Tarih Öğretmenliği TG_12
advertisement
KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ TARİH ÖĞRETMENLİĞİ TG – 12 ÖABT – TARİH Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının “İhtiyaç Yayıncılık”ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır. AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz. TARİH ÖĞRETMENLİĞİ 2016 – ÖABT / TAR 1. Hititlerle Mısırlılar arasında yapılan Kadeş Savaşı taraflar arasında MÖ 1280’de imzalanan ve tarihin bilinen ilk yazılı antlaşması olarak kabul edilen Kadeş Antlaşması’nın araştırılması sürecinde, antlaşmaları, fermanları, beratları, devletler arası yazışmaları inceleyen diplomasi biliminden, eski yazıları araştıran patografyadan ve yazıda kullanılan dilin çözümlenebilmesi için de filolojiden yararlanılmıştır. İnsan başta olmak üzere canlıların fosillerini inceleyen antropolojiden yazılı bir belgenin araştırılmasında yararlanıldığı söylenemez. Son iki rakamda MÖ ile ilgili olduğu için birinci yüzyılın ilk çeyreğinde yer alır. Doğru okunuşu milattan önce on üçüncü yüzyılın ilk çeyreği şeklinde olmalıdır. TG – 12 7. Bu nedenlerle MÖ 1280’in milattan önce on üçüncü yüzyılın son çeyreği olarak okunması yanlıştır. Karluk ve Basmil Türklerinin desteği ile 744’te Kutluk Devleti’ni yıkan Uygurların kurucu kağanı olan Kutluk Bilge Kağan, Orhun Yazıtları’nın oluşturulmasından sonra yaşadığı için yazıtlarda bu kağanla ve dönemiyle ilgili bilgi yer almamıştır. A B C D E 3. A B C D E Orhun Yazıtları II. Göktürk Devleti Dönemi’nde yazılan kitabelerdir. Bilge Kağan, Kültigin Kağan ve Vezir Tonyokuk adlarına dikilen yazıtlarda Bumin Kağan, İstemi Kağan, Mukan Kağan, Bilge ve Kültigin Kağan dönemlerine ilişkin bilgilere ulaşılmaktadır. İsmini Fransa’da ilk bulunduğu yerden alan Achueulean teknolojisini ilk kullanan insan türü Alt Paleolitik Dönem’de yaşayan insan türlerinden biri olan Homo Erectuslardır. A B C D E 49-0 1. yüzyılın ikinci yarısı 49 1. yüzyılın ilk yarısı 4. 5. Tablodan anlaşılacağı gibi MÖ 99-50 milattan önce 1. yüzyılın ilk yarısı olarak okunurken, MS 1. yüzyılın ilk yarısı 0-49 yılları arasına denk gelmektedir. Buna göre Kadeş Savaşı’nın tarihi olan MÖ 1280’den son iki rakam çıkartılıp bir eklendiğinde elde edilen on üçüncü yüzyıl olayın yaşandığı yüzyılı ifade eder. 8. İslamiyet öncesi Türk toplumlarının büyük bir bölümünün ekonomisi hayvancılığa dayanıyordu. Bu özellikleri yaşam biçimlerinin kışlak ve yaylak denilen iki merkez arasında yarı göçebe olarak şekillenmesine neden oldu. Zor doğa koşullarıyla ve yaylaklar için diğer topluluklarla mücadele etme zorunluluğu askerî niteliklere sahip olmalarını ve silahlarının yapımında ve kullanımında 7’den 70’e gelişmelerini de sağladı. Uygurlara kadar yerleşik yaşama geçmeyen Türk topluluklarının yaşamında çok önemli yeri olan ve malzemesi de hayvanların kılı olan çadırların hem kış hem de yaz mevsiminde kullanılabilmesi dokumacılıkta da gelişmiş olduklarının kanıtıdır. Türklerde toprak mülkiyetine sahip soylu bir sınıf ve köle emeğine ihtiyaç duyulacak düzeyde gelişmiş bir ekonomiye sahip olunmadığı için İslamiyet öncesi Türklerde kölelik yoktu. Kalkolotik Devir (Bakır Devri) insanların madenleri işlemeye başladıkları dönemdir. İşledikleri ilk maden de bakırdır. Çorum’daki Alacahöyük, Denizli’deki Beycesultan, Çanakkale’deki Kumtepe ve Truva ile Samsun’daki İkiztepe Kalkolitik Dönem’in Anadolu’daki önemli merkezleridir. Antalya’da bulunan Belbaşı Mağarası da Anadolu’nun Paleolotik Devrine ait bir tarihî çevredir. A B C D E 