.000,00 Küresel piyasalardaki yavaşlama ile 80.000,00 birlikte azalan petrol talebi petrol üreticisi bazı ülkelerin talebi kısmak istemeyeceğini açıklaması üzerine brent petrolün fiyatı 86.16 USD ye düştü. Altın 70.000,00 60.000,00 50.000,00 ise 1,239.24 USD ye yükseldi. ALTIN TCMB FAİZ ORAN (%) 1.400 1.350 GECELİK(O/N) Borç Alma Borç Verme 7.50 11.25 1.300 1.250 1.200 1.150 GEÇ LİKİDİTE 0.00 12.75 1 HAFTA REPO - 8,25 1.100 KAPANIŞ VERİLERİ (17 EKİM 2014) BİST-100 75,533.29 USD/TRY 2.2470 USD/JPY 106.88 EUR/TL 2.8703 EUR/USD 1.2761 ALTIN ($/ONS) 1,239.24 RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI HAFTALIK BÜLTEN İÇ PİYASALARDA ÖNEMLİ GÖSTERGELER TARİH GÖSTERGE DÖNEM 15.10.2014 Cari Denge Ağustos 15.10.2014 İşsizlik Temmuz 17.10.2014 TCMB beklenti anketi, TÜFE (Yılsonu) TAHMİN ÖNCEKİ -3.2 mlyr $ Ekim AÇIKLANAN -2.7 mlyr $ -2.8 mlyr $ %9.1 %9.8 %8.89 %9.16 DIŞ PİYASALARDA ÖNEMLİ GÖSTERGELER TARİH GÖSTERGE 14.10.2014 İngiltere TÜFE oranı 14.10.2014 Euro bölgesi sanayi üretimi 14.10.2014 Almanya ZEW endeksi 15.10.2014 DÖNEM TAHMİN ÖNCEKİ AÇIKLANAN Eylül %0.2 %0.4 %0.0 Ağustos -%1.6 %0.9 -%1.8 Ekim 1.0 6.9 -3.6 Almanya TÜFE, nihai Eylül %0.8 %0.8 %0.8 15.10.2014 Almanya NY Fed imalat endeksi Ekim 20.50 27.54 6.17 15.10.2014 ABD ÜFE Eylül %0.1 %0.0 -%0.1 15.10.2014 ABD Çekirdek ÜFE Eylül %0.1 %0.1 %0.0 15.10.2014 ABD perakende satışlar Eylül -%0.1 %0.6 -%0.3 15.10.2014 ABD çekirdek perakende satışlar Eylül %0.3 %0.3 -%0.2 16.10.2014 Euro bölgesi enflasyon, nihai Eylül %0.3 %0.4 %0.3 16.10.2014 ABD işsizlik maaş başvuruları 290.000 287.000 264.000 16.10.2014 ABD sanayi üretimi Eylül %0.4 -%0.2 %1.0 16.10.2014 ABD kapasite kullanım oranı Eylül 79.0 78.7 79.3 16.10.2014 ABD Philadelphia Fed endeksi Ekim 20.0 22.5 20.7 17.10.2014 ABD Mich. tük. güven end, öncü Ekim 84.1 84.6 86.4 RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI HAFTALIK BÜLTEN İÇ PİYASALARDA MAKROEKONOMİK GELİŞMELER Orta Vadeli Mali Plan açıklandı Merkezi Bütçe Eylül ayında 9.2 milyar Yüksek Planlama Kurulu'nun 2015-2017 TL açık verdi dönemini kapsayan Orta Vadeli Mali Plan'a Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan (OVMP) ilişkin yayımlanan kararında söz Eylül 2014 Aylık Bütçe Gerçekleşmeleri konusu dönemde "ekonomi politikasının raporunda 2013 yılı Eylül ayında 4,7 temel amacının, enflasyonla mücadeleye milyar TL olan bütçe açığının, 2014 yılı kararlılıkla devam etmek ve cari işlemler Eylül ayında 9,2 milyar TL’ye yükseldiği açığını büyümeyi açıklandı. Rapora göre 2013 yılı Eylül artırmak" olduğu belirtildi. Bu amaca ayında 1,4 milyar TL faiz dışı fazla yönelik tedricen düşürerek olarak, politikalarında ettirileceği, para sıkı maliye verilirken 2014 yılı Eylül ayında 4,6 milyar duruşun devam TL faiz dışı açık verildi. 2014 yılı Eylül ayı bu vergi gelirleri tahsilatı geçen yılın aynı özellikle ayına göre yüzde 8,3 oranında artarak 26 yapısal reformlara hız verileceği ifade milyar 237 milyon TL oldu. Ocak-Eylül edildi. OVMP de 2014 ve 2015 için büyüme 2014 döneminde bütçe açığı 11 milyar 930 rakamları sırasıyla yüzde 4'ten yüzde 3.3'e milyon TL, faiz dışı fazla 26 milyar 339 ve yüzde 5'ten yüzde 4'e revize edildi. Aynı milyon TL ve vergi gelirleri tahsilatı ise dönemi kapsayan Kalkınma Bakanlığının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,7 Yatırım programı çerçevesinde gelecek yıl oranında artarak 258 milyar 651 milyon 88,5 milyar liralık kamu sabit sermaye TL oldu. