AYRIMCILIĞA KARŞI BİR ADIM AT! (Taslak)

AYRIMCILIĞA KARŞI BİR ADIM AT!
(Taslak)
Sivil Toplum Örgütleri için Ayrımcılığa Karşı Farkındalık
Yaratmaya Yönelik Temel Kavramlar, Kaynaklar, Formal
Olmayan Yöntemler ve Faaliyetler Hakkında El Kitabı
Hakan ATAMAN
İnsan Hakları Gündemi Derneği
2011 /Ankara
İNSAN HAKLARI GÜNDEMİ DERNEĞİ
Bu kitap parayla satılamaz. İnsan haklarının yaygınlaştırılması amacıyla yapılan
ve ticari olmayan etkinliklerde serbestçe kullanılabilir. Kitapta yer alan metinlerin
yeniden basımı konusunda lütfen İnsan Hakları Gündemi Derneği’ne danışınız.
Birinci Baskı: Ocak, 2011
ISBN:
Hazırlayan: Hakan ATAMAN
Baskı ve Cilt
GİRİŞİM MATBAASI
0312 384 22 23
İNSAN HAKLARI GÜNDEMİ DERNEĞİ
Güniz Sok. 38/8 06700 Kavaklıdere-Ankara/TÜRKİYE
Tel: 0312 428 06 10-11 Fax: 0312 428 06 13
E-mail: [email protected]
www.rightsagenda.org
İÇİNDEKİLER
SUNUŞ………………………………………………………………… 1
BÖLÜM 1…………………………………………………………….... 3
AYRIMCILIKLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR………………….. 3
Ayrımcılık……………………………………………………………… 3
1- Doğrudan Ayrımcılık……………………………………………….. 3
2- Dolaylı Ayrımcılık: ………………………………………………… 4
Eşitlik: …………………………………………………………………. 4
A- Şekli Eşitlik: ………………………………………………………… 5
B- Maddi Eşitlik ……………………………………………………….. 5
BÖLÜM 2………………………………………………………………. 9
İNSAN HAKLARI SAVUNUCULUĞU VE
AYRIMCILIKLA MÜCADELE……………………………………….. 9
İnsan Hakları Savunucusu Kimdir?.......................................................... 9
İnsan Hakları Savunucuları Ne Yapar?..................................................... 9
Kimler İnsan Hakları Savunucusudur?..................................................... 10
İnsan Haklarının Temel İlkeleri Nedir? ………………………………… 10
Ayrımcılığa Karşı Savunuculuk Yapmak Nedir?...................................... 12
BÖLÜM 3……………………………………………………………..... 15
İNSAN HAKLARI EĞİTİMİNDE KULLANILACAK YÖNTEMLER. 15
A- İnsan Hakları Eğitimi için Bazı Kolaylaştırıcı Notlar……………….. 15
1 - Pratik yaparak öğrenme:…………………………………………….. 15
2 - Duyguların karşılıklı olarak öğrenilmesi:…………………………… 15
3 - Aktif öğrenme: ……………………………………………………… 16
4 - Anlamlı materyaller…………………………………………………. 16
5 - Öğrenmenin aktarılması……………………………………………... 17
B- İnsan Hakları Eğitiminde Kullanılacak Bazı Aktif Yöntemler……… 18
BÖLÜM 4………………………………………………………………. 21
AYRIMCILIĞA KARŞI İNSAN HAKLARI
EĞİTİMİ İÇİN EGZERSİZLER……………………………………….. 21
A- Başlangıç için Egzersizler:………………………………………….. 21
A.1- Yüz yüze …………………………………………………………. 22
A.2- Kalıp Yargılar:……………………………………………………. 25
A.3- Büyük Şehirde Kaybolmak ………………………………………. 29
A.4- Aktif Dinleme……………………………………………………… 32
A.5- Ayrımcılığa Karşı Duyarlılık Çalışması ………………………….. 37
B - İleri Düzey Egzersizler ……………………………………………. 46
B.1‐ Sıralandırma Yapabilir misin?............................................................ 47 B.2 ‐ Gülpembe’nin Hikayesi…………………………………………………………………. 51 B.3 - Akşam yemeğe misafirim var!......................................................... 55
B.4 - Vapurda Giderken…………………………………………............ 61
B.5 - Ayrımcılıkla ilgili Vaka Çalışmaları……………………………... 66
B.6 - Önyargı Ve Ayrımcılığa Karşı Koymak…………………………. 77
EK 1: ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI METİNLERİNDEN
SEÇİLMİŞ MADDELER………………………………………………. 83
A - İNSAN HAKLARI EVRENSEL BİLDİRGESİ…………………... 83
B - İKİZ SÖZLEŞMELER: BM KİŞİSEL SİYASAL HAKLAR
SÖZLEŞMESİ VE BM EKONOMİK, SOSYAL VE KÜLTÜREL
HAKLAR SÖZLEŞMESİ……………………………………………… 83
C - 111 Sayılı ILO Sözleşmesi: Ayrımcılık (İş ve Meslek) Sözleşmesi....84
D - Avrupa İnsan Hakları Ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin
Sözleşme (11. Protokol İle Değiştirilen Metin)………………………… 85
E - Avrupa Sosyal Şartı (değiştirilmiş şekli)…………………………… 85
F - Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi……………. ……………… 86
EK 2: Avrupa İnsan Haklarının ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına
Dair Sözleşmeye Ek 12 No’lu Protokol: 1.4.2005……………………… 87