Çözüm Kitapçığı Deneme-4

KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI
ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ
BİYOLOJİ ÖĞRETMENLİĞİ
3 - 5 ŞUBAT 2017
Çözüm
Kitapçığı
Deneme-4
Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Merkezimizin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki. mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
2017 - ÖABT/ BİY
1.
BİYOLOJİ Ö Ğ R E T M E N L İĞ İ
5.
Anabolizmanın katabolizmadan daha fazla olduğu
durumlarda anabolizma / katabolizma oranı 1’den büyük çıkar. Anabolizma yapım, katabolizma yıkım tepkimeleridir. Bu bireyler fizyolojik olarak gençtir. Genç
bireylerde metabolizma daha hızlıdır. Bölünebilen
ökaryot hücrelerde kromozomların uçlarında bulunan
ve kromozomları koruyan telomer bölgeleri vardır.
Telomerler her bir bölünmede kısalır. Telomeraz enzimi telomerleri yeniden sentezler. Yaşlanmayla yani
katabolizmanın anabolizmadan daha fazla olmasıyla
birlikte telomeraz aktivitesi azalır.
TG D E NE M E Ç Ö ZÜM - 4
Kohezyon, aynı cins moleküllerinin birbirine uyguladıkları çekim kuvvetidir. Bu sayede su bütünlüğü
sağlanır. Suyun iletimi ve taşınımında kohezyon etkin kuvvet olup canlılığın devamlılığında önemlidir.
Adhezyon, bir bileşiğin yüzeye tutunması olup suyun
iletimini sağlar. Suyun yüksek bir özgül ısısı vardır. Bu
durum sıcaklık değişimlerini tamponlar ve ani ısı değişimlerini önler. Bu durum canlılık üzerinde yaşamın
devamlılığını sağlar.
A B C D E
A B C D E
Organizasyon düzeyi hücre ile sonlanan canlı kesinlikle tek hücrelidir. Prokaryot ya da ökaryot hücre yapısına sahip tek hücreli canlılar vardır. Aerobik ya da
anaerobik solunum yapabilirler. Tek hücreli canlılardan
olan bakterilerin DNA’sı çemberseldir. Tek hücreli olsun ya da olmasın bütün canlılar ribozom organelini
bulundurur.
Glikozit bağ karbonhidratların, peptit bağı proteinlerin,
ester bağı yağların, hidrojen bağı ise DNA zincirlerinin
arasında bulunur.
A B C D E
ya yın cılık
A B C D E
3.
6.
Kendine göre daha az yoğun (hipotonik) ortama konulan hücre turgor durumuna geçer. Su alır, hücre zarı
gerilir. Eğer gerilim fazla olursa hücrenin patlamasıyla
ölüm görülebilir.
ise m
2.
7.
Egzositoz, hücre porlarından geçemeyecek büyüklükteki maddelerin hücre zarı ile sarılarak dışarı atımıdır. Enzimler ve hormonlar makromolekül yapısında
olduğundan porlardan geçemez ve egzositozla dışarı
salgılanır.
A B C D E
A B C D E
4.
8.
DNA bulundurma çift katlı zarlı organeller olan mitokondri ve kloroplasta özgüdür. Bu organellerin kendilerine özgü DNA, RNA ve ribozomları vardır. Ribozom
ve sentrozom zar bulundurmaz. Bütün hücre organelleri sitoplazmada konumlanmıştır.
Bazal laminanın en önemli görevi epitel dokuya fiziksel olarak desteklik sağlamasıdır. Filtrasyonu sağlar,
moleküllerin büyüklüklerine ve yüklerine göre geçebildikleri bariyer işlevi görür. Morfogenik hareketlerin
gerçekleşmesinde önemli rol oynar.
A B C D E
A B C D E
2
Diğer sayfaya geçiniz.
TG D EN EME ÇÖZ ÜM -4
9.
20 17- ÖA B T/ B İY
12.
Her mayoz bölünmede krossing over gerçekleşmez.
