Çözüm Kitapçığı Deneme-6

KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI
ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ
TARİH ÖĞRETMENLİĞİ
3-5 MART 2017
Çözüm
Kitapçığı
Deneme-6
Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının Merkezimizin yazılı izni olmadan
kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki. mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
TA R İH
2017 - ÖABT/ TAR
1.
Antropologların ulaştığı bulgular şu şekilde özetlenebilir:
●
●
●
İnsanlar fizyolojik özelliklerinin bir sonucu olarak
vücutlarının sağında bulunan uzuvlarını kullanma
eğilimi göstermişlerdir.
Dişler milyonlarca yıl geçmiş olmasına rağmen
sağlam kalmayı başarmıştır, dolayısıyla diş minesi
oldukça dayanıklı bir dokudur.
Dişlerin bu denli güçlü olması, insanları beslenme
dışında ağızlarını alet yapmak gibi amaçlarla da
kullanmaya sevk etmiştir. Dişlerin sağ çapraz bir
şekilde deformasyona uğraması da bunun sebeplerinden biridir.
4.
ya yın cılık
5.
6.
3.
Arnoldo Momigliano, Antik Dönem’e ilişkin olarak çok
sayıda eser kaleme almış, önemli tespitler yapmış
bir bilim insanıdır. Modern Tarihçiliğin Klasik Temelleri isimli eseri tebliğ ve makalelerinin derlemesinden
oluşmaktadır. Eserinin Thukidydes ile Herodotos’u
karşılaştırdığı bölüm ele alındığında şu sonuçlara ulaşılabilir:
●
Herodotos’un Yunan-Pers Savaşlarını anlattığı
eseri üslubunun da etkisiyle modern okuyucular
tarafından daha insani bulunmaktadır.
●
Modern okuyucular Herodotos’un eserinin,
Thukydides’in eserine göre daha ilgi çekici olduğunu düşünmektedirler.
●
Herodotos ve Thukydides tarihin kurucuları arasında yer almaktadır.
●
Dolayısıyla
modern
Yunanistan’da atılmıştır.
tarihçiliğin
●
Momigliano, tarihçiliğe bakış açısı sebebiyle
Thukydides’in Herodotos ile birlikte anılmaktan
rahatsızlık duyacağı var sayımını ortaya atmıştır.
Tarihçiler, kullanmak istedikleri kaynaklardan araştırmalarıyla ilgili kısımları doğrudan fiş adı verilen kâğıt
parçalarına aktarırlar. Daha sonra bu fişlere bakarak
atıf yaparlar. Atıf yaparken kullandıkları kaynağı dipnotta belirtirler. Eserlerini yazarken başvurdukları
kaynakları ise toplu olarak bibliyografya (kaynakça)
kısmında sıralarlar.
İsminden ve Mısır’da yaşamasından hareketle Ptolemios hanedanı ile ilişkilendirilen Batlamyus, araştırmalarını Roma Dönemi’nde MS II. yüzyılda yürütmüştür.
Güneş sistemi üzerine yaptığı tespitlerle kendisinden
sonraki bilim insanlarına yol göstermiş, ilham kaynaklığı etmiştir. Çalışmaları ile özellikle Müslüman bilim
insanlarını etkilemiştir.
A B C D E
ise m
A B C D E
Herodotos hikâyeci tarih anlayışını benimsemişken, Thukydides’in ise araştırmacı tarih anlayışına
sahip olması daha nesnel bir anlatım benimsemesini sağlamıştır.
A B C D E
A B C D E
Metroloji günümüzde kullanılmayan ölçü ve tartı birimlerinin modern ölçü ve tartı birimlerine dönüştürürken başvurulan bir bilimdir. Dolayısıyla Walter Hinz’ın
İslam’da Ölçü Sistemleri isimli çalışması doğrudan
metroloji bilimi ile ilgilidir. Bu eserde İslam devletlerinde kullanılmış olan ölçü ve tartı birimlerinin günümüz
metrik sistemindeki karşılığı verilmektedir.
●
A B C D E
Bununla birlikte antropologlar genel olarak günümüzde yaşamayan insanların anatomisi ile ilgilenirler ve
evrimi hakkında tespitlerde bulunurlar. Dolayısıyla insan anatomisi hakkında araştırma yürüttükleri, yargısına ulaşılamaz.
2.
TG D E NE M E Ç Ö ZÜM - 6
Yunan uygarlığında (I) hukuki gelişmelerin itici gücünü
toplumdaki sınıfsal mücadeleler oluşturmuştur. Örneğin Drakon kanunları soyluların toplumdaki ayrıcalıklı
konumunu korumak için çıkarılmıştı. Solon kanunlarının amacı ise köleliğe yönelikti. Roma uygarlığında da
benzer şekilde Roma’daki ilk önemli kanun çıkarma girişimi olan On İki Levha Kanunlarının da yayımlanmasındaki itici güç, patricilerle plebler arasındaki sınıfsal
mücadele olmuştur.
