Edinsel İmmün Yanıt

Edinsel İmmün Yanıt
Güher Saruhan- Direskeneli
İTF Fizyoloji AD
Doğal bağışıklık
• Hızlı yanıt (saatler)
• Sabit R yapıları
• Sınırlı çeşidi tanıma
• Yanıt sırasında değişmez
Edinsel bağışıklık
Yavaş yanıt (Gün-hafta)
Çok sayıda çeşidi seçici tanıma
Yanıt sırasında gelişme (farklılaşma)
Bellek özelliği
Klonal çoğalma
Özelleşme (Farklılaşma)
Küçülme ve dengelenme
(homeostasis)
• Kendine yanıt vermeme
• Değişken R (Özgüllük)
•
•
•
•
•
•
•
Yavaş yanıt (Gün-hafta)
DOĞAL İMMUNİTE
EDİNSEL İMMUNİTE
Downloaded from: StudentConsult (on 25 September 2011 11:01 AM)
© 2005 Elsevier
Salgısal
immünite
Hücre aracılı
immünite
Değişkendir
Mikrop
Yanıtlı
hücre
CD19
Etki
mekanizma
sı
CD4
CD8
CD3
(Efektör)
Aracı
İşlevler
İnfeksiyonun
blokajı ve
hücre dışı
mikropların
yok edilmesi
Makrofaj
aktivasyonu ile
fagosite edilen
mikropların
yok edilmesi
İnfekte
hücrenin
öldürülmesi
infeksiyon
odağının yok
edilmesi
Cluster of differentiation:
CD
Yanıt sırasında gelişir ve bellek oluşturur
EDİNSEL İMMÜN YANITIN DÖNEMLERİ
Antijen
tanıma
Lenfosit
aktivasyonu
Antijenin
azaltılması
Homeostasis
Bellek
Antijen tanıma
B
lenfositleri
Efektör İşlevler
Mikrobun
nötralizasyonu
fagositoz,
kompleman
aktivasyonu
Makrofaj
aktivasyonu
Yardımcı T
lenfositleri
Sitotoksik T
lenfositleri
Regülatör T
lenfositleri
Doğal öldürücü
hücreler (NK)
LENFOSİT
İŞLEVLERİ
İnflamasyon
T ve B
lenfositlerinin
aktivasyonu
(Çoğalma ve
farklılaşma)
İnfekte
hücrenin
öldürülmesi
İmmün yanıtın
baskılanması
Çok farklı yanıtlı,
fakat düşük
frekanslı
hücrelerle
uyaranların
(mikrop)
karşılaşması??
İnfekte
hücrenin
öldürülmesi
© 2005 Elsevier
LENFOSİT OLGUNLAŞMASI VE DOLAŞIMI
Primer lenfoid
organlar
Kan ve
lenf
B lenfositleri
Periferik (Sekonder)
lenfoid organlar
Yeniden dolaşım
Lenf
düğümü
Dalak
Deri ve
mukozal
lenfoid
doku
T lenfositleri
Yeniden dolaşım
Tonsilla/
Adenoid
Lenf
düğümleri
Lenf
damarları
Timus
Lenf
düğümleri
Dalak
Peyer
plakları
Appendiks
Kemik
iliği
Lenf
düğümleri
Lenf
damarları
Lenfoid
Organlar:
Primer ve
Sekonder
LENFOSİT AKTİVASYONU
Naif B
Hücreleri
Periferik (Sekonder)
lenfoid organlar
Lenf yoluyla
dokudan
antijenlerin
toplanması
Lenf
düğümü
Lenfositlerin
aktivasyonu ve
edinsel yanıtın
başlangıcı
Efektör T
hücreleri ve
antikorlar
Kan yoluyla
antijenlerin
toplanması
Dalak
Efektör hücrelerin
göçü ve kan
yoluyla antikorların
dokuya iletilmesi
LENFOSİT UYARISI ile KLONAL YANIT
Lenfosit klonları
primer lenfoid
organlarda
antijen
varlığından
bağımsız gelişir
Çeşitli
özgüllükteki
olgun lenfositler
sekonder lenfoid
dokuya gelir
Antijenle
karşılaşan o
antijene özgül
lenfositler
aktiflenir
Antijene özgül
yanıt oluşur
Downloaded from: StudentConsult (on 25 September 2011 11:01 AM)
© 2005 Elsevier
T Hücre Aktivasyonu
Antijen alımı
ya da sentezi
T hücre efektör
işlevleri
Antijen
işleme
MHC sınıf I yolu
Antijeni bulunduran
hücrenin öldürülmesi
CD8+ Sitotoksik
T hücresi
MHC sınıf II yolu
CD4+ Yardımcı
T hücresi
Makrofaj aktivasyonu:
Fagosite edilen
antijenin yok edilmesi
Sitokinler
B hücre antikor
salgısı: Antikorun
antijene bağlanması
Naif ve Efektör T Hücre Dolaşımı
Lenf düğümü
Kan damarı
Arter
Aktif (efektör)
T hücre
Periferik doku
Özel endotel
hücre
Efferent lenfatik
damar
Naif T hücresi
AK. Abbas, AH. Lichtman, Temel İmmünoloji, 2002
Efektör T Hücrelerinin Periferdeki Etkileşimleri
CD4+ hücreler
dokuda
antijeni tanır
CD4+ T hücreler
ve makrofajlar