6. Herhangi bir tarihi yüzyıl olarak doğru okuyabilmek için tarihi gösteren sayının son iki rakamı atılır. Baştaki rakamlara bir sayı eklenir. Atılan iki rakama göre de yüzyılın yarısı ve çeyreği belirlenir. Ancak MÖ’ki tarihler milata doğru yaklaşırken sayısal değer olarak azalırlarken MS’ki sayılar ise günümüze yaklaştıkça sayısal değer olarak artar. Eserlerin yazarlarına müellif, ciltçilik sanatı ile uğraşanlara mücellit, atanmak için sıra bekleyen kadı ve müderris adaylarına mülâzım, eserlerin sonundaki kayda kolofon ya da ferağ kaydı, yazma bir eseri el yazısı ile çoğaltanlara da müntensih denir. A B C D E 99-50 1. yüzyılın ilk yarısı 75-99 4. çeyrek 50-74 3. çeyrek 25-49 2. çeyrek 0-24 1. çeyrek 24-0 4. çeyrek 49-25 3. çeyrek 99-75 1. çeyrek 74-50 2. çeyrek MÖ 0-99 (Birinci yüzyıl) 0 Milat MÖ 99-0 (Birinci yüzyıl) 50-99 1. yüzyılın ikinci yarısı A B C D E 2. A B C D E İnsanlık tarihinin en önemli uygarlıklarından biri olan Sümerlere ilişkin A, B, C ve D seçeneklerinde verilen bilgiler doğrudur. Sümer uygarlığı genelde site denilen, en önemlileri de Ur, Uruk, Kiş, Lagaş olan şehir devletlerinin ortaklaşa oluşturdukları uygarlıktı. Siteler ensi ya da patesi denilen rahip krallar tarafından yönetilirdi. Eger bir site diğer sitelere de yani Sümer ülkesinin tamamına da egemen olmuş ise o kral Lugal - Kalma unvanını alırdı. Sümer sitelerinin Lugal Kalma denilen krallar tarafından yönetildiği bilgisi yanlıştır. A B C D E 3 9. Soru kökünde verilen Türk destanları arasında ana teması bir Türk topluluğunun soyunu devam ettirmesi ve soyun ilahi bir kaynağa bağlanması olan destan Uygurlara ait olan Türeyiş Destanı’dır. A B C D E Diğer sayfaya geçiniz. 2016 – ÖABT / TAR 10. TG – 12 Uygurlara ilişkin soru kökünde verilen bilgilere dayanarak A, B, C ve D seçeneklerinde verilenlerin doğru bilgiler olduğu söylenebilir. Ancak yaşam biçimleriyle, inandıkları dinlerle (Budizm ve Manihaizm) kullandıkları yazı türüyle kültürel açıdan kendisinden önceki Türk topluluklarından farklı özelliklere sahip olan Uygurların Türkler arasında kültürel birlik sağladıkları söylenemez. 13. Kitabü’l Cebr ve’l Mukabele adlı eseri Batı’da Algorismi adıyla Latinceye çevrilen ve İslam dünyasının en önemli matematikçilerinden biri olarak kabul edilen bilim adamı Harezmî’dir. Cebirin temellerini atan kişi olarak kabul edilmektedir. 16. Anadolu Selçukluları ile Harzemşahlar arasında 1230’da yapılan Yassıçimen Savaşını Anadolu Selçukluları kazandı. İki Türk İslam devleti arasında yapılan bu savaş İlhanlılarla Anadolu Selçukluları arasına tampon bir güç olarak Aleaddin Keykubat tarafından Doğu Anadolu’ya yerleştirilen Harezmşahların 1231’de İlhanlılar tarafından yıkılmasını kolaylaştırdı. A B C D E Bu savaşı kazanmasına rağmen Anadolu Selçuklularında da savunma gücü zayıflandı. İlhanlı saldırısına açık hâle getirdi. A B C D E 1240’ta II. Gıyazettin Keyhüsrev’in ülkeyi baskı ve sömürüye dayanan politikalarına tepki olarak çıkan Baba İshak Ayaklanması da devletin toplumsal desteğini ve askerî gücünü azaltan yanıyla İlhanlı istilasını kolaylaştırdı. 14. 11. Dîvânu Lugâti’t-Türk’te Rum diye bahsedilen devlet Bizans, bu devlete yakın oturan Türklerden bir bölük diye bahsedilen Türk topluluğu da Peçeneklerdir. Cengiz Han’ın ölümünden sonra kurduğu büyük imparatorluk, ●● Çin’de Kubilay, ●● Türkistan’da Çağatay, ●● İran’da İlhanlılar olmak üzere hanlıklara bölündü. Altın Orda, Çağatay ve İlhanlılar İslamiyet’i kabul ederlerken Çin’de kurulan Kubilay Hanlığı İslamiyet’i kabul etmedi. Tibet Budizmi devletin resmî diniydi. Bilindiği gibi Peçenekler Bizans ordusunda ücretli askerlik yaptılar. 