CANLILAR VE ENERJİ İLİŞKİLERİ KAZANIM DEĞERLENDİRME TESTİ 5-Aşağıda fotosentez ve solunum olaylarını karşılaştıran bir tablo hazırlanmıştır; 1- Gerçekleşen olaylar Fotosentez Solunum Su kullanılır. CO2 açığa çıkar. Özdeş iki bitkiden 1. düzenekteki sadece güneş ışığı altında, 2. düzenekteki ise güneşin olduğu saatlerde sadece yapay beyaz ışık altında tutuluyor. Bitkilerin ihtiyacı olan su belirli periyotlarla eşit miktarda verilerek 1 ay boyunca gözlem yapılıyor.Gözlem sonucunda her iki bitkinin de kütlelerinin arttığı gözleniyor. Bu düzenekleri hazırlayan öğrenci aşağıdaki hangi soruya cevap arıyordur? A) Fotosentez için ışık gerekli midir? B) Bitkiler yapay ışıkta fotosentez yapabilirler mi? C) Fotosentezin hızı ışığın rengine bağlı mıdır? D) Su miktarı fotosentez hızına etki eder mi? 2- O2 kullanılır. Tabloyu uygun özelliklere çarpı atarak dolduran bir öğrencinin cevapları hangi seçenekteki gibi olur? 6- Müge’nin hazırladığı posterde fotosentez için gerekli olan faktörler gösterilmiştir. Ceyda, Nisa, Arda ve Yusuf fotosentez ile ilgili bazı kelimeleri kartonlara yazıyor. Hangi öğrenci ya da öğrenciler fotosentezin ürünü olan kelimeleri gösteriyor? A) Ceyda B) Ceyda ve Arda C) Nisa ve Yusuf D) Ceyda, Arda ve Yusuf 3- Aşağıda yeşil bir yaprakta gerçekleşen fotosentez olayı resmedilmiştir. Fotosentez için gerekli faktörlerden hangisi ya da hangilerinin alternatifleri vardır? A) Yeşil bitki B) Güneş ışığı C) Karbondioksit ve su D) Yeşil bitki ve ışık 7- Şekilde kloroplast ile mitokondri arasındaki ilişki gösterilmiştir. Şekle göre sırasıyla 1,2,3 ve 4. maddeler neler olabilir? A) Işık-CO2-O2-H20 B) H20-ışık- CO2-O2 C) CO2-O2- H20-ışık D) O2-H20-ışık- CO2 4- Fotosentez hızını etkileyen faktörler ve etkileme şekli yukarıdaki grafiklerde gösterilmiştir. Buna göre, aşağıdakiler den hangisi, diğerlerinden daha fazla fotosentez yapar? Verilenlere göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) I yerine besin ve oksijen yazılabilir. B) II yerine ATP yazılabilir. A) Dar ayalı- 25 oC sıcaklık- Mor ışıkta C) III yerine karbondioksit ve su yazılabilir. B) Geniş ayalı-40 oC sıcaklık- Kırmızı ışıkta D) I ve III ’teki ürünlerin oluşumu her canlıda gerçekleşir C) Dar ayalı-40 oC sıcaklık- Yeşil ışıkta 8- Aşağıdaki besin maddelerinden hangisi bütün canlılar tarafından dış ortamdan hazır olarak alınır? D) Geniş ayalı-25 oC sıcaklık- Kırmızı ışıkta A) Glikoz B) Yağ C) Mineral D) Vitamin 9- Fotosentez miktarını, yaprakların aşağıdaki 16-Yeşil bitkilerde fotosentezin gerçekleşmesi için özelliklerinden hangisi en fazla etkiler? aşağıdakilerden hangisi gerekli değildir? A-) Yaprağın kalın olması A) Karbondioksit B) Klorofil C) Oksijen B-) Yaprağın tüysü şekilde damarlanması D) Güneş ışığı 17- Hangisi fotosentez hızını etkileyen faktörlerden değildir? C-) Yoğun olarak kloroplast taşıması D-) Yaprağın iki yüzünde de gözenek taşıması 10- A → Tırtıl → Fare → B → Şahin Yukarıda verilen besin zincirinde A ve B numaralı canlıların yerine aşağıdakilerden hangisi gelmelidir? A)Yaprak-yılan B)Çekirge-havuç C)Akbaba-yılan D)Ot- Yaprak A) su miktarı B) karbondioksit miktarı C) glikoz miktarı D) ışık şiddeti 18- Aşağıdakilerden hangisi fotosentez