TÜRK DIŞTİCARET VAKFI YAYINIDIR DIŞ TİCARET MEVZUATI GÜNCELLEŞTİRİLMİŞ VE ULUSLARARASI MEVZUATLA GENİŞLETİLMİŞ 7. BASKI HAZİRAN 2015 DIŞ TİCARET MEVZUATI Eser Adı: Dış Ticaret Mevzuatı ISBN 978-975-00478-9-3 ANKARA 2015 TASARIM Kayıhan Ajans Turizm İnş. San. Tic. Ltd. Şti. Hoşdere Caddesi No: 201/9 Çankaya/ANKARA T: 0312 442 72 22 • F: 0312 442 70 81 www.kayihanajans.com • [email protected] Grafik Tasarımcı Nihal KARAPEK BASKI Kayıhan Ajans Turizm İnş. San. Tic. Ltd. Şti. adına Özyurt Matbaacılık İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. “Uygulamanın temel kaynağı ve dayanağı mevzuattır” Dış Ticaret Mevzuatı FAYDALANICI İÇİN ÖNEMLİ NOTLAR: 1. Bu kitap, genel dış ticaret öğretisi verebilmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu nedenle “Tablo, Liste, Çizelge” gibi mevzuat ekleri, birkaç istisna hariç, kapsama alınmamıştır. Kitaptan yararlananların, bu tür dokümana internetten ulaşmaları mümkündür. 2. 2011 Haziran ayında, Hükümet kamuda geniş çaplı bir idari reform yapmıştır. Özellikle ekonomi ile ilgili kurumlarda önemli değişiklikler olmuştur. Dolayısıyla, bu tarihten önce yayımlanmış ve halen yürürlükte olan mevzuatta; ── Mülga Dış Ticaret Müsteşarlığı (DTM) ve mülga İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi’ne (İGEME) yapılan atıflar “Ekonomi Bakanlığı”na, ── Hazine Müsteşarlığı’nın mülga Teşvik Uygulama Genel Müdürlüğü ile Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü’ne yapılan atıflar “Ekonomi Bakanlığı, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü”ne, ── Mülga Gümrük Müsteşarlığı’na yapılmış atıflar “Gümrük ve Ticaret Bakanlığı”na, ── Mülga Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na yapılmış atıflar, “Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı”na, ── Mülga Devlet Planlama Teşkilatı’na yapılan atıflar “Kalkınma Bakanlığı”na, ── Mülga Avrupa Birliği Genel Sekreterliği’ne yapılan atıflar “Avrupa Birliği Bakanlığı”na yapılmış sayılacaktır. Kitaptan yaralanacakların da mevzuatı bu şekilde okumaları gerekmektedir. 3. Mevzuat, kitap kapsamına 3 kategoride alınmıştır: 1. kategori: Tam metnine yer verilenler ve piyasada satılmayanlar. (Örnek: Ekonomi Bakanlığı Kuruluş Kanunu; Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik; vb) 2. kategori: Tam metni verilenler ve piyasadan da temini mümkün olanlar. (Örnek: Yatırım Teşvik Mevzuatı; vb) 3. kategori: Dış ticaret öğretisi alanların bilmeleri gereken, ancak hacimlerinin fazlalığı nedeniyle yalnızca başlangıç hükümleri ile bölüm başlıklarına yer verilenler ve piyasadan temini mümkün olanlar. (Örnek: Türk Ticaret Kanunu; Gümrük Kanunu…) Dış Ticaret Mevzuatı İÇİNDEKİLER SUNUŞ 15 ÖNSÖZ 16 AÇIKLAMA 17 GİRİŞ 19 “MEVZUAT” KAVRAMI BÖLÜM I 10 MAYIS 1920 TARİHLİ KARAR 22 BÖLÜM II KANUNLAR 1. Anayasa 23 2. Dış Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun 24 3. Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu 25 4. Ekonomik ve Sosyal Konsey Kuruluş Kanunu 29 5. Elektronik İmza Kanunu 31 6. Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu 33 7. Gümrük Kanunu 42 8. Hazine Müsteşarlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun 50 9. İstanbul Tahkim Merkezi Kanunu 57 10. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Kanun 62 11. Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu 69 12. Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu, Koordinasyonu ve Görevleri Hakkında Kanun 73 13. Katma Değer Vergisi Kanunu 76 14. Milletlerarası Tahkim Kanunu 82 15. Serbest Bölgeler Kanunu 94 16. Türk Akreditasyon Kurumu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun 100 17. Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun 102 5 Dış Ticaret Mevzuatı 18. Türk Patent Enstitüsü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun 105 19. Türk Ticaret Kanunu 108 20. