Yüksek ve düşük kranyo spinal birleşim bölgeli medullablastom

H. Acun, F. Yaman Ağaoğlu, H. Acar, G. Kemikler
İ.Ü. ONKOLOJİ ENSTİTÜSÜ
Giriş
 Medullablastom çocuklardaki beyin tümörlerinin yaklaşık
%20’ni oluşturmaktadır.
 Baş boyun bölgeleri ışınlanan hastalarda tiroid bezinde
çeşitli patolojik değişiklikler oluşabilir.
 Tedavide kranyo-spinal aks ışınlaması kullanılmakta olup
bu ışınlamada kullanılan teknik geç etkileri etkilemektedir.
 Tiroid bezinin iyonize radyasyonla ışınlanması sonucu
ikincil tiroid tümörleri gelişebilmekte olup kranyo-spinal
aksı ışınlanan çocuklarda hipotirodi görülme oranı %20 ile
%80 arasında değişmektedir
Amaç
 Kranyo-spinal
ışınlama kullanılan medullablastoma
tedavisinde, tiroid bezi kaçınılmaz olarak ışınlanmaktadır.
 Bu tür ışınlamada kranyum ve aks alanının birleşim
bölgesinin yerleşimi tiroid dozunu etkilemektedir.
 Bu çalışmada amaç, medullablastom hastalarında
uygulanan yüksek ve düşük birleşim bölgeli kranyo-spinal
aks ışınlamasında tiroid dozunu, Co-60 ve 6MV foton
enerjisi için karşılaştırmaktır.
Gereç









Cirus Co-60 Teleterapi Ünitesi
Satürn 42 Lineer Hızlandırıcı cihazı
Oldeft HP Simülatör Cihazı
Alderson Rando Fantom
RW3 su eşdeğeri katı fantom
GR-200A termolüminesans rodları (1x1x4mm)
Fimel TLD Sistemi
Fimel LTM TLD okuyucu
Fimel fırın
Yöntem
TL rodlarının gruplanması
TL rodlarının lineeritesine bakılması
Rando fantomda tiroidin yerinin belirlenmesi
Fantom simülasyonu
Koruma bloklarının hazırlanması
Fantom ışınlanması
TL rodlarının gruplanması
 Seksen adet TLD rodu, 25x25 alan
boyutunda 100 cGy doz verilerek art
arda her gün ışınlandı. Her ölçümde
standart sapmalar (sd) hesaplanarak
80 tane rod arasından (±%1.6sd)
cevaba sahip olan 33 tane rod seçildi.
 Bu 33 rod yine 100 cGy’ de ışınlanarak
okuma değerleri büyükten küçüğe
doğru sıralandı. Bunun sonunda aynı
ortalamaya sahip olacak şekilde üçlü
gruplar halinde 11 grup elde edildi.
SSD=80cm
2 cm
Tiroidin yerinin belirlenmesi
Tiroid noktaları
10. Fantom kesiti; üstten görünüşü
Tiroid noktaları
10. Fantom kesiti; alttan görünüşü
Fantom simülasyonu; yüksek birleşim
 Fantom yüzüstü olarak açılı
maske tutacağında düzgün
durmadığı için fantom sırtüstü
yatırıldı. Kranyum alanının alt
sınırı ikinci servikal
vertebranın(C2) altından
geçecek şekilde belirlendi.
 Aks alanı önden çizilip
arkadan ışınlandı.
Fantom simülasyonu; düşük birleşim
 Kranyum alanlarının alt
sınırı beşinci servikal
vertebranın(C5)
altından geçecek
şekilde belirlendi.
 Aks alanı önden
izosantrik olarak çizilip
tüm medullayı içine
alacak şekilde arkadan
ışınlandı.
Koruma blokları
Yüksek birleşim bölgesi için kranyum
alanı simülasyon filmi
Düşük birleşim bölgesi için
kranyum alanı simülasyon filmi
.
Bulgular
Yüksek birleşim bölgeli kranyo-spinal aks ışınlamasında,
kranyum ve aks alanına 3600 cGy doz verildiğinde tiroidin
aldığı ortalama dozlar (cGy)
Enerji
Tiroid dozu (cGy)
Co-60
1625
6MV
1782
Bulgular
Düşük birleşim bölgeli kranyo-spinal aks ışınlamasında,
kranyum ve aks alanına 3600 cGy doz verildiğinde tiroidin
aldığı dozlar
Enerji
Tiroid dozu(cGy)
Co-60
1433
6MV
1491
Tartışma
 Her iki enerji için de( Co–60 ve 6MV) düşük birleşim
bölgeli kranyo-spinal aks ışınlamasında tiroid dozu yüksek
birleşim bölgeli ışınlamadaki tiroid dozundan daha düşük
bulundu.
 Yüksek birleşim bölgeli ışınlamada 6MV’de tiroid dozları
Co-60’takinden daha yüksek bulunmuştur.
 Düşük birleşim bölgeli ışınlamada ise 2 enerji arasında
tiroid dozu açısından büyük bir fark bulunmamıştır.
Tartışma
 Yüksek birleşim bölgeli ışınlamada birleşim yeri C2’nin
altından geçip tiroidin büyük kısmı aks alanının çıkış dozunu
aldığı için daha yüksek tiroid dozu bulunmuştur.
 Düşük birleşim bölgeli ışınlamada birleşim yeri C5’in
altından geçtiği için tiroidin büyük kısmı kranyum
alanlarının blokları tarafından korunmakta, kalan kısmı aks
alanının çıkış dozunu kısmen almaktadır.
Sonuç
 Sonuç olarak, tiroid bezi radyasyona duyarlı olduğu ve
özellikle küçük yaşlarda ışınlama sonraki yıllarda tiroid
bozukluklarına yol açtığı için çocuklardaki kranyo-spinal
aks ışınlamalarında tiroid dozu önem kazanmaktadır.
Bu sebeple, düşük tiroid dozu açısından çocuklardaki
kranyo-spinal aks ışınlamalarında düşük birleşim bölgeli
ışınlama tekniğinin kullanılması tercih edilmelidir.