hızını etkileyen iç faktörlerdendir? A) ışık şiddeti B) yaprak ayasının genişliği C) ışığın rengi D) ortam sıcaklığı 11- Mitokondri organeli, hücrelerde oksijenli solunumla 19- Işık enerjisini soğurarak solunum yapan bütün canlı ATP’nin üretildiği organeldir. Aşağıdakilerden hangisi türlerinin sürekliliğini sağlayan madde hangisidir? mitokondri organellerinde gerçekleşmez? A) Su B) Enzim C) Klorofil A) Suyun oluşumu B) Oksijenin tüketimi 20 - Cisimler ışık ışınlarını; C) Karbondioksit tüketimi D) Glikoz tüketimi I -Ayna gibi yansıtabilir. 12- Aşağıdaki verilenlerden hangisi bütün canlılarda ortak olarak gözlemlenen bir özelliktir? A) Solunumla enerji üretme D) Oksijen II –Siyah ceket gibi soğurabilir. III-Pencere camı gibi geçirebilir. Fotosentezin gerçekleştirilmesinde yukarıda verilen B) Fotosentez ile besin üretme olaylardan hangileri etkili olur? C) Üretici olma A) Yalnız II D) Bitkisel besinlerle beslenme 13- X ve Y canlıları eşit miktarda besin ile grafikte gösterildiği oranda ATP üretiyorlar. B) I ve II C) II ve III D) I, II ve III hızının hangisi etkilemez? değişimini aşağıdakilerden 21-Fotosentez A)Harcanan su miktarı B)Kullanılan CO2 miktarı C)Kloroplast sayısı D)Üretilen Oksijen miktarı 22- Bir saksı bitkisinin belli süre içinde gerçekleştireceği fotosentez hızının artmasında aşağıdakilerden hangisi X ve Y canlısı için aşağıdaki yapılan yorumlardan hangisi yanlış olur? A) Y canlısı oksijenli solunum yapmıştır. C) Y canlısında enerji üretimi hücrenin sitoplâzmasında olmuştur. D) X canlısı oksijensiz solunum gerçekleştiriyor 14- Aşağıda verilen besinlerden hangisi canlılar tarafından üretilmez? B)Vitamin C)Mineral D)Gliserol 15-Aşağıda verilen besinlerden hangisi fotosentez ürünü değildir ? A) Portakal B) Ekmek C) Tuz A) Ortamdaki oksijen miktarının artması B) Topraktaki nem oranının artması B) X canlısı bakteri olabilir. A)Glikoz etkili olmaz? D) Zeytin C) ışık şiddetinin artması D) Ortamda karbondioksit miktarının artması 23- I -Glikoz sentezlenir. II –Klorofil güneş enerjisini soğurur. III-kimyasal enerji sentezlenir. Yukarıda fotosentezle ilgili verilen bilgiler hangi sıraya göre gerçekleşir? A-) I-II-III B-) I-II-II C-) II-III-I D-) II-I-III 27I 24- Yukarıdaki grafik bir bitkide fotosentez hızının zamana Buna göre O2 üretiminin en fazla olduğu aralık hangisidir? B) II C) III III IV %45 % 15 % 30 % 60 nem nem nem nem Her 30 dakikada bir cam kaplardaki su miktarını ölçen bu öğrenci aşağıdaki soruların hangisine cevap verebilir? göre değişimini göstermektedir. A) I II D) IV A) Işığın rengi terlemeyi etkiler mi? B) Sıcaklık ile terleme arasında bir ilişki var mıdır? C) Ortamın nem miktarı ile terleme arasında bir ilişki var mıdır? D) Bitkinin türü ile terleme arasında bir ilişki var mıdır? 