1071 Malazgirt Savaşı’nda da Selçuklu tarafına geçerek savaşın kazanılmasında önemli rol oynadılar. A B C D E A B C D E İslam inancına göre Hz. Muhammed’in Cebrail tarafından Mescid-i Haram’dan alınıp Mescid-i Aksa’ya götürülmesine isra denir. Hz. Muhammed’in Allah’ın katına yükseltilmesine de miraç denir. Senetü’s-Sürur, Evs ve Hazrec adlı kabilelerinin İslamiyet’i kabul ettikleri “sevinç yılı”na verilen addı. Darün Nedve, müşriklerin Hz. Muhammed’i öldürmek için yaptıkları suikast planının adıdır. A B C D E A B C D E ●● Rusya’da Altınorda, Yusuf Has Hacip eserinde aktardığı bu bilgiyle Peçeneklerle Bizans Devleti arasındaki yakın ilişkiyi vurgulamıştır. 12. 1243 Kösedağ Savaşı’nda İlhanlılara yenilen Anadolu Selçukluları İlhanlılara bağımlı, siyasi varlığını sembolik olarak sürdüren bir devlet konumuna düştü. 15. İlk Selçuklu medresesi, Büyük Selçuklu Devleti’nin asıl kurucusu olarak kabul edilen Tuğrul Bey Dönemi’nde Nişabur’da açıldı. Üniversite niteliğindeki ilk medrese olarak kabul edilen Nizamiye Medresesi de Vezir Nizamü’l Mülk tarafından Sultan Alp Arslan Dönemi’nde Bağdat’ta Nizamiye Medresesi adıyla açıldı. Nizamiye Medreselerinin yaygınlaştırılması da Melikşah Dönemi’nin gelişmesidir. 17. Ülkemizde her yıl 13 mayısta kutlanmakta olan Türk Dil Bayramı, Karamanoğlu Mehmet Bey’in 13 Mayıs 1277’de yayımladığı “Bugünden sonra hiç kimse sarayda, divanda ve pazarda Türkçeden başka dil kullanmaya.” içerikli fermanıyla Türkçeyi resmî dil ilan etmesi nedeniyle kutlanan bayramdır. A B C D E Bağımsızlığın henüz kazanılmadığı Selçuk Bey Dönemi’yle, taht kavgalarının yoğun bir şekilde yaşandığı ve devletin yıkılma sürecine girdiği Sultan Sancar Dönemi’nde bilim ve kültürde kayda değer önemli gelişmelerin yaşandığı söylenemez. A B C D E 4 Diğer sayfaya geçiniz. 2016 – ÖABT / TAR 18. TG – 12 Osmanlı Devleti’nin, egemenliği altında yaşayan toplulukları din ya da mezhep esasına göre örgütleyerek yönetme biçimine “Millet Sistemi” deniyordu. Bu sistemin gereği olarak her inanç topluluğuna kendi içinde serbestlik tanınmış ve belirli bir özerklik verilmiştir. Ortodokslar, Ermeniler ve Yahudiler Müslümanların dışındaki üç temel milleti oluşturuyorlardı. 20. ● Safavileri kuzeyden de kuşatmayı, 23. ●● Moskova Knezliği’nin güneye doğru yayılmasını önlemeyi, Hendeshane, I. Mahmut Dönemi’nde kara ordusuna subay yetiştirmek amacıyla açıldı. Batılı tarzda eğitim veren ilk askerî teknik okuldu. Beylerbeyi Sarayı da Abdülmecit’ten sonra tahta çıkan Ablülaziz Dönemi’nde yaptırılan saraydır. ●● Orta Asya’daki Sünni Türklerle doğrudan bağlantı kurmayı hedefleyen Don-Volga Kanal Projesi II. Selim Dönemi’nde gündeme getirildi. Kanalın açılmasına ilişkin çalışmalar kanal açıldığında özerklik konumlarını kaybedeceklerini düşünen Kırım Hanlarının engellemeleri nedeniyle tamamlanamadı. Don-Volga Kanalı 1956’da Sovyet Rusya tarafından açıldı. 1789 Fransız İhtilali’nin gündeme getirdiği milliyetçilik akımı bu üç temel inanç gruplarının Batılı devletlerin kışkırtmalarının da sonucunda bağımsızlık talebiyle ayaklanmaları, Rusların slav ırkçılığı temelinde Balkanlardaki Slav asıllı toplulukları kışkırtması ve bu toplulukların (Sırp, Karadağ ve Bulgar) bağımsızlık hareketlerini desteklemesi “Millet Sistemi”nin çökmesinde önemli rol oynadı. Mekteb-i Maarif-î Adliye, II. Mahmut Dönemi’nde Batılı tarzda memur yetiştirmek amacıyla açılan okuldu. Darulfünun, Osmanlı