LENF DÜĞÜMÜ

İmmun Yanıtın Özellikleri:
Edinsel Bağışıklık
Güher Saruhan- Direskeneli
İTF Fizyoloji AD
ÖZGÜL İMMUN SİSTEM
DOĞAL İMMUN SİSTEM
İNFEKSİYÖZ
AJAN
FAGOSİTOZ
ENDOSİZTOZ
B HÜCRE
UYARISI
MAKROFAJ
NÖTROFİL
EFEKTÖR T HÜCRE
ANTİJEN
SUNUMU
ANTİKOR
OPSONİZASYON
KOMPLEMAN
AKTİVE EDİCİ /DÜZENLEYİCİ
SİNYALLER
UYARI
SİTOKİNLER
B HÜCRELERİ
ANTİKOR-ARACILI ETKİ MEKANİZMALARI
AKTİVE EDİCİ /DÜZENLEYİCİ
SİNYALLER
Yavaş yanıt (Gün-hafta)
DOĞAL İMMUNİTE
EDİNSEL İMMUNİTE
Downloaded from: StudentConsult (on 25 September 2011 11:01 AM)
© 2005 Elsevier
Salgısal
immünite
Hücre aracılı
immünite
Değişkendir
Mikrop
Yanıtlı
hücre
CD19
Etki
mekanizması
CD4
CD8
(Efektör)
CD3
Cluster of differentiation:
CD
Aracı
İşlevler
İnfeksiyonun
blokajı ve hücre
dışı mikropların
yok edilmesi
Makrofaj
aktivasyonu ile
fagosite edilen
mikropların
yok edilmesi
İnfekte
hücrenin
öldürülmesi
infeksiyon
odağının yok
edilmesi
Yanıt sırasında gelişir ve bellek oluşturur
Aktivasyonu izleyen hızlanma ve sönme dönemleri vardır,
Bellek işlevinden sorumludur
Antijen
tanıma
Lenfosit
aktivasyonu
Antijenin
azaltılması
Homeosta
sis
Bellek
Farklılıklar
Doğal bağışıklık
• Yanıt sırasında değişmez
Edinsel bağışıklık
• Yanıt sırasında gelişir
– Farklılaşır
– Bellek özelliği kazanılır
• Az sayıda reseptör çeşidi
– PAMP: TLR vb.
– DAMP
– FcR
• Her hücreye özgül
reseptör (R)
– THR
– BHR=Immünoglobulin
• ‘Kendi’ ne yanıtsızlık
(Tolerans)
LENFOSİT ALTGRUPLARI
İŞLEV
SINIF
B
HÜMORAL YANIT
Antikor yapımı
T
ÖZGÜL R
YÜZEY
İŞARETİ
BHR (Yüzey İg)
CD20/19
HÜCRESEL YANIT
KAN
LENFOSİTLERİNDE
ORANI_____
%10-15
CD3
Yardımcı T
Th1/Th2/Th17
Sitokin üretimi
Düzenleyici rol
THR
CD4
%50-60
Sitotoksik T
Öldürme
Sitokin üretimi
THR
CD8
%20-25
Regülatör T
T Hücre baskılama
?
%5
NK
Virus, tümör öldürme
2 X 1012 lenfosit
THR
CD16/56
Karaciğer/beyin kütlesi
%10
Primer Lenfoid Organlar
HEMAPOETİK KÖK HÜCRE
Miyeloid öncülü
Kemik iliği
Lenfoid öncülü
PLURİPOTENT
KÖK HÜCRE
NK
TİMUS
B lenfosit
Bazofil
Eozinofil
Nötrofil
Monosit
T lenfosit
LENFOSİT OLGUNLAŞMASI VE DOLAŞIMI
Primer lenfoid
organlar
Kan ve
lenf
B lenfositleri
Ortak
lenfoid
öncül
Periferik (Sekonder)
lenfoid organlar
Yeniden dolaşım
Kemik iliği
Lenf
düğümü
Dalak
Deri ve
mukozal
lenfoid
doku
Timus
T lenfositleri
Yeniden dolaşım
Tonsilla/
Adenoid
Lenf
düğümleri
Lenf
damarları
Timus
Lenf
düğümleri
Lenfoid
Organlar:
Primer ve
Sekonder
Dalak
Peyer
plakları
Appendiks
Kemik
iliği
•LENF DÜĞÜMÜ
Lenfatik
•DALAK
Kan
•LOKAL LENFOİD DOKU
Mukoza
Lenf
•Waldeyer halkası
düğümleri
•GİS de Peyer plakları (GALT)
Lenf
•Bronşlarla ilişkili (BALT)
damarları
•Ürogenital sistem vb. (MALT)
Lenfatik Dolaşım
Torasik
kanal
Drene
olduğu
odak
İnfeksiyon
yeri
B HÜCRE ve T HÜCREDE «TANIMA»
PROTEİN
T HÜCRESİ
T
THR
HLA/MHC
ANTİKOR
B HÜCRESİ
ANTİJEN SUNUCU HÜCRE
“ADAPTİF” İMMUN YANITTA ANTİJEN TANIMA
B LENFOSİTLERİ
• B hücreleri ile hümoral
yanıt direkt gelişebilir.
• Antijen:
–
–
–
–
Protein
Polisakarit
Lipit
Nükleoik asit
T LENFOSİTLERİ
•
•
Yardımcı T hücreleri: CD4+
ve
Sitotoksik T hücreleri:CD8+
Protein parçacıklarını konak
hücrelerinin özel “SUNMA
MOLEKÜLLERİ” ile gösterilirse
görebilmektedir.