A B C D E
7.
temelleri
Lao-çe (Lav dzı/Lao-tse), Konfüçyus ile aynı dönemde yaşamıştır. Taoizm’in kurucusu olarak kabul edilmektedir. Bu inanç sisteminin amacı, insan duygu
dünyasının derinlikleri ve doğanın gizemlerini ortaya
çıkarmaktır.
A B C D E
2
Diğer sayfaya geçiniz.
TG D EN EME ÇÖZ ÜM -6
8.
20 17- ÖA B T/ TA R
11.
Roma
İmparatorluğu’nun
sınırları
Somali’den
İskoçya’ya, Fırat Nehri’nden Cebeli Tarık Boğazı’na
kadar uzandığı dönemde hüküm sürmüş olan ve “beş
iyi imparator” olarak anılan hükümdarlar şu şekilde sıralanabilir:
●
Nerva (96-98)
●
Trajan (98-117)
●
Hadrian (117-138)
●
Antonius Pius (138-161)
●
Marcus Aurelius (161-180)
Bilge bir hükümdar olarak kabul edilen Marcus Aurelius, Roma’nın kuzeydoğudaki tabii sınırı olarak kabul
edilen Tuna’nın ötesine uzanan başarılı seferler gerçekleştirmiştir. Ancak askerî başarılarının yanı sıra
stoacı filozoflar arasında gösterilen imparator, Hollywood yapımı Gladiator isimli filme de ilham kaynağı
olmuştur.
Köklü bir geçmişe sahip olan Kırgızlar tarih sahnesinde görüldükleri MÖ 202’den XIII. yüzyıla kadar çok sayıda toplulukla temas kurmuşlardır. Kırgızların Büyük
Hun Devleti’ni teşkil eden boylar arasında yer aldığı
görülmektedir. Göktürklerin kökenine ilişkin efsanelerde Kırgızlara dair bilgilere rastlanmaktadır. Mu-Kan
Kağan Dönemi’nde Göktürklere bağlanmışlardır. Uygurlara bağlı boylar arasında da Kırgızlar yer almıştır.
Çinlilerle diplomatik temaslar geliştiren Kırgızlara ait
önemli sayıda kalıntı Uybat, Kapçal, Tuyuhtanyasko
kurganları ile Kopen mezarlarında ele geçmiştir. Öte
yandan On-Ok konfederasyonunu oluşturan boylar
arasında Kırgızlar yer almamışlardır.
A B C D E
12.
A B C D E
Codex Cumanicus isimli Latince eserde Kıpçak Türkleri ve yaşayışları hakkında bilgilere tesadüf edilmektedir. Karadeniz’in kuzeyine gelip ticaret yapan Alman
ve İtalyan tüccarlar, bu sahada temas kurdukları Kıpçakları daha iyi tanımak için böylesi bir eser meydana
getirmişlerdir.
A B C D E
İstemi Yabgu’nun askerî faaliyetleri esasen egemenliği süresince yönettiği alanları ortaya koymaktadır.
Öncelikle bu konuda günümüze kadar ulaşan önemli
bilgiler bulunmaktadır. Bu bilgilerin temelinde İstemi Yabgu’nun askerî faaliyetlerini, ustaca yürüttüğü
diplomatik manevralarla desteklemiş olması yatmaktadır. Akhunların kontrolündeki saha Göktürklerin genişlemeyi amaçladıkları bir bölgeyi teşkil ediyordu.
Akhunlara karşı Sasanilerle anlaşan İstemi Yabgu,
Semerkant, Buhara dâhil olmak üzere Maveraünnehr
bölgesini ele geçirmeyi başardı. Öte yandan Kâşgar
geleneksel olarak devletin batı kolunca idare ediliyordu. Ötüken ise kutsal başkent olması sebebiyle doğunun hükümdarı tarafından yönetiliyordu.
ise m
9.
ya yın cılık
13.
A B C D E
14.
A B C D E
Emevi hanedanının yerini Abbasilerin almasıyla birlikte
Endülüslü Müslümanlar, Abbasi halifesinin otoritesini
reddederek kendi halifelerini iş başına getirmişlerdir.
Buna paralel olarak 909 ile 1171 yılları arasında Mısır
merkez olmak üzere Kuzey Afrika’da egemenlik kuran
Fatımiler de kendi halifelik iddialarıyla ortaya çıkmışlardı.
A B C D E
15.
10.
