çocuk hakları
advertisement
KAMU HUKUKUNDA ÇOCUK HAKLARI ÇOCUĞUN ANAYASAL TEMEL HAKLARI TEMEL HAK VE TEMEL HAK KULLANMA EHLİYETİ ÇOCUĞUN KİŞİSEL TEMEL HAKLARI ÇOCUĞUN EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARI ÇOCUĞUN KÜLTÜREL HAKLARI 1 KAMU HUKUKUNDA ÇOCUK HAKLARI Kamu hukukunda çocuk hakları, 1.Çocuğun Anayasal Temel Hakları 2.Özel Olarak Korunması Gereken Çocuklar Ve Hakları başlıkları altında incelenmektedir. Çocuğun anayasal haklarına anayasanın giriş kısmında değinilmiştir. Çocuğun hak ehliyeti, yaşam hakkı, kültürel hakları (eğitim, meslek eğitimi, bilgi edinme gibi), çocuğun çocuk olma hakkı gibi haklar bu kapsamdadır. KAMU HUKUKUNDA ÇOCUK HAKLARI ÇOCUĞUN ANAYASAL TEMEL HAKLARI Çocuğun Kişisel Temel Hakları Çocuğun Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakları Çocuğun Kültürel Hakları ÖZEL OLARAK KORUNMASI GEREKEN ÇOCUKLARIN HAKLARI Korunmaya Muhtaç Çocukların Hakları Çalışan Çocukların Hakları Çocuğun İstismardan ve İhmalden korunma Hakkı Suça Sürüklenen Çocukların Hakları 3 TEMEL HAK VE TEMEL HAK KULLANMA EHLİYETLERİ Temel hak ehliyeti, temel haklara sahip olabilme ehliyetidir. Türk Hukuku’nda herkes, hiçbir ayrım gözetilmeksizin bu haklara sahiptirler. Çocuklar da ergin insanlar gibi yaşam hakkı, eğitim ve öğrenim hakkı gibi temel haklara sahipken seçme ve seçilme hakkı, memur olma gibi siyasal temel haklara sahip değildirler. Bu haklarını kullanabilmeleri için 18 yaşını doldurmuş olma şartı aranır. 4 ÇOCUĞUN KİŞİSEL TEMEL HAKLARI Anayasa ve ilgili kanunlardaki çocuğun kişisel temel hakları şunlardır: 1.Yaşam Hakkı 2.Beden Bütünlüğü ve Bedenin Saldırıya Karşı Korunma Hakkı 3.Özel Yaşamın Gizliliği ve Haberleşme Özgürlüğünün Korunması Hakkı 5 ÇOCUĞUN KİŞİSEL TEMEL HAKLARI 4.Eşit Muamele Görme ve Ayrımcılıktan Korunma Hakkı 5.Düşünme ve Düşüncelerini Açıklama Hakkı 6.İnanç ve Din Özgürlüğü Hakkı 7.Dernek Kurma ve Toplanma Hakkı 6 ÇOCUĞUN EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARI Bu haklar bakımından devletin görevi pozitif bir tutum içinde olmasını gerekli kıldığı için pozitif haklar olarak da adlandırılabilmektedir. Devlet bu hakların belirlediği alanlardaki görevlerini, bu görevlerin amaçlarına uygun biçimde ve mevcut kaynakların elverdiği düzeyde yerine getirmekle yükümlüdür. 7 ÇOCUĞUN EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARI Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde düzenlenen ekonomik, sosyal ve kültürel haklar şunlardır: 1.Sağlık Hakkı 2.Sosyal Güvenlik Hakkı 3.Eğitim Hakkı 4.Sağlıklı Ve Dengeli Bir Çevrede Yaşama Hakkı 5.Oynama, Dinlenme, Spor Yapma, Kültürel Ve Sanatsal Etkinliklere Katılma Hakkı 8 ÇOCUĞUN EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARI 1. Çocuğun Sağlık Hakkı: Anayasaya göre herkes sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çocuğun sağlığı onun kişisel değerlerinin içinde yer alır ve bedensel ve ruhsal sağlığını kapsar. Çocuğun bu haklardan yararlanabilmesi için devletin gerekli çabayı göstermesi gerekir. 