Mutasyon, hücre bölünmesinde herhangi bir sıkıntı olduğu durumda görülür. Ara plak oluşumu bitki hücrelerinde varken hayvan hücrelerinde yoktur. Oogenezde
oluşan 4 hücreden 1’i yaşar 3’ü erir ancak spermatogenezde böyle bir durum yoktur. Bütün mayoz bölünmelerde anafaz - I evresinde homolog kromozomların
zıt kutuplara çekilmesi görülür.
A B C D E
Hangi besin grubuyla beslendiğine bakılmaksızın
enerji metabolizmasında organik moleküllerin kullanım sırası karbonhidrat > yağ > protein şeklindedir. Hücrelerde aminoasit sentezi yapılır. İnsanlarda
doğada tanımlanan 20 çeşit aminoasidin tamamı
sentezlenemez. Bir kısmı dışarıdan alınır. Bu aminoasitlere esansiyel aminoasitler denir. Organik moleküllerin hücresel solunumla parçalanmaları sonucu enerji
üretilir. En fazla enerji yağ monomerlerinden sağlanır.
Fazla miktarda alınan protein sistemlerin ve organların
fonksiyonlarında bozulmalara yol açar. Fazla alınan
protein yağa dönüştürülerek depolanır. Bu durum kilo
almaya yol açar.
A B C D E
13.
Aerobik solunum yapan bir canlıda ETS’de görevli
elektron taşıyıcıları NAD ve FAD’dır. NADP fotosentez
ETS’sinde görülür. Sitrat krebs çevrimindeki ara ürün,
pirüvat glikolizle 6C’lu glikozun parçalanması sonucu
oluşan 3C’lu son üründür.
ise m
A B C D E
Aa
ya yın cılık
10.
aa
Aa
Aa
aa
Aa
aa
aa
Aa
Çekinik özellik : a olsun.
Taralı olmayanların çekinik olduğu düşünülürse özelliğin heterozigot baskın olduğu söylenebilir.
aa
Aa
AA veya Aa
Aa
aa
Aa
11.
Benedict çözeltisi glikoz ayıracı olup kiremit rengini
alması çözeltide glikozun varlığını gösterir. Hem bitki hem hayvan hücreleri glikoz bulundurabilir. Biüret
çözeltisi protein ayıracı olup reaksiyonla mor renk
alır. Bu durum da bir ayrım sağlamaz. Sudan III yağ
ayıracıdır ve pembe renk verir. İyot çözeltisi nişasta
ayıracıdır ve nişasta ile mor renk verir. Nişasta bitki
hücrelerinde sentezlenir. Turnusol kağıdı asitler ve kırmızı, bazlar ile mavi renk verir. Bu gözlem çözeltinin
pH’ı hakkında bilgi verir.
aa
Baskın özellik : A
aa
aa
Aa
aa
Baskın özellik : A
Çekinik özellik : a olsun.
Taralı olmayan sağlıklı bireyler çekinik olduğunda taralı oranlar Aa gelebilir. Herhangi bir lethallik olmadığından soy ağacı doğru olur.
Hastalık Y kromozomunda aktarılamaz çünkü kadınlarda da bu hastalık görülmektedir.
A B C D E
A B C D E
3
Diğer sayfaya geçiniz.
2017 - ÖABT/ BİY
14.
TG D E NE M E Ç Ö ZÜM - 4
18.
Epifiz bezi ve salgısı olan melatonin biyolojik saatin
düzenlenmesini sağlar. Melatonin gece salgılandığından gece çalışmak, uyku düzeninin bozulmasına
neden olan faktörler (yolculuk, hastalık vs.) biyolojik
saati bozar.
Distrofin bir protein çeşidi olup aktini kas membranına
bağlamada görevlidir. Kan hücrelerinin oluşumunda
görevli kimyasallar koloni uyarıcı faktörler (KUF), eritropoietin, kök hücre faktörü (SCF) ve interlökinlerdir.
A B C D E
A B C D E
19.
Low density lipoprotein (LDL) ve very low density lipoprotein (VLDL) zararlı kolesterol olarak tanımlanır.
Oranlarının yüksek olması arteroskleroz, inme ve
periferal damar hastalıklarına yol açar. High density
lipoproteinin (HDL) böyle bir fonksiyonu yoktur. Aksine arterlerde oluşan kolesterolü uzaklaştırarak fayda
sağlar.