Hz. Ömer Dönemi’nde İran, Müslümanlar tarafından
fethedilmiştir. Önemli savaşların ardından gerçekleşen
fetihler sonucunda Sasanilerin önemli merkezleri olan
Medain, Sus ile Ahvaz ve Horasan havalisi ele geçirilmiştir. Öte yandan Kıbrıs, Hz. Osman Dönemi’nde,
Emevi hanedanının kurucusu Muaviye’nin girişimleriyle gerçekleşmiştir.
Mu-kan Kağan, 553’te oturduğu Göktürk tahtında 20
yıl süre ile görev yapmıştır. Hüküm sürdüğü dönemde
dağınık hâldeki Türk topluluklarını birleştirmeyi başaran Mu-kan Kağan Dönemi’nde Göktürk Devleti’nin
sınırları Mançurya’dan Karadeniz’e kadar uzanıyordu.
Onun çağında Göktürk Devleti’nin dünyanın en güçlü
devleti olduğu ifade edilmektedir.
A B C D E
VIII. yüzyıla ait olan Battal Gazi ya da Seyyid Battal
Gazi Destanı, Malatya Serdarı Hüseyin Gazi’nin oğlu
Battal Gazi’nin Bizans topraklarında gerçekleştirdiği
gazaları konu edinmektedir. Destanda, Battal Gazi’nin
Emevilerin İstanbul Kuşatması’na katıldığı gibi önemli
tarihî gelişmelere gönderme yapılmaktadır. Türk kimliği ile günümüze kadar gelmiş olan Battal Gazi’nin Türk
bir anneden dünyaya geldiği bilinmektedir. Bunun dışında Battal Gazi, çok sayıda tarihî romana ve Cüneyt
Arkın ile bütünlemiş olan Yeşilçam filmlerine de ilham
kaynağı olmuştur.
A B C D E
3
Diğer sayfaya geçiniz.
2017 - ÖABT/ TAR
16.
TG D E NE M E Ç Ö ZÜM - 6
19.
Senkretizim, farazi bir örnek durumla açıklanırsa bağdaştırılması mümkün olmayan Paganizm ile Hristiyan öğretinin birleştirilmesi olarak ifade edilebilir. Bu
konuda Babür Devleti’nin varlığını sürdürdüğü dönemde ortaya atılan fikirler özel bir örneği teşkil eder.
Geleneksel Hint inançlarının güçlü bir şekilde varlığını koruduğu bir coğrafyada kurulan Babür Devleti,
Türk-Moğol devlet geleneğinin bir devamı niteliğinde
olmasının yanı sıra Müslüman bir hanedanın idaresindeydi. Bu dönemde Hinduizm’e ait unsurlarla İslam
inanç esaslarının açıklanmasına dönük çabalar popülerlik kazanmış, çok sayıda Müslüman bu senkretik
yaklaşımın bir ürünü olarak kendine has tarikatlara
bağlanmışlardır.
A B C D E
20.
A B C D E
A B C D E
18.
Batı Anadolu Türk Beyliklerinden biri olan Saruhanoğullarının geçmişte meydana getirip de günümüze
kadar yankılanmaya devam eden özellikleri kısaca şu
şekilde sıralanabilir:
●
Adını kurucusu olan Saruhan Bey’den almıştır. Bu
bakımdan Osmanlılar da dâhil olmak üzere adını
kurucusundan alan devletlerden biridir.
●
Saruhanoğulları Beyliği, Memluklerle diplomatik
temaslar kuracak kadar geniş bir hinterlanda sahipti.
●
Batı Anadolu’daki diğer denizci beylikler gibi Saruhanoğullarının da donanmaları vardı ve gaza
anlayışının bir parçası olarak Hristiyan bandıralı
gemilere veya Bizans ve İtalyan topraklarına akınlar düzenliyorlardı.
●
Saruhanoğullarının bağımsızlığına 1390 tarihinde
Yıldırım Bayezit tarafından düzenlenen sefer sonucunda Osmanlılar son vermiştir. Ancak hanedan varlığını sürdürmüştür.
Geçmişte “Ekümenik Patrikhane” olan Ortodoks Rum
Kilisesinin en önemli dinî kurumu olan Patrikhane,
İstanbul’da bulunduğu Fener semtiyle özleşmiştir. Nitekim Fener Rum Patrikhanesi olarak bilinmektedir.
Böylesi bir durumun ortaya çıkasında Patikhanenin
bulunduğu yer kadar, Fener’de yaşayan çok sayıda
Rum’un Osmanlı Dönemi’ndeki etkisiyle de açıklanabilir. Fenerli Rum aileler Osmanlı hariciyesi için son
derece önemli pozisyonlar işgal etmiş, saray ve çevresi başta olmak üzere nüfuz sahibi hâle gelmişlerdi.
