UNI 202 - MODERN TÜRKİYE`NİN OLUŞUMU II Alim Arlı Bahar

UNI 202 - MODERN TÜRKİYE’NİN OLUŞUMU II
Alim Arlı
Bahar 2016
Pazartesi 12:00 – 15:00
Çarşamba 12:00 – 15:00
Dersin Amacı ve İçeriği: Modern Türkiye’nin Oluşumu II dersi 1945 sonrasında Türkiye tarihinin siyasi, sosyal,
ekonomik sorunlarını inceler. Farklı dönemlerin temel siyasi sorunlarının aktörler, kurumlar ve tarihi
konjonktürler üzerinden ele alınacağı bu derste, cumhuriyetinin temel kırılma anları ve değişim eğilimleri tarihi
perspektiften ele alınacaktır. Derste odaklanılacak temel konular şunlardır: siyasi düzen arayışları, ulus inşası
süreçleri, kimlik-ideoloji tartışmaları, demokratikleşme süreçleri, darbeler, ekonomik kriz ve atılımlar ile sosyal
hayatın farklı alanlarındaki önemli gelişmeler. Bu ders sonunda öğrenciler, yakın dönem Türkiye tarihinin
sorunlarına ilişkin temel bilgileri edinecek ve bunları eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirebilme perspektifini
kazanacaktır.
Ders Zorunlulukları ve Değerlendirme: Derse devam ve katılım (%20), Ara Sınav (%40); Final (%40). Ders
materyalinin ders öncesinde okunması ve derste ilgili materyallere referanslar yaparak aktif bir katılım
beklenecektir.
Ofis Saati: Dersle ilgili danışma saatleri Salı 11:00 - 12:00 arasıdır. Diğer vakitlerde ders asistanları üzerinden email
ile yazışılabilir ve randevu ile görüşülebilir.
İletişim: Email: [email protected]. Dâhili telefon: 9045. Ofis No:17, Taş Bina 1. Kat Yükseköğretim Çalışmaları
Merkezi.
Telefon ve Bilgisayar: Derste telefon ve bilgisayar kullanımı yasaktır.
Derste Kullanılacak Kitaplar:




Suavi Aydın & Yüksel Taşkın, 1960’dan Günümüze Türkiye Tarihi, İletişim Yayınları, 2014.
Erik Jan Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, İstanbul, İletişim, 1993.
Feroz Ahmad, Bir Kimlik Peşinde: Türkiye, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2006.
Kemal Karpat, Türk Demokrasi Tarihi: Sosyal, Kültürel, Ekonomik Temeller, Timaş Yay., 2010.
Haftalık Okumalar
1. Hafta: Modern Dünyanın İkinci Büyük Krizi ve Ulus Devlet
Türkiye siyasetini anlamak için kavramsal çerçeve tekrarı, merkez-çevre ilişkisi vs. Türk Siyasi hayatında Milli Şef
İnönü dönemi, Varlık Vergisi, II. Dünya Savaşının Sebepleri, Savaşta Türkiye’nin Tutumu.

Ahmad, Bir Kimlik Peşinde: Türkiye, s. 115-143.

Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, s. 257-298.
2. Hafta: Soğuk Savaş ve Demokratikleşme Arayışı
Çok Partili Hayata Geçiş, Dörtlü Takrir; Sovyet Tehdidi, Truman Doktrini, 1950 Seçimleri.

Karpat, Türk Demokrasi Tarihi, s. 223-328.

Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, s. 299-317
3. Hafta: Demokrat Parti ve Çok Partili Hayat
Demokrat Parti İktidarı, NATO’ya üyelik, Türkiye’nin Ortadoğu’daki Rolü, 1950’lerde Demografik ve Ekonomik
Dönüşüm, İktidar-muhalefet ilişkilerinde kriz

Zürcher, Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, s. 321-350.
4. Hafta: 27 Mayıs 1960 ve Sonrası
“27 Mayıs İhtilali” ve Sonrası, Tasfiyeler, Yassıada yargılamaları, Milli Birlik Komitesi, Yeni Anayasa, Seçimler,
Kıbrıs Olayı, Koalisyonların Başlangıcı

Aydın & Taşkın, 1960’dan Günümüze Türkiye Tarihi, s. 61-140.
5. Hafta: Darbe Sonrası Siyaset I: 1965-1973
Adalet Partisinin iktidara gelişi, Yüksek ekonomik büyüme ve refahta artış, Yeni Siyasal akımlar ve yeni partiler:
Türkiye İşçi partisi ve Sosyalizm vd., 12 Mart 1971 Muhtırası, Siyasal sistemde tıkanma, Muhalif siyasal
hareketlerin militarizasyonu, Koalisyonlar, Ortanın Solu, siyasal şiddet.