A B C D E
A B C D E
Süzülme malpighi cisimciğinde gerçekleşip kan basıncının etkisiyle hücre zarından geçebilecek büyüklükteki maddelerin bowman kapsülüne geçmesi olarak
tanımlanır. Süzülmede ATP harcanmaz. Proksimal tübül, henle kulbu, distal tübülde gerçekleşen emilimde
ATP enerjisine ihtiyaç duyulur. Distal tubülde gerçekleşen salgılamada ATP harcanır.
ya yın cılık
16.
Ergenlikle birlikte hipofiz bezinden salgılanan FSH ve
LH eşeysel bezleri harekete geçirir ve bu bezlerden
steroid hormonların üretimi ve kandaki düzeyleri artmaya başlar. Ancak hipofizin tek salgısı FSH veya LH
değildir. Bu yüzden bireyde hipofiz ve tiroit bezlerinin
faaliyeti sürekli aktiftir.
ise m
15.
20.
A B C D E
17.
Alveoller farklı hücreden oluşur. Bunlar epitel hücre,
yüzey gerilimini düşüren sürfektan madde salgılayan
hücreler ile makrofajdır. Alveoller gaz değişiminin
sağlandığı kısımlar olduğundan endotel ile temas
hâlindedir. Mukus hava akışını keser ve alveolleri tıkar.
A B C D E
Motor uç plak, kasa gelen cevabı taşıyan impulsun
kas tellerinde sonlandığı kısımdır. Sinir hücresi tarafından salgılanan asetil kolin uyarının alınmasını sağlar
ve aksiyon potansiyeli oluşur. Aksiyon potansiyeli T
tübüle girer ve sarkoplazmik retikulumdan sarkoplazmaya kalsiyum transferi başlar. Troponine bağlanan
kalsiyum miyozin ve aktin köprüsünün oluşmasını
sağlayarak hareketi sağlar. Motor uç plak, motor siniri
efektöre bağlar.
21.
Ters akım prensibi, O2 nin taşındığı sıvı ya da havanın
akışına ters yönlü olarak kan akımının gerçekleşmesidir. Bu sayede oksijenden maksimum oranda fayda
sağlanır. Balıkların solungaçları ile kuşların hava keselerinde ters akım prensibi vardır. Memeli akciğerlerinde ters akım görülmez.
A B C D E
A B C D E
4
Diğer sayfaya geçiniz.
TG D EN EME ÇÖZ ÜM -4
22.
20 17- ÖA B T/ B İY
26.
Havers ve volkman kanalları sıkı kemik dokuda yer
alır. Bu doku sert bir yapıya sahip olup gözenek bulundurmaz. Lamelli yapıya sahip olan bu dokuda lamellerin ortasından geçen kan damarları ve sinirleri içeren
yapı havers kanallarıdır. Havers kanallarını birbirine
volkman kanalları bağlar. Sıkı kemik doku uzun kemiklerin iç, kısa ve yassı kemiklerin dış kısmında bulunur.
Cactaceae familyasına ait bitkiler kaktüs gibi kurak ortama uyum sağlamış, yaprakları diken şeklinde indirgenmiş ve körelmiş bitkilerden oluşur. Stomalar kurak
ortama uyum sağlamak için az sayıda ve küçüktür.
Cactaceae familyası üyeleri kapalı tohumlu olup çift
çeneklidir. Çift çenekli bitkiler çiçek sapı bulundurur.
A B C D E
A B C D E
27.
23.
Miyoglobin ve hemoglobin globüler yapılı proteinlerdir.
Her iki protein de hem grubu içerir. Hem grubu O2
bağlama yeteneğine sahiptir. Hemoglobin alyuvarlarda miyoglobin kasta O2 tutar.
Stomalar bitkide epidermisin farklılaşmasıyla oluşmuş
yapılar olup 3 temel olayın gerçekleşmesinde önemli
rol oynar. Bunlar transpirasyon (terleme), respirasyon
(solunum) ve özümlemedir (fotosentez).