Sonuç olarak “Fener Rum Patrikhanesi” ifadesiyle
Osmanlı Devleti’nde Ortodoks Rumların etkisi ve Patrikhanenin Fener semtinde yer alması arasında bağ
kurulabilir.
A B C D E
ya yın cılık
Anadolu Selçuklu Devleti’nin askerî yapılanması Selçuklu Devleti’nin bir devamı niteliğindeyse de önemli
liman kentlerinin ele geçirilmesinin bir sonucu olarak
Anadolu Selçuklu Devleti’ne has, “emirüssevahil” unvanı ortaya çıkmıştır. Emirüssevahil unvanlı görevliler
Anadolu Selçuklu donanmasına komuta ediyorlardı.
Bu bakımdan daha sonra birer donanma üssüne dönüşecek olan ve uluslararası deniz ticaretinin önemli
birer limanı hâline gelen Sinop (I) ve Alanya’nın (II)
fethi donanmanın teşkili ile ilişkilendirilebilir.
21.
ise m
17.
Kolonizatör Türk dervişleri tanımı Ömer Lütfi Barkan
tarafından şu makalesinde yapılmıştır: “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu
Olarak Vakıflar ve Temlikler.” Ömer Lütfi Barkan, Türk
tarihçiliğinin dönüm noktasında yer alan değerli bilim
insanlarından biridir. Türkiye’de Annales ekolünün tanınmasında büyük katkılarda bulunmuştur.
Patrona Halil İsyanı, İstanbul’da iktidarı kontrolü altında tutan çevrelerle özdeşleşmiş olup Lale Devri’nin
sanat anlayışını mimari alanında yansıtan çok sayıda eserin yok olmasına sebep olmuştur. Haliç, Lale
Devri’nde üst düzey devlet ricali arasında oldukça
popüler bir yaşam alanı olmuş, burada inşa edilen
170’ten fazla kasır isyan sırasında yağmalanmış ve
yıkılmıştır. Lale Devri’nin anılarını ayakta tutan Saadabad Sarayı ise 1809’a kadar varlığını koruyabilmiştir.
A B C D E
22.
Osmanlı tahrir geleneğinin Tanzimat sonrası dönemdeki devamı olarak kabul edilebilecek olan sayım ve
kayıt sisteminin adı temettüattır. Temettüat sayımlarında gelir getirici kaynaklar kayıt altına alındığı gibi halkın yaşadığı konutlar ile hane reisi fiziksel özellikleriyle
birlikte kaydedilmiştir.
23.
Osmanlı Devleti’nde;
● Tanzimat Fermanı’nın ilanı,
● Muhassıllık Nizamnamesi ile muhassıl meclislerinin açılması,
● Vilayet Nizamnamesi ile vilayet meclislerinin oluşturulması,
● Anayasal gelişmeler
demokratikleşme yolunda atılan adımlar arasında değerlendirilebilir. Bununla birlikte Dar-ı Şûra-yı Babıali,
hükûmet mekanizmasını güçlendirmeye yönelik gerçekleştirilen ıslahatlardan biridir.
A B C D E
A B C D E
A B C D E
4
Diğer sayfaya geçiniz.
TG D EN EME ÇÖZ ÜM -6
24.
20 17- ÖA B T/ TA R
28.
İngiltere genç başbakanı William Pitt’ten başlayarak Rusya başta olmak üzere Osmanlı topraklarında yayılmacı emelleri bulunan devletlere karşı Osmanlı Devleti’ni destekleme politikası geliştirmişti.
Bu politika “devletin varlığı” olarak isimlendirilmiştir.
Öte yandan 93 Harbi’nden sonra özellikle Osmanlı
hükûmetinin borçlarını ödeme yönünde geliştirdiği
yaklaşım İngiltere’nin Osmanlı karşıtı kampa dâhil olmasına sebep olmuştur. Kıbrıs ve Mısır’ın işgali de bu
politika değişikliğinin bir göstergesidir.
A B C D E
29.
A B C D E
A B C D E
26.
Dünya tarihinin kırılma noktalarından biri olarak kabul
edilen Fransız İhtilali, “Hürriyet, Eşitlik ve Kardeşlik”
anlamına gelen “Liberté, Égalité, Fraternité” sloganıyla özdeşleşmiştir. Daha sonraları fırkaya dönüşecek
olan İttihat ve Terakki Cemiyetinin ileri gelenlerinin
“Hürriyet, Adalet, Musavat (eşitlik)” sloganını benimserken Osmanlı kamuoyunda da olumlu bir şekilde
anılan Fransız İhtilali’nden ilham almışlardır. Bu slogan ile Osmanlıcılık fikrine de vurgu yaptıkları anlaşılmaktadır.