9 ÇOCUĞUN EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARI Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre çocuğun en iyi sağlık düzeyine kavuşma, tıbbi bakım ve rehabilitasyon hizmetleri veren kuruluşlardan yararlanma hakkı vardır. Çocuğun bu haklardan yararlanabilmesi için devletin gerekli çabayı göstermesi gerekir. 10 ÇOCUĞUN EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARI Devletin bu alanda pozitif yükümlüğünü gerekleştirmesi amacıyla, -Bebek ve çocuk ölüm oranlarının düşürülmesi -Bütün çocuklara gerekli tıbbi yardım ve bakımın sunulması -Sağlıklı yiyecek temini -Temiz içme suyu ve temiz çevre sağlanması -Doğum öncesi ve sonrası annenin bakımının yapılması -Anne babalara ve çocuklara çocuk sağlığı ile ilgili temel bilgilerin verilmesi gibi konularda her türlü önlemi alması gereklidir. 11 ÇOCUĞUN EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARI 2.Çocuğun Sosyal Güvenlik Hakkı: Kişiliğin geliştirilmesinin ve insanın mutluluğunun bir parçası olarak sosyal güvenlik politikaları sosyal riskleri giderme amacını taşır. Ulusal sosyal politikaların bir parçasıdır. Sosyal güvenlik sistemi hastalık işsizlik, kaza, ölüm gibi sosyal risk durumlarında insanların geçinme ve yaşama gereksinimlerini karşılayan bir sistemdir. 12 ÇOCUĞUN EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL HAKLARI Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre her çocuk sosyal sigorta dahil, sosyal güvenlikten yararlanma hakkına sahiptir. Bu hakkın gerçekleşmesini sağlamak için devlet uygun önlemleri almakla yükümlüdür. Bu çerçevede yapılan son düzenlemelerle 18 yaş ve altındaki tüm çocuklar sağlık hizmetlerinden koşulsuz yararlandırılmaya başlanmıştır. 13 ÇOCUĞUN KÜLTÜREL HAKLARI Çocuğun kültürel hakları şu başlıklar altında incelenir: 1.Eğitim Hakkı 2.Bilgi Edinme Korunma Hakkı ve Zararlı Yayınlara Karşı 3.Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı 4.Kültürel ve Sanatsal Etkinliklere Katılma Hakkı 14 ÇOCUĞUN KÜLTÜREL HAKLARI 1.Eğitim Hakkı: Bu hak, diğer hakların bilinmesinde ve korunmasında çok büyük bir öneme sahiptir. Çünkü yaşam hakkından düşünce ve ifade özgürlüğü ile seçme hakkına kadar tüm hakların bilinmesi, korunması ve kullanılması eğitime bağlıdır. Eğitim hakkı, çağdaş ve demokratik toplumun gerektirdiği düşünebilen, düşüncelerini özgürce ifade edebilen, kendi haklarına sahip çıkan, başkalarının haklarına saygılı, ruhen ve bedenen sağlıklı kişiler yetiştirmek bakımından yaşamsal öneme sahiptir. Kimse eğitim hakkından yoksun bırakılamaz. 15 ÇOCUĞUN KÜLTÜREL HAKLARI 1982 Anayasa’sının Eğitime İlişkin İlkeleri -Genellik, Zorunluluk ve Parasızlık -Fırsat ve Olanak Eşitliği -Çağdaş Bilim ve Eğitim Esaslarına Uygunluk -Eğitim ve Öğrenim Özgürlüğü ve Anayasaya Sadakat Ödevi -Zorunlu Din Kültürü ve Ahlak Öğretimi -Eğitim Hakkının Mutlaklığı 16 ÇOCUĞUN KÜLTÜREL HAKLARI -Azınlık ve Yabancıların Eğitim Hakkı -Türkçeden Başka Dil Yasağı -Yabancı Dille Eğitim ve Öğretim Olanağı -Çocuğun Güvenli ve Sağlıklı Ortamında Eğitim Görme Hakkı Bir Okul 17