A B C D E
Lumbar omurları bel omurları olarak adlandırılır. Bu
bölgede meydana gelen hasar bel bölgesinden aşağıdaki uzuvlara impuls iletiminin kesilmesine neden olur.
Bu durumda bacaklarda felç görülür. Refleksler tamamen kaybolmaz, L4 omurundan yukarı giden omurlarda impuls iletimi devam eder. Kas tonusunun ortadan
kalkması bilinç kaybı ve baygınlığa sebep olur. Bu durumun omurlik hasarıyla bir ilgisi yoktur.
28.
ise m
24.
ya yın cılık
A B C D E
A B C D E
25.
Hücre çeperinde meydana gelen başlıca değişimler
odunlaşma, kütinleşme, mantarlaşma, silisleşme ve
mumlaşmadır. Odunlaşma hücre çeperine lignin birikimi ile olur. Bu yapı çepere sertlik verir, su geçirgenliğini azaltır. Mantarlaşma çeperde süberin birikimi ile
olur. Süberin su ve gaz geçişini engeller. Silisleşme
SiO2’nin selüloz ie birleşmesi sonucu oluşur. Bu yapı
bitkiye direnç ve diklik verir. Mum ve kütikula genelikle birlikte bulunur. Geçirgenliği azaltarak su kaybını
önler.
A B C D E
29.
Parasempatik sinir sistemi aktivitesi göz bebeklerini
ve idrar kesesini daraltır. Kalp atım hızı azalır. Bronşlar daralır. Sindirim aktivitesi ve tükürük salgısı artar.
A B C D E
Bitkisel salgılar insektivor bitkilerin yapraklarında sindirici, hormon ise düzenleyici, hücre çeperi yapısına
katılan selüloz ile destekleyici, antibiyotik özelliğinde
ise koruyucu görev üstlenir.
A B C D E
5
Diğer sayfaya geçiniz.
2017 - ÖABT/ BİY
30.
TG D E NE M E Ç Ö ZÜM - 4
33.
a canlısının biyoması en az ise a canlısı üçüncül tüketici d canlısının enerjisi akışını başlattığı biliniyorsa
üretici olduğu bilinir. Bu durumda besin ağının besin
piramidiyle ilişkisi ve ortak besin ağı çizimi aşağıdaki
gibi olur.
j
a
g
f
b
h
Meristem doku hücrelerinden meydana gelen dermatojen, periblem ve plerom tabakaları gelişerek farklı
yapıları oluşturur. Dermatojen epidermisi, periblem
kabuğu, plerom ise iletim doku demetlerini oluşturur.
Su bitkilerinin köklerinde kök ucunun zarar görmesini
engelleyen yapı olan kaliptra bulunmazken karasal bitkilerde kaliptra vardır.
A B C D E
c
d
Ortak besin ağı çizimi:
j
f
g
h
c
d
b
a
e
A B C D E
Birikimin en önemli kaynağı canlılarda yağ dokudur.
Diğer dokularda rastlanılan miktar daima yağ dokudaki miktardan daha düşük düzeydedir. Bu durumda
toplanan toksik miktar canlıyı olumsuz etkiler.
A B C D E
32.
Akarsulara karışan organik atıklar pH veya sıcaklık gibi faktörleri etkilemezler ancak organik atıkların
akarsularda hızla çoğalması organik atıklarla beslenen bakteri ve alg popülasyonlarını artırır. Bu durumda hızla çoğalmaya bağlı olarak O2 miktarı azalır.
O2 kullanan canlılar bu durumdan olumsuz etkilenir
ve yavaş yavaş ölümler başlar.
A B C D E
ise m
31.
ya yın cılık
34.
Toprak abiyotik ve biyotik faktörlerle iç içedir. Toprak
katmanlarında canlılar ile mineral, su gibi inorganik
maddeler bulunur. Primer süksesyonda toprak oluşumu varken, sekonder süksesyonda toprak oluşumu görülmez. Toprakta horizonlar farklı derinliklerde
bulunur ve bileşimi farklıdır. Toprak çeşitleri su geçirgenliğinde etkilidir. Killi topraklarda suyun geçirgenliği
güçtür. Gaz geçirgenliği azdır. Mikroklima küçük alanlardaki küçük iklim farklılıklarıdır. Toprak çeşidi ve yapısı mikroklimayı etkiler.