Sedat Alp, Türkiye’nin ilk hititoloğudur. Türk tarihçiliğine yaptığı katkılar yalnızca akademik yayın ve
araştırmalarıyla sınırlı kalmamış, Türk Tarih Kurumu
başkanlığı görevini de yürüterek kurumsal anlamda da
katkılar sağlamıştır. Atatürk’ün desteği ile Almanya’da
eski doğu dilleri eğitimi alan Sedat Alp, 1940’ta geldiği
Türkiye’de Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesinde öğretim üyesi olarak görev yapmıştır. Dünyada Hititoloji
alanında prestijli üniversitelerde eğitim veren Sedat
Alp çok sayıda ulusal ve uluslararası ödül alarak ülkemizi ve Türk bilim insanlarını yurt dışında başarıyla
temsil etmiştir. Ord. Prof. Dr. Sedat Alp, 2006’da Ankara’daki evinde hayata gözlerini yummuştur.
A B C D E
ya yın cılık
Gazetenin kamuoyu oluşturma gücü, Türk basın tarihinde ilk defa meşrutiyetin ilanından önce fark edilmiştir. Osmanlı Batılılaşma hareketlerinin bir parçası
olarak Batı dünyası ve onun demokratik kurumlarını
daha yakından tanıyan ve takip etmeye başlayan Osmanlı aydınları, siyasi sürece daha fazla dâhil olmak
istiyorlardı. Bu bağlamda bir gazetenin kamuoyu oluşturma gücüne başvurarak iktidara baskı uygulayan
Ziya Paşa, Namık Kemal ve Şinasi öncülüğünde bir
grup Osmanlı aydını Hürriyet gazetesini çıkarmaya
başladılar. Londra ve Cenevre’de basılan bu gazetenin, baskı maliyeti Kavalı hanedanından gelen kişilerce finanse ediliyordu.
ise m
25.
Çalışmalarına başbakanın manevi başkanlığında
1928 yılında başlayan Âl-i İktisat Meclisi, 24 üyeden
oluşuyordu. Esasen iktisat bakanının başkanlığında
toplanan meclisin toplantılarına çeşitli meslek gruplarının temsilcilerinin yanı sıra çeşitli sektörlerde faaliyet
gösteren girişimcilerin temsilcileri de katılıyordu.
30.
Dönemin iktisat vekilinin meclis zabıtlarına yansıyan
ifadeleri ile henüz Kurtuluş Savaşı sırasında çıkarların
1921 tarihli Zonguldak ve Ereğli’deki kömür işçilerine
yönelik düzenlemeler ile sınırlı düzenlemeler ele alındığında şu sonuçlara ulaşmak mümkündür:
●
Zonguldak ve Ereğli’deki kömür çıkarma faaliyetleri Kurtuluş Savaşı Dönemi’nde de sürmüştür.
●
Zonguldak
ve
Ereğli’deki
kömür
imkânsızlıklar içinde çalışmaktaydı.
●
Zonguldak ve Ereğli’deki kömür işçilerinin yaşadığı sorunlar iktisat vekilinin iradesiyle gündeme
gelmiş, bu süreçte sendikal bir mücadele söz konusu olmamıştır.
●
1921 tarihli iş kanun, yalnızca Zonguldak ve Ereğli’deki kömür işçilerine yönelik olarak çıkarılmış
olsa da Türk işçisinin ilk defa haklarının devlet
güvencesi altına alınmış olması, kömür işçilerinin
sorunlarıyla birlikte Türkiye’de işçi haklarının ele
alınmaya başlandığını göstermektedir.
●
Kömür işçilerinin sorunlarının devlet eliyle düzeltme iradesi sosyal devlet anlayışı ile ilgilidir.
A B C D E
27.
Ziya Gökalp’in, Atatürk’e hitaben kaleme aldığı ve
“Gazi Paşa Hazretleri’ne” ifadesiyle başladığı şiirinin
verilen dörtlüğü ile Cumhuriyetçilik ilkesine gönderme
yaptığı ifade edilebilir. Özellikle dörtlük içinde geçen
“Artık çiftlik değil, bir hür memleket/’Malikane’ yazılamaz taşında…” ifadesiyle padişahın yerini halkın iradesine dayanan ve “Hâkimiyet kayıtsız, şartsız milletindir!” sloganıyla dile getirilen cumhuriyet yönetiminin
yüceltildiği görülmektedir.
işçileri
Bununla birlikte Cumhuriyet tarihinde “Büyük Madenci
Yürüyüşü” gibi kamuoyunda uzun süre gündem hâline
gelen büyük protesto ve yürüyüşlerle birlikte anılan
maden işçilerinin yalnızca verilen pasajdan hareketle
Türkiye’deki işçi hakları konusunda öncülük ettiklerini
savunmak mümkün değildir.
