ISI VE SICAKLIK ISI VE SICAKLIK FARKLIDIR ISI : Isı bir enerjidir. Diğer enerjilere dönüşebilir. Isı birimi joule (jul) olup kısaca ( j ) ile gösterilir. SICAK Isı verir Isı verir Isı SOĞUK alır Sonunda maddelerin ısı alış verişi tamamlanır ve sıcaklıkları da eşitlenmiş olur. Isı sıcaktan soğuğa doğru olur. Enerjisi Birimleri : • • • • Kalori (cal) Kilo Kalori (kcal) Joule (J) Kilo Joule (kJ)sı Isı Enerjisi Birimlerinin Dönüşümü : • 1 kcal = 1000 cal 1 cal = kcal • 1 kJ = 1000 J 1 J = kJ • 1 cal = 4,18 J 1 cal 4 J SICAKLIK : Sıcaklık bir enerji türü değildir. Birimi celsius (selsiyus)’tur. C ile gösterilir ve termometre ile ölçülür. Hazne içersinde cıva veya renklendirilmiş alkol bulunur. Sıcaklık arttıkça haznedeki civa veya alkol hazneye bağlı boruda yükselir… Cam boru ve hazne dışarıdan koruyucu cam kısımla kaplıdır… Isı ve Sıcaklık Arasındaki Farklar : 1- Isı bir enerji çeşidi, sıcaklık ise bir ölçümdür. 2- Isı kalorimetre kabı ile sıcaklık termometre ile ölçülür. 3- Isı birimi kalori (cal) veya Joule, sıcaklık birimi ise derecedir. 4- Isı, madde miktarına bağlıdır, sıcaklık ise madde miktarında bağlı değildir. ISI ENERJİSİNİN MADDENİN TANECİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: Isıtılan Maddenin Taneciklerinin Hareketi Soğutulan Maddenin Taneciklerinin Hareketi ISITILAN MADDENİN TANECİKLERİNİN HAREKETİ Maddeler ısıtıldığında yani ısı enerjisi aldığında maddeyi oluşturan taneciklerin hareket enerjileri artar yani tanecikler daha hızlı hareket ederler. Hızlı hareket eden tanecikler yavaş hareket eden taneciklere çarparak enerjilerini yavaş hareket eden taneciklere aktarır. SOĞUTULAN MADDENİN TANECİKLERİNİN HAREKETİ Maddeler soğutulduğunda yani ısı enerjisi kaybettiğinde (verdiğinde) maddeyi oluşturan taneciklerin hareket enerjileri azalır yani tanecikler daha yavaş hareket ederler. Yavaş hareket eden tanecikler, hızlı hareket eden taneciklerden enerji alırlar. ISI AKTARIMI (ISI ALIŞVERİŞİ) Sıcaklıkları farklı olan maddeler bir araya getirildiklerinde yani birbirlerine dokundurulduklarında sıcaklık farkından dolayı maddenin taneciklerinin arasında enerji aktarımı (alış verişi) gerçekleşir. Aktarılan bu enerji ısı enerjisidir. Isı alan maddenin taneciklerinin hızı (hareketliliği) artar. Isı veren maddenin taneciklerinin hızı (hareketliliği) azalır. YAKITLARDA DEPOLANMIŞ ENERJİ Bulunduğumuz ortamların ısınmasını sağlamak için soba, kalorifer gibi araçlar kullanırız. Yakıtların yanması için oksijene ihtiyaç vardır. Oksijen olmadan yakıtlar yanmaz. Bazı yakıtlar doğada olduğu şekliyle bazıları da işlendikten sonra kullanılır. Yakıtlardan sağlanan enerji; ısıtma,aydınlatma bazen de nesneleri hareket ettirme amacıyla kullanılır. Fosil yakıtlar: Çürüyen tarih öncesi bitki ve hayvanlardan milyonlarca yılda oluşmuş, kömür, petrol ve doğalgaz gibi yakıtlardır. Fosil yakıtlar yenilenebilir kaynaklar değillerdir.Fosil yakıtlar ; birikmiş güneş enerjisinin depo edilmiş şeklidir. Yakıt olarak kullanılan odun, bitkilerden elde edilir. Bitkiler büyümeyi, gelişmeyi ve besin yapmayı güneş enerjisi ile gerçekleştirir. Bu enerjiyi depo eder. Odun yakıldığında bu enerji, ısı enerjisine dönüşür. ki ve hayvan atıklarının havasız bir yerde karıştırılması ve bekletilmesi sonucunda oluşan yanıcı Bitki ve hayvan atıklarının havasız bir yerde karıştırılması ve bekletilmesi sonucunda oluşan yanıcı gaza BİYOGAZ denir. Biyogaz gaza BİYOGAZ denir. Biyogaz ısıtmada, elektrik enerjisine dönüşmede aydınlatmada kullanılabilir. YAKIT ÇEŞİTLERİ Katı Yakıtlar : Odun, kömür. Sıvı Yakıtlar : Benzin, mazot, gaz yağı ve fuel-oil. Gaz Yakıtlar : Ham petrolden üretilen sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) , doğal gaz