35.
A B C D E
Işık, canlı hareket ve davranışını etkiler. Örneğin bitkilerde yönelme hareketinin gerçekleşmesi ile bitkilerin
çiçek açmasında gün uzunluğunun, ışık alma süresinin ve ışığın yönünün önemi vardır. Görülebilir ışık
farklı dalga boyuna sahip olup görme olayının gerçekleşmesini sağlar. Ultraviyole ışığın canlılara teması ile
DNA hasarları oluşabilir. Fotosentezde görünür dalga
boyundaki ışık absorblanarak besin üretilir. Ancak kemosentezde ışık enerjisi yoktur. Gerekli enerji inorganik maddelerin oksitlenmesi ile elde edilir. Işık özellikle
bitkilerin dağılımını etkiler.
A B C D E
6
Diğer sayfaya geçiniz.
TG D EN EME ÇÖZ ÜM -4
36.
20 17- ÖA B T/ B İY
39.
Transpirasyon terleme olarak bilinir. Hava akımı yani
rüzgâr yapraklardan suyu uzaklaştırdığından terleme
hızını artırır. Sıcak ve kuru rüzgar bitki gelişimini sınırlar. Su akıntıları sıcaklık ve tuzluluğun farklı olmasından kaynaklanabilir. Bu durum bazı bölgelerde besin
birikimine neden olarak flora ve faunayı zenginleştirebilir. Su akıntıları vücut şekline ve davranışına etki
eder. Akıntı bölgelerinde yaşayan canlıların çoğunlukla tutunucu ekstremiteleri vardır ve vücut basınç etkisine uygun bir şekildedir. Buradaki canlılar akıntılardan
korunmak maksatlı taş ve bitki arasına sığınma davranışı gösterebilirler. Hava akıntıları omurgasızların
dağılımını taşınma suretiyle etkileyebilir.
Divergent evrim, bir canlı grubunun farklı ekolojik koşulları olan ortamlara dağılarak uzun süreçte doğal
seçilime uğrayıp uyum sağlaması olarak tanımlanır.
Şekildeki anlatım divergent evrim ile açıklanır. Paralel
evrim, bir canlı grubunun benzer özellikteki ortamlarda benzer uyumu göstermesidir. Konvergent evrim,
farklı canlı gruplarının benzer ortamlara uyum sağlayabilmek için kazandığı benzerliktir. Mimikri taklit yeteneğidir. Homokromi renk ve desenle uyum sağlama
yeteneğidir.
A B C D E
Trakeler üst üste dizilmiş silindir şekilli hücrelerin temas noktalarının erimesiyle oluşmuş borulardır. Trakeitler ise odunla radyal doğrultuda genellikle geçitleri
olan bağımsız hücrelerdir. Trake ve trakeitler cansız
olup açık tohumlu bitkilerde yalnız trakeitler vardır.
Açık tohumlularda sklerankima lifleri bulunmaz.
A B C D E
38.
40.
Sosyal davranış aynı ya da benzer davranış sergileyen üyelerden oluşur. Sosyal davranışlar iletişim, yurt
savunması, hiyerarşi, üreme ile baskınlık davranışları
olarak tanımlanabilir.
A B C D E
ise m
37.
ya yın cılık
A B C D E
Ekoton bölgeleri türlerin karşılaşma ve kesişim bölgeleridir. Türler bu alanda temas hâlinde olduğundan türleşme görülür. Coğrafik bir engelle ayrılmış ve bölünmüş alanlarda türleşme fazladır. Farklı şartlara sahip
bir ortama göç eden türler bu şartlara uyum sağlamak
suretiyle türleşir. Aynı nişe sahip canlıların bir arada
yaşaması, bir türün niş değiştirecek adaptasyonları
kazanmasıyla olur. Av - avcı ilişkisinin türleşmeye katkısı diğer faktörlere oranla daha azdır.
41.