A B C D E
A B C D E
5
Diğer sayfaya geçiniz.
2017 - ÖABT/ TAR
31.
TG D E NE M E Ç Ö ZÜM - 6
34.
Yargıtay (II), 6 Mart 1868 tarihinde “Divan-ı Ahkâm-ı
Adliye” adıyla kurulmuştur. Daha sonra 1879’da
“Mahkeme-i Temyiz” adını almış, 1945’te ise bugünkü adıyla anılmaya başlanmıştır. Danıştay (I), “Şûrayı Devlet” adıyla 1869’da kurulmuştur. Önce 1922’de
TBMM’ye bağlı bir kurum iken 1927 yılı itibarıyla bağımsız hâle gelmiştir. Sayıştay (III) ise 1876’da kurulmuştur.
A B C D E
Tarih boyunca toplumlar arasında kültürel köprülerin
kurulmasında savaşlar, göçler ve ticari faaliyetler etkili
olmuştur. Avrupa’da X. yüzyıldan itibaren Müslüman
Kuzey Afrika ve Doğu Akdeniz ile ticari bağlar geliştiren Venedik Cumhuriyeti, egemen olduğu bölgelerde
Müslüman sanat anlayışının etkilerini yansıtan eserler
inşa etmiştir. Bu bakımdan Paris, Londra, Moskova
ya da Viyana gibi önemli Avrupa başkentleri arasında
Venedik’te daha fazla İslam sanat anlayışını yansıtan
eserlere tesadüf etmek mümkündür.
A B C D E
35.
ya yın cılık
Katolik kilisesinin elde ettiği siyasi gücün kaynağı ile
Ortodoks kilisesinden farkı konusu Avrupa tarihçilerini yüzyıllar boyunca meşgul etmiştir. Günümüzde bu konu Batı’daki Roma egemenliğinin ortadan
kalkmasıyla birlikte oluşan çok kutuplu siyasi yapı
içinde Roma Katolik Kilisesinin yerini alması ile açıklanmaktadır. Buna göre, ortaya çıkan siyasi boşlukta
din üzerinden tanımlanan iktidar anlayışının da etkisiyle Roma Katolik Kilisesinin ruhani lideri olan papalar âdeta birer hükümdar gibi Avrupa’daki siyasi
sistemde güç elde etmişlerdir. Öte yandan Ortodoks
Kilisesinin ruhani lideri olan patrikler en başından beri
Bizans (Doğu Roma) imparatorları tarafından tayin
edilen memurlar gibi hareket etmişleri, siyasi bir otorite elde edememişlerdir. Bir başka ifadeyle Doğuda
hâlihazırda güçlü bir siyasi otoritenin varlığını koruyor
olmasına karşılık Batı Roma İmparatorluğu’nun çökmesi, Doğu’da kilisenin nüfuz kazanmasına engel
olurken Batı’da kilisenin siyasi bir güç olarak ortaya
çıkmasına zemin hazırlamıştır.
ise m
32.
A B C D E
A B C D E
36.
33.
Avrupa’da büyük mali kaynaklara sahip olmayan,
geniş bir ülkeyi kontrol altında tutma imkânına sahip
olmayan ülkeler, kurdukları sistem ile birlikte daha verimli vergi politikaları ile maliyesini güçlendirmiş, böylece askerî harcamaları için finansman desteği oluşturabilmişlerdir. Söz gelimi Prusya’nın büyük bir askerî
güç olarak ortaya çıkışında, Napolyon Savaşları sırasında Fransa karşısında alınan ağır yenilgilerinin tecrübeleri etkili olmuştur. Daha geniş olanaklara sahip
komşuları karşısında Almanlar, kaynaklarını verimli
kullanma gayretine girişmişlerdir. Bu konuda bir başka
örnek ise İsveç’tir. İsveçliler XVI. yüzyıldan başlayarak kurdukları bürokratik ve askerî düzen ile komşuları
Rusya’ya ve Kutsal Roma - Germen İmparatorluğu’na
karşı üstünlük elde etmeyi başarmışlardır. Otuzyıl
Savaşları bunu en özel örneğidir. İsveçlilerin, savaşa
dâhil olmasıyla dengeler Protestanlar lehine değişmiş
ve Otuzyıl Savaşlarında Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu gurur kırıcı mağlubiyetler almıştır.
İngiltere ile Fransa arasında yaşanan Yüzyıl Savaşları, 1337 ile 1457 yılları arasında yaşanmıştır. Veraset
meselesi ile başlayan savaşlar, İngiltere tacını da elinde tutan Norman krallarının Fransa’daki topraklarını
kaybetmesi ile son bulmuştur. Akitanya’daki çatışmalar ile gelişen muharebeler, İngilizlerin, Calais dışındaki topraklarını yitirmesinin ardından kendiliğinden
son bulmuştur. Bu bakımdan dünya ve Avrupa tarihi
açısından müstesna bir yere sahiptir.