Aydın & Taşkın, 1960’dan Günümüze Türkiye Tarihi, s. 141-249.
6. Hafta: Darbe Sonrası Siyaset II: 1973-198
Kıbrıs Harekâtı, Koalisyonlar, MC Hükümetleri, Planlı kalkınma arayışları, Şehirleşme süreçleri, ithal ikameci
politikanın iflası, Af Kanunları, 24 Ocak Kararları.

Aydın & Taşkın, 1960’dan Günümüze Türkiye Tarihi, s. 251-321
7. Hafta: 1980 Darbesi: Siyasal Sistemde Dönüşüm
12 Eylül 1980 Darbesi, 1982 Anayasası ve getirdiği Siyasal Yapı, Atatürkçülüğün restorasyonu, Kenan Evren,
Bülend Ulusu hükümeti.

Aydın & Taşkın, 1960’dan Günümüze Türkiye Tarihi, s. 325-344
8. Hafta: 1980 Sonrası Siyaset ve Ekonomi
Küreselleşme, Özallı yıllar, neo-liberal ekonomi politikaları, Merkez sağ partiler; Anavatan partisi, Doğruyol
Partisi, sol partilerin düşüşü; SHP ve CHP, sanayileşme ve ekonomik krizler.


Aydın & Taşkın, 1960’dan Günümüze Türkiye Tarihi, s. 345-409.
Marcel Bazin ve Stephane de Tapia, “Batı-Doğu Gelişiminin Gradyanı: Sosyo-Ekonomik
Göstergeler ve Sınai Üretim”, Türkiye Coğrafyası içinde, İletişim Yayınları, s. 117-167.
9. Hafta: Soğuk Savaş Sonrası “Yeni Dünya Düzeni” ve Türkiye
Tek kutuplu uluslararası sistem ve “Tarihin Sonu”; AB ile yeni arayışlar, Kimlik tartışmaları, Koalisyonlar ve
ekonomik krizler, İslamcılık; Refah partisinin Yükselişi ve Düşüşü, milliyetçi partilerin yükselişi; MHP ve DSP.

Ahmad, Bir Kimlik Peşinde: Türkiye, s. 185-229
10. Hafta: 28 Şubat Süreci
Post-modern darbe, asker-sivil ilişkileri sorunu, Çiller-Erbakan Koalisyonu, MGK Düzeni, sivil alanın
militarizasyonu, Anadol-D, Süleyman Demirel dönemi.

Aydın & Taşkın, 1960’dan Günümüze Türkiye Tarihi, s. 411-458
11. Hafta: Farklı Uluslararası Dinamikler Arasında Türkiye
Küreselleşme döneminde AB ve ABD siyasal eksenlerinde değişen konum, G20 üyeliği, Uluslararası göç, AB adaylık
süreci, Gümrük Birliği, Kimlik tartışmaları, Körfez politikaları, Orta Asya açılımları, Ekonomik liberalleşmenin
siyasal bağlamı.

Marcel Bazin ve Stephane de Tapia, “Farklı Ufuklara Doğru”, Türkiye Coğrafyası içinde, İletişim
Yayınları, s. 281-329.
12. Hafta: Türk Siyasetinde Anayasa Tartışmaları
1961 Anayasası, 1982 Anayasası, Vesayet Kurumları, Demokratik Açılımlar

Serap Yazıcı, “Karşıt İki Model: Temsili Demokrasi – Vesayetçi Demokrasi”, Demokratikleşme
Sürecinde Türkiye içinde, Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2. Baskı, 2012, s. 136-208.
13. Hafta: Yükselen Kimlik Sorunları: Din ve Etnisite
Din ve devlet ilişkileri, alevi topluluk talepleri, Kürt sorunu, azınlıklar.

Talha Köse, "Ideological or religious? Contending visions on the future of Alevi identity."
Identities, 2012, 19(5): 576-596.
 Huseyin Alptekin, "Ethnic incorporation policies and peripheral reactions: How are Turkey’s
Kurds treated by the state and how do they perceive their treatment," Afro Eurasian Studies
2012, 1(2): 97-119.
14. Hafta: Küresel Bunalım ve Türkiye
11 Eylül, Avrupa Birliği Süreci, 2002 Seçimleri, AKP’nin İktidarları, 27 Nisan e-Muhtırası, 2007 seçimleri, 2011
Seçimleri, küreselleşme, bölgesel krizler, yeni Ortadoğu.


Ahmet Davutoğlu, “Turkey’s Foreign Policy Vision: An Assessment of 2007,” Insight Turkey, cilt
10, n. 1, 2008.
Çağlar Keyder, “Globalleşme ve Devlet”, Memalik-i Osmaniye'den Avrupa Birliği'ne içinde,
İletişim Yayınları, 2003, s. 207-224.