Devleti’nin ilk üniversite niteliğindeki okuluydu. İlk ders yılı Abdülaziz’in padişah olarak görev yaptığı 1863’tü. Okulların kitaplarını hazırlamak amacıyla bilim kurulu olarak görev yapan Encümen-i Daniş 1851’de Abdülmecit Dönemi’nde oluşturuldu. A B C D E A B C D E Osmanlıcılık politikası farklı etnik ve inanç gruplarını hak ve sorumluluklar açısından eşitlemeye, tüm kesimlerin yönetimde temsil edilmelerini sağlamaya ve bu politikalarla azınlıkların devletten kopmalarını önlemeye yönelik bir politikaydı. A B C D E 21. Yavuz Sultan Selim’in Memluk Devleti’ni ortadan kaldırdığı 1516-1517 Mısır Seferi sürecinde Osmanlı Devleti’yle iş birliği yapan Canberd Gazali, Yavuz Sultan Selim tarafından Suriye valiliğine atanmıştı. Canberd Gazali Yavuz Sultan Selim’in ölümünden sonra tahta geçen Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde Memluk Devleti’ni yeniden kurmak amacıyla Suriye’de ayaklandı. Ayaklanma bastırıldı. A B C D E 19. Osmanlı Devleti’nde, malikane, yurtluk, dirlik, mukataa, mevat, ocaklık ve paşmaklık, mülkiyeti devlete ait olan miri nitelikli arazilerdi. Bu arazilerin bazılarıyla ilgili (malikane, dirlik, mukataa ve mevat) karşılarında verilen açıklamalar doğrudur. Yurtluk arazi, vergi gelirleri sınır boylarındaki komutanlara verilen arazilerdir. Bu arazinin karşısında açıklaması verilen arazi türü ise ocaklık arazidir. A B C D E 22. Osmanlı Devleti Kanuni Sultan Süleyman Dönemi’nde 1533’te gerçekleştirdiği Avusturya - Almanya Seferi’nde kendisiyle savaşmayı göze alamayıp barış öneren Avusturya ile 1533 İstanbul Antlaşması’nı imzaladı. Bu antlaşmayla Avusturya’yı yıllık vergiye bağlamasıyla ve Avusturya’nın devlet başkanı konumundaki arşidükün Osmanlı sadrazamına eşit sayılmasıyla Osmanlı Devleti Avusturya’ya siyasi ve diplomatik üstünlük sağlamıştı. 24. Osmanlı Devleti Balkan Savaşları’nın sonucunda Midye - Enez hattının batısında kalan topraklarını kaybettiği için Avrupa yakasındaki siyasi varlığı Doğu Rumeli ile sınırlı hâle geldi. Aynı savaş sürecinde Gökçe ve Bozca adalarının dışındaki adalar da Yunanlar tarafından işgal edildi. I. Balkan Savaşı sonrası Balkanların siyasi haritasını yeniden çizmek için toplanan Londra Konferansı görüşmeleri sürerken Enver Paşa’nın öncülüğündeki İttihat ve Terakkiciler 23 Ocak 1913’te gerçekleştirdikleri Bab-ı Alî Baskını’yla Kâmil Paşa’nın sadarazamlığını yaptığı hükûmeti zorla iktidardan indirerek ülke yönetimine el koydular. Soru kökünde verilen üç gelişme de Balkan Savaşları’nın yol açtığı olaylardır. A B C D E Bu üstünlük 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşları sonrası 1606’da taraflar arasında imzalanan Zitvatorok Antlaşması’nda Avusturya arşidükünün Osmanlı padişahına eşit sayılmasıyla sona erdi. A B C D E 5 Diğer sayfaya geçiniz. 2016 – ÖABT / TAR 25. TG – 12 I. Dünya Savaşı’nın sonucunda Avusturya - Macaristan İmparatorluğu dağıldı. İmparatorluğun toprakları üzerinde Çekoslovakya ve Macaristan devletleri kuruldu. 28. Polonya ve Yugoslavya da aynı süreçte kurulan devletlerdir. Karadağ ise 1877 - 1878 Osmanlı - Rus savaşı sonrası imzalanan Berlin Antlaşması’yla bağımsızlığını elde eden devlettir. I. Dünya Savaşı’nın, kurulmasında etkili olduğu devletlerden biri değildir. Sakarya Zaferi kazanılan tüm askerî başarılardan sonra yaşandığı gibi TBMM’nin uluslararası önem ve etkinliğini artırdı. Bu da 13 Ekim 1921’de Sovyetler Birliği’ne bağlı Kafkas Cumhuriyetleriyle (Ermenistan, Azerbaycan ve Gürcistan’dan oluşan) Kars Antlaşması’nın imzalanmasının zeminini