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek yatırımı yapılması planlanıyor. Bu tutarın yaptığı açıklamada gelecek yıl para ve yüzde 51,2'sinin Merkezi Yönetim Bütçesi, maliye politikasının sıkı tutulmaya devam yüzde 33,5'inin mahalli idareler, yüzde edileceğini ayrıca şu aşamada yeni vergi 12,6'sının konusunda duruşun gelir ve politikasıyla destekleneceği kapsamındaki KİT ve kuruluşlar ve da özelleştirme tarafından gerçekleştirilmesinin öngörüldüğü ifade edildi. RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI somutlaşmış bir çalışma olmadığını ve vergi oranlarında herhangi bir artış öngörülmediğini söyledi. HAFTALIK BÜLTEN Cari Açık 2.8 milyar TL oldu Türkiye Cumhuriyet açıkta yüzde 2 puanın üzerine çıkması Bankası beklenen düşüşün büyümeden fedakarlık tarafından açıklanan Ağustos ayı ödemeler yapılmadan gerçekleştirildiğine de dikkati dengesi raporuna göre Temmuz ayında çekerek, cari işlemler hesabı 2.7 milyar TL açık büyümeye ulaştığı zaman yüksek cari açık verirken Ağustosta bu hesap 2.8 milyar TL vereceği yönündeki yorumların gerçeği açık verdi. Ocak - Ağustos döneminde ise yansıtmadığını kanıtladığını vurguladı. toplam açık 29.6 milyar TL ye yükseldi. İşsizlik yüzde 9.8 e yükseldi TCMB açıklamasında, "Bu gerilemede, Türkiye ödemeler dengesi tablosundaki dış ticaret tarafından açığının 13.86 milyar dolar azalarak 40.82 işsizlik oranı Haziran, Temmuz ve Ağustos milyar hizmet aylarını kapsayan Temmuz döneminde gelirlerinin 1.7 milyar dolar artarak 16.53 yüzde 9.8'e yükselirken, tarımdışı işsizlik milyar dolara yükselmesi ve gelir dengesi ise yüzde 12 oldu. Artışta ekonomik açığının 836 milyon dolar azalarak 5.82 aktivitedeki yavaşlama etkili oldu. Mevsim milyar dolara gerilemesi etkili olmuştur." etkilerinden arındırılmış istihdam oranı denildi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, ise bir önceki döneme göre 0,2 puanlık tasarrufları azalışla dolara Merkez düşmesi, artırmak net için kamunun bunun Türkiye'nin İstatistik Kurumu yayımlanan yüzde yüksek 45,2 (TÜİK) verilere oldu. göre, Mevsim kendisine çeki düzen vermesi, açığını etkilerinden arındırılmış işsizlik oranı azaltması Temmuzda bir önceki aya göre 0,4 puanlık ve tasarruflarını artırması gerektiğini kaydederek, petrol fiyatlarında artış ile yüzde 10,4 oldu. aşağı yönlü trend sürerse 2015 yılında cari Beklenti Anketi: Yıl sonu TÜFE açığın GSYH'ya oranının OVP'de öngörülen beklentisi yüzde 9.16 %5.4'ten daha düşük olarak, %5'in altına gerileyebileceğini söyledi. Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ise, “Cari açıkla mücadelede ciddi bir başarı ortaya koyduk ve bunu çok kısa zamanda gerçekleştirdik. Geçen sene yüzde 7,9 olan cari açığı, bu yıl yüzde 6’nın da altında bir rakamda görmeyi bekliyoruz” dedi. Babacan, cari RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI TCMB Ekim 2014 Beklenti Anketi'nde yılsonu TÜFE beklentisi yüzde 8.89'dan yüzde 9.16'ya, dolar/TL beklentisi ise 2.24'ten 2.28'e yükseldi. BİST Repo ve Ters Repo Pazarı'nda oluşan cari ay sonu gecelik faiz oranı beklentisi ise yüzde 9,56'ya olarak hesaplandı. HAFTALIK BÜLTEN DIŞ PİYASALARDA MAKROEKONOMİK GELİŞMELER Avrupa Adalet Mahkemesi ECB'nin Yellen ABD büyümesine güveniyor ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Janet Yellen'ın