A B C D E
Çoklu zekâ kuramına göre tanımlanan zekâ kavramı
geleneksel zekâ kavramından oldukça farklıdır. Çoklu
zekâ anlayışına göre zekâ çoğulcu olup zekânın sabit
değil, değişen ve geliştirilen bir yapısı olduğu kabul
edilir. Bu kuram doğrultusunda program hazırlayan
bir biyoloji öğretmeni öğrencilerin farklı zekâ alanlarına sahip olduğunu bilmeli ve buna uygun olarak farklı
zekâ alanlarını geliştiren uygulama, etkinlik ve materyaller tercih etmelidir. Öğretmen kolaylaştırıcı ve iyi bir
rehber olmalı, zengin uyarıcılar kullanmalıdır.
A B C D E
7
Diğer sayfaya geçiniz.
2017 - ÖABT/ BİY
42.
TG D E NE M E Ç Ö ZÜM - 4
46.
Gösterip yaptırma yönteminde öğretmen gösteri kısmında, öğrenci yapma kısmında aktiftir. Biyoloji öğretmenleri genellikle bu yöntemi deney yaparken kullanır.
İnsan fizyolojisi, yaşam bilimi biyoloji, bitki biyolojisi
ünitelerinin anlatımında uygulanan çok sayıda deney
konuların ve kavramların öğrenimine etki eder.
A B C D E
A B C D E
47.
43.
Ölçme ve değerlendirmede kullanılan geleneksel yöntemler çoktan seçmeli testler, yazılı yoklamalar, boşluk
doldurma soruları, eşleştirme soruları ve doğru-yanlış
sorularıdır. Ayrıca proje, performans değerlendirme
gibi alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri de
vardır. Beyin fırtınası bir ölçme ve değerlendirme yöntemi değil, öğretim yöntem ve tekniklerindendir.
48.
ya yın cılık
Balık kılçığı tekniği ana konunun okla bağlantılı diğer
kavramların çizgilerle bağlandığı gösterim olarak tanımlanabilir. A seçeneğindeki çizim hatalıdır. Sentrozom zarsız bir organeldir.
A B C D E
ise m
Sunuş yoluyla öğretim, sınıf içerisinde öğretmenin
aktif olduğu öğretim yöntemidir. Kalabalık sınıflarda
kullanıma uygunluğu ve zaman kısıtlamasının olduğu
durumlarda genellikle tercih edilir. Hazırcılık ve tüketimi teşvik ettiğinden sınırlılıkları vardır.
Drama yöntemi oyun yoluyla kavram veya olayın
canlandırılmasıdır. Eğitimde dramanın temel amacı
yaşayarak öğrenme ve bilgilerin kalıcılığının sağlanmasıdır.
A B C D E
A B C D E
44.
Yaratıcılık biyoloji öğreniminde öğrenciye çok yönlü
ve farklı düşünme, merak, yeni durumlara farklı bakış
açılarıyla bakma, bağımsız düşünme, eleştiri ve hata
yapmaktan korkmama kazanımlarını sağlar. Beyin
fırtınası, drama gibi yöntem ve teknikler yaratıcılığı
geliştirir.
49.
A B C D E
Proje bireysel veya grup çalışması şeklinde yapılabilen bilimsel amaçlı ve uzun zaman diliminde gerçekleştirilen ve sunumunun gerçekleştirildiği çalışmalardır. Yine ev ödevleri de bireysel ya da grup hâlinde
yapılabilir ancak ev ödevleri bilimsel bir amaç taşımaz.
Öğrenilen bilgilerin kalıcı olması için tekrarlanmasını
sağlar.
A B C D E
45.
Analoji soyut bir kavramı bir nevi somutlaştırmadır.
Öğretilecek olan kavram bir nevi bir nesneye veya olguya benzetilerek açıklanır. Soruda verilen A, B, C ve
E seçeneklerindeki analogların kullanımı doğru olup
D seçeneğinde habitat kavramının analoğu değil, tanımlaması verilmiştir.
50.
A B C D E
Dönüt ve düzeltme yapılırken anında yapılması ve net
olması önemlidir. Dönütler yapıcı olmalı, farklı yöntemlerle çeşitlendirilerek sunulmalıdır. Kavram yanılgıları
fark edildiğinde dönüt verilmesi ve düzeltilmesi gerekir.
A B C D E
8