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu 118 21. Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun 122 22. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu 127 23. Türkiye Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Kurulması Hakkında Kanun 133 24. Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun 135 BÖLÜM III KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER 1. Coğrafi İşaretlerin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 2. Ekonomi Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde 143 Kararname 145 3. Endüstriyel Tasarımların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 164 4. Gümrük ve Ticaret Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 167 Kalkınma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 185 - Yüksek Planlama Kurulu 188 - Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu 189 6. Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 191 7. Ödünç Para Verme İşleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 194 8. Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname 200 5. BÖLÜM IV ANTLAŞMALAR- PROTOKOLLER 1. Kara Ulaştırması Karma Komisyonu “Kuk” Protokolleri (Örnek: Türkiye-Avusturya) Karma Ekonomik Komisyonu “Kek” Protoklleri 2. (Örnek: Türkiye-Çek Cumhuriyeti) Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında 3. 203 207 Birleşmiş Milletler Antlaşması (Viyana Mal Satım Sözleşmesi) 218 Serbest Ticaret Anlaşmaları (Örnek: Türkiye-Güney Kore) 240 4. 6 Dış Ticaret Mevzuatı 5. Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti Arasındaki Tercihli Ticaret Anlaşması 255 Diğer Antlaşmalar 261 Hükümet Programları 265 6. Bölüm V Bölüm Vı Bakanlar Kurulu Kararları 1. 2015 Yılı Programının Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar Avrupa Birliği Müktesebatının Üstlenilmesine İlişkin Türkiye Ulusal Programının 2. Uygulanması, Koordinasyonu ve İzlenmesine Dair Karar Belgesiz İhracat Kredileri ile Vergi Resim ve Harç İstisnası 3. 267 272 Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kararlar 279 4. Dahilde İşleme Rejimi Kararı 281 5. Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi Kapsamında Tercihli Rejimden Yararlanacak Eşyanın Menşeinin Tespitine İlişkin Karar 304 6. Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Karar 308 7. Ham Elmas Dış Ticaretinin Düzenlenmesine ve Denetlenmesine Dair Karar 321 8. Hariçte İşleme Rejimi Kararı 325 9. İhracat Rejimi Kararı 332 10. İhracat, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Karar 335 11. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kararı 341 12. İhracatta Kota ve Tarife Kontenjanı Belirlenmesi ve İdaresine İlişkin Karar 343 13. İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetveli’nin Yürürlüğe Konulması Hakkında Karar 345 14. İthalat Politikalarına İlişkin Örnek Kararlar 353 15. İthalat Rejimi Kararı 356 16. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Karar 361 17. İthalatta Korunma Önlemleri Hakkında Karar 366 18. İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresi Hakkında Karar 370 7 Dış Ticaret Mevzuatı 19. Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu Hakkında Karar 372 20. Sınır Ticaretinin Düzenlenmesine İlişkin Karar 377 21. Teknik Düzenlemeler Rejimi Kararı 385 22. Ticari İthalat Maksadı Dışında Yurt Dışından Getirilecek Televizyon, Radyo, Video, Uydu Alıcı Cihazları, Birleşik Cihazlar İle Bunların Dışında Kalan Radyo Televizyon Yayını Almaya Yarayan Her Türlü Cihazlar İçin Bir Defaya Mahsus ve 2015 Yılı İçin Geçerli Olmak Üzere Alınacak Ücretlere İlişkin Karar 391 23. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar 393 24. Türk Tasarım Danışma Konseyi Hakkında Karar 405 25. Türkiye İhracat Kredi Bankası Anonim Şirketinin Kuruluş ve Görevlerine İlişkin Esaslar Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. Tarafından Sağlanan Kredi, 26. 