kapalı bir toplantıda, ABD tahvil alımları aleyhine açılan davayı ele aldı ekonomisinin yüzde 3 kadar bir büyüme Avrupa Adalet Mahkemesi, Avrupa Merkez kaydetme yolunda, enflasyonun da hedefe Bankası'nın (ECB) ikincil piyasadan devlet doğru tahvili alım programının yasal olmadığına yükselme söylediği yönünde belirtildi. olduğunu Amerika Merkez dair açılan davayı ele ECB'nin İşlemler (OMT) Bankası Fed'in araştırma raporu ''bej Doğrudan kitap'' bir öncekinde olduğu gibi mütevazı programına karşı çıkanlar mali açıdan zor ile ılımlı düzeyde büyümeye işaret etti. Fed durumdaki ülkelere ait devlet tahvillerinin üyeleri yaptıkları açıklamalarında küresel ECB tarafından satın alınması planının ECB ekonomide yavaşlamayı değerlendirirken, ve Euro bölgesi ülkeleri için zararla bunun sonuçlanabileceğini iddia ediliyor. Alman ciddi durumunda artırımını bir boyuta ABD'de ulaşması yapılacak geciktirebileceğini faiz söylediler. Parasal aldı. siyasetçilerin de desteklediği girişim başarılı olursa ECB aleyhinde benzer Fed Başkan Yardımcısı Stanley Fischer, inisiyatiflerin uzun süredir sağlanan alışılmışın dışındaki politikalarına muhalefetin artması Merkez desteklerin Bankasının hareket alanını daraltabilecek. ardından politikasının ABD para normalleştirilmesi Almanya başlayabileceği Başbakanı gibi Angela ECB Merkel, çabalarının, küresel görünümden olumsuz Avrupa'nın kamu açıklarının azaltılması ve etkilenebileceğini rekabetin belirtti. Fed güçlendirilmesi konularında yöneticilerinden bazıları faiz artırımının ilerleme kaydetmesi gerektiğini, çünkü ötelenmesi gerektiğini belirtirken bazıları Euro bu fikre karşı çıktı. Ayrıca tahvil alımlarına aşılmadığını ve nedenlerinin henüz ortadan devam etme ile ilgili de karşıt fikirler kaldırılmadığını söyledi. ECB icra kurulu açıklandı. üyelerinden Benoit Coeure ise varlık bölgesi alımlarına borç gelecek başlayacaklarını krizinin günler söyledi. ECB henüz içerisinde Yönetim Kurulu'nun ihtiyaç duyulması halinde ek RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI HAFTALIK BÜLTEN önlemler alacağını da belirten Coeure, Euro büyüme tahmininde 2015 tahmini yüzde 4 bölgesinde olmuştu. üçüncü ve dördüncü çeyreklerde pozitif büyüme görülmesini beklediğini de ifade etti. ECB Yönetim Kurulu üyelerinden Ewald Nowotny, bankanın Euro bölgesindeki ekonomik sorunlara yönelik daha fazla adım atmak için alanı olduğunu, ancak acil tedbirlere ihtiyaç duyulmadığını söyledi. Almanya'nın mali teşvik ihtiyacı içinde olmadığını söyleyen ECB üyelerinden ve Almanya Merkez Bankası Bundesbank'ın da Başkanı Jens Weidmann, Draghi'nin ECB Almanya'nın ekonomilerini Başkanı Mario Euro bölgesi desteklemek için kamu yatırımlarını artırması çağrısına karşılık, Almanya'da kamu Pekin ile IMF ‘yavaşlamada’ anlaştı Merkez bankaları ve Uluslararası Para Fonu yetkilileri (IMF) Çin yönetimi ile anlaşarak ülke ekonomisinde görülen yavaşlamanın sağlıklı olduğu ve ek parasal genişlemeye ihtiyaç olmadığı konusunda görüş birliği Uluslararası kuruluşu sağladığı kredi Fitch açıklandı. derecelendirme Ratings ise yaptığı açıklamada, "Çin'in ekonomi stratejilerinde henüz bir 'u dönüşü' gözükmüyor" ifade etti. Fitch Çin için henüz ciddi bir risk görmüyor. yatırımlarının IEA: Petrol talebi 2015'te zayıflayacak artmasının Euro bölgesinin bazı çevre Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), dünyanın ülkelerine