de oluşturdu. Kars Antlaşması ile doğu sınırı kesinleşti. A B C D E 26. Mustafa Kemal’in IX. Ordu Müfettişi yetkisiyle 22 Haziran 1919’da yayımladığı Amasya Genelgesi ile Millî Mücadelenin amacı, gerekçesi ve yöntemi ilk kez halka açıklanırken, Sivas Kongresi’nin toplanma çağrısı da yapıldı. İstanbul Hükûmeti ve İtilaf Devletleri Mustafa Kemal’in bu girişiminden büyük rahatsızlık duydular. İstanbul Hükûmeti bir kez daha İstanbul’a dönmesi çağrısını reddeden Mustafa Kemal’i görevden aldı. Kurtuluş Savaşı sürecinde Batı Cephesi’nde Yunanların bozguna uğratıldığı, taarruz gücünün imha edildiği Sakarya Zaferi, Fransa’nın Sevr Antlaşması’nın Yunanlar aracılığıyla Türklere zorla uygulatılanı yapacağı gerçeğini kabullenmesini sağlaması TBMM ile 20 Ekim 1921’de Ankara Antlaşması’nı imzalayıp savaştan çekilmesine yol açtı. Bu gelişmeye bağlı olarak Güney Cephesi de kapandı. 31. İpek Yolu, Baharat Yolu ve Akdeniz bu keşiflerin sonucunda önemlerini kaybettiler. Akdeniz’in önem kaybetmesi bu denizin kıyısında bulunan İtalya’nın denizci devletlerinin, İskenderiye de dâhil Kuzey Afrika’nın liman kentlerinin önemlerini kaybetmelerine neden oldu. A B C D E 32. Sakarya Zaferi’nde taarruz birliklerini kaybeden Yunanlar Büyük Bizans’ı yeniden kurma ütopyası olan Megola - İdea politikasını terk etmek zorunda kaldı. A B C D E 29. Sivas Kongresi’ne katılacak delegelerin belirlenmesi için Müdafaa-ı Hukuk Cemiyetlerince seçimler yapıldı. Bu gelişmeler Amasya Genelgesi’ne bağlı olarak yaşandı. İradey-i Milliye gazetesinin çıkarılması ise Sivas Kongresi’nde kararlaştırıldı. Rönesans hareketleri XV ve XVI. yüzyıllarda Avrupa’da bilim, sanat, düşünce hayatı ve teknolojide yaşanan gelişmelerdir. Abbasiler bir anlamda Rönesans hareketlerinin temelini oluşturan İlk Çağ Yunan, Helen ve Hint uygarlıklarına ilişkin eserleri tercüme ettirerek hem kendileri bilim, sanat ve teknolojide geliştiler hem de daha sonra Avrupalıların bu eserlerden yararlanmalarına aracı olarak Rönesans hareketlerini etkilediler. Endülüs Emevileri Avrupalı öğrencilerin de pozitif bilimler alanında eğitim aldıkları Kurtuba Medresesi ile aynı süreci etkilediler. Osmanlılarda İstanbul’un fethi nedeniyle başta İtalya olmak üzere Batı’ya göç eden Bizanslı bilim insanlarının üniversitelerde yaptıkları çalışmalarla Rönesans hareketlerini etkilediler. Mısır ve çevresinde 1250 - 1517 yılları arasında egemen olan Memluklerin Avrupayı ve Rönesans hareketlerini etkilediği söylenemez. Cumhuriyetin ilanı ile geçilen “Kabine Sistemi”nin ilk adalet bakanı Seyit Efendi idi (1923 - 1924). Seyit Efendi’den sonra Adalet Bakanlığına Mahmut Esat Bozkurt getirildi (1924 - 1930). Yusuf Kemal Tengirşenk 1930 - 1933 yılları arasında Adalet Bakanlığı yapan diğer isimdir. Hasan Seyfettin Menemencioğlu da Atatürk Dönemi’nden sonra İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı Dönemi’nde 1940 1943 yılları arasında Adalet Bakanı olarak görev yaptı. A B C D E XV ve XVI. yüzyıllarda İspanya, Portekiz, İngiltere ve Hollanda’nın katılımı ile gerçekleştirilen Coğrafi Keşifler dünya ticaret yollarının değişmesine de neden oldu. A B C D E A B C D E 33. 30. 