28- 25- Bir X canlısı 12 saat ışıkta,12 saat karanlıkta bekletiliyor.O2 ve CO2 değişiklikleri grafikteki gibi elde ediliyor. Buna göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle yanlıştır? A) X canlısı üretici bir canlıdır B) Bu canlı solunum yapabilir C) X canlısı fotosentez yapar D) X canlısının hücrelerinde sentrozom bulunur 29- 26- Yukarıdaki düzeneğe sade gazoz ilave edildiğinde O2 gazı çıkışının arttığı görülüyor. Buna göre; I. Gazozun içinde CO2 vardır II. CO2 artışı fotosentez hızını arttırır. III.Bu deney CO2 ve H2O’nun ışık yardımıyla kullanılarak O2 oluşturduğunu kanıtlar. Yapılan deney yukarıdaki yargılardan hangilerini doğrular? A)Yalnız III B) Yalnız II C) I ve II D) I,II ve III 30. l. Tüketici sayısının artması II. Yeşil bitki örtüsünün azalması III. Üretici canlı sayısının artması 37- Yukarıda verilenlerden hangileri atmosferde karbondioksit birikmesine neden olur? A) I-II C)Yalnız I B) II - III 31- I.Karbondioksit(CO2) D) I- III II.Oksijen(O2 ) III.Glikoz(C6H12O6) IV.Su(H2O) Şekildeki grafikte 2007 yılında Türkiye Elektrik enerjisi üretiminin kaynaklara göre dağılımı verilmiştir. V. Işık 32-Yukarıda verilenlerden hangileri fotosentez sırasında bitki tarafından üretilir? A)II ve III B)III,IV,V C)I,IV ve V D)hepsi 33-Yeşil bitki → Çekirge → Fare → Kartal Yukarıdaki besin zincirinde, iklimsel değişimlerden dolayı yeşil bitki sayısı hızla azalmaktadır. Bu duruma göre, aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A)Çekirge sayısının azalması C)Çekirge sayısı artması B)Fare sayısının azalması D)Kartal sayısının azalması Bu grafikteki verilere göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? A) Yenilenebilir enerji kaynakları elektrik enerjisi üretiminde kullanılmaktadır. B) Türkiye’nin elektrik enerjisi ihtiyacının büyük kısmını fosil yakıtlar sağlamaktadır. C) Türkiye’de elektrik enerjisi üretilirken hava kirliliğine de sebep olmaktadır. D) Nükleer enerji kullanarak elektrik enerjisi üretimi ülkemizde yapılmamaktadır. 38- 34- Oksijenli ve oksijensiz solunum olaylarında aşağıdakilerden hangisi kesinlikle aynıdır? A)Üretilen enerji miktarı B)Ürettiği hücre bölümü C)Üretilen enerji çeşidi )Kullanılan besin çeşidi Tam bir besin zinciri posteri oluşturmak isteyen Müge şekildeki posteri hazırlıyor. 35- Selin Sinem Glikoz √ Oluşan ürünler Karbon dioksit Oksijen √ √ Su Enerji √ √ Selin ve Sinem yaptıkları deneyler sonucu oluşan ürünleri tablodaki gibi işaretlemişlerdir. Selin ve Sinem’in yaptığı araştırmalar için hangisi yanlıştır? A) Selin araştırmasında bitkileri kullanmıştır. B) Sinem’in araştırması oksijenli solunum ile ilgilidir. C) Selin’in araştırması fermantasyon ile ilgilidir. D) Sinem araştırmasında herhangi bir canlıyı kullanabilir. 36- Fotosentez için aşağıdakilerden hangileri mutlaka gereklidir? I- Su A) I – II II- Karbondioksit B) III – IV III- Güneş ışığı C) I - II - IV IV- Klorofil D) I - II - III – IV Öğretmeni posteri inceledikten sonra aşağıdaki yorumlardan hangisini yapmıştır? A) B) C) D) Eksiksiz bir besin zinciri hazırlamışın. Besin zincirinde üreticileri göstermemişin. Ayrıştırıcıları da posterinde göstermeliydin. Otçul tüketiciler ve ayrıştırıcıları da postere eklemelisin. 39- Şekildeki grafikte X ve Y canlılarının glikoz miktarı-ATP Miktarı değişimi gösterilmiştir. Grafiğe göre aşağıdaki yorumlardan hangisi yapılamaz? A) X canlısı oksijenli solunum yapmıştır. B) Y canlısı bakteri olabilir. C) X canlısında glikoz tüketimi hücrenin mitokondri organelinde olmuştur. D) Y canlısı eğer insan ise glikoz tüketimi üreme hücresinin sitoplâzmasında olmuştur Mahmut YILMAZ – Fen Bilimleri Öğretmeni