⇒ T hücre-aracılı immün yanıt ancak
konak hücreleri ile ilişkili
gelişebilmektedir.
Antijen tanıma
B
lenfositleri
Efektör İşlevler
Mikrobun
nötralizasyonu
fagositoz,
kompleman
aktivasyonu
LENFOSİT
ALT GRUPLARI
Makrofaj
aktivasyonu
Yardımcı T
lenfositleri
Sitotoksik T
lenfositleri
Regülatör T
lenfositleri
Doğal öldürücü
hücreler (NK)
İnflamasyon
T ve B
lenfositlerinin
aktivasyonu
(Çoğalma ve
farklılaşma)
İnfekte
hücrenin
öldürülmesi
İmmün yanıtın
baskılanması
İnfekte
hücrenin
öldürülmesi
Çok farklı yanıtlı,
fakat düşük
frekanslı
hücrelerle
uyaranların
(mikrop)
karşılaşması??
Antijen
sunumu
EDİNSEL İMMÜN YANITIN GELİŞİMİ
Etkene özgül yanıt gelişmesinin zorlukları
• T ve B lenfositlerinin uyarılma mekanizmalarının farklı
T hücresi için gereken antijen sunucu hücre (ASH)
• Çok farklı yanıt verebilecek hücre bulunması
• Uyarı öncesi hücrelerin düşük frekanslı olması
• Düşük frekanslı hücrelerle uyaranın karşılaşmasının zorluğu
LENFOSİT AKTİVASYONU
Naif B
Hücreleri
Periferik (Sekonder)
lenfoid organlar
Lenf yoluyla
dokudan
antijenlerin
toplanması
Lenf
düğümü
Lenfositlerin
aktivasyonu ve
edinsel yanıtın
başlangıcı
Efektör T
hücreleri ve
antikorlar
Dalak
Kan yoluyla
antijenlerin
toplanması
Efektör hücrelerin
göçü ve kan yoluyla
antikorların dokuya
iletilmesi
Deri
Gastrointestinal
Solunum yolu
Dokuda
serbest
antijen
Lenfatik
damar
Lenf düğümü
Dolaşım ve
dalağa
Lenf düğümü
Lenf düğümü epitel ve bağ
dokusundan gelen
antijeni yakalar
Kan kökenli antijenler
dalaktaki antijen
sunucu hücrelerce
yakalanır
PROFESYONEL ASH:
DENDRİTİK HÜCRE
Endozomda antijen işleme
Göç ve
farklılaşma
Antijen yutma
Kemik iliği
Olgunlaşma
ve göç
Farklılaşma
IL-12
TNF
IL-10
Lenf sıvısının drene olduğu düğüm
Hackstein, 4, 2004
LENF DÜĞÜMÜ YAPISI
Naif B
hücresi
B hücre
kemokini
Sekonder lenfoid folikül
(Germinal merkezli)
Dendritik
hücre
Afferent lenfatik damar
Afferent
lenfatik
Primer lenfoid folikül
(B hücre alanı)
Parakortikal T hücre
alanı
Efferent lenfatik
damar
T Arter
hücre ve
Kapsül
dendritik
Ven
hücre
kemokini
AK. Abbas, AH. Lichtman, Temel İmmünoloji, 2012
LENFOSİT UYARISI ile KLONAL YANIT
Lenfosit klonları
primer lenfoid
organlarda antijen
varlığından
bağımsız gelişir
Naif B lenfositleri
Çeşitli antijenlere
özgül olgun
lenfositler
sekonder lenfoid
dokuya gelir
Antijenle
karşılaşan o
antijene özgül
lenfositler
aktiflenir
Efektör B lenfositleri
Antijene özgül
yanıt oluşur
Downloaded from: StudentConsult (on 25 September 2011 11:01 AM)
© 2005 Elsevier
PRİMER YANIT UYARISI:
LENF DÜĞÜMÜ
• Antijen-T lenfosit karşılaşma yeri: LENF DÜĞÜMÜ (LD)
• Naif T hücreleri dolaşımı:
Her hücre 1-2 kez / gün / LD
• Yakaladıkları antijeni taşıyan profesyonel ASH
• Naif T hücreleri
lenf düğümlerinde buluşur.
Mikrobik antijene karşı T hücre yanıtı bölgesel lenf
düğümünde 12-18 saat içinde başlar.
SEKONDER LENFOİD DOKU: LENF DÜĞÜMÜ
Antijen uyarısı öncesi
Antijen uyarısı sonrası
Afferent lenfatik
Afferent lenfatik
Ven ve arter
Efferent lenfatik
Sekonder lenfoid folikül
(Germinal merkezli)
Efferent lenfatik
Lenfoblast
Plazma hücresi
LENFADENOPATİ
Doğal ve Edinsel Bağışıklığın Etkileşimi
• Makrofajlar fagosit yapar, sitokin salgılayarak edinsel bağışıklığa
yardım eder
• Sitotoksik T hücrelerinin öldürdüğü infekte hücreleri fagositik
hücreler temizler
• Kompleman sistemi direkt mikroplarla ya da edinsel bağışıklık
sisteminin antikorları ile aktiflenir
• Her iki sistem de sitokin-kemokin gibi kimyasal aracı moleküllerle ya
da hücreden hücreye yardımlaşarak etkileşirler
• Her iki sistemin hücrelerinin çok sayıda yüzey reseptörü vardır:
– Yapışma
– Kemokin-sitokin tanıma
– Hücresel aktivasyon sinyalleri oluşturma işlevleri vardır