Edinsel İmmün Yanıt Güher Saruhan- Direskeneli İTF Fizyoloji AD Doğal bağışıklık • Hızlı yanıt (saatler) • Sabit R yapıları • Sınırlı çeşidi tanıma • Yanıt sırasında değişmez Edinsel bağışıklık • • • • • • • Yavaş yanıt (Gün-hafta) Çok sayıda çeşidi seçici tanıma Yanıt sırasında gelişme (farklılaşma) Bellek özelliği Klonal çoğalma Özelleşme (Farklılaşma) Küçülme ve dengelenme (homeostasis) • Kendine yanıt vermeme • Değişken R (Özgüllük) Yavaş yanıt (Gün-hafta) DOĞAL İMMUNİTE EDİNSEL İMMUNİTE Downloaded from: StudentConsult (on 25 September 2011 11:01 AM) © 2005 Elsevier Salgısal immünite Hücre aracılı immünite Değişkendir Mikrop Yanıtlı hücre CD19 Etki mekanizma sı CD4 CD8 CD3 (Efektör) Aracı İşlevler İnfeksiyonun blokajı ve hücre dışı mikropların yok edilmesi Makrofaj aktivasyonu ile fagosite edilen mikropların yok edilmesi İnfekte hücrenin öldürülmesi infeksiyon odağının yok edilmesi Cluster of differentiation: CD Yanıt sırasında gelişir ve bellek oluşturur EDİNSEL İMMÜN YANITIN DÖNEMLERİ Antijen tanıma Lenfosit aktivasyonu Antijenin azaltılması Homeostasis Bellek Antijen tanıma B lenfositleri Efektör İşlevler Mikrobun nötralizasyonu fagositoz, kompleman aktivasyonu LENFOSİT İŞLEVLERİ Makrofaj aktivasyonu Yardımcı T lenfositleri Sitotoksik T lenfositleri Regülatör T lenfositleri Doğal öldürücü hücreler (NK) İnflamasyon T ve B lenfositlerinin aktivasyonu (Çoğalma ve farklılaşma) İnfekte hücrenin öldürülmesi İmmün yanıtın baskılanması Çok farklı yanıtlı, fakat düşük frekanslı hücrelerle uyaranların (mikrop) karşılaşması?? İnfekte hücrenin öldürülmesi © 2005 Elsevier Tonsilla/ Adenoid Lenf düğümleri Lenf damarları Timus Lenfoid Organlar Dalak (Primer ve Sekonder) Lenf düğümleri Peyer plakları Appendiks Kemik iliği Lenf düğümleri Lenf damarları LENFOSİT OLGUNLAŞMASI VE DOLAŞIMI Primer lenfoid organlar Kan ve lenf B lenfositleri Periferik (Sekonder) lenfoid organlar Yeniden dolaşım Lenf düğümü Dalak Deri ve mukozal lenfoid doku T lenfositleri Yeniden dolaşım T HÜCRE SEÇİMİ: TİMUS MHC sınıf II-peptidi zayıf tanıma Olgun CD4+ T hücresi Pozitif seçim MHC sınıf I-peptidi zayıf tanıma Olgun CD8+ T hücresi Pozitif seçim Kök hücre CD4-CD8(Pro-T) Pre-T MHC sınıf I-peptidi tanımama Pozitif seçim hatası CD4+CD8+ MHC sınıf II ya da sınıf I-peptidi güçlü tanıma Apoptoz Negatif seçim AK. Abbas, AH. Lichtman, Temel İmmünoloji, 2002 LENFOSİT AKTİVASYONU Naif B Hücreleri Periferik (Sekonder) lenfoid organlar Lenf yoluyla dokudan antijenlerin toplanması Lenf düğümü Lenfositlerin aktivasyonu ve edinsel yanıtın başlangıcı Efektör T hücreleri ve antikorlar Kan yoluyla antijenlerin toplanması Dalak Efektör hücrelerin göçü ve kan yoluyla antikorların dokuya iletilmesi LENFOSİT UYARISI ile KLONAL YANIT Lenfosit klonları primer lenfoid organlarda antijen varlığından bağımsız gelişir Çeşitli özgüllükteki olgun lenfositler sekonder lenfoid dokuya gelir Antijenle karşılaşan o antijene özgül lenfositler aktiflenir Antijene özgül yanıt oluşur Downloaded from: StudentConsult (on 25 September 2011 11:01 AM) © 2005 Elsevier T Hücre Aktivasyonu Antijen alımı ya da sentezi T hücre efektör işlevleri Antijen işleme MHC sınıf I yolu Antijeni bulunduran hücrenin öldürülmesi CD8+ Sitotoksik T hücresi MHC sınıf II yolu CD4+ Yardımcı T hücresi Makrofaj aktivasyonu: Fagosite edilen antijenin yok edilmesi Sitokinler B hücre antikor salgısı: Antikorun antijene bağlanması Naif ve Efektör T Hücre Dolaşımı Lenf düğümü Kan damarı Arter Aktif (efektör) T hücre Periferik doku Özel endotel hücre Efferent lenfatik damar Naif T hücresi AK. Abbas, AH. Lichtman, Temel İmmünoloji, 