27. Ali Kemal, Millî Mücadele karşıtı politika izleyen Peyam-ı Sabah gazetesinin sahibi ve yazarıydı. Düşmanla iş birliği yapan gazetecilerin simgesiydi. Refik Halit Karay, Posta Nezareti Genel Müdürlüğünü yapan, Peyam-ı Sabah ve Alemdar gazetelerinde Millî Mücadele karşıtı yazılar yazan gazetecidir. Refi Cevat Ulunay Alemdar gazetesini çıkartan ve Millî Mücadele karşıtı olan gazetecidir. Mehmet Asım Us’ta Millî Mücadeleye karşı olan Vakit gazetesinin yazarlarındandı. Celal Nuri İleri ise Millî Mücadele yanlısı yayın yapan İleri gazetesinin yazarlarındandı. A B C D E 17 Şubat 1926’da kabul edilen Medeni Kanun’la teokratik nitelikli olan, kadın - erkek eşitsizliğine dayanan eski hukuk sistemine son verildi. Hukuk sistemi aklın ve bilimin esaslarına göre yeniden yapılandırıldı. Medeni Kanun aynı zamanda kadınlara istediği işte çalışma (sosyal hak), mirastan erkeklerle eşit pay alma, boşanma, mahkemelerde erkeklerle eşit koşullarda tanıklık yapma (hukuk) gibi yeni birçok hak verilerek hukuk, sosyal ve ekonomik alanlarda erkeklerle eşit konuma getirildiler. Medeni Kanun kadınlara çok önemli haklar getirmekle birlikte siyasi hakları içermiyordu. Türk kadını siyasi haklarına 1930’da belediye seçimlerine katılma, 1933’te muhtarlık seçimlerine katılma, 1934’te de milletvekilliği seçimlerine katılma haklarına aşamalı olarak sahip oldu. A B C D E 6 Temelinde Hristiyanlık inancının olduğu, salt tanrıyı bilmeye dayanan skolastik felsefeye göre bilgi, çeşitli önermeler ve çıkarsamalarla tanrısal gerçekliğin kanıtlanmasıydı. Bu nedenle bilimsel şüphe ve araştırmayı reddeden ve yasaklayan bir düşünce sistemiydi. Din temelli bir düşünce sistemi olan, skolastik felsefe egemen düşünce sistemi olduğu Orta Çağ Avrupa’sında Papa ve Katolik Kilisesinin tüm toplumsal kesimler üzerinde etkinliği ve yaptırım gücü olan bir sınıf olmasında önemli rol oynadı. Bilimsel araştırmanın yasak olduğu, sanatın sınırlarının kilise tarafından belirlendiği skolastik felsefenin egemen olduğu koşullarda bilim ve teknolojinin gelişmesi de yavaşladı. Skolastik felsefe toplumsal sınıflardan biri olan din adamlarının etkinliklerini artırdığı için sınıfsal eşitsizliği azalttığı söylenemez. A B C D E Diğer sayfaya geçiniz. 2016 – ÖABT / TAR 34. TG – 12 1096 - 1272 yılları arasında gerçekleştirilen ve sekiz büyük seferden oluşan Haçlı Seferleri Hristiyan ittifakının yenilgisi ile sonuçlandı. 36. Haçlı Seferleri’nin siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel ve dinî sonuçları oldu. Bu seferler sırasında pek çok derebeyinin yaşamını yitirmesi, sağ kalanların büyük güç kaybetmesi, merkezî krallıkların yeniden güçlenmesine yol açtı. Aynı süreçte Müslümanlardan öğrenilen barutun krallar tarafından derebeylere karşı kullanılması derebeylik rejiminin yıkılması, mutlak krallık rejimlerinin kurulması sürecini hızlandırdı. Temelleri Coğrafi Keşifler ve Rönesans hareketleriyle atılan Sanayi İnkılabı’nın gerçekleştirilmesinde, ilk buhar makinesini yapan Denis Papin ile ateşli pompa sisteminin mucidi olan James Watt önemli rol oynadılar. 39. Akıl Çağı’nın önemli bilim insanlarından biri olan Copernicus astronomi ve matematik alanlarındaki çalışmalarıyla ünlenen bilim insanıdır. Çalışmalarının Sanayi Devrimi’ne doğrudan katkı yaptığı söylenemez. II. Dünya Savaşı sürecinde toplanan konferanslardan biri de ABD Başkanı Roosewelt, İngiltere Başbakanı Churchill ve SSCB Başkanı Stalin’in katılımı ile 4 - 11 Şubat 1944’te gerçekleştirilen Yalta Konferansı’dır. Konferans’ta savaş sonrasına ilişkin alınan kararlardan biri de SSCB’ye Japonya’ya savaş açması koşuluyla savaş sonrası kurulması planlanan Birleşmiş Milletler Teşkilatında üç sandalye verilmesinin kararlaştırılmasıdır. A B C D E A B C D E Haçlı Seferleri sürecinde yaşanan diğer bir durum da Akdeniz ticaretinin gelişmesidir. Buna bağlı olarak ticaretle uğraşan burjuva sınıfının önem ve etkinliği de arttı. 