A B C D E
İtalya ve Almanya’nın siyasi birliğini sağlaması sürecine müdahale eden, ordusunun başında Prusya’ya
karşı giriştiği Sedan Muharebesi’nde esir düşmesine
karşılık, Fransa’nın Hindiçini’deki sömürgelerini genişleten, hem halk tarafından seçilen ilk cumhurbaşkanı
hem de son hükümdar olması ile tarihteki yerini alan
Fransız siyasetçi ve devlet adamı III. Napolyon’dur.
III. Napolyon Dönemi’nde, İtalya’ya müdahale edilmiş, böylece Avusturya, İtalya’dan çıkarılmıştır. Öte
yandan Tilsit Antlaşması 1807’de akdedilmiş olup III.
Napolyon’un amcası Napolyon Bonapart tarafından
imzalanmıştır.
A B C D E
6
Diğer sayfaya geçiniz.
TG D EN EME ÇÖZ ÜM -6
37.
20 17- ÖA B T/ TA R
41.
Cumhuriyet tarihinde çift meclisli sistem ilk olarak 1961
Anayasası ile birlikte hayata geçmiştir. “Cumhuriyet Senatosu” adıyla kurulan yasama organı, esasen TBMM’nin
üst meclisi niteliğindeydi. 3 grup üyenin oluşturduğu
meclisin 1. grubunu 150 kişilik seçilmişlerdir. 2. grubunu
Cumhurbaşkanı’nca seçilen atanmışlar ile Millî Birlik Komitesi teşkil ediyordu. Cumhuriyet Senatosu 1980 Askerî
Darbesi’nin ardından çalışmalarını durdurdu. 1982 Anayasası ile anayasal bir kurum olmaktan çıktı.
●
Ünite Beylikten Devlete (1300 -1453): Fetret Devri, hanedan, saltanat, örf, tekfur, voyvoda, iskan,
kolonizasyon, çıkma, dirlik, hirfet, ahilik, lonca, gedik, fütüvvet, miri arazi, yörük, tahrir
●
2. Ünite Dünya Gücü Osmanlı Devleti (1453
-1600): Fetihname, amanname, Babüssaade,
Rönesans, Reform, Katoliklik, Ortodoksluk, Protestanlık, Kalvenizm, engizisyon, papalık, dogmatizm, hümanizm, Harem, Divanıhümayun, reaya,
kalem, oda, eyalet, sancak, kaza, muhtesip, yurtluk, ocaklık, Birun, Enderun, seyfiye, ilmiye, kalemiye, imtiyaz, kapitülasyon, hazine, külliye
●
3. Ünite Arayış Yılları (XVII. Yüzyıl): Kutsal ittifak,
ıslahat, parlamento, meşrutiyet, mutlakiyet, merkantilizm, mültezim, mukataa
●
4. Ünite Avrupa ve Osmanlı Devleti (XVIII. Yüzyıl):
Aydınlanma, modernizm, ihtilal, inkılap, babıali,
eşraf, âyan, malikâne, esham, sömürgecilik
●
5. Ünite En Uzun Yüzyıl (1800 - 1922): Tanzimat,
Panslavizm, Panislamizm, Pantürkizm, Osmanlıcılık, Batıcılık, Kanunuesasi, Meclis-i Mebusan,
fırka, milliyetçilik
A B C D E
38.
Türkiye Cumhuriyeti tarihinin ve Türk spor tarihinin
müstesna isimlerinden biri olan Selim Sırrı Tarcan’ın
elde ettiği başarıların yankıları günümüzde de hissedilmektedir. Selim Sırrı Tarcan, Türkiye Millî Olimpiyat
Komitesinin kurulmasında etkili olmuştur. Olimpiyatlarda Türkiye’yi temsil eden sporcular yetiştirmiş, ülkemizde voleybol sporunun öncüleri arasında yer almıştır. Sporcu ve eğitmenlik kariyerinin yanı sıra Tek
Partili Dönem’de Ordu Milletvekili olarak 5, 6 ve 7.
dönemlerde TBMM üyesi seçilmiştir.
A B C D E
Yakın dönem dünya tarihinde “Prag Baharı” adıyla
yerini alan gelişme, Doğu Bloku’ndaki ilk önemli çatlaklardan birini teşkil etmektedir. 1968’de başlayan ve
Çekoslovakya’nın liberalleşme çabalarının sonucunda gelişen halk hareketine başbakan seçilecek olan
Alexander Dubçék öncülük etmiştir. Dubcék’in basının
özgürleştirilmesine yönelik attığı adımlar ile ve tüketim
maddeleri üzerindeki devlet denetimini sınırlandırma
çabaları Moskova tarafından endişe ile takip ediliyordu. Sonunda liberalleşme çabaları 20-21 Ağustos
1968’de Varşova Paktı’nın müdahalesi ile akamete
uğradı.