407 Garanti ve Sigorta Destekleri Hakkında Karar 413 27. Türkiye’nin Ticari Haklarının Korunması Hakkında Karar 417 28. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar 420 BÖLÜM VII KURUL KARARLARI 1. Yüksek Planlama Kurulu Kararı (2023 Türkiye İhracat Stratejisi ve Eylem Planı) Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Kararı (İhracata Yönelik 2. 446 Devlet Destekleri Değerlendirme Komitesi Kurulmasına Dair Karar) 448 BÖLÜM VIII YÖNETMELİKLER 1. “CE” İşareti Yönetmeliği 2. Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu ve İş Konseyleri Çalışma Usul ve 450 Esasları Hakkında Yönetmelik 452 3. Dış Ticarette Teknik Düzenlemeler ve Standardizasyon Yönetmeliği 457 4. Doğal Çiçek Soğanlarının Üretimi, Doğadan Toplanması ve İhracatına İlişkin Yönetmelik 462 Doğrudan Yabancı Yatırımlar Kanunu Uygulama Yönetmeliği 466 5. 8 Dış Ticaret Mevzuatı 6. Gümrük ve Ticaret Konseyi Yönetmeliği 471 7. Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği 478 8. Gümrük Yönetmeliği 488 9. Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği 497 10. İhracat Yönetmeliği 509 11. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Kapsamında Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonundan Yapılan Ödemelere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik İhracatta Kota ve Tarife Kontenjanı Belirlenmesi ve İdaresine 12. İlişkin Yönetmelik İki Taraflı Menşe Kümülasyon Sistemi Kapsamı Ticarette Eşyanın Tercihli 13. 515 520 Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik 525 14. İthalat Yönetmeliği 530 15. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi Hakkında Yönetmelik 533 16. İthalatta Korunma Önlemleri Yönetmeliği 552 17. Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi 18. 558 Başkanlığı (KOSGEB) Destek Programları Yönetmeliği 562 19. Kümelenme Destek Programı Yönetmeliği 567 20. Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik 576 21. Nükleer ve Nükleer Çift Kullanımlı Eşyaların İhracatında İzne Esas Olacak Belgenin Verilmesine İlişkin Yönetmelik Pan Avrupa Akdeniz Menşe Kümülasyon Sistemi Kapsamı Ticarette 22. 585 Eşyanın Tercihli Menşeinin Tespiti Hakkında Yönetmelik 587 23. Serbest Bölgeler Uygulama Yönetmeliği 614 24. Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik 644 25. Türkiye İhracatçılar Meclisi ile İhracatçı Birliklerinin Kuruluş ve Görevleri Hakkında Yönetmelik 645 BÖLÜM IX TEBLİĞLER 1. 2015 Yılına İlişkin İthalat Rejimi Kararına Ek Karar Çalışmalarına İlişkin Tebliğ 650 9 Dış Ticaret Mevzuatı 2. Bazı Tarım Ürünlerinin İhracatında ve İthalatında Ticari Kalite Denetimi Tebliği 651 3. Bedelsiz İhracata İlişkin Tebliğ 665 4. Çift Kullanımlı ve Hassas Maddelerin İhracatının Kontrolüne İlişkin Tebliğ 667 5. Dahilde İşleme Rejimi Değerlendirme Kurulunun Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ 669 6. Dahilde İşleme Rejimi Tebliği 672 7. Dahilde İşleme Rejimine İlişkin İşlemlerin Bilgisayar Veri İşleme Tekniği Yoluyla Yapılmasına Dair Tebliğ 718 Dış Ticaret Sermaye Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ 728 8 A. Dış Ticaret Sermaye Şirketleri Listesi 730 9. Doğal Çiçek Soğanlarının 2015 Yılı İhracat Listesi Hakkında Tebliğ 734 10. Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası 8. Uygulaması Hakkında Tebliğ 737 11. Elma İhracatında İhracat İadesi Yardımı Yapılmasına İlişkin Tebliği 742 12. Gümrük Genel Tebliğleri 744 13. Gümrük Genel Tebliği (Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi) 748 14. Gümrük Genel Tebliği (Gümrük Tarife Cetveli İzahnamesi) 751 15. Gümrük Genel Tebliği (Hariçte İşleme-Geçici İhracat) 753 16. Gümrük Muafiyeti Tebliği 760 17. Gümrük Tarife Cetveli Açıklama Notlarının Yürürlüğe Konulması Hakkında Tebliğ 763 18. Hariçte İşleme Rejimi Tebliği 766 19. İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ 781 20. İhracat Sayılan Satış ve Teslimler Hakkında Tebliğ 794 21. İhracata Yönelik Devlet Yardımları Tebliğleri 801 21 A. Araştırma- Geliştirme (AR-GE) Yardımına İlişkin Tebliğ 802 21 B. Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 807 21 C. İstihdam Yardımı Hakkında Tebliğ 822 21 D. Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ 823 21 E. Pazara Giriş Belgelerinin Desteklenmesine İlişkin Karar 830 10 Dış Ticaret Mevzuatı 21 F. Sektörel Nitelikli Uluslararası Yurt İçi Fuarların Desteklenmesine İlişkin Karar 21 G. Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Kararı 21 H. Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ 21 I. Teknik Müşavirlik Şirketlerine Sağlanacak Devlet Yardımları Hakkında Tebliğ 21 J. Turqualıty® Sertifikasının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ 21 K. Türk Ürünlerinin Yurtdışında Markalaşması, Türk Malı İmajının 22. 851 860 861 Hakkında Tebliğ 873 Hakkında Tebliğ 881 21 N. Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının 846 21 M. Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Yerleştirilmesi ve Turqualıty®’nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ 838 21 L. Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi 833 Desteklenmesine İlişkin Tebliğ 890 İhracatta Ticari Kalite Denetimlerinin Risk Esaslı Yapılması Amacıyla Firmaların Sınıflandırılmasına İlişkin Tebliğ 897 23. İhracı Kayda Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ 905 24. İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallara İlişkin Tebliğ 907 25. İthalat Tebliği 912 26. İthali Yasak Olan Mallar Listesi 931 27. İthalatta Haksız Rekabetin Önlenmesi ve Korunma Önlemi Tebliğleri 933 27 A. Damping Soruşturması Açılması (Soruşturmanın Başlatılması) 934 27 B. Damping Soruşturmasının Sonuçlanması (27 A’daki Soruşturmanın Sonucu) 938 27 C. Ara Gözden Geçirme Soruşturması 955 27 D. Nihai Gözden Geçirme Soruşturması 957 27 E. İthalatta Kota ve Tarife Kontenjanı İdaresine İlişkin Tebliğ 960 27 F. Klimaların Üretiminde Kullanılan Kompresörlerin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanması Hakkında Karar 961 27 G. Klimaların Üretiminde Kullanılan Kompresörlerin İthalatında Tarife Kontenjanı Uygulanmasına İlişkin Tebliğ 962 11 Dış Ticaret Mevzuatı 27 H. İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin Tebliğ 964 28. İthalatta Standartlara Uygunluk Denetimi Tebliğ 966 29. Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği 972 30. Kimyasal Silahlar Sözleşmesi Ekinde Yer Alan Kimyasal Maddelerin İhracatına İlişkin Tebliğ 1020 31. Offset Uygulamalarına İlişkin Tebliğ 1021 32. Onaylanmış Kişi Statüsüne İlişkin Gümrük Genel Tebliği 1026 33. Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin İhracına İlişkin Tebliğ 1038 34. Sektörel Dış Ticaret Şirketleri Statüsüne İlişkin Tebliğ 1040 34 A. Sektörel Dış Ticaret Şirketleri 1044 35. Sektörel Tanıtım Gruplarının Kuruluşu ve Faaliyetlerine İlişkin Tebliğ 1044 36. Serbest Bölgelerden Başka Bir Ülkeye Yapılan Satışların Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş.’nin Kredi, Sigorta ve Garanti Hizmetlerinden Yararlandırılması Hakkında Tebliğ 1050 37. Sınır Ticaretinin Uygulanmasına İlişkin Tebliğ 1052 38. Şeker İhracatı ve Ön İzin Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ 1062 39. Tek Taraflı Kontrol Sistemi Kapsamında Kotaya Tabi Tekstil Ürünlerine Ait Kotaların Dağıtımı ve Yönetimine İlişkin Tebliğ 1067 Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğler 1069 40. 40 A. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 41. 2006- 32/32 Sayılı Tebliğ 1074 40 C. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 1069 40 B. Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2008-32/34 Sayılı Tebliğ 2008-32/35 Sayılı Tebliğ 1074 Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar Hakkında Tebliğ 1074 42. Uluslararası Gözetim Şirketi Statüsüne İlişkin Tebliğ 1076 43. Ülke Masalarının Görev ve Faaliyetlerine İlişkin Tebliğ 1083 44. Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliğleri (Diğerleri) 1086 45. Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ 1088 York Anvers Kuralları Hakkında Tebliğ 1103 46. 12 Dış Ticaret Mevzuatı 47. Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Kapsamında Yapılacak İhracat ve İthalata İlişkin Tebliğ 1111 Yurt Dışında Fuar Düzenlenmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Tebliğ 1118 48. BÖLÜM X GENELGELER 1. Dış Ticaret Organizasyonlarının Koordinasyonu Hakkında Genelge (Başbakanlık) 2. Dünya Ticaret Örgütü Müzakereler Koordinasyon Kurulu 1130 Hakkında Genelge (Başbakanlık) 1131 3. Gümrük Hizmetlerinde “Tek Pencere” Sistemi Hakkında Genelge (Başbakanlık) 1133 4. Gümrük Kıymeti Hakkında Genelge (Gümrük ve Ticaret Bakanlığı) 1135 5. İhracat İşlemlerinin Hızlandırılması Hakkında Genelge (Başbakanlık) 1143 6. İhracat ve İthalat Genelgesi (Hazine Müsteşarlığı) 1144 7. İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu Hakkında Genelge (Başbakanlık) 1149 8. KEK Eşbaşkanlıkları Hakkında Genelge (Başbakanlık) 1150 9. Tarım Ürünlerine İlişkin Dahilde İşleme Rejimi Genelgesi (Ekonomi Bakanlığı) 1151 10. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası I-M Sayılı Genelgesi 1163 11. Türkiye Marka Logosu ve Sloganı Hakkında Genelge (Başbakanlık) 1183 BÖLÜM XI MÜLGA MEVZUAT 1. İthal Edilmiş Malın İhracı 1185 2. Kredili İhracat 1186 3. Takas ve Bağlı Muamele 1186 4. Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat 1187 5. Transit Ticaret 1188 BÖLÜM XII DİĞER DOKÜMAN 1. Akreditiflere İlişkin Bir Örnek Usuller ve Uygulama (ICC UCP 600) 2. Avrupa Birliği Türkiye İçin Müzakere Çerçeve Belgesi ve İlgili Diğer Belgeler 1189 1192 13 Dış Ticaret Mevzuatı 3. Birleşmiş Milletler Arabuluculuk Kuralları 1204 4. Birleşmiş Milletler Tahkim Kuralları 1205 5. Dünya Ticaret Örgütü Antlaşması (Kurucu Antlaşması) 1207 6. Teslim Şekilleri (ICC INCOTERMS) 1211 7. Türkiye-AB Arasında Gümrük Birliğini Tesis Eden 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı 1212 8. Uluslararası Mal Satışı Tip Sözleşmesi 1214 9. Uluslararası Taşımacılık Antlaşmaları 1221 Not: 1. Mevzuat dizini, bölümler içinde alfabe sırasına göre yapılmıştır. 2. 1 Haziran 2015 tarihine kadar yapılan mevzuat değişiklikleri metinlere işlenmiştir. 14 Dış Ticaret Mevzuatı SUNUŞ Günümüzde uluslararası ticaretten daha fazla pay alan ülkelerin dünya refahından aldıkları paylarının da bu oranda büyük olduğu bilinci içerisinde 20 yıldır ülkemiz dış ticaret hayatının gelişimine katkı yapmak üzere çalışan Vakfımız 12 yıldır örgün ve son üç yıldır da uzaktan eğitim yoluyla dış ticarete ilgi duyan veya bu alanda çalışan gençlerimize ulaşmaya çalışmaktadır. Eğitim hayatımız boyunca dokuz bin dolaylarında gencimizin Vakfımızın eğitim programlarından yararlanmış olması bizim bu hizmetlerimizin başarıya ulaştığının bir göstergesi ve bizim için bir övünç kaynağıdır. Bu yolla ülkemize hizmet ediyor olmamız da ayrı bir mutluluk nedenimizdir. Küreselleşen dünyamızda artık ticareti iç dış diye ayırmanın gereksizliğini dolayısıyla ticaret ve sanayi alanında faaliyet gösteren her ekonomik birimin ve bunların çalışanlarının rekabet üstünlüğü sağlamak, doğabilecek her türlü risk ve tehlikeli sonuçlardan kendilerini korumak için bilgili olmaları bir ön koşuldur. İşte bu nedenle eğitimi sürekli ön plana çıkarıyoruz. Elinizde olan bu kitap bilgilenme yolunda sizin için önemli bir rehber ve başvuru kaynağı olacaktır. Güncelleştirilmiş nüshasını elinizde tuttuğunuz “Dış Ticaret Mevzuatı” kitabının hazırlanmasını ve güncelleştirilmesini sağlayan Vakfımız Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Koordinatörü Sayın Ömer Berki’ye içtenlikle teşekkür ediyor ve kitabın kullanıcıları için yararlar sağlamasını diliyorum. Ankara Haziran 2015 Saygılarımla, O. Ertuğrul ÖNEN Türk Dışticaret Vakfı Başkanı 15 Dış Ticaret Mevzuatı ÖNSÖZ Vakfımızın düzenlediği Dışticaret Eğitim Programlarının değerli katılımcıları için hazırladığımız ve belli periyodlarla güncel hale getirerek kullanıma sunduğumuz ve ilk defa 2005 yılında basılan “Dış Ticaret Mevzuatı” kitabımızın 7. baskısını yapmanın sevincini yaşamaktayız. Kitabımızın 2005 yılında yapılan ilk baskısında 77 olan mevzuat adedi, elinizde bulunan baskıda, yaklaşık 200 adede yükselmiştir. Bu durum, dış ticaret mevzuatının “karmaşıklığı” hatta “karmaşası” olarak değerlendirilebilirse de, bu öğreti kitabının asıl misyonu mevcut durumu olduğu gibi yansıtması ve faydalanıcıların, dış ticaret olgusuna mümkün olan en geniş yelpazede bakabilmelerini sağlamaktır. Diğer baskıların sunuşlarında ve “Açıklama” başlıklı bölümde de vurguladığımız üzere, bu kitap, klasik bir mevzuat kitabı olarak değil, tamamen bir “öğreti” dokümanı olarak düşünülmüş ve bu anlayışla hazırlanmıştır. Çeşitli mevzuat ekinde yer alan tablo, çizelge, form gibi belgeler-bu dokümanın esasen internetten kolayca elde edilebileceği düşüncesiyle- kapsam dışı bırakılmıştır. Bu şekilde tasarruf edilen hacim, dışticaret uygulamaları konusunda fikir verebilecek ek mevzuat için kullanılmış ve daha geniş bir mevzuat yelpazesi sunulmaya çalışılmıştır. Kapsama sadece Yasalar, Bakanlar Kurulu Kararları, Yönetmelikler ve Tebliğler gibi alışılmış hukuki metinler alınmamış, “öğreti” boyutunda olmak üzere, ülkemizin ikili ekonomik ve ticari yaşamında önemli yer tutan Serbest Ticaret Anlaşmaları, Karma Ekonomik Komisyonları Protokolleri ile Karayolu Ulaştırma Karma Komisyonları Protokollerinin örneklerine de yer verilmiştir. Ayrıca, yararlı olacağına inandığımız “AB Müzakere Çerçeve Belgesi” ve ihracata ilişkin “Başbakanlık Genelgeleri” dikkat çekmek istediğimiz diğer “öğreti” belgeleridir. Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün Meclis Başkanı unvanıyla imzaladığı “İhracatın hiçbir şekilde yasaklanamayacağına ilişkin” 10 Mayıs 1920 tarihli Kararnameyi (Bölüm I)okumanızı da özellikle öneriyoruz. Mevzuatı çözmenin, anlamanın ve iyi analiz edebilmenin, akademik yaşam ve iş hayatı açısından bir ön şart olduğu yönündeki görüşümüz doğrultusunda, daha önceki baskılarımızda yaptığımız gibi, bu baskımızın da Üniversitelerimiz ve mesleki örgütlerimiz nezdinde tanıtımı yapılacaktır. Bu suretle, bundan sonraki baskıların ilgili çevrelerin önerileri doğrultusunda şekillendirilmesi de mümkün olabilecektir. “Mevzuat kitabı yayımlamak” gibi bir faaliyet, çok sık mevzuat değişiklikleri yapılan ülkelerde, deyim yerindeyse “nankör” bir uğraşıdır. Ülkemiz mevzuatında izlenen genel seyir paralelinde, dış ticaret mevzuatında da yenilikler, seri değişiklikler ve sıkça düzeltmeler yapılmaktadır. Dış ticaretin dinamik yapısı paralelinde, ilgili mevzuatın da, tabir caizse “hareketli” olması normal karşılanabilir ise de, yürürlüğe konulmasını takip eden aylarda, hatta haftalarda, mevzuatta değişiklikler yapılması, uygulamanın sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu nedenle, mevzuat yapıcılarının, temelleri, değişikliklerden mümkün olduğu ölçüde uzak duracak şekilde çatmaları önem arz etmektedir. “Dış Ticaret Mevzuatı”nın 7. baskısının, kullanıcılara faydalı olması dileğiyle, dış ticaretle ilgilenen tüm çevrelere başarılar diliyor, saygılarımızı sunuyoruz. Ankara Haziran 2015 Ömer BERKİ Türk Dışticaret Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Genel Koordinatör 16