karşılıklı birbirini
aktifler
Yanıtın
söndürülmesi:
Ölüm ya da T
hücre
baskılanması
Lökosit çağrısı
(Kemotaksisi)
Lökosit
aktivasyonu
Th1 İşlevleri
Naif CD4+
T hücresi
B hücre
Makrofaj
aktivasyonu
(Mikrop
öldürmenin
güçlenmesi)
Kompleman
bağlanması ve
opsonizan IgG
antikorları
Antikor desteği ile
fagositozun artışı
Makrofajların Aktivasyonu
Makrofaj aktivasyonu
Makrofaj yanıtı
Fagosite edilmiş mikrobun öldürülmesi
CD40L-CD40
Mikrop içeren
hücre
MHC ve
eş-R artışı
İFN-γ
Efektör
CD4+ T
hücresi (Th1)
Sitokin salgısı:
TNF, İL-1, İL-12, kemokin
Th2 İşlevleri
Helmintler
veya
protein
antijenler
Naif CD4+
T hücresi
Çoğalma ve
farklılaşma
Makrofaj
aktivasyonu
Antikor
üretimi
Mast hücre
degranülasyo
nu
(Fibrozis ve
onarım)
Barsak mukus
salgısı ve barsak
hareketleri
Eozinofil
aktivasyonu
B hücre izotip dönüşümü
Yardımcı T Hücreden: CD40L ve sitokinler
İFN-γ
İzotip
dönüşümü
İgM
AK. Abbas, AH. Lichtman, Temel İmmünoloji, 2002
İgG alt grupları
(IgG1, IgG3)
İL-4
İgE
Mukozadan:
Sitokinler, TGF-β gibi
İgA
Antikor Etkileri
Nötralizasyon
Opsonizasyon
ve fagositoz ↑
Fc Reseptörü
Antikora bağımlı
hücre sitotoksisitesi
Lizis
Fagositozun ↑
(Opsonizasyon)
Kompleman
aktivasyonu
AK. Abbas, AH. Lichtman, Temel İmmünoloji, 2002
Kompleman
Reseptörü
İnflamasyon
Th17 İşlevleri
Naif CD4+
T hücresi
Anti-mikrobik
peptit
İnflamasyon
Nötrofil yanıtı
Bariyer
işlev
artışı
Yardımcı T Hücre İşlevleri
İmza
Immün
Yanıtı
Konak
Koruması
Hastalıkta
Rolü
Makrofaj
aktivasyonu
İgG üretimi
Otoimmun
hastalıklar
Kronik
infeksiyonda
doku hasarı
Mast hücre ve
eozinofil
aktivasyonuİg
E üretimi
Makrofaj
onarım
uyarısı
Allerjik
hastalıklar
Monosit ve
nötrofil ağırlıklı
inflamasyon
Organa özgül
otoımmunite
Düzenleyici (Regülatör) T Hücresi
Regülatör T hücresi
Çoğalma ve
Farklılaşma ⇒
efektör ve bellek
T hücreleri
İşlevsel
regülatör T
hücrelerinin
devamlılığı
HÜCRE İÇİ MİKROBA YANIT
Veziküle alınmış mikroplu fagosit
CD4+ efektör
T hücresi
(Th1)
Sitoplazmasında
mikroplu hücre
CD4+
efektör
T hücresi
(Th17)
CD8+
T hücresi
(STL)
Sitokin salgısı
Makrofaj
aktivasyonu
Hücreiçi
öldürme
İnflamasyon
Mikrobun
öldürülmesi
İnfekte
hücrenin
yok edilmesi
HÜCRE İÇİ MİKROPLARA KARŞI CD4+ ve CD8+ T HÜCRELERİ
Vesiküllerde ve sitoplazmada
fagosite edilmiş mikroplar
CD4+ T
hücresi
CD8+ STL
hücresi
Sitoplazmada
canlı mikrop
Fagolizozomdaki
mikropların
öldürülmesi
İnfekte
hücrenin
öldürülmesi
STL
İnfekte hücre →Hedef
Antijen
tanıma
ve bağlanma
STL
aktivasyonu
STL granül
boşaltımı
(ekzositoz)
Hedef hücrenin
yok edilmesi
Perforin yoluyla
granzim girişi:
Kaspaz aktivasyonu
Granzim Perforin
CD8+
SİTOTOKSİK
T (STL)
HÜCRENİN
İNFEKTE
HÜCREYE
ETKİSİ
Doku Hasarı
Sitokin aracılı inflamasyon
Doku hasarı
T hücre-aracılı öldürme
Hücre ölümü ve
doku hasarı
İmmün Yanıtın Rolü
• İnfeksiyona karşı koruyucu yanıt
• Koruyucu yanıtın yetersizliği:
• Aşırı immun yanıt:
• Sağlıklı dokunun immun yanıtla
haraplanması:
• İnfeksiyonları önlemede aşılama:
• Organ ve doku transplantasyonu:
• Kanser ve immun sistemle etkileşimi
İmmün yetmezlik
Aşırıduyarlılık
reaksiyonları
Otoimmünite
İmmünite
Doku reddi
Tümor gelişimi?
İnflamasyon Yanıtının Dengesi
Genetik Yatkınlık
Net sonuç:
İmmünite
Sağlık
Uzun yaşama
Engel Yapılar
Çevresel Etkiler
İnflamasyon Yanıtı
Homeostasis
Bozukluk
Net sonuç:
Allerji/astım
Tip 1 diabet
Multipl Skleroz
İnflamatuar barsak
Psoriasis (Sedef)
Şişmanlık
Ateroskleroz
Stefan Ehlers & Stefan H.E. Kaufmann