sağlayacağı desteğin de zaten 2015 yılında petrol talebindeki büyümenin çok büyük olmayacağını açıklamasında tahmin edilenden çok daha düşük olacağını bulunarak olumsuz yanıt verdi. ve petrol fiyatlarının düşmeye devam edeceğini açıkladı. IEA'nın açıklanan aylık IMF büyüme tahminini aşağı çekti Uluslararası Para (IMF) "Son dönemdeki fiyat artan düşüşlerinin ardında hem arz hem de talep jeopolitik riskleri ve finans piyasalarındaki rol oynuyor. Arzın zarar görmesi ya da düzeltme uyarılar talep büyümesinin artması için petrol yaparak, küresel büyüme tahminini aşağı fiyatlarının daha da düşmesi gerekir" çekti. IMF açıklamasında bu yıl yüzde 3.3 denildi. riski Fonu raporunda, konularında olarak gerçekleşecek küresel büyümenin önümüzdeki sene için yüzde 3.8 olacağını belirtti. IMF tarafından yapılan Temmuz ayı RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI HAFTALIK BÜLTEN BANKACILIK SEKTÖRÜ VERİLERİ Bankacılık Düzenleme Kurumu'nun (BDDK) ve Denetleme verilerine göre, Bankacılık Sektörü Kredileri 3 Ekim 2014 itibariyle 1.199.977 Milyon TL ile haftalık bazda %0.38 arttı. Bankacılık sektöründe 1.300.000 1.200.000 1.100.000 1.000.000 900.000 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 BANKACILIK SEKTÖRÜNDE TOPLAM KREDİLER kredi toplamı, son verinin yayımlandığı 26 Eylül 2014 tarihinde 1.195.411 Milyon TL Krediler - Sektör - TP Krediler - Sektör - Toplam seviyesinde gerçekleşmişti. Kalkınma ve Yatırım Bankalarında ise 3 Ekim 2014 itibariyle kredi toplamı 61.759 80.000 Milyon TL oldu. Bu tutarın toplam krediler 60.000 Krediler - Sektör - YP KALKINMA VE YATIRIM BANKALARI TOPLAM KREDİLER 40.000 içerisindeki payı ise %5,15’dir. 20.000 TOPLAM AKTİFLER 1.851.937 ÖZKAYNAKLAR 254.670 TOPLAM MEVDUAT 1.086.930 TOPLAM KREDİLER 1.199.977 MENKUL DEĞER PLASMANLAR 297.740 Kaynak: BDDK (03.10.2014 tarihli verilerdir.) Sermaye Yeterliliği BDDK’nın açıkladığı 0 Rasyosu son veriye Krediler - KYB - TP Krediler - KYB - Toplam Krediler - KYB - YP SERMAYE YETERLİLİK RASYOSU 25 20 (SYR) göre Ağustos 2014 itibariyle %16,26 olarak gerçekleşti. Temmuz 2014’te de bu oran 15 10 5 0 %16,26 oldu. Sermaye Yeterlilik Rasyosu yasal sınırı %8, hedef rasyosu ise %12 Sektör Yasal Sınır olarak kabul ediliyor. Kaynak: BDDK RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Hedef Rasyo HAFTALIK BÜLTEN SERMAYE YETERLİLİK RASYOSU 2008/12 2009/12 2010/12 2011/12 2012/12 2013/12 2014/8 BANKACILIK SEKTÖRÜ 17,99 20,62 18,97 16,55 17,88 15,30 16,26 Mevduat Bankaları 16,55 19,28 17,74 15,51 17,26 14,59 15,60 Katılım Bankaları 15,21 15,27 15,07 14,04 13,90 14,00 15,10 Kalkınma ve Yatırım Bankaları 59,38 60,27 58,66 48,17 34,27 32,69 32,24 20 EKİM- 24 EKİM 2014 PİYASA GÜNDEMİ 20 EKİM Eylül ayı Merkezi yönetim borç stoku 21 EKİM Eylül ayı ABD ikinci el konut satışları (Piyasa Beklentisi: 5.1 mlyn) Eylül ayı ABD TÜFE (Piyasa beklentisi: %0.1) Eylül ayı ABD çekirdek TÜFE (Piyasa beklentisi: -%0.2) Ekim ayı PPK Kararı Ekim ayı Almanya imalat PMI, öncü Ekim ayı Almanya hizmetler PMI, öncü Ekim ayı Euro bölgesi imalat PMI, öncü (Piyasa beklentisi: 50.3) Ekim ayı Euro bölgesi hizmetler PMI, öncü (Piyasa beklentisi:52.0 ) Eylül ayı İngiltere perakende satışlar ABD işsizlik maaş başvuruları Eylül ayı ABD yeni konut satışları 22 EKİM 23 EKİM 24 EKİM RİSK YÖNETİMİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Piyasa beklentisi: 475.000)