2002 Yanıtın indüksiyonu İL-12 Antijen tanıma CD4+ T hücresi Hücresel İmmünitenin İndüksiyonu ve Efektör Aşaması CD8+ T hücresi CD8+ Efektör T hücresi (STL) CD4+ T hücresi (Th1) Lenfoid Dokuda T hücre çoğalma ve farklılaşması Efektör T hücre lerinin dolaşıma geçişi Efektör hücrelerin antijene doğru göçü Mikrop içeren hücre İFN-g Efektör hücrelerin periferde antijenle karşılaşması Efektör T hücre aktivasyonu T hücre Efektör işlevleri Makrofaj aktivasyonu: Mikrobun öldürülmesi İnfekte hücrenin STL ile yok edilmesi Periferik Dokuda Efektör T Hücrelerinin Periferdeki Etkileşimleri CD4+ hücreler dokuda antijeni tanır CD4+ T hücreler ve makrofajlar karşılıklı birbirini aktifler Yanıtın söndürülmesi: Ölüm ya da T hücre baskılanması Lökosit çağrısı (Kemotaksisi) Lökosit aktivasyonu Th1 İşlevleri Naif CD4+ T hücresi B hücre Makrofaj aktivasyonu (Mikrop öldürmenin güçlenmesi) Kompleman bağlanması ve opsonizan IgG antikorları Antikor desteği ile fagositozun artışı Makrofajların Aktivasyonu Makrofaj aktivasyonu Makrofaj yanıtı Fagosite edilmiş mikrobun öldürülmesi CD40L-CD40 Mikrop içeren hücre MHC ve eş-R artışı İFN-g Efektör CD4+ T hücresi (Th1) Sitokin salgısı: TNF, İL-1, İL-12, kemokin Makrofaj- Yardımcı T Hücre (CD4+) Etkileşimi Antijen olarak mikrobu sunan makrofaj Naif CD4+ T hücresi İL-12 İFN-g Makrofaj aktivasyonu: Mikrobun öldürülmesi AK. Abbas, AH. Lichtman, Temel İmmünoloji, 2002 Efektör CD4+ T hücresi (Th1) Th2 İşlevleri Helmintler veya protein antijenler Naif CD4+ T hücresi Çoğalma ve farklılaşma Makrofaj aktivasyonu Antikor üretimi Mast hücre degranülasyo nu (Fibrozis ve onarım) Barsak mukus salgısı ve barsak hareketleri Eozinofil aktivasyonu Th17 İşlevleri Naif CD4+ T hücresi Anti-mikrobik peptit İnflamasyon Nötrofil yanıtı Bariyer işlev artışı Yardımcı T Hücre İşlevleri İmza Immün Yanıtı Konak Koruması Hastalıkta Rolü Makrofaj aktivasyonu İgG üretimi Otoimmun hastalıklar Kronik infeksiyonda doku hasarı Mast hücre ve eozinofil aktivasyonuİg E üretimi Makrofaj onarım uyarısı Allerjik hastalıklar Monosit ve nötrofil ağırlıklı inflamasyon Organa özgül otoımmunite Düzenleyici (Regülatör) T Hücresi Regülatör T hücresi Çoğalma ve Farklılaşma efektör ve bellek T hücreleri İşlevsel regülatör T hücrelerinin devamlılığı HÜCRE İÇİ MİKROPLARA KARŞI CD4+ ve CD8+ T HÜCRELERİ Vesiküllerde ve sitoplazmada fagosite edilmiş mikroplar CD4+ T hücresi CD8+ STL hücresi Sitoplazmada canlı mikrop Fagolizozomdaki mikropların öldürülmesi İnfekte hücrenin öldürülmesi B hücre izotip dönüşümü Yardımcı T Hücreden: CD40L ve sitokinler İFN-g İzotip dönüşümü İgM AK. Abbas, AH. Lichtman, Temel İmmünoloji, 2002 İgG alt grupları (IgG1, IgG3) İL-4 İgE Mukozadan: Sitokinler, TGF-b gibi İgA Antikor Etkileri Nötralizasyon Opsonizasyon ve fagositoz ↑ Fc Reseptörü Antikora bağımlı hücre sitotoksisitesi Lizis Fagositozun ↑ (Opsonizasyon) Kompleman aktivasyonu Kompleman Reseptörü İnflamasyon AK. Abbas, AH. Lichtman, Temel İmmünoloji, 2002 Yardımcı T Hücre Altgrupları Tip Th1 Th2 Th17 Th22 İşlev Hücreiçi patojenlere karşı koruma Otoimmunite Parzitlere Karşı koruma Allerji astım Hücredışı patojenlere karşı koruma İnflamasyon otoimmunite Doku yanıtı ve yeniden yapılma (remodeling) Treg Immunosüpresyon Tolerans, tumor gelişimi Tr1 Immunosüpresyon Tfh B hücre immünitesi İnflamasyon Yanıtının Dengesi Genetik Yatkınlık Net sonuç: İmmünite Sağlık Uzun yaşama Engel Yapılar Çevresel Etkiler İnflamasyon Yanıtı Homeostasis Bozukluk Net sonuç: Allerji/astım Tip 1 diabet Multipl Skleroz İnflamatuar barsak Psoriasis (Sedef) Şişmanlık Ateroskleroz Stefan Ehlers & Stefan H.E. Kaufmann