42.
ise m
39.
ya yın cılık
A B C D E
A B C D E
Welton ve Mallan’a göre sözlü tarihin öğrencilere kazandırdığı beceriler şunlardır:
●
Dinleme
●
Gözlem
●
Soru sorma
●
Bilgiyi düzenleme
●
Olguyu düşünceden ayırma
●
İlgisiz bilgi arasında ilgili bilgiyi bulma
●
Kendilerinden önceki kuşakları daha iyi anlama ve
takdir etme
●
Değişim ve sürekliliği algılama
A B C D E
40.
1920’li yılların sonunda faaliyetlerine başlayan ve
1950’de Papalık tarafından tanınan Opus Dei tarikatı,
Vatikan’ın çıkarları doğrultusunda tüm dünyada sızma
faaliyetleri gerçekleştirmektedir. İstihbarat servislerinin
üst düzey yönetim kadrolarından, dışişleri bakanlıklarının kadrolarına kadar stratejik noktalara sızma gerçekleştiren Opus Dei tarikatı çalışma sistemi ve amaçları bakımından Batılı liberal aydınlar tarafından terör
faaliyetleri yürütmekle suçlanmaktadır.
43.
A B C D E
Randıman ilkesine göre, okulda yapılan eğitimin sonunda ortaya verimli, ekonomik, toplumsal olan bir iş
çıkmalıdır. Çocuğun tarih çalışmaları bir ürün vermelidir. Bu çalışmanın sonuçları çevredeki insanlara, anne
ve babalara aktarılmalıdır.
A B C D E
7
Diğer sayfaya geçiniz.
2017 - ÖABT/ TAR
44.
TG D E NE M E Ç Ö ZÜM - 6
48.
Öğretmenin vermiş olduğu örneklere senkronizm adı
verilir. Senkronizm eş zamanlılık anlamına gelmektedir. Tarihteki olayları eş zamanlı olarak gösterir.
Kafkas Cephesi’ni anlatan bir öğretmenin Çanakkale
Cephesi’ne vurgu yapması, II. Abdülhamit Dönemi’ni
işleyen bir öğretmenin Almanya’da Wilhelm’den bahsetmesi durumları buna örnek olarak verilebilir.
Piaget’ye göre doğası itibarıyla soyut olan tarih öğretimi 11 yaş sonrasında gerçekleşen soyut işlemler
döneminde gerçekleşir. Hallam’a göre, tarih öğretimi
14 yaşında verilmelidir. J.J. Rousseau’ya göre tarih
öğretimi 15 yaş sonrasında verilmelidir.
A B C D E
A B C D E
45.
Jean le Rond d’Alembert tarih öğretiminin bugün ile
başlayıp yakın geçmişlerden ilk çağlara doğru geriye gitmesi gerektiği fikrini ilk ortaya atan kişidir.
D’Alembert’a göre, gençler için tarih şimdiki zamandan uzak zamana geriye doğru öğretilmelidir. Böylece
kendi yaşadıkları zamanla tarihin ilgisini görebilirler.
Nihal Atsız’ın Bozkurtlar Diriliyor adlı eseri Göktürkleri
anlatmaktadır. Eserde II. Göktürk Devleti’nin kuruluşu
ve diğer boylarla yaptıkları mücadeleler anlatılmaktadır.
49.
ise m
46.
ya yın cılık
A B C D E
1949 tarihinde toplanan IV. Millî Eğitim Şûrası’nda tarih eğitimi komisyonu kurulmuştur. Komisyon kararında tarih ders kitapları ile ilgili olarak tarih kitaplarının
sonuna sözlük eklenmesi ve kitapların sonuna bibliyografya konulması kabul edilmiştir. Ayrıca tarih ders
kitaplarına karikatür konularak kitap içeriklerinin daha
eğlenceli olması fikri savunulmuştur.
A B C D E
A B C D E
47.
Kronoloji becerileri şunlardır:
●
Yerleştirme
●
Sıralama
●
Konumlandırma
●
Tarihlendirme
●
Mesafelendirme
●
Eşzamanlılık
50.
A B C D E
Dünyaca ünlü Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un 1958
yılında yayınlanan en güzel aşk romanı olan Cemile,
birbirine açık iki gencin hikâyesini anlatmaktadır. Bu
hikâye bir Kırgız köyünde, II. Dünya Savaşı yıllarında
cepheden yeni dönen Danyar ile kocası cephede olan
Cemile’nin yasak aşkını anlatmaktadır.
A B C D E
8