37. Haçlı Seferleri derebeylerin ve egemen sınıfı oldukları feodalitenin güç kaybetmesine neden oldu. Haçlı Seferleri, toprağa bağlı serflerin konumunda kayda değer bir gelişmeye yol açmadı. Cumhuriyet Dönemi’nde 1927’de kabul edilen ve liberal ekonomiyle sanayileşmeyi hedefleyen Teşvik-i Sanayi Yasası’nın başarısız olması, sanayileşmede devletçi politikaların öne çıkarılmasına neden oldu. Bu zorunlu tercihin bir diğer nedeni, doğrudan olmasa da 1929 Dünya Ekonomik Krizinin Türkiye’yi de etkilemesidir. A B C D E 1929 Dünya Ekonomik Krizi’nin Türk ekonomisinde yol açtığı diğer bir gelişme de diğer devletlerle ticari ilişkilerde “Malımı alanın malını alırım.” ilkesine dayanan ve ödemelerin takas sistemi temelinde yapıldığı Kliring Sistemi’nin uygulanmasıdır. 35. 1927’de kabul edilen ve uygulanmaya başlanan Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun 1929 Dünya Ekonomik Krizi’nin sonucunda kabul edilen bir yasa olduğu söylenemez. Bismarck Prusya başbakanıydı. 1871’de Almanya’nın siyasi birliğini kurmasında belirleyici rol oynayarak hem Almanya hem de Avrupa’nın siyasi tarihini etkiledi. I. Alexanders, 1801 - 1825 yılları arasında Rusya’yı yönetti. Ülkesinin XIX. yüzyılın en güçlü devletlerinden biri olmasında etkili oldu. IV. George, 1820 - 1830 yılları arasında İngiltere’nin imparatoruydu. İngiltere’nin dünya ve Avrupa siyasetine damgasını vurduğu dönemin en önemli siyasi aktörlerinden biriydi. Metternich, Avrupa’nın siyasi yapısının yeniden şekillendirilmesine ilişkin önemli kararların alındığı 1815 Viyana Kongresi’ne ev sahipliği yapan Avusturya - Macaristan İmparatorluğu’nun başbakanıydı. Kongrede alınan kararların Metternich Kararları olarak adlandırılması bile etkili bir devlet adamı olduğunun göstergesidir. 40. A B C D E 38. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra bu birlikte yer almış olan Rusya, Azerbaycan, Ermenistan, Özbekistan, Kazakistan, Tacikistan, Moldova, Kırgızistan, Ukrayna, Türkmenistan, Belarus 21 Aralık 1991’de Alma Atı Deklarasyonu ile Bağımsız Devletler Topluluğunu kurdular. A B C D E ABD’nin Sovyet Rusya ile yaşadığı Küba Krizi sürecinde Türkiye’nin bilgisi dışında Türkiye’deki Jüpiter füzelerini sökmesi, ABD Başkanı Johnson’un 1964’te Türkiye’nin Kıbrıs’a yapmayı planladığı askerî harekâtı İsmet İnönü’ye yazdığı mektupla engellemesi, ABD ile Türkiye arasındaki ilişkilerde geçici de olsa gerginliğin yaşanmasına neden oldu. ABD’nin U-2 Casus Uçağı’nın İncirlik üssünden havalanıp SSCB topraklarında istihbarat faaliyeti yürüttüğünün SSCB tarafından anlaşılması Türkiye ile SSCB arasındaki ilişkilerin biraz daha gerginleşmesine neden oldu. I. Petro 1682 - 1725 yılları arasında görev yapan Rus çarıydı. Rusya’nın Avrupa’nın en güçlü devletlerinden biri hâline gelmesinde önemli rol oynadı. Ancak XIX. yüzyılın devlet adamlarından biri değildi. ABD 1948’de kurulan İsrail’i tanıyan ilk ülkedir. Türkiye de aynı yıl İsrail’i tanıyan ilk Müslüman ülke olmuştur. A B C D E A B C D E Bu nedenle bu gelişmede ABD - Türkiye ilişkilerini olumsuz etkilememiştir. 7 41. Günümüzde de eğitimin ilk ve ikinci basamaklarında okutulacak ders kitaplarıyla, programlarının oluşturulmasından sorumlu olan Talim ve Terbiye Kurulu 1926’da kabul edilen Maarif Kanunu ile temelleri atılan bir kuruldur. A B C D E Diğer sayfaya geçiniz. 2016 – ÖABT / TAR 42. TG – 12 Tarihîn olayların ilahî bir güç tarafından planlandığına ve gerçekleştiğine inanan tarih öğretmeni tipine kozmik tarih öğretmeni tipi denilir. 45. A B C D E Gardner’in çoklu zekâ kuramına göre dokuz zekâ türü vardır. Soru kökünde temel özellikleri verilen zekâ türü, bireysel ve içsel zekâ olarak da adlandırılan öze dönük zekâdır. 49. Enver Ziya Karal ise 1906’da doğan Balkan Savaşları’nda babasını, kolera hastalığı yüzünden annesini küçük yaşta kaybettiği için yetimlere ilkokul düzeyinde eğitim veren “Darüleytam”da başladığı eğitim sürecini devlet bursuyla gittiği Fransa’nın Lyon Üniversitesi’nde tamamladı. A B C D E 43. Bloom’un taksonomisine göre, biginin merkeze alındığı, “kim, nerede, nasıl, ne zaman ve neden” sorularının sorulduğu basamak bilgi basamağıdır. 46. Kavrama basamağı, öğrencilere terimlerin anlamlarının sorulduğu, öğrencileri yorum yapmaya sevk eden soruları içeren basamaktır. İhsan Şerif Saru, Abdurrahman Şeref Efendi, Ahmet Refik Altınay, Ali Reşat Bey, Osmanlı Devleti Dönemi’nde tarih eğitimine katkıda bulunan eğitimcilerdi. 1933’te Türkiye’ye döndü. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde doçent olarak göreve başladı ve alanında ordinaryüslüğe kadar yükseldi. Türkiye’nin yetiştirdiği en önemli tarihçilerinden biri olan Enver Ziya Karal, Osmanlı Dönemi’nin değil, Cumhuriyet Dönemi’nin tarihçisidir. Fikirler veya kavramlar arasında ilişki kurmaya, bir yaşantı ile diğeri arasında karşılaştırma yapmaya, öğrencilerin yeni kavramları anlamalarına ve içselleştirmelerine yarayan tarihsel düşünce yöntemi metafordur. A B C D E A B C D E Bilgi, kavrama ve uygulama basamaklarının hedeflerine ulaşılan öğrencilere “hangi etkenler, analiz yapın” sorularının kullanıldığı soru basamağı da analiz basamağıdır. Öğrencilerin yaratıcı düşüncelerini ortaya çıkarmaya yönelik sorular da sentez basamağını oluşturmaktadırlar. Üst düzey düşünmeyi gerektiren, öğrencilerin kendi fikir ve değer yargılarını ortaya koymalarını hedefleyen soru basamağı da değerlendirme basamağıdır. 47. A B C D E Soru kökünde verilen isimler Osmanlı Devleti’nin son döneminde ve cumhuriyetin ilk yıllarında eğitime büyük katkıda bulunan kişilerdir. Soru kökünde özellikleri verilen eğitmen ise Ismayıl Hakkı Baltacıoğludur. A B C D E 44. Tarih Vakfının toplumun farklı kesimlerinden, kültürel gruplarından ve sektörlerinden 70 yaş üzeri 1000 kişi ile yaptığı bu proje Türkiye’de yapılmış en geniş çaplı sözlü tarih çalışması olarak kabul edilmektedir. 48. Ankara Hukuk Mektebi’nde 20 Mart 1934’te ilk inkılap tarihi dersini veren kişi dersin ana konularını oluşturan olayların doğrudan tanığı ve önemli bir öznesi olan İsmet İnönü’dür. A B C D E 50. Hicretten sonra Hz. Muhammed’in öncülüğünde Medine’de yaşayan farklı dinlere inanan topluluklar arasında imzalanan, tüm kesimlerin temel haklarının güvence altına alınmasını sağlayan belgeye Medine Sözleşmesi denir. 628’de Müslümanlarla Medineli müşrikler arasında imzalanan ve İslam Devleti’nin resmen tanınmasını sağlayan antlaşma Hudeybiye Antlaşması’dır. Hz. Ebu Bekir Dönemi’nde dinden dönen bazı kabilelerle, sahte peygamberler üzerine Ridde Seferleri yapılmış ve devletin birliği korunmuştur. Mevali, Emevilerin Arap olmayan Müslümanlara yönelik uyguladıkları ırkçı politikaydı. Bu kavramların tümü İslam tarihi ile ilgili kavramlardır ve 9. sınıf tarih dersinin 4. ünitesiyle doğrudan bağlantılıdır. Gulam Sistemi Gaznelilerde savaş esirlerinin ve satın alınan çocukların asker olarak yetiştirilmeleriyle ilgili bir uygulamadır. 9. sınıf tarih dersinin beşinci ünitesi olan “Türk İslam Devletleri” ünitesiyle ilgili kavramdır. A B C D E A B C D E 8 Diğer sayfaya geçiniz.
